1. Wymień i scharakteryzuj przystosowania nicieni do pasożytniczego trybu życia.
-ciało silnie wydłużone, niewielkie, obłe, zaostrzone na obu końcach
- Posiadają gruczoły wydzielające lepką substancję, umożliwiającą im uczepienie się w danym miejscu.
- Przewód pokarmowy rozpoczyna się otworem gębowym prowadzącym do gardzieli, łączącej się z jelitem, którego komórki zawierają glikogen, odżywczą substancję zapasową. Może dojść do redukcji uk. pok.
- kutikula(oskórek) ochraniające je przed np. enzymami trawiącymi
- wymiana gazowa i wchłanianie substancji odżywczych zachodzi całą powierzchnią ciała
2. Porównaj przystosowania tasiemca uzbrojonego i glisty ludzkiej do pasożytnictwa.
Tasiemiec uzbrojony
Glista ludzka
-ma elementy czepne: przyssawki, haczyki, i kolce
- oskórek chroniący przed enzymami żywiciela
- brak układu pokarmowego (wszystko wchłania powierzchnią ciała))
- oddychanie beztlenowe(brak tlenu)
- bezbarwne
- słaby układ mięśniowy
- brak narządów zmysłów
- kształt ciała przystosowany do miejsca bytowania
- duża rozrodczość, produkcja miliona jaj
-obojnactwo
- ciało członowane (człony autonomiczne)
- ciało pokrywa oskórek, który stanowi doskonałą ochronę np. przed enzymami żywiciela
-ruch umożliwiają mięśnie wraz z płynem wypełniającym wnętrze ciała do których przyczepiony jest nabłonek. nadaje to też kształt.
- układ pokarmowy ma postać rury z otworem gębowym z przodu i odbytem z tyłu. umożliwia on sprawne przetwarzanie pokarmu.
- większość jest rozdzielnopłciowa. glista składa dziesiątki tysięcy jaj aby zwiększyć szanse na to, że któreś z nich trafi do żywiciela.
3. Porównaj cykl życiowy wybranych przedstawicieli płazińców i nicieni pasożytniczych. Porównanie przedstaw w postaci tabeli.
tasiemiec nieuzbrojony
glista ludzka
Tasiemiec w świni --> larwa (osiada w mięśniach) --> zjadamy mięso --> człowiek (żywiciel ostateczny; tu dojrzewa dorosła forma, zdolna do rozmnażania się)
Tasiemiec ma 2 żywicieli!
Glista --> zjadamy jaja --> człowiek --> larwa --> np. niemyta sałata --> i znów glista i tak w kółko
Glista ma tylko 1 żywiciela!
Płazińce sa obojniakami o zapłodnieniu krzyżowym (sa wyjątki).
W cyklu życiowym występuje postać larwalna, która kilkokrotnie przechodzi proces linienia.
Przywry i tasiemce produkują olbrzymie ilości jaj oraz mają złożone cykle rozwojowe, czasami z kilkoma pokoleniami larw i parokrotną zmianą żywiciela.
Nicienie są zwierzętami rozdzielnopłciowymi o narządach rozrodczych w postaci pojedynczej (u samców) i podwójnej cewki (u samic). U samców występuje stek.
jaja tasiemca są pożarte przez żywiciela pośredniego (bydło- tasiemiec nieuzbrojony lub świnię w przypadku tasiemca uzbrojonego). w jelicie rozwija się pierwsza postać larwalna - onkosfera. larwa ta dostaje sie do naczyn krwionosnych i z krwią wędruje do mięśni, gdzie przekształca się w następną larwę- wągra. żywiciel ostateczny to człowiek, który zjada zarażone mięso. w jelicie człowieka, głowka wysuwa się z wągra i przyczepia do ściany jelita i rozpoczyna produkcję członów. ostatnie człony odrywaja się i wraz z kałem wydostaja sie na zewnątrz.
glista ludzka żyje w jelicie cienkim, samice składają jaja które wraz z kałem wydostaja sie na zewnątrz. w jajach po kilku tygodniach rozwijaja sie larwy i czekają one na polkniecie przez zywiciela np. przez czlowieka. trafiaja one do jelita cienkiego, gdzie larwy wydostaja sie z oslonek jajowych. następnie wchłoniete sa do naczyn krwionosnych i trafiaja do do pluc, gdyz potrzebny jest im tlen. larwy podczas tankowania dwukrotnie linieja a kiedy osiagna dlugosc ok. 2 mm lecą w gora przez oskrzeliki, oskrzela, krtań do tchawicy, skąd odruchowo połknięte ze śluzem ponownie trafiaja do zoladka i jelita gdzie spędzaja resztę zycia uprzednio dorastając. po ok. 2 miesiacach zaczynaja sie w jelicie rozmnazac plciowo.
4.
Nicienie
Objawy choroby
Sposób zarażenia
Metody zapobiegania
Glistnica: osłabienie, zawroty głowy, obrzęki twarzy, nadmierna pobudliwość, reakcje alergiczne, niedrożność jelita.
Niedomyte warzywa nawożone fekaliami ludzkimi, zanieczyszczona woda.
dokładnie myć jarzyny i owoce,
przestrzegać higieny osobistej,
ochraniać gleby i wody przed zanieczyszczeniem odchodami ludzkimi,
tępić muchy ponieważ przenoszą różne pasożyty na pożywienie.
Włosień kręty
Włośnica: wysoka temperatura, bóle głowy, mięśni i stawów, zapalenie spojówek, obrzęk twarzy
Mięso wieprzowe zawierające trychiny (otorbione larwy włośnia)
Owsiki
Swędzenie, stany zapalne w okolicach odbytu.
Połkniecie jaj z zanieczyszczonych warzyw, basen, samozakażenie.
Tęgoryjec dwunastnicy
swędząca wysypka na skórze, anemia, bladość skóry, zapalenie płuc, kaszel i ból w piersiach
Zanieczyszczona woda, warzywa, owoce
Picie gotowanej wody w krajach tropikalnych.
Włosogłówka
nudności, ból głowy, drgawki i osłabienie, anemia, bóle w jamie brzusznej
Filaria Bancrofta
obrzęki, przerost jakiejś części ciała
5. Wymień i omów trzy cechy nicieni odróżniające je od płazińców.
Cecha
Płazińce
Ciało
obłe, nieczłonowane
spłaszczone grzbieto-brzusznie, członowane
Wnętrze ciała
wypełnione płynem
wypełnione luźno połączonymi komórkami
Jelito
w postaci prostej rurki
bardzo rozgałęzione
Rozmnażanie
rozdzielnopłciowe
obojnaki
Układ pokarmowy
rozpoczynający się otworem gębowym a kończący na odbycie
prymitywny układ pokarmowy, ale nie ma otworu odbytowego
Mięsnie okrężne
brak
są
Komórki płomykowe
lili.lu18