Stanisław Wysocki Zydzi w Polsce wczoraj i dziś.pdf

Stanis³aw Wysocki

Stanis³aw Wysocki jest autorem wydanych

w ostatnich kilku latach trzech pozycji ksi¹¿kowych

1. ¯ydzi w dziejach Polski

2. ¯ydzi - przeproœcie

3. ¯ydzi w III RP

Wydanie 1.

Goldpol sp. z o.o.

Warszawa 2000

Wydawca: Goldpol sp. z o.o.

04-782 Warszawa, ul. Brzoskwiniowa 13

NIECO Z HISTORII ¯YDÓW

Plemiona izraelskie (Hebrajczycy), z których wywodz¹ siê ¯ydzi, za-

mieszkiwa³y a¿ do po³owy drugiego tysi¹clecia p.n.e. Arabiê oraz Pó³wy-

sep Synajski. Prowadzi³y koczowniczy tryb ¿ycia. W tym okresie ¯ydzi

stali na znacznie ni¿szym poziomie rozwoju ni¿ Babiloñczycy i inni. Reli-

gia ich by³a wówczas bardzo prymitywna; pocz¹tkowo uwa¿ali oni za

bóstwa si³y przyrody i ró¿ne duchy, nastêpnie czcili duchy swych przod-

ków, wreszcie zaczêli wierzyæ w plemiennych bogów-opiekunów, których

by³o w sumie kilkadziesi¹t (politeizm). Kult religijny by³ prosty, polega³ tyl-

ko na sk³adaniu zwierz¹t lub owoców na ofiarê bogom przez ich spalenie.

Oko³o XVIII wieku p.n.e. lud ¿ydowski zjednoczy³ siê. Na jego czele

stan¹³ Patriarcha Abraham, który sta³ siê ich duchowym przywódc¹

w Ur, staro¿ytnej stolicy Sumerów.

Dokona³y siê dalsze zmiany w wierzeniach ¯ydów. Odrzucili oni (po-

liteizm) i przyjêli wiarê w jednego boga (monoteizm). Lud ¿ydowski

wraz z Abrahamem uda³ siê w wêdrówkê do Egiptu, gdzie pozosta³ a¿

do XIII wieku p.n.e. to jest przez szeœæ wieków.

Legendarny Moj¿esz, m¹¿ Egipcjanki Sephory, córki kap³ana, uczeñ

i ziêæ egipskiego mêdrca 1 posiadaj¹cy dostêp do tajemnej wiedzy egip-

skich kap³anów oraz znaj¹cy dobrze pustynne obszary pó³wyspu Synaj-

skiego, postanowi³ wyprowadziæ ¯ydów z niewoli egipskiej i oczyœciæ ich

wiarê od ba³wochwalstwa. 2 Wyprowadzenie to nast¹pi³o prawdopodob-

nie oko³o 1300 r. p.n.e. za panowania Ramzesa, faraona XIX dynastii.

Po wyprowadzeniu ¯ydów z Egiptu na pustynne tereny wokó³ góry

Synaj, Moj¿esz wykorzysta³ wiedzê uzyskan¹ od kap³anów egipskich

oraz zdobyt¹ w³asnym doœwiadczeniem dla wykazania ¯ydom, i¿ utrzy-

muje bezpoœredni kontakt z Bogiem Jahwe.

Moj¿eszowi nie uda³o siê osi¹gn¹æ celów jakie sobie postawi³. Nie

zdo³a³ przez oko³o 40 lat swego z ¯ydami pobytu na pustyni wokó³ Pa-

lestyny, wprowadziæ ich do obiecanej „ziemi œwiêtej” ani te¿ nak³oniæ

ich do odejœcia od ba³wochwalstwa. Uda³o siê podbiæ ziemiê kananej-

sk¹, tj. Palestynê i to tylko czêœciowo dopiero jego nastêpcy, którym

by³ Jozue syn Numa. W ziemi kananejskiej ¯ydzi zetknêli siê z Filisty-

nami, Moabitami, Amorytami, Ammonitami Amalekinami, Jubuzyjczy-

kami i Midianitami, które to ludy sta³y na znacznie wy¿szym poziomie

rozwoju kultury. 3

¯ydzi zaczêli siê z nimi ³¹czyæ przechodz¹c do osiad³ego trybu ¿ycia

i wiele od nich zapo¿yczyli. Wraz z pojawieniem siê wœród ¯ydów rolnic-

twa, powsta³a u nich w³asnoœæ prywatna i niewolnictwo. Po osiedleniu

siê w ziemi kananejskiej ¯ydzi stworzyli luŸn¹ konfederacjê 10 plemion

z rodow¹ starszyzn¹ na czele. Zwi¹zek ten przyj¹³ nazwê Izrael

i obejmowa³ swym zasiêgiem pó³nocn¹ i œrodkow¹ czêœæ Palestyny. Na-

tomiast po³udniow¹ czêœæ Palestyny zamieszkiwa³y dwa pokolenia Judy

nie powi¹zane z Izraelczykami. Po œmierci Jozuego luŸna konfederacja

Izraelczyków przekszta³ci³a siê w królestwo, na czele którego stan¹³

pierwszy król Saul w 1055 r. p.n.e. Prowadzi³ ci¹g³e wojny z Filistynami

i w trakcie jednej z nich poleg³ wraz z trzema synami oko³o 1033 r. p.n.e..

Jego miejsce zaj¹³ Dawid, syn Izaisa z Bethehen, przywódca nie wcho-

dz¹cego w sk³ad królestwa izraelskiego plemienia Judy. Osi¹gn¹³ to ¿e-

ni¹c siê z córk¹ Saula. Dawid zosta³ królem zjednoczonego Izraela oko-

³o 1025 r. p.n.e. i sta³ siê twórc¹ jego potêgi. Zmar³ oko³o 972 r. p.n.e..

Po œmierci Dawida w³adzê obj¹³ jego syn Salonom, który zbudowa³

wspania³¹ œwi¹tyniê w Jerozolimie, nowy pa³ac królewski i wiele innych

po¿ytecznych budowli, popiera³ rozwój sztuki i literatury.

Gdy ¯ydzi zapo¿yczyli od Fenicjan pismo alfabetyczne w pocz¹tkach

pierwszego tysi¹clecia p.n.e. ich kap³ani przyst¹pili do spisywania le-

gend, mitów i podañ, które by³y w ci¹gu tych d³ugich wieków przeka-

zywane ustnie z pokolenia na pokolenie.

I tak stopniowo zaczê³y powstawaæ pierwsze ksiêgi Piêcioksi¹gu -

najstarszej czêœci Starego Testamentu. Fakt ten obala legendê o tym,

¿e Piêcioksi¹g mia³ byæ napisany przez samego Moj¿esza.

Œmieræ króla Salomona oko³o 932 r. p.n.e. wywo³a³a kilkuletni, zago-

rza³y spór miêdzy Izraelitami a Judejczykami o sprawowanie w³adzy.

W rezultacie tego przewlekaj¹cego siê sporu dosz³o oko³o 929 r. pn.e.

do rozpadu królestwa Izraela na dwa pañstewka. Izrael - obejmuj¹cy

owe dziesiêæ plemion zamieszkuj¹cych pó³nocn¹ i œrodkow¹ Palestynê

ze stolic¹ Samari¹ i Judeê - obejmuj¹c¹ dwa plemiona zamieszkuj¹ce

po³udniow¹ Palestynê ze stolic¹ Jerozolim¹. 4

W VIII wieku p.n.e zosta³a napisana w królestwie Judejskim ksiêga „Jah-

wist”. W po³owie VII wieku p.n.e. legendy o przodkach ¯ydów zosta³y opra-

cowane po raz drugi w postaci ksiêgi „Elohist”. Oko³o 722 r. p.n.e. kap³ani

¿ydowscy w³¹czyli ksiêgê „Elohist” do ksiêgi „Jahwist”.

Rozbite i sk³ócone ze sob¹ oba pañstewka ¿ydowskie, nie by³y zdol-

ne do stawiania oporu silniejszym przeciwnikom. Dlatego najazd Asy-

ryjczyków pod wodz¹ króla Salamanazara VI po³o¿y³ w 722 r. p.n.e.

kres niezale¿noœci pañstwa izraelskiego.

W latach dwudziestych VII wieku p.n.e. kap³ani jerozolimscy wespó³

z prorokami u³o¿yli ksiêgê Zakonu nazwan¹ po hebrajsku Tora. Jest to ko-

deks rytualny, moralny i prawny, który mia³ umacniaæ religiê moj¿eszow¹.

Po ukoñczeniu pracy nad ow¹ ksiêg¹ Zakonu prawdopodobnie

w 621 r. p.n.e. g³ówny kap³an Helkiasz wrêczy³ j¹ królewskiemu sekre-

tarzowi, a gdy prorokini Hulda potwierdzi³a w imieniu Boga Jahwe jej

rzekom¹ autentycznoœæ, król Jozue wprowadzi³ jej zalecenia w ¿ycie.

Ksiêga ta wesz³a w sk³ad Starego Testamentu jako pi¹ta ksiêga Piêcio-

ksi¹gu - pod nazw¹ Deutotonomium. 5

Gdy babiloñski król Nabuchodonozor rozgromi³ wojska faraona egips-

kiego Necho, Judea przesz³a po zwierzchnictwo babiloñskie. Przeciw Na-

buchodonorozowi wyst¹pi³ ostatni król Judei Sedakiasz i zosta³ rozgro-

miony, a Jerozolima, po d³u¿szym oblê¿eniu zosta³a w 586 r. p.n.e. zdo-

byta i zburzona wraz ze œwi¹tyni¹. Mnóstwo Judejczyków zosta³o upro-

wadzonych do Babilonii wraz z ich królem, który zosta³ oœlepiony. 6

Po utracie niepodleg³oœci królestwa judzkiego w 586 r. p.n.e. zaczê³a siê roz-

wijaæ wœród Judejczyków idea Mesjasza, specjalnego wys³annika Jahwe, któ-

ry wyzwoli ¯ydów od niewoli, ucisku i poni¿enia. W roku 538 r. p.n.e. perski

król Cyrus pokona³ Babiloñczyków i pozwoli³ Judejczykom powróciæ do Pales-

tyny i odbudowaæ œwi¹tyniê w Jerozolimie. Œwi¹tynia ta zosta³a ostatecznie

ukoñczona w 516 r p.n.e.. Palestyna sta³a siê autonomiczn¹ prowincj¹ persk¹.

Kap³ani judejscy zabrali siê do utrwalania tradycji pisz¹c historiê ¯ydów

od czasów podboju ziemi kananejskiej. Tak powsta³y ksiêgi Jozuego, Sê-

dziów, Samuela i Królów w okresie od po³owy VI do po³owy V wieku p.n.e..

W roku 457 p.n.e. uczony kap³an E¿drasz przywióz³ do Jerozolimy Kodeks

Kap³añski, który zosta³ dopiero w 444 roku p.n.e. uznany przez wszystkich

wyznawców religii moj¿eszowej. 7

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: