Glikozydy nasercowe - podgrupa glikozydów mająca zdolność pobudzania pracy serca. Zwiększają siłę skurczu mięśnia sercowego, a jednocześnie obniżają częstość tego skurczu.
Do glikozydów nasercowych zalicza się kardenolidy, w których występuje pięcioczłonowy pierścień laktonowy i glikozydy bufadienolidowe z sześcioczłonowym pierścieniem laktonowym. Związki te nie są stosowane w formie czystej jako leki nasercowe, lecz ich występowaniu, przypisuje się efekt leczniczy działania niektórych ziół.
Bogate w kardenolidy są wyciągi z liści:
· Digitalis purpurea (naparstnica purpurowa)
· Digitalis lanata (naparstnica wełnista)
· Adonis vernalis (miłek wiosenny)
· Scilla sp. (sałata morska)
· Convallaria majalis (konwalia majowa)
· Strophantus gratus (strofant wdzięczny)
Mechanizm działania.
Glikozydy nasercowe hamują działanie pompy sodowo-potasowej. Powodują przez to zwiększenie stężenia wewnątrzkomórkowego sodu i wapnia, przez co wywierają dodatni efekt inotropowy (zwiększają siłę skurczów). Na czynność naczyń i serca działają bezpośrednio i pośrednio, wpływając na układ nerwowy współczulny i przywspółczulny.
Wpływają na układ przywspółczulny, aktywując go. Zwiększenie napięcia nerwu błędnego wpływa hamująco na czynność węzła zatokowo-przedsionkowego i węzła przedsionkowo-komorowego, i zwalnia ich rytm. Pośredni wpływ aktywacji nerwu błędnego powoduje też spadek kurczliwości mięśnia przedsionków serca, skrócenie okresu refrakcji i przyspieszenie przewodzenia impulsów w przedsionku. Glikozydy działając bezpośrednio wywołują przeciwstawne działanie, zwiększając kurczliwość mięśnia przedsionków, wydłużając okres refrakcji i zwalniając przewodzenie. Ponadto, powodują zwiększenie automatyzmu przedsionków.
Zwiększenie wydzielania noradrenaliny powoduje skrócenie okresu refrakcji włókien Purkiniego i zwiększenie ich automatyzmu. Takie same jest bezpośrednie działanie glikozydów na włókna Purkinjego. Działanie noradrenaliny i glikozydów na mięsień komór powoduje wzrost kurczliwości, skrócenie okresu refrakcji włókien mięśniowych i zwiększenie automatyzmu serca.
Glikozydy nasercowe zwiększają czułość baroreceptorów.
Glikozydy nasercowe zmniejszają napięcie układu współczulnego, powodując zmniejszenie oporu tętniczek obwodowych. Bezpośredni wpływ glikozydów jest przeciwstawny i powoduje zwiększenie oporu.
Glikozydy dobrze wchłaniają się z przewodu pokarmowego. Cechują się szeroką dystrybucją w tkance mięśniowej.
Zatrucie.
Przedawkowanie glikozydów naparstnicy objawia się następującymi objawami:
· bradykardią
· nudnościami, wymiotami
· bólem brzucha, biegunką
· zaburzeniami percepcji barw (widzenie "na żółto")
· zaburzeniami świadomości, splątaniem
· zaburzeniami rytmu:
o ekstrasystole komorowe
o częstoskurcz komorowy
o częstoskurcz przedsionkowy z blokiem.
Objawy przedawkowania terapeutycznego często ustępują po odstawieniu leku. Poważniejsze przedawkowanie i zatrucie jest wskazaniem do hospitalizacji. Za cechę bardzo ciężkiego zatrucia uważa się stężenie digoksyny w surowicy przekraczające 15 ng/mL. Zaleca się następujące postępowanie terapeutyczne:
· uzupełnienie niedoborów jonów - kroplówka z Mg i K
· w bradykardii podaje się atropinę
· w blokach dystalnych konieczne jest wprowadzenie elektrody endokawitarnej
· w bardzo ciężkich zatruciach stosuje się fragmenty Fab swoistych przeciwciał, wiążące digoksynę w osoczu.
Forsowana dializa i hemodializa są bezskuteczne w zatruciu glikozydami naparstnicy.
Mykotoksyny (mikotoksyny, z gr. μύκής mykes - grzyby) to substancje trujące wytwarzane przez niektóre liczne gatunki toksynotwórczych grzybów (pleśni) z rodzajów: Aspergillus, Penicillium, Fusarium, Rhizoctonia, Claviceps i Stachybotrys. Są przyczyną ostrych przewlekłych zatruć. Często są to substancje rakotwórcze, hamują m.in. syntezę DNA oraz powodują zmiany w metabolizmie RNA. Pożywką szkodliwych grzybów mogą być m.in. tworzywa sztuczne z PCV np. płytki, lenteks, żywice fenolowe, epoksydowe, farby emulsyjne i lakierowo-ftalowe. Mykotoksyny mogą być przyczyną groźnych zatruć, alergii, grzybic, chorób płuc i zmian mutagennych, a także chorób układu pokarmowego i wątroby, a także liczne choroby związane z osłabieniem układu odpornościowego.
Ze znanych mykotoksyn możemy wyróżnić: - patulinę, - ochratoksynę, - kwas aspergilowy Ochratoksyna A- występuje w ziarnach zbóż oraz dosyć często stwierdza się ją w mięsie wieprzowym. Wywołuje: zapalenie nerek, uremię, obumieranie płodów
wojtek0018