Artyzm powieści Ferenca Molnára.doc

Artyzm powieści Ferenca Molnára

Chłopcy z Placu Broni” Ferenca Molnára to powieść o nieskomplikowanej fabule i kompozycji.

Czas akcji utworu nie jest ściśle sprecyzowany. Wiadomo, że jest to marzec, lecz w toku narracji nie zostaje podana żadna konkretna data. Czas fabuły jest późniejszy od czasu akcji – jest to wyraźnie zaznaczone w drugim rozdziale dzieła, kiedy narrator mówi:

. Wszystkie wydarzenia ukazane są w porządku chronologicznym, a dominującą zasadą kompozycji powieści jest to, że jeden rozdział opisuje zdarzenia z jednego dnia.

Narrator utworu jest wszechobecny i wszechwiedzący. Zdaje relację ze zdarzeń z pozycji nie ingerującej bezpośrednio w świat przedstawiony – zachowuje dystans wobec tego świata, nie ocenia bohaterów ani sytuacji. W toku narracji została wykorzystana mowa niezależna, pozornie zależna i zależna.

Bohaterowie przedstawieni są w sposób bezpośredni – przez narratora oraz pośredni – poprzez własne działania, myśli i wypowiedzi. Charakterystyka postaci jest uboga. Czytelnik nie wie nic albo wie niewiele o ich pochodzeniu, rodzinie, wieku, wyglądzie zewnętrznym, a w wielu przepadkach poznaje tylko ich nazwiska. Bohaterowie jednostkowi wyłaniają się na tle bohatera zbiorowego, którym są dwie rywalizujące grupy nastolatków – chłopcy z Placu Broni i czerwone koszule. Pomimo tego Ferenc Molnár stworzył wspaniałe kreacje Nemeczka, Janosza Boki, Deżo Gereba i Feriego Acza. Z wymienionej czwórki chłopców na plan pierwszy wyłania się Erno Nemeczek, najlepiej i najpełniej zarysowany bohater powieści.

Język utworu jest prosty i zwięzły, ograniczony przede wszystkim do relacji o wydarzeniach, bez szczegółowych opisów miejsc i przyrody. Jedynie tytułowy Plac Broni został w pełni opisany i przybliżony czytelnikowi jako ulubione miejsce zabaw chłopców i symbol ich małej Ojczyzny.

Powieść Ferenca Molnára, pomimo swej zwięzłości i niepozorności, została zaliczona do bestsellerów i wpisana w światowy kanon literatury dla dzieci i młodzieży. O jej wartości decyduje uniwersalizm i ponadczasowość prezentowanej problematyki.