Edward Stachura - Jeden dzień.pdf - Edward Stachura - emaap1

Jeden dzień

Rano przyjechałem do tego wielkiego miasta. Cały dzień po nim łaziłem, po jego ulicach i

mostach, których jest pełno w tym mieście. Przepływa przez to miasto druga wielka rzeka

tego kraju, ale nie jednym korytem, tylko mnóstwem kanałów, które gdzieś, za miastem,

muszą się łączyć, ale w mieście jest pełno kanałów, stąd pełno mostów, po których łaziłem

przez cały dzień. I po ulicach między mostami. Prawie na każdym moście przystawałem.

Opierałem się o poręcz i patrzyłem na wodę przez jakiś czas, właściwie wcale jej nie widząc,

to znaczy widziałem wodę na początku, jak tylko pochyliłem się przez poręcz, ale później już

jej chyba nie widziałem, boja mam takie dwa patrzenia, i jedno z nich to było dzisiaj, na

każdym moście prawie: patrzyłem na wodę uporczywie przez jakiś czas, którą z początku

widziałem, ale później jakby rozmazywała się, przemieniała się w powietrze czy w mgłę, jeśli

jest taka przezroczysta. Prawie na każdym moście przystawałem, zapala-

Jem papierosa i pochylałem się nad poręczą utkwiwszy spojrzenie w wodę, którą z początku

widziałem, ale później już nie, bo jedno z tych moich patrzeń to jest takie nicniewidzenie,

zapominanie się oczami, zapadanie się w leje, które muszą być po drugiej stronie oczu.

Prawie na każdym moście zapadałem się w leje. Między jednym mostem a drugim szedłem

wtuliwszy głowę w gniazdo ramion i kołnierza, a ręce w gniazdo kieszeni. Ale i tak było

dosyć zimno. Kiedy skończy się ta przeklęta zima? Przeklęta zima. Dobre lato. Można usiąść

gdzieś, na chodniku albo w polu się położyć, wszystko jedno, zamknąć oczy, a słońce dobre,

ciepłe opada na powieki, całe lato masz na powiekach, bo lato to jest słońce dobre, ciepłe.

Więc leżysz sobie na kamiennej płycie miejskiego cmentarza albo w trawach leżysz między

niebem a ziemią, wszystko jedno, i to jest takie w słońcu dobre, ciepłe zamarzanie. Potem,

kiedy już się na-kochałeś ze słońcem, wstajesz. Idziesz szukać rzeki, wody, w którą

wstępujesz powoli albo od razu się rzucasz, ja to od razu się rzucam, pływam długo, a kiedy

się zmęczę, przewracam się na plecy i leżę, poruszając lekko nogami, żeby się tylko

utrzymać. I to jest też takie w wodzie dobre, ciepłe zamarzanie. Tak. Lato jest dobre, a zima

nie.

Dzisiaj cały dzień szedłem przez tę złą zimę i przez to miasto wielkie bardzo, do którego

przyjechałem rano. Przedtem, wczoraj jeszcze, byłem w innym mieście, też wielkim. Długo

tam nie byłem, ale trochę byłem. Jakieś dwa tygodnie. Około. Mieszkałem u takiego chłopca-

Piotrka. Mieszkał tylko z matką, która wyjechała na wczasy w góry. Będę kiedyś musiał

pojechać w góry. Na drugą zimę może. Postaram się skądś o jakieś dobre, ciepłe buty, żebym

miał lato w stopach, bo tam jest dużo zimnego śniegu, a jeszcze będę chodził dużo po górach,

a złe buty szybko się zdzierają, a jeszcze w górach. Przez lato będę kosił trochę po chłopach,

to zarobię na takie dobre, ciepłe buty na góry. Ale do drugiej zimy daleko. Do lata jest daleko,

a co dopiero. Więc matka tego chłopca-Piotrka wyjechała w góry, i on powiedział, że dopóki

nie przyjedzie, to mogę u niego zamieszkać. Nieźle było u tego chłopca-Piotrka, tylko trochę

za dużo mówił. Gdyby tyle nie mówił, to byłoby nawet wspaniale. Próbowałem go uczyć za

dużo nie mówić, ale nie wyszło. Prosił mnie, żebym go zabrał gdzieś ze sobą, ale co ja bym z

nim robił. Nie dlatego, że za dużo mówił, ale co ja bym z nim robił. Ale mówił też za dużo.

Wiele razy mnie gniewał i gwizdałem sobie przez zęby, a nie zapomniałem o mojej dla niego

wdzięczności, więc musiał mówić dużo za wiele. Ja raz mu tylko dość długo mówiłem. A

mówiłem mu o tapczanie, kołdrze, fotelu, radiu i o tym pokoju, w którym to wszystko było, w

którym mieszkaliśmy i w którym mu o tym mówiłem. Zdaje się, że na próżno mówiłem, dość

długo mówiłem, bo on sam nie wiedział, co ma. Potem wróciła jego matka i już nie miałem

gdzie spać, więc powiedziałem sobie, że mogę z tego miasta wyjechać. W pociągu nie mu-

siałem wcale się chować przed konduktorem, bo miałem bilet, więc spałem, bo znalazłem

całkiem wolny przedział i była noc.

Rano przyjechałem do tego wielkiego miasta, którego nie znałem wcale. Nie wiedziałem

nawet, skąd tu tyle tych kanałów. Dopiero spytałem jakiegoś innego, który powiedział mi, że

to ta rzeka, o której wiedziałem, że przepływa przez to miasto, tak jest rozgałęziona w kanały,

których jest bardzo dużo, on nie wie ile, ale bardzo dużo, i że ta rzeka jest świetnie

uregulowana, nie jak ta największa w tym kraju, i że to wszystko Niemcy, bo oni lubią

ordnung. Cały dzień chodziłem po tych mostach i po tych ulicach między mostami, chociaż

zimno było dosyć, ale lubię bardzo oglądać nowe dla mnie miasto. Opowiem je trochę. Cały

dzień po nim chodziłem. Teraz jest noc i jestem w poczekalni dworcowej. Opowiem o niej

kiedy indziej. Teraz będę opowiadał dzień i miasto, i wszystko, co zauważyłem, o ile dobrze

zauważyłem, boja mam takie dwa patrzenia, i jedno z nich to było dzisiaj na ulicach między

mostami: patrzyłem na wszystko rozbieganymi oczami, na sklepy, domy, tramwaje, buty,

płaszcze, dachy, bo to jest moje drugie patrzenie — rozbiegane na wszystko, bo nigdy nie

wiem, co począć z oczami, podobnie jak z palcami, więc albo palę papierosa patrząc w coś

uporczywie, to znaczy nic nie widząc, zapadając się w leje, które muszą być po drugiej

stronie oczu, albo trzymam ręce w kieszeniach i wtuliwszy głowę w gniazdo ramion idę,

kołysząc się na prawo i lewo rozbieganymi oczami.

Opowiadam dalej. Muszę powiedzieć, że w żadnym mieście, a widziałem ich dużo, o, dużo

miast widziałem, i nie tylko w tym kraju, bo przedtem, kiedy jeszcze byłem mały, ale nie tak

bardzo, bo wszystko dobrze pamiętam, to byłem w innym kraju, i kiedy przyjeżdżałem do

tego kraju, w którym jestem, i w którym jest to miasto, to przejeżdżałem przez dwa jeszcze

inne kraje i wiele miast, które widziałem z okna wagonu, więc widziałem wiele miast chyba,

nie? ale muszę powiedzieć, że w żadnym mieście nie widziałem tylu zburzonych domów, co

w tym. Oglądałem te domy z wielkim zdziwieniem i nie mogłem się do nich przyzwyczaić,

chociaż napotykałem takie domy co jakiś czas. Bardzo często. Niektóre domy to była połowa

domu albo ćwierć, albo zupełnie niepodobne. Nigdy nie widziałem. Wydawało mi się to

groźne, i tak wyglądało. Więc muszę powiedzieć, że miałem co oglądać tym swoim drugim

rozbieganym na wszystko patrzeniem. W każdym nowym dla mnie mieście mam co oglądać,

ale w tym jest szczególnie. Nad wyraz te domy zburzone przez wojnę, której nie pamiętam

prawie. Byłem jeszcze bardzo mały. Trochę pamiętam, ale troszeczkę. Byłem jeszcze bardzo

mały i byłem z rodzicami moimi rodzonymi w innym kraju, w którym się urodziłem i do

którego bym chętnie powrócił i mógłbym, bo tamto wcale temu nie przeszkadza, a nawet

sprzyja, tak myślę. Na zawsze bym tam nie pozostał jednak. Wróciłbym na powrót do tego

kraju, który bardzo lubię, nie wiem czemu. Mimo wszystko. W tym kraju rosnę już najdłużej i

w tym kraju stało się tamto moje największe bohaterstwo, z którego jestem dumny

niepomiernie, i które obnoszę jak głowę swoją i stopy po różnych jasnych, ale najwięcej po

ciemnych miejscach i zawsze jestem mężny, szlachetny i mężny, choć byłem w ciemnych

bardzo miejscach, o, tak, nikt by nie zliczył, najwięcej w tym kraju, ale mimo to lubię ten

kraj, bo w nim się narodziłem po raz drugi jakby, ale lepiej, mocniej. Ale tak na dwa miesiące

tobym chętnie bardzo pojechał do tamtego kraju, w którym się urodziłem i który pamiętam

dobrze. Wojny nie pamiętam prawie nic, bo wtedy byłem mniejszy i mieszkaliśmy na

południu, w małym miasteczku, gdzie nawet podczas wojny było bardzo cicho i nie było

wcale zburzonych domów, nie tak jak w tym, w którym teraz jestem, to znaczy w poczekalni

dworcowej tego miasta, bo jest noc i jakoś nie chciało mi się szukać tego innego, którego

poznałem nad morzem, i który powiedział: „Przyjedź, a spanie ja ci załatwię". Więc kiedy

skończyło się spanie u tego chłopca-Piotrka w tamtym mieście, to pomyślałem sobie: mogę

pojechać naprzód, mogę pojechać do tyłu, na prawo, na lewo, ale mogę przecież pojechać do

tego młodego-innego, którego poznałem nad morzem ostatniego lata pięknego. Nie myślałeś

długo, tylko od razu postanowiłem, bo wiem, że bardzo często nie trzeba wcale myśleć, tylko

natychmiast postanowić, bo myślenie bardzo często osłabia postanowienie i ono już potem

kruszy się łatwo jak główka maku.

Chodziłem po tym mieście przez cały dzień. Nie mówię, że byłem wszędzie, bo to miasto jest

ogromne niezwykle. Nie wiem, czy tamto poprzednie miasto, w którym byłem i które jest

stolicą tego kraju, jest więcej ogromne od tego. Mogła być pierwsza, druga, trzecia godzina,

kiedy zachciało mi się jeść i wstąpiłem do jakiejś knajpy, bo miałem jeszcze jakąś forsę i

chciałem się trochę ogrzać, bo zmarzłem dosyć na tych mostach i na tych ulicach między mo-

stami. Zamówiłem flaki i zacząłem się rozglądać po knajpie — bo ja mam takie dwa patrzenia

i jedno z nich, to rozbiegane, było dzisiaj w knajpie — siedzą na wysokim stołku przy barze,

czekając na flaki: przy stolikach siedzieli inni i jedli, i pili. Nie byli piękni. Sala też była w

brudzie wzorzysta. Nad wyraz ściany w liszajach. Przy jednym stoliku siedziało dwóch. Jeden

z nich, ten odwrócony do mnie plecami, i który był lepiej ubrany od tego, którego twarz,

brzydką, widziałem, mówił:

— Drogi panie. W dwudziestym wieku jedynym rozsądnym zajęciem jest walczyć o pokój

albo systematycznie się upijać. Wybrałem to drugie, bo mam wolną wolę.

A ten drugi:

— Tak jest.

Wychylili kieliszki i ten drugi, z brzydką twarzą, znowu powiedział:

— Dobra franca. A ten pierwszy:

— Dlaczego nam, starszym, odebrano zabawki z dzieciństwa? Przecież nie możemy bawić się

bombą atomową.

Przy barze jakiś inny krzyczał:

— Zbudowaliśmy KDM czy nie?

Dostałem flaki i zacząłem jeść. Bardzo lubię flaki i było ciepło w knajpie. Dawniej, dawno,

nie mogłem sobie wyobrazić, jak inni mogą jeść flaki. Ja bym nie mógł — myślałem. Nawet

jeśli są dobre, to jedząc je na pewno będę myślał, skąd się one wzięły i co przedtem w nich

było. Ale raz, to było już po tamtym, więc chodziłem przeważnie głodny, wszedłem do

knajpy w jakimś mieście na piwo, bo tylko tyle miałem, właściwie nawet tylko tyle nie

miałem, bo brakowało mi dwudziestu groszy, ale chciało mi się pić bardzo. Barmanka

powiedziała, że to nic nie szkodzi, że oddam, jak będę miał, i że może jestem głodny, to ona

mi da flaki, ajajej oddam, jak będę miał, kiedyś. Byłem dosyć bardzo głodny i pomyślałem, że

muszę jej się podobać, bo patrzyła mi w oczy niewymownie przymilnie, i że będę mógł u niej

dostawać żarcie przez jakiś czas, nie tylko flaki, więc już przemogłem się. Spanie miałem w

takim baraku w takim ogrodzie. Lato było. Więc już przemogłem się i powiedziałem dla

upewnienia:

— Ja, proszę pani, nie wiem, czy prędko będę miał pieniądze.

— Nic nie szkodzi. Nic nie szkodzi. Zaraz przyniosę ci flaki. Dawała mi żarcie przez długi

czas i jap nie spałem w baraku

w ogrodzie, ale potem uciekłem, bo nie chciałem się zasiedzieć i gnić. Ale wtedy właśnie

zaczął się mój smak na flaki, które dzisiaj zamówiłem i jadłem z miłością, bo wiem, że to jest

dla mnie wesele. Więc kiedy już zjadłem flaki, to zapaliłem papierosa i zacząłem popijać

piwo, wpatrując się uporczywie w kufel, który z początku widziałem i później chyba też

widziałem, tylko że oczy mi się zapomniały, boja mam takie dwa patrzenia, więc chociaż

widziałem kufel, który stał przede mną, to po chwili tego mojego uporczywego patrzenia

widziałem już go tylko płasko, a potem zapadałem w leje. Ale uszy nie zapadały w leje:

— Życie, drogi panie, jest jak poker. Kto ma pieniądze, wygrywa i może bluffować.

— Tak jest. Tankujemy.

— Zbudowaliśmy KDM czy nie?

Potem obudziły mi się oczy i zaczęło się to moje drugie rozbiegane patrzenie, ale wszystko

było jednakowe, niezmienne, więc musiałem wyjść z knajpy, bo nie wiedziałem, co począć z

oczami, i ogrzałem się dosyć, i najadłem się też, i chciałem jeszcze miasto oglądać, więc

musiałem wyjść z knajpy, która była ziarnem miasta tylko, okiem miasta, jelitem miasta

może, ale mimo to jednym z niezliczonych ziaren, ócz, jelit, więc była okruchem tylko. Dlate-

go wyszedłem, bo to mało. Wsadziłem ręce w gniazdo kieszeni, a głowę w gniazdo między

ramionami-konarami moimi, i zacząłem się rozbiegiwać oczami dookoła, a dookoła były

domy, kamienice podobające mi się bardzo, nie starożytne, ale dosyć średniowieczne, a

przynajmniej po dwieście lat, tak sądzę po cegłach i wzorach, i może nie po zapachu, ale po

tym, że wśród takich domów czuję się młody, a przynajmniej nie mam dwustu lat. Jeśli już

tak sądzę, to zawsze będę młody, a na pewno będę żył młodo, choć może miałbym zawsze co

oglądać i zawsze gdzie iść, nie tylko przez dwieście lat, ale nawet przez dwieście pięć albo

pięćset. Tylko, że jak ja bym wyglądał, jak ja bym mógł siebie kochać zgarbionego, łysego, o

mięśniach jak nici lub masło, nie mógłbym niczego przeskoczyć, chodzić po drzewach bym

nie mógł, pływać zupełnie, tańczyć wcale i śpiewać, żadne wędrowanie najulubieńsze, to jak

ja bym siebie kochać potrafił, takiego kraba? To musiałbym wtedy kogo innego pokochać,

ładnego smukłego chłopca, kogoś innego pięknego bym musiał pokochać i co by ze mnie

zostało?

Ale teraz jestem mężny, szlachetny i mężny, i tylko tak będę żył, i zawsze będę miał prężność

w kolanach jak dzisiaj po tym mieście. Opowiadam dalej to dzisiaj, to miasto i innych, którzy

między sobą różnili się mało, a jednak nie byli do mnie podobni, nikt mi nie powie, kilka razy

świetnie wyczułem podobnych, ale się rozstałem, bo najlepiej samemu można się odkupić i

świętować, chociaż nie wszyscy ci podobni to rozumieli, ale ci inni nie byli do mnie podobni,

nikt mi nie powie, a jednak między sobą różnili się mało, jeszcze raz mówię, te same

uśmiechy, nawet nie smutne, to samo niemyślenie na czołach, w ułożeniu postaci, w chodzie

też nie mieli żadnego myślenia, a w oczach żadnego zamyślenia, a przerażenia to ani błysku.

Nie widziałem ich rąk, przyznaję, bo było zimno i wszyscy mieli ręce w kieszeniach albo w

rękawiczkach, więc nie widziałem ich rąk, ale widziałem ich usta, bo na usta nie ma

rękawiczek, więc nie potrzebowałem widzieć ich rąk, bo widziałem ich usta, a to, co na

rękach, to na ustach.

Opowiadam dalej to miasto i to dzisiaj, ale coraz mniej, bo zaczął już zapadać wieczór,

początek wieczoru, pierwsze straże wieczoru zaczęły zapadać na miasto i nawet tego nie

zauważyłem, bo stałem na jednym z tych mostów, których jest mnóstwo, nie wiem ile, ale

mnóstwo, to wiem i ten przechodzień nie kłamał. Wcale nie zauważyłem, jak zaczął zapadać

mrok, początek mroku, pierwsze straże mroku. Stałem na moście, paliłem papierosa i

pochylony nad poręczą patrzyłem na wodę, a może nad wodę, tym swoim uporczywym

nicniewidzeniem, zapominaniem się oczami. Dość długo musiałem zapadać się w leje, bo

wcale nie zauważyłem, że pierwsze straże mroku już są dookoła. A dookoła były też domy,

kamienice podobające mi się bardzo i inni, których nienawidziłem może, choć mieszkali w

tych kamienicach, może dlatego między innymi.

Bo gdzie ja teraz pójdę? Mogę iść naprzód. Mogę iść do tyłu. Mogę iść na prawo. Mogę iść

na lewo. Ale mogę iść na dworzec. Nie muszę, ale wolę. No, jeszcze nie wolę, bo przecież

jest dopiero początek wieczoru. Pierwsze straże już minęły, początek mija, ale za tym jest

przecież cała wielka armia wieczoru, więc mam jeszcze co zdobywać, starczy na kilka

godzin. Potem przyjdzie największa armia świata — nocna armia, którą wolę na dworcu zdo-

bywać, na którym jestem w tej chwili, choć tak piszę, jakbym szedł pisząc, a raczej pisał idąc.

Opowiadam dalej to miasto i to dzisiaj, a raczej już ten wieczór, bo wieczór to jest coś innego

chyba, coś odrębnego. Wieczór nie należy do dnia chyba i myślę, że nie należy do nocy

chyba, chociaż poranek należy do dnia na pewno. Zacząłem się więc powoli posuwać przez

ten wieczór i przez to miasto, po którym cały dzień łaziłem i nie przez cały wieczór, tylko

przez trochę wieczoru, bo więcej wieczoru spędziłem w takiej knajpie, która się nazywa

„Schron", i o której za jakieś pół godziny zacznę opowiadać. Szedłem powoli, bo po co

szybko? Te wszystkie pół-domy, ćwierć-domy i zupełnie nie-domy, do których nie mogłem

się przyzwyczaić i które napotykałem dzisiaj co jakiś czas, bardzo często, wyglądały jeszcze

bardziej groźnie, i teraz, wieczorem, to nie były nawet pół--domy, ćwierć-domy czy zupełnie

nie-domy, ale jakieś dziwne stwory, wielkie przedpotopowe zwierzęta, gady skamieniałe, ale

groźnie wyglądające. Szedłem tak przez wielką armię wieczoru i nie czułem się żołnierzem,

lecz jak ktoś inny, nie potrafię dokładnie, ale nie żołnierzem ani generałem, lecz jak ktoś inny

zupełnie, i nie byłem po żadnej stronie: armii wieczornej ani miasta odpierającego ataki, więc

czułem się normalnie, jak zawsze.

Szedłem tak właśnie przez wieczór i wyszedłem tak na plac dość duży, a za nim było to,

czego nie oczekuje się co krok, lecz oczekuje się niezwykle: widok-olśnienie. I to jest jak

manna z nieba na oczy. Opowiadam o tym spokojnie, bo nie chcę płoszyć widoku, który chcę

opowiedzieć, więc nie mogę płoszyć także opowieści. Dlatego mówię spokojnie, i w tym

widoku był spokój, choć dużo więcej głęboki, mistyczny, nieprzebrany, ale jednak spróbuję.

Ten mój wieczorny widok-olśnienie rozpościerał się między dwiema narożnymi kamienicami,

które otwierały rynek tego miasta dla mojego patrzenia, które nie było ani jednym, ani

drugim, ale zafascynowaniem, więc nie było ani zapadaniem się w leje, ani rozbiegiwaniem,

więc było trzecim moim patrzeniem: rzadkim bardzo, mistycznym, ale jednak trzecim moim

patrzeniem, którego dzisiaj nie było, ani na mostach, ani na ulicach między mostami, którego

dawno, dawno nie miałem, bo od tego ostatniego, dawnego, dawnego porannego widoku-

olśnienia nic podobnego mnie nie zafascynowało. Patrzyłem tym swoim trzecim patrzeniem

na ten kawałek powietrza, między dwiema narożnymi kamienicami, które było niebieskawe,

ale bardzo inaczej, tak jak jest tam, w krainie umarłych, tak mi się wydaje. Pośrodku tego

umarłego, dostojnego niezmiernie powietrza był czubek ratusza, biały też bardzo inaczej, nie

tak jak musi być w Arabii albo Persji, tak mi się wydaje. Jeśli już mi się tak wydaje, to coś

takiego powinno być w środku dżungli, taki niebieskawy i biały pałac, do którego się wchodzi

po marmurowych, przestronnych ątopniach, porosłych roślinami i mchem, i potem się

wchodzi do sali pierwszej i stawia się pierwszy krok, i nagle ptak jakiś się spłoszy i zakrzyczy

przeraźliwie, a krzyk ten powtarza się wielokrotnie i ostro w dalszych, dalszych salach, aż

umrze, i znowu jest cisza nieprzebrana i pustka, ale nie jesteś tu sam i nie jesteś tu władcą,

choć sam jesteś, jak władca jesteś sam, ale nie jesteś tu królem, bo tu królują duchy, czujesz

to nad wyraz i nie czujesz się duchem, najdalszym krewnym tego wszystkiego, nie jesteś z

tego drzewa, ni gałęzią, ni liściem, ni owocem, ale nie jesteś nawet nawozem dla drzewa tego

korzeni i wyglądać musisz jak świeca zgaszona między palącymi się niebieskawo i biało, ale

bardzo inaczej.

Pozostanę w tym mieście trochę. Może dla tego samego widoku-olśnienia, który każdego

wieczoru mnie tu przywałęsa i przyfascynuje — ten mały kawałek powietrza i ten mały

kawałek ratusza: biały czubek. Opowiadam dalej. Ocknąłem się po chwili z tego mojego

trzeciego patrzenia, które w tym miejscu przypomina zapadanie się w leje — pierwsze

patrzenie, po którym trzeba też się - zbudzić. Na rynek wszedłem nie całkiem przebudzony

jeszcze z resztkami mojego zafascynowania, bo nie opuściłem głowy, przeszedłem te kilka

kroków z podniesioną głową, ale z każdym krokiem to już nie było to samo, jakby ubywało

coś z widoku, choć zbliżałem się do niego, może dlatego. Tak wszedłem na rynek. Opuściłem

głowę i zaczęło się to moje drugie rozbiegane patrzenie: rynek był duży na oko, pośrodku stał

ratusz. Widziałem to samo nieraz — ratusze na rynkach w innych miastach. Ratusz otoczony

był przez rusztowania żelazne. Wiele razy widziałem rusztowania wokoło ratusza w innych

miastach. Ratusz pośrodku rynku to nie musi być środek miasta, ale sądzę z historii i

obyczajów, że ratusz to w każdym mieście coś najstarszego, najdawnego. Dlatego skorpiony

czasu najwięcej mogły wygryźć z ratusza właśnie. Dlatego on się kruszy i trzeba go

wspomagać. Dlatego nie zdziwiły mnie rusztowania wokoło ratusza, który obszedłem

dookoła, i zachciało mi się pić. Herbatę lubię bardzo. Spytałem jakiegoś młodego-innego,

gdzie można by tu najbliżej wypić herbatę. Zauważyłem zdziwienie na jego twarzy, bo stał

pod latarnią. „Najbliżej to w »Schronie« — powiedział — ale nie wiem, czy ten alkohol tam

jest. Tu, w tę bramę i na lewo. Przeczyta pan na drzwiach". Wszedłem w bramę, którą ten

Edward Stachura - Jeden dzień.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: