Test klasa 6 Chleb
Imię i nazwisko ucznia: data: …………………..
………………………
Od jak dawna ludzie wypiekają chleb? Trudno odpowiedzieć na to pytanie. Wiadomo jednak, że robili to już w starożytnym Egipcie.
U ludów słowiańskich, oprócz zwykłego chleba, spotykamy chleby obrzędowe, związane z różnymi świętami i uroczystościami. Były więc chleby weselne - kołacze, zapustne - racuchy, wielkanocne - baby i pogrzebowe - perebuszki.
W średniowieczu wypiekano około 10 gatunków chleba, a w wieku XVI, gdy rosło spożycie, mnożyły się też jego rodzaje. Za najlepszy uważano chleb pszenny, zwany królewskim. Znane były także chleby z owsa, jęczmienia, gryki i prosa.
Za panowania ostatnich Jagiellonów, Zygmunta l Starego (1506 - 1548) i jego syna Zygmunta Augusta (1548 - 1572), Polska stała się spichlerzem Europy. Wisłą płynęły do morza statki ze zbożem, na które w Gdańsku czekali zagraniczni kupcy. Kraj się bogacił, co wpływało na ożywienie różnych dziedzin życia. Rozkwitała kultura, toteż czasy zygmuntowskie przeszły do historii jako złoty wiek. W Polsce przebywało wtedy wielu Włochów. W 1518 roku przybyli z księżniczką Boną, drugą żoną Zygmunta l Starego, przyszłą matką Zygmunta Augusta. Włoska królowa zmieniła nieco dworską kuchnię, zarządziła też uprawianie południowych warzyw (pietruszki, sałaty, marchwi, pora, selera).
Kulinarne nowości dobrze się przyjmowały, ale nigdy nie wyparły chleba, który w Polsce od niepamiętnych czasów otaczano niemal religijną czcią. Gdy przypadkiem upadł na ziemię, podnoszono go i przepraszając, całowano. Później, przed napoczęciem nowego bochenka, znaczono go znakiem krzyża. Chlebem i solą witano dostojnych i miłych gości oraz nowożeńców na progu ich domu. Cyprian Kamil Norwid (1821 -1883), tęskniąc na emigracji za Polską, pisał:
Do Kraju tego, gdzie kruszynę chleba
Podnoszą z ziemi przez uszanowanie
Dla darów nieba...
Tęskno mi Panie.
O popularności i znaczeniu chleba w Polsce świadczą liczne przysłowia, np.: Chleb pracą nabyty bywa smaczny i syty., Gdzie wiele chleba, hojności trzeba., Komu chleb zaszkodzi, temu kij pomoże.
Liczne były gatunki chleba polskiego. Cudzoziemcy chwalili je, twierdząc, że nasze pieczywo ma prawdziwy chlebowy smak i aromat. Przygotowywane dawniej w domach chleby razowe pieczone na liściach kapusty lub chrzanu, tzw. chleby wiejskie były wspaniałym przysmakiem. Z żalem trzeba stwierdzić, że dziś są rzadkim rarytasem.
Na podstawie: M. Lemnis, H. Vitry, W staropolskiej kuchni i przy polskim stole, Warszawa 1980 r.
1. Słowianie wypiekali kołacze, aby uświetnić
A. uroczystości pogrzebowe.
B. obchody świąt.
C. uroczystości weselne.
D. zabawy karnawałowe.
2. Panowanie dynastii Jagiellonów na polskim tronie kończy
A. Zygmunt l Stary.
B. królowa Bona.
C. Zygmunt August.
D. Kazimierz Jagiellończyk.
3. W jaki sposób Cyprian Kamil Norwid uzasadnia szacunek Polaków dla chleba?
A. Polacy szanują chleb, bo często cierpieli głód.
B. Polacy utrzymują się z rolnictwa, toteż szanują chleb.
C. Chleb jest bardzo smaczny i dlatego jest szanowany.
D. Polacy szanują chleb, bo jest darem bożym.
4. W przysłowiu Chleb pracą nabyty bywa smaczny i syfy zawarta jest pochwała
A. pracowitości.
B. sytości.
C. chleba.
D. zaradności.
Dzieje chleba, stanowiącego podstawę naszego codziennego pożywienia, sięgają czasów prehistorycznych. Już ludzie epoki kamiennej piekli na rozgrzanych kamieniach płaskie placki z rozdrobnionych ziaren wymieszanych z wodą.
Starożytni z wypiekania chleba uczynili sztukę. Egipcjanie odkryli drożdże i wynaleźli piec chlebowy. Grecy wypiekali ponad 70 gatunków pieczywa. W Rzymie, gdzie w l w. p.n.e. istniało 300 piekarń, wynaleziono młyn wodny i udoskonalono piece chlebowe.
W średniowiecznej Polsce uprawiano różne zboża: żyto, proso, owies, jęczmień, pszenicę. Ziemię pod uprawę orano radłami lub pługami. Dojrzałe zboża ścinano sierpami. Do rozcierania ziaren na mąkę służyły żarna. Od XII wieku w różnych częściach Polski stopniowo upowszechniały się młyny i zaczęło się...
beatka143