HISTORIA_WYCHOWANIA.WAŻNE!.doc

HISTORIA WYCHOWANIA

Wykład 1: 4 X 2007

              Florian Znaniecki-1930

Wychowanie- zespół czynności

                            Grupa społeczna à inna grupa społeczna

                                          -wywołać

                                          -zachamować

                                          -zmodyfikować

                                                                                                  Zachowanie

↓                            ↓

Teraz                            W przyszłości

Motywy wychowania:

-egoizm (aby młodsi troszczyli się w przyszłości o starszych)

Zadania historii wychowania

Koncepcje

Programy

Poglądy

Instytucje                                                                                                                osoby

Szkoły                                                                                                                              pedagogowie

Przytułki                                                                                                                myśliciele

Zakłady poprawcze                                                                                                  nauczyciele

Przedszkola                                                                                                                wychowawcy

Uniwersytety

Początki historii wychowania jako nauki

Ojciec historii wychowania- CHRISTIAN SCHWARZ (1766-1837)

Znany z wydania ERZIEHUNGSLEHRE- dla historii wychowania ważny jest podręcznik- GESCHIHTE DER ERZIEHUNG

Twórcą polskiej historii wychowania- Hugo Kołłątaj (1750-1812) „stan oświecenia w Polsce w latach panowania Augusta III” ( w formie gawęd opisywał stan edukacji )

Jan Śniadecki (1756-1830)- biografie postaci osób istotnych dla historii wychowania, np.

                                                                      Kopernik

                                                                      Kołłątaj

                                                                      Poczobut-Odlaniecki(reformator Akademii Wileńskiej!)

Rozkwit historii wychowania w międzywojniu

Dlaczego warto studiować historię wychowania?

1.      dzięki historii wychowania łatwiej jest zrozumieć współczesne kierunki pedagogiczne

2.      dzięki historii wychowania łatwiej odróżnić pedagogiczne plewy od ziarna

3.      studiując historię wychowania zdobywamy dużą wiedzę pedagogiczną

4.      dzięki historii wychowania łatwiej odnaleźć swoją misję pedagogiczną

GRECJA

Okres HELLEŃSKI              rok 338p.n.e(bitwa pod Cheroneą)              HELLENISTYCZNY

HELLEŃSKI(KLASYCZNY)

              Polis- miasto, państwo

              Związek między polis

              Wspólne ideały wychowawcze

HOMER (800-724 p.n.e)

- Iliada

- Odyseja

Pisane wierszem „ku pokrzepieniu serc”

Ideały wychowawcze były przekazywane poprzez charakterystykę bohaterów

Achilles

- wysportowany

-silny

-heroiczny, odważny, waleczny

- przystojny

-szlachetny

-uparty

-świetnie zbudowany

kalos- piękny, agathos- dobry

Kalos Kai[1] agatos- kalokagatia- ideał wychowania w starożytnej Grecji, wzorowany na pięknym i dobrym Achillesie

Sztuka, muzyka, religia, poezja, śpiew, teatr, sztuka wpływały na piękno duszy

ARETE[2]- cnota oznaczała w Grecji przebojowość

                                                        Dzielność etyczna

Kalokagatię jako ideał realizowano inaczej w róznych POLIS (inaczej kładziono nacisk na piękno i dobro, czasem chciano je równoważyć)

MODEL SPARTAŃSKI

Sparta- powstała w X w. p.n.e. w wyniku napadu DORÓW, pow-8,5km²

VI-IVw. P.Ch. –czasy świetności

SPARTIACI dominowali nad periojkami i helotami, dlatego byli surowo wychowywani aby Móc sobie z nimi poradzić

DZIECI SĄ WŁASNOŚCIĄ PAŃSTWA

GERUZJA rada starszych w starożytnej Sparcie, główny organ władzy w oligarchii spartańskiej. W jej skład wchodziło dwóch królów (którzy dziedziczyli tę funkcję, była to pozostałość z czasów, gdy Spartą rządzili dwaj królowie), oraz 28 starszych obywateli - gerontów. Byli oni wybrani przez Zgromadzenie Ludowe z grona obywateli powyżej 60 roku życia, najczęściej należeli do warstwy najbogatszych. Swą funkcję sprawowali dożywotnio.

Geruzja decydowała o życiu lub śmierci noworodka

TAJGETOS (2404m) pasmo gór, w którym zabijano słabe noworodki

Jeśli dziecko zostało uznane za zdrowe, zostawało oddawane ojcu z zaznaczeniem że należy ono do państwa, ojciec wychowywał je do siódmego roku życia.

W ósmym roku życia dziecko trafiało do szkoły mającej charakter tresury wojskowej, uczono dzieci bycia narzędziem państwa. Kładziono nacisk na sport i śpiew, mniej na czytanie.

18-20r.ż. EFEBIA

20-30 r.ż. służba wojskowa

Po ukończeniu służby Spartiata miał obowiązek ożenić się i przysporzyć Sparcie nowych obywateli.

WYKŁAD 2, 18 X 2007

Kobiety- podobne wychowanie, często musiały coś dźwigać, walczyć między sobą, były piękne, chodziły nago, aby wzbudzić w mężczyznach chęć posiadania dzieci

LAKONIA-obszar którego stolicą była Sparta. Uczono tam mówić w możliwie jak najkrótszy i zwięzły sposób, nie tracono czasu na rozmowy, stąd do dziś nazwa LAKONICZNEJ MOWY.

Spartanie zabijali dzieci i niewolników.

SYSTEM ATEŃSKI

Ateny: pow-2,5tys km²

Demokracja (demos- władza, kratos-lud)

Do głosowania miał prawo każdy wolny obywatel.

SOLON- założyciel szkoły

Szkoły prywatne (8-18lat)

              W pierwszych latach uczono czytania, pisania, rachunków, muzyki

                            Po reformie Solona- także poezji.

Ćwiczenia gimnastyczne

↓

Gimnazjon

↓

Palestra (sala gimnastyczna)

18-20 r.ż. EFEBIA(poprzedzała przyjęcie do wojska)

              Szkoła ateńska nie wychowywała moralnie, zajmowała się tylko kształceniem.

Wychowanie należało do PAIDAGOGOS pais-chłopiec ago-prowadzę

Paidagogos to niewolnik, który prowadził dziecko do szkoły i niósł jego przybory, zajmował się jego wychowaniem, wprowadzał w życie rodzinne i kulturalne państwa.

Paidagogos był dobrze wykształcony, miał własną rodzinę, jednocześnie był niewolnikiem.

Niewolnicy nie mieli ludzkich imion- przybierali imiona zwierzęce

SOKRATES (469-399r. p.n.e)

Bywa porównywany do Chrystusa- był wędrującym mędrcem, o którym wiemy tylko z dzieł jego uczniów- Ksenofonta, Platona i Arystofanesa.

W siedemdziesiątym roku swojego życia został oskarżony o bezbożność i psucie młodzieży i skazany na śmierć przez wypicie cykuty.

METODA SOKRATEJSKA

Sokrates dzielił ludzi na mądrych i niemądrych

Wobec ludzi mądrych stosował metody:

- heurystyczną, majeutyczną, akuszerki

Zakładał że mądrzy ludzie mają wiedzę moralną, o życiu

Twierdził, że pomaga odkryć wiedzę.

Wg Sokratesa mądry człowiek ma świadomość swojej niewiedzy, mądry jest tylko Bóg.

Wobec ludzi niemądrych stosował metody:

-elenktyczną, ironii, zbijania

Zaczepiał głupców i udawał głupca, zadawał pytania, zbijał odpowiedzi i pozostawiał ich zmieszanych

Rozmowy z ludźmi uważał za swoją misję.

KONCEPCJA CNÓT(Arete) cnoty są dziedziczne, wg Sokratesa można się ich nauczyć.

Zło pochodzi od nieznajomości dobra.

CNOTA= WIEDZA

INTELEKTUALIZM ETYCZNY- wiedza na temat cnotliwego życia, co jest dobre, a co złe.

CO WARTO ZACHOWAĆ Z SOKRATESA?

®    postawa otwarcia, pogląd że od każdego można się czegoś nauczyć

®    uczciwość intelektualna. Pokazanie drugiej osobie błedności w myśleniu

®    w każdym człowieku tkwi dobro, trzeba mu je tylko pokazać.

WYKŁAD 3, 8 XI 2007

PLATON (427-347 p.ch.)

§         wywodził się z arystokracji

§         zachowały się wszystkie jego pisma

§         poruszył w swych dziełach prawie wszystkie problemy filozoficzne

§         założyciel AKADEMII PLATOŃSKIEJ (386) w gaju Akademosa, która przetrwała ponad 900 lat

§         twierdził że świat materialny to odbicie świata idei, który istnieje gdzie indziej

§         dusza istniała w świecie idei, z którego została strącona i uwięziona w ciele

§         4 cnoty kardynalne:

1.      roztropność

2.      sprawiedliwość

3.      wstrzemięźliwość

męstwo – powinny kierować duszą

§         opisał ustrój idealnego państwa, składającego się z trzech warstw:

v     FILOZOFÓW              -rządzących

v     STRAŻNIKÓW- obrońców

v     ŻYWICIELI- rolników, rzemieślników, kupców

Edukacji wymagają tylko filozofowie i strażnicy, żywiciele mają tylko jedną funkcję.

§         EDUKACJA

Ø      Państwo troszczy się o dziecko już w łonie matki. (był zwolennikiem kontrolowania czasu narodzin)

Ø      Podobnie jak w Sparcie, dzieci selekcjonowano

Ø      Po selekcji dziecko oddawano pod opiekę niani, która była wskazywana przez państwo. ( matka tylko je karmiła)

Ø      3-6 r.ż. „przedszkole” (koedukacyjne)

Dziecko jest sprawdzane pod kątem ewentualnych zdolności.

Postulował maksymalne rozwijanie zdolności.

Ø      6-9 r.ż. podział dziewczynek i chłopców (bo wcześniej nie widzą różnicy)

Ø      9-17 r.ż. Szkoła

-ważne kształcenie z matematyki, astronomii, muzyki(harmonii) – wg niego rozwijały duszę.

- wychowanie fizyczne

Ø                  17-20 r.ż. EFEBIA- przysposobienie wojskowe.

(jeśli ktoś był dobry z matematyki- kształcił się dalej przez 15 lat)

Ø      35-50 r.ż. praktyczne nauczanie jak zarządzać państwem.

Jego wizja opisana w „Państwie” i „Prawie” nigdy nie została wprowadzona w życie.

Platon był idealistą

*       Koncepcja ciała, duszy i cnoty

*       Akademia Platońska

*       Koncepcja państwa

ARYSTOTELES (384-322)

*       Uczeń Platona, ostatni z filozofów

*       Wykładał w Akademii

*       Początkowo idealista, popierający Platona, później radykalnie zmieniony w realistę.

§         ...