promotor_artykul_2008_11_22680.pdf

eru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru •

• t

w temacie ochraniaczy słuchu

Zrobiło się głośniej

Istnieją rzeczy tak oczywiste, że o nich zapominamy. Pomimo tego, że każdy zdaje sobie sprawę

ze szkodliwości hałasu, co roku rośnie liczba odnotowanych przypadków utraty słuchu wśród

pracowników.

Bill Sokol

Sperian Hearing

Safety Group

jest zastosowanie metod inżynieryjnych,

jednak nie zawsze narażenie na nadmierny hałas

jest możliwe do wyeliminowania w sposób me-

chaniczny. Rozważmy więc technologię i techniki

skuteczne w momencie, gdy zachodzi koniecz-

ność zastosowania sprzętu ochronnego.

Sondaż przeprowadzony w Stanach Zjednoczo-

nych wykazał, że w latach 1971-1990 zarejestro-

wano 26-procentowy wzrost liczby ludzi pomię-

dzy 45. a 64. rokiem życia, u których stwierdzono

problemy ze słuchem. A był to okres, w którym

miały miejsce zarówno daleko idące zmiany

w jakości oraz skuteczności ochron słuchu, jak

i wzmożona aktywność na polu prawodawstwa

oraz działań ze strony pracodawców.

kresie BHP. Oczywiście najlepszym wyjściem jest

zapobieganie nadmiernie natężonym dźwiękom

metodą inżynieryjną, jeszcze zanim sięgniemy

po osobisty sprzęt ochrony. Artykuł koncentruje

się w szczególności na przypadkach gdy nie jest

to możliwe, a więc gdy zachodzi konieczność

zastosowania sprzętu ochronnego.

T ROSKA O SIEBIE

Największymi barierami do przeskoczenia podczas

udanego wdrażania programu są mentalność

pracowników oraz brak troski o siebie i o ochronę

własnego słuchu. W społeczeństwie godzącym

się na co dzień z wysokim natężeniem dźwięku

i akceptującym je jako normę trudno namówić

pracownika do używania ochron. Natężenie

dźwięku wydobywającego się ze sprzętu stereo

w jego samochodzie regularnie przewyższa hałas

wydawany przez maszyny...

Wielu pracowników nie zdaje sobie sprawy, jak

zgubny może okazać się hałas, nie pojmują także

skutków kumulującego się narażenia na nie-

bezpiecznie intensywny hałas. W odróżnieniu

od innych form kontuzji i przypadłości postępu-

jąca utrata słuchu jest zazwyczaj bezbolesna,

przebiega stopniowo, co oznacza, że zazwyczaj

pozostaje niewykryta do momentu, aż szkoda nie

zostanie wyrządzona.

Przykładowo: poziom 85 dB jest określany

jako górna wartość NDN. Jednak codziennie

jesteśmy narażeni na natężenie hałasu znacznie

przewyższające tę liczbę. Szacuje się, że typowa

kosiarka wydaje dźwięk o natężeniu 90 dB, piła

łańcuchowa to już 100 dB. Motocykl podróżujący

z prędkością 50 km/h jest w stanie wytworzyć

dźwięk o natężeniu sięgającym 110-114 dB. Po-

miary muzyki na koncertach rockowych to wynik

na poziomie przewyższającym 120 dB 1 .

Jednak nie tylko natężenie dźwięku stanowi

podstawę problemu. Według OSHA uszkodzenie

słuchu spowodowane narażeniem na hałas jest

skutkiem dwóch czynników – siły oraz czasu

trwania. Normy OSHA wskazują, że narażenie

Badania przeprowa-

dzone przez Uniwersytet

Waszyngtoński w mie-

ście St. Louis wykazały

poziomy dźwięku sięga-

jące 130 dB podczas

projekcji takich ﬁ lmów,

jak np. „Spider-Man” czy

„Droga do zatracenia”.

A WIĘC O CZYM ZAPOMNIELIŚMY ?

Możliwe iż pracownicy nie noszą ochron słuchu

lub też noszą je nieprawidłowo. Badania opubli-

kowane niedawno przez The American Speech-

Language and Hearing Association (Amerykański

Związek Mowy, Języka i Słuchu) wykazały, że około

połowa pracowników branży przemysłowej nie

zawsze używa ochron lub ma je nieodpowiednio

dopasowane. Z badań wynika również, że wy-

korzystują oni potencjał tego sprzętu w mniej

niż 50%.

Tak więc nawet najlepszy sprzęt nie pomoże,

jeżeli jest używany w nieprawidłowy sposób lub

nie używa się go wcale. Zresztą kwestia ochrony

słuchu nie ogranicza się jedynie do ŚOI. Jest

raczej skomplikowaną wypadkową ﬁ zjologii, psy-

chologii i nabytych nawyków. Dlatego w artykule

skupiam się na ludzkich czynnikach mających

negatywny wpływ na wszelkie akcje związane

z ochroną słuchu. Czynniki te zostały nazwane

„cztery razy C” ochrony słuchu od pierwszych liter

angielskich słów: caring – troska, comfort – kom-

fort, convenience – łatwość, dogodność, oraz

communication – komunikacja. Przedstawiam

również sugerowane techniki i technologię poży-

teczną w celu osiągnięcia lepszych wyników w za-

68 Promotor 11/08

temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru

N ajlepszym sposobem zapobiegania hałasowi

•

• temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • tem

na 85 dB przez okres 8 godzin może już spowo-

dować uszkodzenie słuchu. Wraz ze wzrostem

natężenia dźwięku bezpieczny czas narażenia

maleje proporcjonalnie do 4 godzin przy 90 dB

oraz do 2 godzin przy 95 dB. Ekspozycja na dzia-

łanie dźwięku o mocy 140 dB jest w stanie

spowodować uszkodzenie słuchu niezależnie

od długości czasu narażenia.

Wielu pracowników nie rozumie procesu

uszkadzania słuchu lub – co ważniejsze – nie

jest świadoma tego, że uszkodzenia te są trwałe

i nieodwracalne. Przytoczmy kolejny przykład

– organizm ludzki posiada naturalny system

obrony przeciw nadmiernemu natężeniu dźwięku.

Jest on zwany tymczasowym przesunięciem pro-

gu tolerancji, często mylonym przez pracowników

z ochroną. Podczas przesunięcia progu tolerancji

mięśnie wokół ucha zaciskają się, uniemożliwia-

jąc intensywne, przewlekłe wibracje tym samym

malutkim kosteczkom znajdującym się wewnątrz

ucha (uczucie to przypomina ulgę, spadek

napięcia narastającego w głowie wyczuwalny

w momencie opuszczania głośnego otoczenia).

Badania wykazują, że proces ten jest w stanie

zablokować do 20 dB dźwięku 2 . Skuteczność

tej ochrony można porównać do wstrzymania

oddechu pod wodą, które ma na celu ratunek

przed utonięciem – jest to sygnał organizmu,

że potrzebna jest ochrona.

Dla działu BHP podchodzącego poważnie

do ochrony słuchu wzbudzenie troski wśród pra-

cowników może oznaczać konieczność przepro-

wadzenia szeroko zakrojonej akcji edukacyjnej.

Wymaga to regularnych, ciągłych i konsekwent-

nych komunikatów dotyczących niebezpie-

czeństw związanych z narażeniem na intensywne

dźwięki oraz określenia charakteru przypadłości

związanej z utratą słuchu. Konieczne jest rów-

nież skoncentrowanie się na występowaniu

hałasu poza miejscem pracy – dążenie do tego,

aby ludzie poważnie podchodzili do zagrożeń

dźwiękowych we wszystkich dziedzinach życia.

Pomocne w tego rodzaju akcjach mogą okazać

się materiały szkoleniowe oraz programy, któ-

re posiada w swej ofercie wielu producentów

sprzętu HPD.

T ECHNOLOGIA W SUKURS

Jednym ze sposobów, w jaki technologia może

odegrać dodatkową rolę w polepszeniu ochrony

słuchu, jest stworzenie wygodniejszych ŚOI.

W odróżnieniu od innego rodzaju ochron zatyczki

zakładane są i noszone wewnątrz ciała. W re-

zultacie z jednej strony pracownicy napotykają

problemy związane z higieną osobistą, z drugiej

wygoda okazuje się wiodącym powodem sumien-

nego korzystania z tego sprzętu. Stwarza to cie-

kawy dylemat. Wnętrze ucha każdego człowieka

jest inne, różni się nawet w przypadku porów-

nania prawego i lewego ucha, a co za tym idzie

– pojęcie komfortu w tym przypadku może być

względne. Całodniowe noszenie danego sprzętu

może okazać się wygodą dla jednej osoby, a zara-

zem być ośmiogodzinną torturą dla innej. Dlatego

tak ważne jest, aby pracownik miał możliwość

szerokiego wyboru sprzętu. Proﬁ lowane zatycz-

ki wykonane z gąbki poliuretanowej są o wiele

wygodniejsze od starszego, beczułkowatego

Konieczne jest rów-

nież skoncentrowanie

się na występowaniu

hałasu poza miej-

scem pracy – dążenie

do tego, aby ludzie

poważnie podchodzili

do zagrożeń dźwięko-

wych we wszystkich

dziedzinach życia.

Magazyn „Road

Rider”, wydanie

ze stycznia 1987 r.

www.promotor.elamed.pl 69

temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru

eru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru •

• t

Wielu producentów poleca również

regularne testy ochron dokonane przez

pracowników BHP. Ma to umożliwić

pracownikom bardziej precyzyjne

określenie, co lepiej sprawdza się w ich

środowisku pracy.

modelu wykonanego z PCV. Z kolei luźno osadzo-

ne, gąbkowe zatyczki o mniejszej średnicy dają

lepsze rezultaty w przypadku osób o mniejszych

uszach. Na rynku pojawiły się nowe, potencjal-

nie pomocne technologie. Wśród produktów

wielokrotnego użycia istnieje rodzaj zatyczki,

który za pomocą termoplastycznego elastomeru

mięknie z momentem osiągnięcia temperatury

ciała. Pozwala to na lepsze dopasowanie zatyczki

do wnętrza ucha użytkownika.

Innym przykładem jest technologia, która

pozwala na uzyskanie lepszych wyników w dzie-

dzinie redukcji nadmiernego hałasu i może spo-

wodować, że dźwięk stanie się bardziej przyswa-

jalny we wszystkich pasmach, a w szczególności

w przypadku niskich częstotliwości.

Wielu producentów poleca również regularne

testy ochron dokonane przez pracowników BHP.

Ma to umożliwić pracownikom bardziej precy-

zyjne określenie, co lepiej sprawdza się w ich

środowisku pracy. Proces ten nie tylko pomaga

dobrać odpowiednie zatyczki oraz zakładać

je w prawidłowy sposób, lecz również służy jako

doskonałe przypomnienie pracownikom o ko-

nieczności ochrony słuchu.

P O CO SIĘ WYSILAĆ ?

Nikogo nie dziwi wynik badań mówiący, że pra-

cownicy rzadko kiedy dokładają szczególnych

starań w celu zapewnienia sobie odpowiednich

ochron, szczególnie wśród personelu znajdujące-

go się w streﬁ e niebezpiecznie intensywnego ha-

łasu jedynie przez krótkie odstępy podczas dnia

pracy. Tak więc dostępność i łatwość pozyskania

sprzętu jest drugim czynnikiem, po wygodzie

noszenia, jeżeli mówimy o motywacji. Zatyczki

powinny być dostępne zawsze i wszędzie tam,

gdzie pracownik musi wejść na teren zagrożenia

nadmiernym hałasem, lub przed włączeniem pro-

cesu produkcyjnego wytwarzającego intensywny

hałas. Dla ludzi, którzy ciągle przemieszczają

się pomiędzy środowiskami o różnym natężeniu

dźwięków, rozwiązaniem mogą okazać się wie-

lorazowe zatyczki z kieszonkowym futerałem lub

zawieszanie i noszenie ich na szyi.

Jednak wygoda jest także połączona z łatwością

w użyciu. Wielu pracowników uważa, że czynność

rozwinięcia zatyczki w celu włożenia jej do ucha,

a następnie czekanie na niebezpieczne natężenie

dźwięku jest wysoce niepraktyczna. Na dodatek,

jeżeli są narażeni na działanie dźwięku jedynie

przez krótki czas, nie zaprzątną sobie głowy

sprzętem ochronnym. Jednak złe dopasowanie

ochron wraz z wielokrotnie powtarzającym się

wystawieniem na działanie bardzo intensywne-

go hałasu może okazać się równie negatywne

w skutkach jak długotrwałe narażenie.

70 Promotor 11/08

temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru

•

• temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • tem

Istnieje grupa produktów przeznaczonych do takich wła-

śnie sytuacji. Zatyczki zaprojektowane metodą „no-roll’, czyli

bez rozwijania, mogą zapewnić natychmiastową ochronę.

Wiele rodzajów zatyczek wielokrotnego użytku oferuje podob-

ne udogodnienia. A omawiane wcześniej zatyczki na pasku

zapewniają doskonałą ochronę dla ludzi będących w ciągłym

ruchu bądź dla tych, którzy narażeni są na przerywane wy-

stawienie na intensywny hałas. Mogą być noszone na szyi,

a wkładanie i wyciąganie ich nie stwarza problemu.

C ZY TERAZ MNIE SŁYSZYSZ ?

Komunikacja jest nie tylko ważna dla odpowiedniego

funkcjonowania w pracy, lecz stanowi również element

naszego człowieczeństwa. Jedną z najpowszechniejszych

skarg w stosunku do ochron słuchu był fakt, że pracow-

nicy nie słyszą się nawzajem, gdy je zakładają. Nierzadko

mamy do czynienia z sytuacją, w której pracownik odchyla

jedną słuchawkę ochraniacza czy wyciąga zatyczkę z ucha,

aby porozmawiać z przełożonym czy współpracownikiem,

przebywając jednocześnie w streﬁ e zagrożenia hałasem.

Jednak za każdym razem, kiedy ta sytuacja się powtarza,

pracownicy pogarszają kwestie kumulatywnego uszkadza-

nia swojego słuchu. Na dodatek coraz więcej dowodów

wskazuje na to, że brak słuchu spowodowany noszeniem

sprzętu ochronnego przyczynia się do wypadków przy

pracy. Pracownicy, którzy nie słyszą sygnałów alarmowych

lub krzyków kolegów, mogą znajdować się w poważnym

niebezpieczeństwie.

W rezultacie wydajność programów mających na celu

zwiększenie bezpieczeństwa słuchu może się polepszyć,

jeżeli poradzimy sobie z hałasem w sposób chroniący pra-

cowników, a jednocześnie umożliwiający im komunikację.

Jest to możliwe za pomocą zastosowania technologicznie

zaawansowanych słuchawek – czasem zawierających wbu-

dowany nadajnik i odbiornik fal radiowych. Zaczynają się

również pojawiać produkty stwarzające ciekawą alternatywę

poprzez wykorzystanie specjalnych materiałów i wzorów

w celu osiągnięcia podobnego efektu.

Niektóre produkty stwarzają tzw. proﬁ l jednolitego tłu-

mienia. To efekt blokowania niebezpiecznych dźwięków,

z jednoczesnym dopuszczeniem możliwości wyraźniejszego

słyszenia rozmów. Pracownicy korzystający z tego typu

systemów zauważają znaczną różnicę w możliwości porozu-

miewania się i wzajemnego słyszenia, nawet w przypadku

przebywania w środowisku o wyjątkowo niebezpiecznym

natężeniu dźwięku.

W YKRACZAJĄC POZA NORMY TŁUMIENIA

Najlepsza ochrona słuchu na świecie okaże się jednak

zawodna, jeśli nie będzie stosowana w odpowiednich

sytuacjach oraz we właściwy sposób. Jeżeli mamy zamiar

odwrócić tendencję wzrostową liczby uszkodzeń słuchu,

spowodowanych nadmiernym narażeniem na hałas w miej-

scu pracy, musimy wziąć w naszych obliczeniach pod uwagę

naturę ludzką, zintensyﬁ kować proces szkoleń oraz wybrać

takie produkty i strategie działania, które odwołują się

do złożonych potrzeb naszych pracowników.

www.promotor.elamed.pl 71

temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru • temat numeru

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: