Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym.pdf

Konstytucja duszpasterska o Kościele

w świecie współczesnym

"GAUDIUM ET SPES"

WSTĘP

Ścisła łączność Kościoła z całą rodziną narodów

KDK 1. Radość i nadzieja, smutek i trwoga ludzi współczesnych,

zwłaszcza ubogich i wszystkich cierpiących, są też radością i nadzieją,

smutkiem i trwogą uczniów Chrystusowych; i nie ma nic prawdziwie

ludzkiego, co nie miałoby oddźwięku w ich sercu. Ich bowiem

wspólnota składa się z ludzi, którzy zespoleni w Chrystusie

prowadzeni są przez Ducha Świętego w swym pielgrzymowaniu do

Królestwa Ojca, i przyjęli orędzie zbawienia, aby przedstawiać je

wszystkim. Z tego powodu czuje się ona naprawdę ściśle złączona

z rodzajem ludzkim i jego hierarchią.

Do kogo Sobór kieruje swe słowa

KDK 2. Dlatego to Sobór Watykański II, po dogłębnym rozważeniu

tajemnicy Kościoła, kieruje bez wahania swe słowa już nie tylko do

samych synów Kościoła i wszystkich, którzy wzywają imienia

Chrystusa, ale do wszystkich ludzi; pragnie on wszystkim wyjaśnić,

w jaki sposób pojmuje obecność oraz działalność Kościoła

w dzisiejszym świecie. Ma więc Sobór przed oczyma świat ludzi,

czyli całą rodzinę ludzką wraz z tym wszystkim, wśród czego ona

żyje; świat, będący widownią historii rodzaju ludzkiego, naznaczony

pomnikami jego wysiłków, klęsk i zwycięstw; świat, który - jak

wierzą chrześcijanie - z miłości Stwórcy powołany do bytu

i zachowywany, popadł wprawdzie w niewolę grzechu, lecz został

wyzwolony przez Chrystusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego, po

złamaniu potęgi Złego, by wedle zamysłu Bożego doznał przemiany

i doszedł do pełni doskonałości.

Służba należna człowiekowi

KDK 3. Za dni naszych rodzaj ludzki przejęty podziwem dla swych

wynalazków i swojej potęgi, często jednak roztrząsa niepokojące

kwestie dotyczące dzisiejszych ewolucji świata, miejsca i zadania

człowieka we wszechświecie, sensu jego wysiłku indywidualnego

i zbiorowego, a wreszcie ostatecznego celu rzeczy i ludzi. Dlatego

Sobór, zaświadczając i wykładając wiarę całego ludu Bożego,

zebranego w jedno przez Chrystusa, nie potrafi wymowniej okazać

swojej solidarności, szacunku i miłości dla całej rodziny ludzkiej,

w którą jest wszczepiony, jak nawiązując z nią dialog na temat owych

różnych problemów, przynosząc światło czerpane z Ewangelii oraz

dostarczając rodzajowi ludzkiemu zbawczych sił, jakie Kościół sam

pod przewodnictwem Ducha Świętego otrzymuje od swego

Założyciela. Osoba ludzka bowiem ma być zbawiona, a ludzkie

społeczeństwo odnowione. Tak więc człowiek w swej jedności

i całości, z ciałem i duszą, z sercem i sumieniem, z umysłem i wolą

będzie osią całego naszego wywodu. Przeto Sobór święty, wyznając

najszczytniejsze powołanie człowieka i głosząc, że ma on w sobie

zasiane pewne boskie ziarno, ofiarowuje rodzajowi ludzkiemu szczerą

współpracę Kościoła dla zaprowadzenia odpowiadającego temu

powołaniu braterstwa wszystkich. Kościół nie powoduje się w tym

żadną ambicją ziemską, lecz zmierza ku jednemu tylko, a mianowicie,

by pod kierownictwem Ducha Świętego Pocieszyciela prowadzić

dalej dzieło samego Chrystusa, który przyszedł na świat, żeby dać

świadectwo prawdzie, żeby zbawiać, a nie sądzić, żeby służyć, a nie

żeby Jemu służono.

Wykład wprowadzający

SYTUACJA CZŁOWIEKA W ŚWIECIE DZISIEJSZYM

Nadzieja i obawa

KDK 4. Aby takiemu zadaniu sprostać, Kościół zawsze ma

obowiązek badać znaki czasów i wyjaśniać je w świetle Ewangelii,

tak aby mógł w sposób dostosowany do mentalności każdego

pokolenia odpowiadać ludziom na ich odwieczne pytania dotyczące

sensu życia obecnego i przyszłego oraz wzajemnego ich stosunku do

siebie. Należy zatem poznawać i rozumieć świat, w którym żyjemy,

a także jego nieraz dramatyczne oczekiwania, dążenia i właściwości.

Niektóre zaś ważniejsze cechy dzisiejszego świata dadzą się

naszkicować w następujący sposób: Dziś rodzaj ludzki przeżywa

nowy okres swojej historii, w którym głębokie i szybkie przemiany

rozprzestrzeniają się stopniowo na cały świat. Wywołane inteligencją

człowieka i jego twórczymi zabiegami, oddziaływają ze swej strony

na samego człowieka, na jego sądy i pragnienia indywidualne

i zbiorowe, na jego sposób myślenia i działania zarówno

w odniesieniu do rzeczy, jak i do ludzi. Tak więc możemy już mówić

o prawdziwej przemianie społecznej i kulturalnej, która wywiera swój

wpływ również na życie religijne. Jak to bywa przy każdym kryzysie

wzrostu, przemiana ta niesie z sobą niemałe trudności. I tak,

rozpościerając tak szeroko swoją potęgę, człowiek nie zawsze potrafi

wprząc ją w swą służbę. Usiłując wniknąć głębiej w tajniki swego

ducha, często okazuje się bardziej niepewnym samego siebie.

Odkrywając krok za krokiem coraz jaśniejsze prawidła życia

społecznego, waha się co do kierunku, jaki należałoby nadać temu

życiu. Ród ludzki nigdy jeszcze nie obfitował w tak wielkie bogactwa,

możliwości i potęgę gospodarczą, a jednak wciąż ogromna część

mieszkańców świata cierpi głód i nędzę i niezliczona jest ilość

analfabetów. Nigdy ludzie nie mieli tak wyczulonego jak dziś

poczucia wolności, a tymczasem powstają nowe rodzaje niewoli

społecznej i psychicznej. W chwili gdy świat tak żywo odczuwa swoją

jedność oraz wzajemną zależność jednostek w koniecznej

solidarności, rozrywany jest on gwałtownie w przeciwne strony przez

zwalczające się siły; trwają bowiem jeszcze ostre rozbieżności natury

politycznej, społecznej, gospodarczej, "rasowej" i ideologicznej,

istnieje niebezpieczeństwo wojny, mogącej zniszczyć wszystko do

gruntu. Równocześnie ze wzrostem wzajemnej wymiany poglądów

same słowa, którymi wyraża się pojęcia wielkiej wagi, przybierają

dość odległe znaczenia w różnych ideologiach. A wreszcie poszukuje

się pilnie doskonalszego porządku doczesnego, gdy tymczasem nie

idzie z nim w parze postęp duchowy. Wielu współczesnych ludzi,

uwikłanych w tak skomplikowane sytuacje, doznaje trudności

w trafnym rozeznawaniu odwiecznych wartości i zarazem

w należytym godzeniu ich z nowo odkrytymi; stąd gnębi ich niepokój,

gdy miotani to nadzieją, to trwogą, stawiają sobie pytanie

o współczesny bieg spraw. Ten bieg spraw prowokuje, a nawet

zmusza ludzi do odpowiedzi.

Głęboko zmienione warunki

KDK 5. Dzisiejszy stan poruszenia umysłów i odmiana warunków

życia wiążą się z szerszą przemianą stosunków, skutkiem której

w kształtowaniu myśli nabierają rosnącego znaczenia nauki

matematyczne i przyrodnicze oraz te, które traktują o samym

człowieku, a w dziedzinie działania wypływające z poprzednich

umiejętności techniczne. To naukowe nastawienie urabia inaczej niż

dawniej charakter kultury i sposób myślenia. Umiejętności techniczne

tak dalece postępują, że zmieniają oblicze ziemi i już próbują dokonać

podboju przestrzeni pozaziemskiej. Umysł ludzki rozszerza w pewien

sposób swoje panowanie także nad czasem: sięga w przeszłość - drogą

poznania historycznego, a w przyszłość - umiejętnością przewidy-

wania i planowaniem. Rozwijające się nauki biologiczne, psycholo-

giczne i społeczne nie tylko pomagają człowiekowi do lepszego

poznania samego siebie, ale wspierają go też w tym, by stosując

metody techniczne wywierał bezpośrednio wpływ na życie

społeczeństw. Jednocześnie rodzaj ludzki coraz więcej myśli

o przewidywaniu i porządkowaniu własnego rozrostu demograficz-

nego. Sama historia tak bardzo bieg swój przyspiesza, że poszczególni

ludzie ledwo mogą dotrzymać jej kroku. Los wspólnoty ludzkiej

ujednolica się i już nie rozprasza się między różne niejako historie.

Tak ród ludzki przechodzi od statycznego pojęcia porządku rzeczy do

pojęcia bardziej dynamicznego i ewolucyjnego, z czego rodzi się

nowy, ogromny splot problemów, domagający się nowych analiz

i nowych syntez.

Zmiany w porządku społecznym

KDK 6. Wskutek tego tradycyjne wspólnoty miejscowe, jak rodziny

patriarchalne, "klany", szczepy, gminy, różne grupy oraz powiązania

społeczne doznają z każdym dniem coraz większych przemian.

Rozpowszechnia się powoli typ społeczeństwa przemysłowego,

doprowadzając niektóre narody do bogactwa gospodarczego

i zmieniając do głębi ustalone od wieków pojęcia i warunki życia

społecznego. Podobnie rozwija się cywilizacja miejska i ciążenie ku

niej bądź przez wzrost liczby miast i ich mieszkańców, bądź skutkiem

ruchu (urbanizacyjnego), dzięki któremu miejski sposób życia

obejmuje swym wpływem ludność wiejską. Nowe i sprawniejsze

środki społecznego komunikowania się przyczyniają się do

poznawania wydarzeń i do bardzo szybkiego i szerokiego

rozpowszechniania się sposobów myślenia i odczuwania, wywołując

wiele łańcuchowych reakcji. Nie należy też nie doceniać faktu, że

ludzie skłonieni różnymi powodami do zmiany miejsca pobytu,

zmieniają też sposób swego życia. Tak to uwielokrotniają się

nieustannie więzi łączące człowieka z innymi, a równocześnie sama

"socjalizacja" sprowadza nowe więzi, nie sprzyjając jednak zawsze

należytemu dojrzewaniu osobowości oraz stosunkom naprawdę

osobowym ("personalizacji"). Tego rodzaju ewolucja wyraźniej

występuje w narodach cieszących się dobrodziejstwami postępu

gospodarczego i technicznego, lecz porusza ona także narody

zdążające do postępu, które pragną uzyskać dla swoich krajów

korzyści płynące z uprzemysłowienia i urbanizacji. Ludy te,

zwłaszcza przywiązane do dawniejszych tradycji, odczuwają zarazem

pęd do dojrzalszego i bardziej osobistego używania wolności.

Zmiany psychologiczne, moralne i religijne

KDK 7. Zmiana umysłowości i struktur powoduje często

zakwestionowanie wartości otrzymanych dóbr, zwłaszcza u młodych,

którzy nieraz stają się niecierpliwi, a nawet pod wpływem

rozdrażnienia buntują się, a świadomi własnego znaczenia w życiu

społecznym co prędzej pragną w nim mieć udział. Stąd nierzadko

rodzice i wychowawcy doznają z każdym dniem coraz to większych

trudności w spełnianiu swych zadań. Także instytucje, prawa

i sposoby myślenia i odczuwania przekazane przez przodków nie

zawsze wydają się odpowiadać dzisiejszemu stanowi rzeczy; stąd

powstaje poważne zamieszanie w sposobie i samych normach

postępowania. Wreszcie nowe warunki wywierają swój wpływ i na

samo życie religijne. Z jednej strony zdolność krytycznego osądu

oczyszcza je z magicznego pojmowania świata i błąkających się

jeszcze zabobonów oraz wymaga coraz bardziej osobowego

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: