RUT_Kiswahili_1068.pdf

RUTHI

Utangulizi

Kitabu hiki kinachukua jina la mhusika wake mkuu, yaani, Yoshua, mwana wa Nuni, ambaye anatoka

kwenye kabila la Efraimu (Hes.13:8). Yoshua maana yake Yehova (BWANA) ni wokovu. Yoshua alichaguliwa na

Mungu kuwa kiongozi muda mfupi kabla ya kifo cha Mose (Kum.31).

Maandalizi kwa ajili ya huduma yake yanajumuisha: Kiongozi wa jeshi la Israeli kupigana na Waamaleki

(Kut..17:8-16) ; msaidizi wa Mose( Kut..33:11) ; mmoja wa wale wapelelezi kumi na wawili waliokwenda

kupeleleza Kanaani (Hes.13-14); kuchaguliwa kwake kuingia mahali pa Mose kwa sababu ya kujionyesha kwa

kipekee kwa huduma yake( Hes.27:18 - 23; 32:13; Kum.1:38; 31:7- 8)

Kitabu cha Yoshua ni habari juu ya Waisraeli wakiongozwa na Yoshua. Yoshua ambaye bila shaka

kufanikiwa kwake kunasababishwa na hali yake kumwelekea Munguna ufunuo wa Mose, mara anwafanya

Waisraeli watambue uhusiano wao na Mungu kwa kuadhimisha Pasaka(5:10) na kanuni ya tohara(5:3) na kwa

kusimamisha kumbukumbu ya jiwe (4:3) baada ya kuvuka Mto Yordani. Waisraeli walivuka Mto Yordani

kimwujiza. Kutokana na vile mji wa Yeriko ulivyotekwa kwa mwujiza(5:13 -627), ungeweza ukawa ndio msingi

wao wa imani katika Mungu kwamba sehemu iliyosalia ya Kanaani pia ingekaliwa na wao. Kule kutekwa kwa mji

wa Ai, kushindwa kwa umoja wa Waamori upande wa kusini, kule kuanguka kwa Hazori, iliyokuwa ngome ya

Wakanaani upande wa kaskazini, kuliwapa Waisraeli kumiliki sehemu muhimu za nchi ya Ahadi, yaani, Kanaani.

Ingawa makabila mawili na nusu, yaani, kabila la Reubeni, Gadi na nusu ya kabila la Manase tayari

walikwisha kumiliki eneo la mashariki mwa Mto Yordani chini ya uongozi wa Mose, makabila mengine yaliyosalia

yalipata sehemu zao chini ya uongozi wa Yoshua. Kabila la Lawi halikupewa mgao wa urithi katika nchi, bali wao

walipewa miji arobaini na minane kuwa miliki yao katika nchi nzima ili waweze kutoa huduma yao ya kiroho kwa

sababu wao walipewa ukuhani.

Kabla Yoshua hajafa aliwakumbusha watu juu ya agano la Mungu na ahadi Zake kwao, akawaonya kuhusu

kuabudu sanamu.Yeye aliweka wazi upya agano kati ya Mungu na Israeli, akiwaonya Waisraeli kudumisha ile

hali ya kujitoa kwa Mungu na kumpenda kwa moyo wote.Aliwaelekeza watu waendelee kumpenda, kumtii na

kumtumikia Mungu. Alizungumza hadharani jinsi ambavyo yeye binafsi alikuwa tayari kumtumikia Mungu

aliposema, “….Chagueni hivi leo mtakayemtumikia, lakini mimi na nyumba yangu tutamtumikia BWANA..” (24:15)

Wazo Kuu

Kuvuka Mto Yordani kwa mwujiza, kuingia, kutekwa na kugawanywa kwa Nchi ya Ahadi – Kanaani.

Miongoni mwa wanaume 603,550 wenye umri wa miaka kuanzia ishirini wawezao kwenda vitani waliotoka Misri,

ni Yoshua na Kalebu peke yao ndio walioingia Nchi ya Ahadi, yaani, Kanaani.

Mwandishi

Mwandishi kitabu hiki ni Yoshua,kiongozi wa Israeli baada ya Mose, isipokuwa sehemu ya mwisho ambayo

mwandishi wake hajulikani, lakini mapokeo ya Kiyahudi yanasema kwamba (24:29-32) iliongezwa na Eleazari na

( mst..33) uliandikwa na kuhani Finehasi, shahidi ambaye alishuhudia kwa macho yake mambo yaliyoandikwa

humu.

Mahali

Kanaani, ambayo ndiyo iliyokuwa Nchi ya Ahadi. Kwa sasa ndiyo nchi ya Israeli.

Tarehe

1646 – 1616 K.K. kwani matukio yaliyomo ni yale yaliyotukia wakati huo.

Wahusika Wakuu

Yoshua, Rahabu, Akani, Finehasi, Eleazari.

Mgawanyo

•

Maandalizi ya kuiteka Kanaani. (1:1-5:15)

•

Kuishinda Kanaani. (6:1-12:24)

•

Mgawanyo wa nchi kwa makabila. (13:1-21:45)

•

Kuagana na Yoshua na kifo chake. (22:1-24:33)

RUTHI

Naomi na Ruthi

Wakati Waamuzi walipotawala Israeli,

kulikuwa na njaa katika nchi, akaondoka

mtu mmoja kutoka nchi ya Bethlehemu ya Yuda

pamoja na mke wake na wanae wawili, akaenda

kuishi katika nchi ya Moabu. 2 Mtu huyu aliitwa

Elimeleki, mkewe aliitwa Naomi, na hao wanawe

wawili waliitwa Maloni na Kilioni. Walikuwa

Waefrathi kutoka Bethlehemu ya Yuda.

Wakaenda katika nchi ya Moabu wakaishi huko.

3 Elimeleki mumewe Naomi akafa, Naomi

akabaki na wanawe wawili. 4 Nao wakaoa

wanawake wa Kimoabu, jina la mmoja aliitwa

Orpa na wa pili aliitwa Ruthi. Baada ya miaka

kumi, 5 Maloni na Kilioni pia wakafa, basi Naomi

akabaki hana mume wala wanawe wawili.

6 Aliposikia huko Moabu kwamba BWANA

amewasaidia watu wake kwa kuwapa chakula,

Naomi na wakweze wakajiaandaa kurudi

nyumbani. 7 Yeye na wakweze wawili,

wakaondoka pale walipokuwa wakiishi na

kushika njia kurudi nchi ya Yuda.

8 Ndipo Naomi akawaambia wale wakwe

zake wawili, “Rudini, kila mmoja wenu nyumbani

kwa mama yake. BWANA na awatendee fadhili

kama mlivyowatendea hao waliofariki pamoja na

mimi. 9 BWANA na amjalie kila mmoja wenu

maisha mema nyumbani kwa mume mwingine.”

Kisha akawabusu, nao wakalia kwa sauti

kubwa 10 wakamwambia, “Tutarudi pamoja na

wewe nyumbani kwa watu wako.”

11 Lakini Naomi akasema, “Rudini nyumbani,

binti zangu. Kwa nini mnifuate? Mimi nitaweza

tena kuwa na wana wengine, ambao wataweza

kuwaoa ninyi? 12 Rudini nyumbani binti zangu,

mimi ni mzee kiasi kwamba siwezi kumpata

mume mwingine. Hata kama ningefikiria kuwa

bado kuna tumaini kwangu, hata kama

ningekuwa na mume usiku huu na kuwazaa

wana, 13 je, mngesubiri mpaka wakue?

Mngebakia bila kuolewa mkiwasubiri? La,

hasha, binti zangu. Nimepata uchungu kuliko

ninyi, kwa sababu mkono wa BWANA umekuwa

kinyume nami!”

14 Kisha wakalia tena kwa sauti. Orpa

akambusu mama mkwe wake akaenda zake,

lakini Ruthi akaambatana naye.

15 Naomi akamwambia, “Tazama, mwenzako

anarejea kwa watu wake na kwa miungu yake.

Rudi pamoja naye.”

16 Lakini Ruthi akajibu, “Usinisihi nikuache au

niache kukufuata. Utakakokwenda nami

nitakwenda, na wewe utakapoishi nitaishi. Watu

wako watakuwa watu wangu na Mungu wako

atakuwa Mungu wangu. 17 Pale utakapofia nami

nitafia hapo na papo hapo nitazikwa.BWANA na

aniadhibu vikali, kama kitu kingine cho chote

kitanitenga nawe isipokuwa kifo.” 18 Naomi

alipotambua kwamba Ruthi amenuia kufuatana

naye, hakuendelea kumsihi tena.

19 Kwa hiyo hao wanawake wawili

wakaondoka wakafika Bethlehemu. Walipofika

Bethlehemu, mji mzima ulitaharuki, wanawake

wakashangaa wakasema, “Huyu aweza kuwa ni

Naomi?”

20 Akawaambia, “Msiniite tena Naomi a , niiteni

Mar a b , kwa sababu Mwenyezi Mungu

amenitendea mambo machungu sana. 21 Mimi

niliondoka hali nimejaa, lakini BWANA

amenirudisha mtupu. Kwa nini kuniita Naomi?

BWANA amenitendea mambo machungu,

Mwenyezi Mungu ameniletea msiba.”

22 Kwa hiyo Naomi alirudi pamoja na Ruthi

Mmoabi, mkwe wake, nao wakafika Bethlehemu

mwanzoni mwa kuvuna shayiri.

Ruthi Akutana na Boazi

Basi Naomi alikuwa na jamaa wa upande

wa mume wake, kutoka katika ukoo wa

Elimeleki, jina lake aliitwa Boazi.

2 Ruthi Mmoabi akamwambia Naomi,

“Nitakwenda mashambani nikaokote mabaki ya

nafaka nyuma ya yule nitakayepata kibali

machoni pake.”

Naomi akamwambia, “Nenda, binti yangu.”

3 Basi akaenda akaokota mabaki ya nafaka

nyuma ya wavunaji. Ikatokea kwamba, alijikuta

anafanya kazi kwenye shamba lililokuwa mali ya

Boazi, ambaye alitoka kwenye ukoo wa

Elimeleki.

4 Papo hapo Boazi akarudi kutoka

Bethlehemu akawasalimu wavunaji akasema,

“BWANA awe nanyi!” Nao wakamjibu,

“BWANA akubariki.”

5 Boazi akamwuliza msimamizi wa wavunaji,

“Je, huyo mwanamwali ni wa nani?”

6 Msimamizi akamjibu, “Yeye ni yule Mmoabi

aliyerudi kutoka nchi ya Moabu pamoja na

Naomi. 7 Yeye aliomba, ‘Tafadhali niruhusu

niokote na kukusanya miongoni mwa minganda

nyuma ya wavunaji.’ Naye ameshinda shambani

tangu asubuhi pasipo kupumzika, isipokuwa kwa

muda mfupi kivulini.”

20 Naomi: maana yake ni “wa kupendeza’’

20 Mara: maana yake ni “Chungu.”

RUTHI

8 Kisha Boazi akamwambia Ruthi, “Binti

yangu, nisikilize, usiende kuokota mabaki ya

mavuno katika shamba lingine na usiondoke

hapa. Kaa hapa na hawa watumishi wangu wa

kike. 9 Angalia shamba wanamovuna, ufuate

nyuma yao. Nimewaamuru hao wanaume

wasikuguse. Wakati wo wote ukiona kiu, nenda

kwenye mitungi ukanywe maji waliyoyateka hao

wanaume.’’

fadhili zake kwa walio hai na kwa hao

waliokufa.” Pia akamwambia, “Huyo mtu ni

mmoja wa jamaa yetu wa karibu anayestahili

kukomboa.’’

21 Kisha Ruthi Mmoabi akasema, “Hata

aliniambia, ‘Kaa pamoja na watumishi wangu

mpaka watakapomaliza kuvuna nafaka yangu

yote.’”

22 Kisha Naomi akamwambia Ruthi mkwewe,

“Binti yangu, itakuwa vema wewe ufuatane na

wasichana wake, kwa sababu katika shamba la

mtu mwingine wanaweza kukudhuru.”

23 Kwa hivyo Ruthi akafuatana na watumishi

wasichana wa Boazi kuokota mpaka mwisho wa

mavuno ya shayiri na ya ngano. Naye aliishi na

mama mkwe wake.

10 Kwa ajili ya hili akasujudu mpaka nchi,

akamwambia, “Ni kwa nini nimepata kibali

machoni pako hata ukanijali mimi, mgeni?”

11 Boazi akamjibu, “Nimeambiwa yote

uliyomtendea mama mkwe wako tangu mume

wake alipofariki, na jinsi ulivyomwacha baba

yako na mama yako na nchi yako ulimozaliwa,

ukaja kuishi na watu ambao hukuwafahamu. 12

na akulipe kwa yale uliyoyatenda. Ubarikiwe kwa

wingi na BWANA wa Israeli, ambaye

umekimbilia mbawani mwake.”

13 Kisha Ruthi akasema, “Naomba niendelee

kupata kibali machoni pako bwana wangu. Kwa

maana umenifariji na umezungumza kwa

ukarimu na mjakazi wako, hata ingawa mimi si

bora kama mmoja wa watumishi wako wa kike.”

14 Wakati wa chakula Boazi akamwambia

Ruthi, “Karibia hapa. Kula mkate na uchovye

ndani ya divai.”

Alipoketi pamoja na wavunaji, akampa

nafaka zilizookwa. Akala kiasi alichotaka na

kusaza. 15 Alipoinuka ili kuokota mabaki ya

nafaka, Boazi akawaagiza watu wake, “Hata

kama atakusanya kati ya miganda msimzuie.

16 Badala yake toeni masuke katika miganda

mwacheni ayaokote na msimkemee.’’

17 Basi Ruthi akaokota masazo kondeni hata

jioni. Akatwanga ile shayiri aliyokusanya, ikajaa

efa moja a . 18 Akaibeba na kuelekea mjini, mama

mkwe wake akaona jinsi alivyoweza kuokota

nafaka nyingi. Pia Ruthi akachukua kile

alichobakiza baada ya kula na kushiba, akampa.

19 Basi mkwewe akamwuliza, “Je, umeokota

wapi leo? Umefanya kazi wapi? Abarikiwe mtu

yule aliyekujali.”

Ndipo Ruthi akamwambia mama mkwe

wake juu ya yule ambaye yeye alikuwa

amefanyia kazi katika shamba lake. Akasema,

“Yule mtu niliyefanyia kazi kwake leo, anaitwa

Boazi.”

20 Naye Naomi akamwambia mkwewe,

“BWANA ambariki! Hakuacha kuonyesha

Ruthi na Boazi Kwenye Sakafu ya Kupuria

Kisha Naomi akamwambia mkwewe, “Binti

yangu, je, nisingelikutafutia pumziko

ambako utatunzika vema? 2 Je, Boazi, ambaye

umekuwa pamoja na watumishi wake

wasichana, si jamaa yetu wa karibu? Usiku wa

leo atakuwa anapepeta ngano kwenye sakafu ya

kupuria. 3 Basi oga na ukajipake marashi, ujivalie

nguo zako nzuri. Kisha uende kwenye sakafu ya

kupuria, lakini angalia asijue kwamba upo pale

mpaka atakapomaliza kula na kunywa.

4 Atakapokwenda kulala, angalia mahali

atakapolala. Kisha uende ufunue miguu yake,

ulale. Naye atakuambia utakalofanya.’’

5 Ruthi akajibu, “Lo lote usemalo nitatenda.”

6 Basi akashuka mpaka kwenye sakafu ya

kupuria, akafanya kila kitu mama mkwe wake

alichomwambia kufanya.

7 Wakati Boazi alipomaliza kula na kunywa,

naye alikuwa amejawa na furaha, alikwenda

kulala mwisho wa lundo la nafaka. Ruthi

akakaribia kimya kimya, akafunua miguu yake

akalala. 8 Usiku wa manane kitu kilimshtua

Boazi, akajigeuza, akagundua yupo mwanamke

amelala miguuni pake.

9 Akauliza, “Wewe ni nani?’’

Akajibu, “Ni mimi Ruthi mjakazi wako.

Uitande nguo yako juu yangu kwa sababu wewe

ndiwe jamaa wa karibu wa kukomboa.

10 Akamwambia, “Binti yangu, ubarikiwe na

BWANA. Wema huu wa sasa ni mkuu kushinda

hata ule ulioonyesha mwanzoni. Hukuwakimbilia

vijana, wakiwa matajiri au maskini. 11 Sasa, binti

yangu, usiogope. Nitakufanyia yote uliyoomba.

Kwa maana mji wote wa watu wangu wanakujua

ya kwamba

a 17 Efa moja ni sawa na kilo 20

RUTHI

wewe ni mwanamke mwenye tabia nzuri.

12 Ingawa ni kweli kwamba mimi ndiye jamaa

aliye karibu, lakini kuna mtu mwingine wa jamaa

aliye karibu zaidi wa kukomboa kuliko mimi.

13 Wewe kaa hapa usiku huu, kisha asubuhi

kama akikubali kukomboa, vema na akomboe.

La sivyo kama hayuko tayari, hakika kama

BWANA aishivyo nitafanya hivyo. Lala hapa

mpaka asubuhi.’’

5 Ndipo Boazi akasema “Siku utakaponunua

shamba kutoka kwa Naomi na Ruthi Mmoabi,

itakubidi kumchukua pia huyo mjane, ili

kudumisha jina la marehemu pamoja na mali

yake.”

6 Kuhusu hili, yule jamaa wa karibu wa

kukomboa akasema, “Basi mimi sitaweza

kukomboa kwa sababu inaonekana

nitauhatarisha urithi wangu. Wewe komboa

mwenyewe. Mimi sitaweza.”

7 (Basi katika siku za kale huko Israeli, ili

kukamilisha tendo la kukomboa na kukabidhiana

mali, mmoja huvua kiatu chake na kumpatia

mwingine. Hii ilikuwa ni njia ya kuhalalisha

mabadilishano katika Israeli.)

8 Basi yule jamaa wa karibu wa kukomboa

akamwambia Boazi, “Wewe nunua mwenyewe.’’

Naye huyo jamaa akavua kiatu chake.

9 Kisha Boazi akawatangazia wazee na watu

wote waliokuwepo, “Leo ninyi ni mashahidi

kwamba mimi nimenunua kutoka kwa Naomi

yote yaliyokuwa mali ya Elimeleki, Kilioni na

Maloni. 10 Nimemchukua pia Ruthi Mmoabi,

mjane wa Maloni, awe mke wangu, ili

kuendeleza jina la marehemu pamoja na mali

zake, ili jina lake marehemu lisitoweke miongoni

mwa jamaa yake wala katika kumbukumbu za

mji wake. Leo hivi ninyi ni mashahidi!”

11 Kisha wazee pamoja na watu wote

waliokuwa langoni wakasema, “Sisi ni

mashahidi. BWANA na amfanye mwanamke

huyu aingiaye nyumbani mwako kuwa kama

Raheli na kama Lea, wale wawili ambao kwa

pamoja waliijenga nyumba ya Israeli. Nawe

ufanikiwe katika Efrata, na uwe mashuhuri katika

Bethlehemu. 12 Kupitia kwa watoto ambao

BWANA atakupa kutokana na huyu mwanamke

kijana, jamaa yako na ifanane na ya Peresi,

ambaye Tamari alimzalia Yuda.”

14 Hivyo huyo mwanamke akalala miguuni

pake mpaka asubuhi, akaondoka mapema

asijaweza mtu kumtambua mwenzake, maana

Boazi alisema, “Isijulikane kabisa ya kuwa

mwanamke alifika kwenye sakafu ya kupuria.”

15 Pia akamwambia, “Lete shela yako

uliyoivaa uitandaze.” Naye alipoitandaza,

akamimina vipimo sit a a vya shayiri akamtwika.

Kisha Ruthi akarudi zake mjini.

16 Basi Ruthi alipofika kwa mama mkwe

wake Naomi, akamwuliza, “Je, binti yangu,

ilikuwaje huko?

Ndipo akamwelezea kila kitu Boazi

alichomfanyia. 17 Akaendelea kusema, “Amenipa

shayiri vipimo sita akisema, ‘Usiende kwa mama

mkwe wako mikono mitupu.’ ”

18 Kisha Naomi akasema, “Subiri binti yangu,

mpaka utakapojua kwamba hili jambo

limekwendaje. Kwa sababu mtu huyu hatatulia

mpaka akamilishe jambo hili leo.”

Boazi Amwoa Ruthi

Boazi akakwea mpaka kwenye lango la

mji, akaketi pale. Kisha muda si mrefu

yule mtu wa jamaa aliyekuwa wa karibu wa

kukomboa, ambaye Boazi alimtaja, akaja. Boazi

akasema, “Njoo hapa rafiki yangu, karibu uketi.”

Naye akakaribia, akaketi.

2 Boazi akatwaa watu kumi miongoni mwa

wazee wa mji, akawaambia, “Ketini hapa.” Nao

wakaketi. 3 Kisha akamwambia yule jamaa wa

karibu wa kukomboa, “Huyu Naomi, aliyerudi

hapa kutoka nchi ya Moabu, anauza sehemu ya

ardhi iliyokuwa mali ya ndugu yetu Elimeleki.

4 Nami niliwaza nikujulishe wewe na kukuambia

uinunue mbele ya hawa waliopo hapa na mbele

ya wazee wa watu wangu. Kama wewe

utaikomboa, haya fanya hivyo. Lakini kama

hutaikomboa, uniambie, ili nijue. Kwa kuwa

hakuna mtu mwingine mwenye haki ya

kuikomboa ila wewe na baada yako ni mimi.”

Wazao wa Boazi

13 Basi Boazi akamwoa Ruthi, naye akawa

mke wake. Alipoingia kwake, BWANA akamjalia

Ruthi naye akapata mimba, akamzaa mtoto wa

kiume. 14 Wanawake wakamwambia Naomi:

“Ahimidiwe BWANA, asiyekuacha bila kuwa na

jamaa wa karibu wa kukomboa. Na awe

mashuhuri katika Israeli yote! 15 Atakurejeshea

uhai wako na kukuangalia katika siku za uzee

wako. Kwa maana mkweo ambaye anakupenda

na ambaye kwako ni bora zaidi ya watoto wa

kiume saba, ndiye aliyemzaa.’’

Naye akasema, “Nitaikomboa mimi.”

a 15 Vipimo sita hapa ni sawa na kilo 15, pia mstari wa 17

RUTHI

16 Basi Naomi akamchukua yule mtoto,

akampakata na akawa mlezi wake. 17 Wanawake

waliokuwa jirani zake, wakasema, “Naomi ana

mtoto wa kiume.” Wakamwita jina lake Obedi.

Yeye ndiye baba yake Yese, aliye baba yake

Daudi.

18 Hivi ndivyo vizazi vya Peresi:

Peresi alimzaa Hesroni,

19 Hesroni akamzaa Ramu,

Ramu akamzaa Aminadabu,

20 Aminadabu akamzaa Nashoni,

Nashoni akamzaa Salmoni;

21 Salmoni akamzaa Boazi,

Boazi akamzaa Obedi;

22 Obedi akamzaa Yese

na Yese akamzaa Daudi.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: