inteligentny budynek - Wprowadzenie_FE1.pdf

(491 KB) Pobierz
371951165 UNPDF
Wprowadzenie do inteligentnego domu w standardzie KNX
INSTALACJE
sterujące
część
I
W obecnej dobie światowych osiąg-
nięć w dziedzinie elektrotechniki,
elektroniki i automatyki nie sposób nie
wyróżnić istotnych zmian i nie zauwa-
żyć swoistego przełomu w obszarze
instalacji elektrycznych. Aby dokonać
najprostszego podziału dzisiejszych
instalacji, za kryterium odróżniające je
od siebie można by przyjąć na przykład
funkcjonalność zastosowania takiej in-
stalacji oraz elastyczność jej rozbudo-
wy w przyszłości. Taki podział pozwa-
la przeciwstawić tradycyjnej instalacji
elektrycznej instalację inteligentną,
często też nazywaną instalacją inteli-
gentnego budynku.
Z punktu widzenia instala-
tora wydawać by się mogło,
że dostęp do tej instalacji,
której nazwa dla wielu kry-
je pod sobą bardzo złożoną i
zbyt zaawansowaną technolo-
gię, mają tylko nieliczni i to
w dodatku "Ci wielcy", czyli
duże firmy projektowo-wy-
konawcze. Nic bardziej myl-
nego, bowiem instalacja inte-
ligentna jest pojęciem bardzo
szerokim, a standardy, jakie
ona określa, są tak naprawdę
ogólnie dostępne dla każdego.
Patrząc przez pryzmat ostat-
nich kilku lat, widać w Pol-
sce bardzo znaczący wzrost
Fot 1. Przycisk wielofunkcyjny
6
371951165.004.png 371951165.005.png 371951165.006.png
Artykułem
tym rozpoczynamy cykl
publikacji odnoszących się do
instalacji wykonywanych w techno-
logii magistralnej KNX, często też na-
zywanej instalacją lub systemem EIB.
Chcemy zapoznać Fachowych Elek-
tryków z przykładowym zakresem
zastosowania technologii KNX w
obszarze sterowania różnymi
mediami technicznymi
budynku.
cy oraz urządzenia wykonaw-
cze (Fot. 2) zainstalowane w
elektrycznych skrzynkach
rozdzielczych. Naciśnięcie
odpowiedniego klawisza
przycisku powoduje wywo-
łanie pewnej funkcji, np. za-
palenie światła, podniesienie
żaluzji czy załączenie alar-
mu, która to funkcja realizo-
wana jest poprzez odpowied-
nie urządzenia wykonawcze.
W odniesieniu do tradycyjnej
instalacji elektrycznej funk-
macji pomiędzy sensorami a
urządzeniami wykonawczymi
jest magistrala komunikacyj-
na, wykorzystująca przewód
EIB BUS 2x2x0,8. Napięcie
magistrali to 24V DC.
w świadomości
tego, co oferuje tech-
nologia magistralna KNX
i to zarówno, jeśli chodzi o
instalatorów, jak i samych
inwestorów. Objawia się to
w ilości wykonanych insta-
lacji oraz w skali projektów,
jakie tworzone są w pracow-
niach projektowych.
rynku europej-
skim można wyróżnić
min. firmy Merten, ABB,
Berker, Gira oraz Jung.
Obszar zastosowania
Technologia magistralna
KNX może być wykorzysty-
wana praktycznie w każdym
rodzaju obiektów, począw-
szy od mieszkań i aparta-
mentów, poprzez domy
mieszkalne, szkoły, sale
gimnastyczne, hotele i
budynki biurowe. Każdy
z tych obiektów ma swo-
je indywidualne potrzeby
i wymagania, do których
system może zostać od-
powiednio dopasowany.
Dla poznania wybranych
możliwości zastosowania
tego rodzaju systemu w
domu mieszkalnym, szko-
le, szpitalu, budynku biu-
rowym oraz hotelu można
skorzystać z prezentacji
multimedialnej przy-
gotowanej przez firmę
Merten, którą można zna-
leźć w Internecie pod adre-
sem www.mymerten.com.
Prezentacja umożliwia wy-
branie polskiej wersji ję-
zykowej, gdzie oprócz in-
formacji ukazujących się
w trakcie prezentacji w for-
mie pisanej, po włączeniu
głośników komputera można
usłyszeć głos lektora oma-
wiającego kolejne zdarzenia.
Standard KNX -
jeden
dla wszystkich
Jak już wyżej wspo-
mniano, technologia ta
nie jest ukierunkowana
na ograniczoną liczbę
firm, które ją wykorzy-
stują, wręcz przeciw-
nie, liczba producentów
urządzeń tego standardu
wzrasta z roku na rok,
co może tylko dobrze
świadczyć o popularno-
ści i jakości standardu
KNX wśród jego użyt-
kowników.
W tym miejscu należy
podkreślić, że instalację
tą (często też używa się
pojęcia systemu) tworzą
urządzenia różnych produ-
centów, które wykonane są
w tej samej technologii ma-
gistralnej KNX. Urządzenia
te dzielą się zasadniczo na
dwie grupy: sensory, czyli
np. różnego rodzaju przyci-
ski z określoną ilością klawi-
szy (Fot. 1) umieszczone na
ścianach w pomieszczeniach,
gdzie przebywają użytkowni-
Narodziny KNX
Technologia magistralna
KNX sięga w swej historii
początku lat 90, kiedy to
oficjalnie pod nazwą EIBA
została zarejestrowana or-
ganizacja zrzeszająca pre-
kursorów i jednocześnie
producentów urządzeń tego
standardu. Celem stowarzy-
szenia EIBA (od maja 1999
roku jest to organizacja
Konnex) było i wciąż jest
min. ustalanie i specyfika-
cja wytycznych dla samej
technologii, certyfikacja
i znakowanie nowych pro-
duktów znakiem KNX/EIB
oraz ustalanie norm i stan-
dardów (np. EN 50090).
W niedalekiej przyszłości
organizacja ta zrzeszać bę-
dzie blisko dwustu producen-
tów urządzeń oznaczanych
symbolem KNX/EIB. Wśród
wiodących producentów na
fot. Merten
Fot. 2 Ściemniacz
cja klawisza przycisku może
przypominać funkcję łącz-
nika tradycyjnego, a funkcja
urządzenia wykonawczego
może przypominać funkcję
przekaźnika czy stycznika.
Medium transmisyjnym słu-
żącym do wymiany infor-
7
371951165.007.png 371951165.001.png 371951165.002.png
Fot 3 a, b. Wizualizacje
Funkcjonalność
i przykłady
realizowanych zadań
oświetlenia z uwzględnie-
niem obsługi zdalnej przez
telefon komórkowy i Internet
(Fot. 3 a, b).
Dla zobrazowania moż-
liwości instalacji warto
jest wymienić kilka bardzo
często wykorzystywanych
funkcji. Przy sterowaniu
oświetleniem istnieje moż-
liwość załączenia za pomo-
cą tylko jednego przycisku
sceny świetlnej (odpowied-
niej konfiguracji obwodów
oświetleniowych) zależnej
od potrzeb domownika, np.
w salonie, podczas kolacji,
kiedy do stworzenia przy-
jemnego nastroju część ob-
wodów oświetleniowych
należy wyłączyć, część
ściemnić, a część troszkę
rozjaśnić. Przy sterowaniu
ogrzewaniem użytkownik ma
możliwość redukcji kosztów
ogrzewania poprzez czasowe
obniżenie temperatury we
wszystkich lub wybranych
pomieszczeniach za pomocą
wyboru trybu oszczędnoś-
ciowego ogrzewania przed
wyjściem do pracy, a przed
powrotem do domu - zdalne-
go lub automatycznego za-
łączania ogrzewania na tryb
komfortowy. Tryb ogrzewa-
nia na czas nocy pozwala
na zdrowy i spokojny sen
poprzez wybranie ręczne lub
załączenie automatyczne in-
nych od poprzednich nastaw
temperaturowych. Jeśli in-
stalacja została wyposażona
w sterowanie żaluzjami, to
można zrealizować zadanie
automatycznego ustawienia
się kąta lamelek (listków)
żaluzji tak, aby wpadające
do wnętrza słońce nie raziło
użytkowników podczas pra-
cy czy wypoczynku.
Podobnych przykładów
zastosowania technologii
KNX można by było podać
jeszcze wiele. Wysiłek, jaki
pojawia się przy tego rodza-
ju instalacji, związany jest z
postawieniem dla niej wyma-
gań, czyli określenia zadań,
jakie instalacja ta ma zrea-
lizować dla danego obiektu.
Instalacja dopasowuje się
do potrzeb użytkownika, a
nie użytkownik do instala-
cji. Poznanie możliwości tej
technologii warunkuje wy-
korzystanie jej w praktyce,
a pojawiające się na rynku
nowe urządzenia są odpo-
wiedzią na coraz to nowe
wymagania inwestorów.
Biorąc pod uwagę specyfi-
kę każdego z wymienionych
wyżej obiektów, technologia
KNX w swoim podstawowym
zastosowaniu wykorzystywa-
na może być w każdym z nich
do sterowania oświetleniem,
żaluzjami, roletami, markiza-
mi, zasłonami itp., ogrzewa-
niem, wentylacją, klimatyza-
cją czy np. regulacją zasilania
obiektu w wodę. W szerszym
zakresie wykorzystania in-
stalacji warto wspomnieć
o możliwości integracji insta-
lacji z systemem alarmowym
oraz z innymi otwartymi sy-
stemami automatyki, budyn-
kowej jak np. LON.
Wiedząc już, jakimi me-
diami można sterować nale-
ży odpowiedzieć na pytanie,
jak sterować i czym stero-
wać. Instalacja ta umożli-
wia użytkownikowi obsługę,
czyli sterowanie wybrany-
mi wcześniej funkcjami, za
pomocą wspomnianych już
ściennych przycisków klawi-
szowych, paneli dotykowych
różnego rodzaju czujników
ruchu, obecności, natężenia
Ireneusz Rzeczkowski
Merten Polska Sp. z o.o.
Grzegorz Stępniewski
"Inteligentny-Budynek"
grzegorz@inteligentny-
budynek.eu
tel. 060 92 09 111
Kolejne artykuły dotyczyć będą tech-
nicznych aspektów i możliwości wyko-
rzystania technologii KNX do sterowa-
nia oświetleniem, żaluzjami i roletami,
HVAC (ogrzewaniem, wentylacją, kli-
matyzacją), integracją z innymi syste-
mami oraz obsługą instalacji poprzez
sieć LAN oraz Internet.
371951165.003.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin