EKG łatwiej - J. R. Hampton.pdf

(2097 KB) Pobierz
EKG ³atwiej - J. R. Hampton
EKG łatwiej
John R. Hampton DM MA DPWI FRCP FFPM
Professor of Cardiology University of Nottingham
Nottingham UK
Z j ħ zyka angielskiego tłumaczył
Dr med. Tomasz Szajewski
Konsultacja naukowa Prof. Jerzy Korewicki
Specjalna edycja wydana w 1994 roku przez Clyancourt Corporation
Meducation Publishing - Ę H-6305 Zug - Switzerland we współpracy z
Churchill Livingstone dla przedstawicielstwa Knoll AG w Polsce
ISBN 3-905283-116-X
Przedmowa
U chorego na serce wynik badania EKG powinien byę traktowany jako czħĻę
badania podstawowego, tak jak wywiady lub badanie przedmiotowe. Wynik
ten ma istotne znaczenie w rozpoznawaniu zaburzeı rytmu serca i bywa
pomocny w diagnostyce bólów w klatce piersiowej. Z badania EKG moŇna
uzyskaę informacje dotyczĢce obciĢŇenia i pracy wykonywanej przez
poszczególne elementy serca. PoniewaŇ badanie EKG jest tak uŇytecznym
narzħdziem diagnostycznym, powinno byę zrozumiałe i stosowane przez
lekarzy ogólnych, studentów medycyny, pielħgniarki oddziałów intensywnej
opieki kardiologicznej, załogi karetek reanimacyjnych i właĻnie dla nich
wszystkich przeznaczona jest ta ksiĢŇka.
WzrastajĢce zainteresowanie zaburzeniami rytmu serca wymaga lepszego
zrozumienia uwarunkowaı fizjologicznych zarówno elektrokardiogramów
79823518.009.png
prawidłowych, jak i nieprawidłowych. Powoduje to, Ňe podrħczniki EKG sĢ
coraz bardziej skomplikowane i nieprzystħpne. Ta ksiĢŇka nie ma ambicji
przedstawienia wiedzy kompletnej, chce przystħpnie przedstawię wiedzħ
podstawowĢ i powszechnie uŇytecznĢ. WiħkszoĻę ludzi prowadzĢcych
samochody nie wie co jest pod ich maskĢ; równieŇ wiħkszoĻę ludzi moŇe
korzystaę z badaı EKG, nie wnikajĢc we wszystkie ich szczegóły - innymi
słowy jest to ksiĢŇka dla ogrodników, a nie dla profesorów botaniki.
Na koıcu 3. rozdziału ksiĢŇki jest umieszczona tabela, w której
przedstawiono najbardziej podstawowe zasady postħpowania w przypadku
wystĢpienia zaburzeı rytmu. Nie naleŇy jednak traktowaę jej treĻci jako
zaleceı terapeutycznych, ale włoŇona do torby z aparatem EKG moŇe byę
niekiedy pomocna.Minħło juŇ ponad 17 lat od pierwszego wydania tej ksiĢŇki;
sprzedano ok. 200 000 egzemplarzy. To wydanie jest wydaniem czwartym.
RóŇnice w stosunku do poprzednich sĢ niewielkie, ich celem było
uproszczenie i upraktycznienie ksiĢŇki, nie zaĻ rozbudowanie czħĻci
teoretycznej. Aby ułatwię ocenħ EKG, 12-od-prowadzeniowe zapisy
przedstawiono w formie typowej dla trój-kanałowych aparatów EKG. Jestem
głħboko wdziħczny Panu G. Lyth za opracowanie tych ilustracji.
Rozdział 1
Co to jest EKG? Zasady
1. EKG jest łatwe do zrozumienia.
2. WiħkszoĻę nieprawidłowoĻci zapisu EKG ma jakĢĻ przyczynħ.
Pr Ģ d elektryczny serca
Skurcz kaŇdego miħĻnia jest zwiĢzany ze zmianĢ jego stanu elektrycznego,
okreĻlanĢ jako „depolaryzacja". Zmiana ta moŇe byę wykryta za pomocĢ
elektrod przyłoŇonych do powierzchni ciała. PoniewaŇ sĢ rejestrowane
skurcze wszystkich miħĻni (takŇe szkieletowych), to zapis dotyczĢcy czyn-
noĻci elektrycznej serca bħdzie rejestrowany czysto, gdy pacjent bħdzie
całkowicie odprħŇony, a jego miħĻnie bħdĢ rozluŅnione.
ChociaŇ serce anatomicznie składa siħ z 4 jam, to z elektrycznego punktu
widzenia moŇna traktowaę je jako złoŇone z 2 elementów. Najpierw prawie
jednoczeĻnie kurczĢ siħ dwa przedsionki, nastħpnie obie komory.
Masa miħĻni przedsionków jest stosunkowo niewielka i zmiany stanu
elektrycznego, towarzyszĢce skurczom przedsionków, sĢ niewielkie. Skurcze
przedsionków powodujĢ pojawienie siħ w zapisie EKG załamka zwanego „P".
PoniewaŇ masa miħĻni
komór jest wiħksza, wiħksze jest teŇ
79823518.010.png
Układ bod Ņ coprzewodz Ģ cy serca
Pobudzenie elektryczne kaŇdego cyklu serca rozpoczyna siħ w
specjalnym fragmencie przedsionka prawego, okreĻlanym jako wħzeł
zatokowo-przedsionkowym/Depolaryzacja rozprzestrzenia siħ przez włókna
miħĻniowe przedsionków. Z niewielkim opóŅnieniem pobudzenie dociera do
79823518.011.png 79823518.012.png
innego, teŇ specjalnego, fragmentu przedsionka, okreĻlanego jako wħzeł
przedsionkowo-komorowy (czasami mówi siħ o nim po prostu „wħzeł").
Dalsze przewodzenie impulsu w dół, dziħki obecnoĻci wyspecjalizowanej
tkanki przewodzĢcej, jest bardzo szybkie: poczĢtkowa pojedyncza droga
przewodzenia, tzw. pħczek Hisa (pħczek przedsionkowo-komorowy), dzieli
siħ w obrħbie przegrody miħdzykomorowej na dwie odnogi - prawĢ i lewĢ -
docierajĢce do odpowiednich komór serca. Lewa odnoga dzieli siħ
dodatkowo na dwie mniejsze. W tkance miħĻnia komór pobudzenie
rozprzestrzenia siħ szybko dziħki wyspecjalizowanej tkance tworzĢcej
włókna Purkinjego.
Czas i przesuw ta Ļ my
PodstawowĢ zasadĢ konstrukcji aparatów EKG jest zachowanie
standardowej szybkoĻci przesuwu taĻmy rejestrujĢcej oraz uŇycie papieru o
standardowej wielkoĻci kratek (za standardowĢ szybkoĻę przesuwu taĻmy
autor przyjĢł 25 mm/s; przypis tłum.). KaŇda duŇa kratka odpowiada 0,2 s,
czyli 5 duŇych kratek odpowiada 1 s, a 300 kratek 1 min. JeĻli element zapisu
EKG, np. zespół QRS wystħpuje po razie w kolejnych duŇych kratkach, to
znaczy, Ňe wystħpuje z czħstoĻciĢ 300 min. CzħstoĻę rytmu serca moŇe byę
szybko oceniona, dziħki zapamiħtaniu nastħpujĢcych zasad: jeĻli odstħp R-R
wynosi:
1 duŇĢ kratkħ
to czħstoĻę rytmu wynosi
300/min
2 duŇe kratki,
to czħstoĻę rytmu wynosi
150/min
3 duŇe kratki,
to czħstoĻę rytmu wynosi
100/min
4 duŇe kratki,
to czħstoĻę rytmu wynosi
75/min
5 duŇych kratek,
to czħstoĻę rytmu wynosi
60/min
6 duŇych kratek,
to czħstoĻę rytmu wynosi
50/min
1 mała kratka = 0,04 s
1 duŇa kratka = 0,2 s
5 duŇych kratek = 1 s
1 QRS w ciĢgu sekundy - czħstoĻę rytmu = 60/min
79823518.001.png 79823518.002.png 79823518.003.png 79823518.004.png 79823518.005.png
Tak jak odległoĻę, na papierze, miħdzy kolejnymi załamkami R okreĻla
czħstoĻę rytmu, tak odległoĻci miħdzy poszczególnymi elementami P-QRS-T
okreĻla czas przewodzenia pobudzenia do poszczególnych czħĻci serca.
Odstħp PR (mierzony od poczĢtku załamka P do poczĢtku zespołu QRS)
odpowiada czasowi potrzebnemu na rozprzestrzenienie siħ pobudzenia od
wħzła zatokowo-przedsionkowego, przez miħsieı przedsionka, wħzeł
przedsionkowo-komorowy, w dół pħczkiem Hisa, aŇ do miħĻnia komór.
WiħkszoĻę tego czasu to opóŅnienie powstałe w wħŅle przedsionkowo-
komorowym. Prawidłowy odstħp PR trwa 0,12-0,2 s lub 120-200 ms (3-5
małych kratek). JeĻli odstħp PR jest bardzo krótki, to albo miħsieı
przedsionków uległ przedwczesnej depolaryzacji z powodu bliskoĻci wħzła
przedsionkowo-komorowego, albo istnieje droga nieprawidłowego
przewodnictwa pomiħdzy przedsionkiem a komorami.
PR 0,16 s
QRS0,10s
Czas trwania zespołu QRS odpowiada czasowi rozchodzenia siħ
pobudzenia w miħĻniu komór. Prawidłowy czas trwania zespołu QRS wynosi
0,12 s (3 małe kratki) lub mniej.
NieprawidłowoĻę zwalniajĢca przewodnictwo powoduje
poszerzenie zespołu QRS.
Rejestracja EKG
UŇywane w elektrokardiografii słowo „odprowadzenie" jest wieloznaczne.
Czasami okreĻla ono kabel łĢczĢcy elektrodħ z aparatem EKG. Naprawdħ
„odprowadzenie" oznacza graficzny obraz czynnoĻci elektrycznej serca.
Sygnał elektryczny rejestrowany jest z powierzchni ciała przez piħę
elektrod, umieszczonych po jednej na kaŇdej z koıczyn oraz jednej
przymocowanej ssawkĢ do Ļciany klatki piersiowej i przesuwanej w róŇne
połoŇenia. Niezwykle istotny jest dobry kontakt elektryczny elektrod ze skórĢ.
MoŇna go uzyskaę nakładajĢc Ňel EKG na skórħ lub, dotyczy to niektórych
rejestratorów, uŇywajĢc wilgotnych gazików. Czasami jest konieczne ogolenie
skóry klatki piersiowej.
Aparat EKG porównuje zmiany stanu elektrycznego poszczególnych
79823518.006.png 79823518.007.png 79823518.008.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin