Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
Przedmiot finanse przedsiębiorstwa rozpatrywany może być w różny sposób. Przede wszystkim w encyklopedycznym ujęciu nauki o finansach traktuje się finanse przedsiębiorstw jako element ogółu zjawisk ekonomicznych związanych z gromadzeniem i podziałem zasobów pieniężnych, bądź jako element pieniężnego mechanizmu wymiany i podziału wartości rzeczowych i usług.
Finanse występują w sferze wymiany i podziału. Tak szczególną cechą różniącą je od innych form jest pieniężny charakter. Do podziału dóbr i usług dochodzi w drodze przeplatających się ze sobą przepływów różnych strumieni pieniężnych.
Strumienie pieniężne można sklasyfikować wg:
1. kryterium przedmiotowego
2. kryterium podmiotowego
Kryterium przedmiotowe – pozwala wyodrębnić rodzaje zjawisk pieniężnych, niezależnie od tego, jakie podmioty biorą w nich czynny udział, dokonując wydatków czy też realizując przychody pieniężne:
- przychody i wydatki (strumienie) pieniężne ekwiwalentne albo rynkowe
- przychody i wydatki pieniężne redystrybucyjne zwane też transferami
- przychody i wydatki pieniężne kredytowe (związane z operacjami kredytowymi banku)
- oszczędności.
Dla finansów przedsiębiorstw najbardziej charakterystyczne jest:
1. gromadzenie przychodów
- ekwiwalentnych (rynkowych) z tytułu sprzedaży towarów, wyrobów i usług
- kredytowych z tytułu pożyczek bankowych
- transferowych między innymi wydatków rynku kapitałowego i budżetu
2. dokonywanie wydatków
- ekwiwalentnych (rynkowych) z tytułu zakupu materialnych czynników produkcji i wynagrodzeń za pracę
- transferowych występujących w postaci podatków, opłat, oprocentowania kredytów bankowych i obligacji wypłaty dywidend, składek na ubezpieczenie społeczne i rzeczowe
- kredytowych z tytułu spłaty pożyczek bankowych.
Ruch pieniądza realizowany przez przedsiębiorstwa, analizowany jest w encyklopedycznym przedmiocie FINANSE jako część działania mechanizmu finansowego funkcjonującego w danym społeczeństwie (państwie, związkach itd.). Definiowanie finansów przedsiębiorstw jako części procesów finansowych składających się na finanse społeczeństwa, a realizowanych przez sektor przedsiębiorstw, jest przydatne tak przy prognozowaniu, jak też analizie makroekonomicznej – np. przy badaniu tworzenia i podziału produktu krajowego brutto, badaniu wpływu sektora przedsiębiorstw na kształtowanie tych kategorii i udziału tej grupy podmiotów w ich podziale.
Cechy finansów przedsiębiorstwa:
1. wiedza stosowana, pragmatyczna
2. mikroekonomiczny punkt widzenia przy ocenie zjawisk finansowych tzn. punkt widzenia właściciela, a niekiedy zarządzającego (menedżera)
3. ograniczenie zakresu badań do wyodrębnionej sfery działalności jednostki tzn. wydzielenie tej gospodarki od gospodarstwa domowego stąd np. przedmiotem rozważań nie będzie gospodarka chłopska, gdzie brak jest wyraźnego rozgraniczania między „warsztatem pracy” a gospodarstwem domowym
4. identyfikacja zjawisk finansowych w przedsiębiorstwie i przedsiębiorstwie jego otoczeniu
5. badanie wpływu regulacji prawnych na podstawy przedsiębiorcy
6. treść, metody i sposoby oceny gospodarki finansowej przedsiębiorstwa
Częścią „finansów przedsiębiorstwa” jest zatem dziedzina „zarządzania finansami przedsiębiorstwa”.
Finanse przedsiębiorstwa to opis i analiza mechanizmu finansowego przedsiębiorstwa, zarządzanie zaś to sfera decyzji tak bieżących, jak rozwojowych, podejmowanych przy użyciu odpowiednich, sformułowanych narzędzi. Ich zastosowanie, po to by mogły przynieść pożądany efekt jest uwarunkowane głęboką znajomością funkcjonowania zjawisk finansowych.
Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa. Czynności polegające na racjonalnym uruchamianiu strumieni pieniężnych oraz ich osiadaniu, czyli tworzeniu oszczędności z uwzględnieniem opłacalności związanej z „nie uruchomieniem” pewnego, większego lub mniejszego zasobu pieniędzy.
Jest to mechanizm ciągłego odpowiednio zorganizowanego procesu gromadzenia przychodów i dochodów oraz realizacji wydatków.
Kryterium przedmiotowe:
1. pozyskiwanie kapitału własnego i obcego realizowane na podstawie prowadzonego rachunku opłacalności i dostępności źródeł finansowania
2. wydatki przeznaczone na inwestycje o charakterze rzeczowym i finansowym
3. zakup surowców
4. wypłaty wynagrodzeń pracowniczych
5. świadczenia podatkowe i quasi podatkowe
Kryterium podmiotowe:
1. procesy rozliczeń z pracownikami
2. procesy rozliczeń z instytucjami ubezpieczeniowymi, bankami, budżetem, dostawcami, odbiorcami, giełdą papierów wartościowych.
01.03.2003
I faza przygotowawcza – jest to faza pewnych czynności poprzedzających ruch pieniądza. Chodzi tu o przygotowanie operacji pieniężnych obsługujących pożądane przez przedsiębiorcę procesy, ich prognozowanie, planowanie oraz podejmowanie decyzji z uwzględnieniem czasu i ryzyka.
II faza realizacji – są to czynności związane z rzeczywistą realizacją operacji pieniężnych.
III faza ewidencji, analizy i wnioskowania – czyli zapis operacji finansowych mających miejsce w przeszłości i ich analiza oraz wnioskowanie, które służy ukształtowaniu tych zjawisk w przyszłości a więc rzeczywistego i finansowego zarządzania przedsiębiorstwem.
Ogólnym celem gospodarki finansowej jest osiąganie zamierzeń i zadań które stawia przed przedsiębiorstwem właściciel. Istotnym celem przedsiębiorstwa jest uzyskiwanie nadwyżki ekonomicznej, wyrażone w pieniądzu jako pewnej nadwyżki finansowej w stosunku do wyłożonego kapitału.
Ogólnym celem gospodarki finansowej jest osiąganie zamierzeń i zadań, które stawia przed przedsiębiorstwem właściciel. Istotnym celem przedsiębiorstwa jest uzyskiwanie nadwyżki ekonomicznej, wyrażone w pieniądzu jako pewnej nadwyżki finansowej w stosunku do wyłożonego kapitału.
Cele przedsiębiorstwa:
1. małe prywatne przedsiębiorstwa jednoosobowe, jego celem jest otrzymanie nadwyżki służącej pokrycie potrzeb konsumpcyjnych właścicieli i ewentualnie pokrycie potrzeb rozwojowych
2. spółki akcyjne – celem jest osiąganie takiej nadwyżki, która zagwarantuje zapłacenie satysfakcjonujących dywidend akcjonariuszom spółki
3. w przedsiębiorstwach państwowych celem jest uzyskiwanie nadwyżki, zapewniającej wysokie niepodatkowe dochody budżetowi czy też skarbowi państwa (teoretycznie). Cel ten w praktyce jest tylko pozorny ponieważ:
· typ przedsiębiorstwa państwowo-menedżerskiego, gdzie celem jest zysk (jeśli od niego zależą wynagrodzenia menedżerów)
· typ przedsiębiorstwa państwowo-samorządowego, gdzie celem jest dochód czysty (w uproszczeniu zysk+wynagrodzenia pracownicze)
Cel ogólny przedsiębiorstwa to dążenie do uzyskania wzrostu efektywności rozumianej jako stosunek pożądanej kategorii nadwyżki (zysk, dochód czysty itd.) do zaangażowanego kapitału.
Celem działalności przedsiębiorstwa jest uzyskanie efektywności sprzyjającej interesowi zarobkowemu właścicieli: wzrostowi wartości przedsiębiorstwa i tym celom podporządkowana być powinna jego gospodarka w tym także gospodarka finansowa.
Wartość przedsiębiorstwa to nie tylko księgowa wycena jego majątku lecz również takie elementy, jak jego pozycja na rynku, możliwości pozyskiwania kapitałów, opinia w bankach i wśród kontrahentów itp. Słowem jego wartość rynkowa. Czynniki te jak wiadomo mają na przykład istotne znaczenie w przypadku notowanych na giełdzie papierów wartościowych.
Gospodarka finansowa powinna zatem sprzyjać wzrostowi nadwyżek finansowych, ale także i realizacji inwestycji rzeczowych, które nie zawsze idą w parze z powiększeniem bieżącego wyniku finansowego, przyczyniać się do inwestycji finansowych, które w perspektywie posłużą zwiększeniu efektywności. Cele te mogą być realizowane przez gospodarkę finansową na drodze bardzo zróżnicowanych operacji, które wymagają szczegółowej analizy prowadzonej z punku widzenia przedsiębiorcy, jego długookresowej strategii i bieżącej taktyki finansowej. Te z kolei w ramach realizowanej gospodarki finansowej prowadzić powinna do istnienia równowagi finansowej co jest na pewno wyrazem bezpośredniego celu gospodarki finansowej przedsiębiorstwa.
Sprawne działanie gospodarki finansowej, dysponowanie środkami na sfinansowanie procesów realnych, stwarza podstawę do uzyskiwania wysokiej efektywności i rozwoju firm.
Kryterium oceny gospodarki finansowej: gospodarka finansowa powinna być prowadzona racjonalnie. Owa racjonalność może być rozpatrywana na dwóch płaszczyznach:
· zewnętrznej – całość gospodarki przedsiębiorstwa w tym także finansowej
· wewnętrznej – gospodarka finansowa rozpatrywana w sposób izolowany.
Gosp.przeds.
Gosp.finans.
pł.zewn.
Gosp.finansowa
pł.wewn.
Racjonalność czynności ujmowanych w skali zewnętrznej mierzona wpływem:
· na maksymalizację nadwyżki finansowej
· pomnażanie wartości przedsiębiorstwa stanowi podstawę oceny zarówno gospodarki finansowej jak też całości efektów działalności przedsiębiorstwa.
Kryterium oceny gospodarki finansowej rozpatrywanej w sposób izolowany są:
· zachowanie płynności finansowej co oznacza zdolność do terminowego regulowania wszelkich zobowiązań
· obniżka kosztów finansowych. Kryterium to należy traktować na zasadzie racjonalności tzn. obniżać te koszty, które mają istotne znaczenie a nie powodują ujemnych skutków.
Gospodarka finansowa przedsiębiorstwa funkcjonuje w warunkach gospodarki rynkowej, w której istnieją i działają różne instytucje właściwe dla tego sposobu gospodarowania, a więc rynek pieniężny i kapitału a charakterystycznymi dla nich przedmiotami obrotu (różnymi rodzajami papierów wartościowych) i instytucjami: giełda papierów wartościowych, biura maklerskie, rozbudowany system banków, poza bankowe instytucje pośrednictwa finansowego (np. kasy oszczędnościowo-budowlane, towarzystw kredytu hipotecznego i ubezpieczeniowe fundusze inwestycyjne i powiernicze oraz inne).
Funkcje gospodarki finansowej przedsiębiorstw zależą od:
· ich form własności – form prawno-organizacyjnych
· typu zarządzania
Prowadzenie gospodarki finansowej jest określone też przez system prawno-finansowy państwa (kodeks handlowy, cywilny i szeroko pojęty system finansowy w tym podatkowy i bankowo-kredytowy).
System finansowy – zespół norm prawnych zasad i szeroko rozumianych instytucji służących wykonywaniu funkcji finansów w regulowaniu przez władze państwowe i samorządowe zjawisk finansowych.
RYZYKO
Statystycznie pojęciem ryzyka określa się sytuację w której co najmniej jeden z elementów składających się na nią nie jest znany, ale znane jest prawdopodobieństwo jego wystąpienia. Jeśli ten parametr jest źle oszacowany lub pominięty to wyniki decyzji mogą być katastrofalne.
Im dłuższy jest horyzont czasu dla podejmowania decyzji tym wyższe jest ryzyko i niepewność.
W konsekwencji decyzja podjęta może okazać się niewłaściwa i przynieść faktycznie w przyszłości:
· mniejsze korzyści od przewidywanych przy podejmowaniu decyzji
· może nie przynieść żadnych korzyści
· może doprowadzić do wystąpienia strat
Ryzykiem nazywamy statystyczne prawdopodobieństwo występowania zdarzenia losowego o charakterze negatywnym dla dotkniętego nim podmiotu. Ryzyko występuje wtedy, gdy prawdopodobieństwo realizacji zamierzonego zadania dla spełniania się określonych warunków itd. zawiera się w granicach 0<P(x)<1 gdzie P(x) oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia zmiennej losowej.
NIEPEWNOŚĆ
· brak pewności, bezpieczeństwa
· wahanie
Niepewność występuje wtedy, gdy podejmujący decyzje wie iż wszystkie dopuszczalne zdarzenia i wyniki są możliwe, ale nie jest możliwe określenie prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia losowego.
· Niepewność jest niepoliczalna tzn. brak jest statystycznych parametrów dla oszacowania możliwości powstania zdarzenia losowego
· Dotyczy to zwykle zdarzeń pojedynczych, nietypowych.
08.03.2003
Źródłem ryzyka mogą być:
1. czynniki makroekonomiczne – niezależne od przedsiębiorcy i przedsiębiorstwa, takie jak:
- niekorzystna koniunktura w kraju
- występowanie zjawisk inflacyjnych
- zmiany sytuacji rynkowej
- zmiany polityki fiskalnej i monetarnej
- zmiana ogólnej sytuacji ekonomicznej i społecznej w kraju
- ograniczenie skłonności do inwestowania
- zmiany w stosunkach z zagranicą
- polityka przyjęta przez bank
- wzrost kosztów obcych źródeł finansowania
- niestabilny lub nieskuteczny system prawny
2. czynniki mikroekonomiczne – związane z sektorem, w którym działa przedsiębiorstwo oraz charakterystyczne dla przedsiębiorstwa, do których zaliczyć można:
- zmiany struktur organizacyjnych i własnościowych
- nieodpowiednie proporcje w źródłach finansowania majątku
- postępująca dekapitalizacja majątku i narastające zacofanie techniczne
- wzrost konkurencji
- dyferencjacja w poziomie zmian technologii i innowacjach
- niekorzystną strukturę majątku przedsiębiorstw
- niewłaściwe decyzje dotyczące zarządzania przedsiębiorstwem
Zakres oddziaływania czynników makroekonomicznych na wielkość ryzyka przy podejmowaniu decyzji może być ograniczony poprzez:
- rzetelną analizę koniunktury gospodarczej
- wykorzystywanie bieżących informacji dotyczących szeroko rozumianej polityki gospodarczej i społecznej
- obserwację rozwoju stosunków z zagranicą
Przedsiębiorca może zmniejszyć wielkość ryzyka występującego przy podejmowaniu decyzji gdy:
- będzie uwzględniał opinię ekspertów
- utworzy w przedsiębiorstwie rezerwy na pokrycie stosunków niepomyślych decyzji
- skorzysta z usług towarzystw ubezpieczeniowych
Najbardziej ogólny podział ryzyka pozwala wyróżnić:
- ryzyko właściwe – funkcjonujące na zasadach prawa wszelkich liczb (np. pożary, klęski)
- ryzyko subiektywne – związane z niedoskonałością człowieka subiektywnie oceniającego prawdopodobieństwo wystąpienia określonych zjawisk
Z punktu widzenia przedmiotu ryzyko można podzielić na:
- inwestycyjne
- transakcyjne
- kredytowe
- papieru wartościowego
- kursu walutowego
- stopy procentowej
...
rpczarny1