ei_01_2001_s_38-39.pdf

Krzysztof Mietelski

niezgodnoæ

W instalacjach elektrycznych

nn powszechnie jest stosowana

ochrona przepiêciowa i ochro-

na przeciwpora¿eniowa. Ochro-

na przepiêciowa realizowana

jest przez zastosowanie ogra-

niczników przepiêæ, natomiast

wy³¹czniki ró¿nicowopr¹dowe

chroni¹ przed pora¿eniem.

Urz¹dzenia te instalowane s¹

w tych samych rozdzielnicach.

Zasady doboru tych zabezpie-

czeñ nie uwzglêdniaj¹ wzajem-

nego istnienia innych aparatów.

Producenci wy³¹czników ró¿ni-

cowopr¹dowych modyfikowali

urz¹dzenia tak, aby w³aciwie

spe³nia³y swoje funkcje i by³y

odporne na zak³ócenia, powo-

dowane m.in. zastosowaniem

ochrony przepiêciowej. Poradni-

ki ochrony przepiêciowej rów-

nie¿ nie uwzglêdniaj¹ zak³ó-

ceñ, spowodowanych przez og-

raniczniki przepiêæ.

Stosowanie ochrony prze-

piêciowej zgodnie z zalece-

niami katalogowymi produ-

centów i norm¹ PN-93/E-05009

/443, równie¿ nie by³o sku-

teczne.

kompatybilnoæ

urz¹dzeñ

tu odpornoci na udar pr¹dowy

25 kA o przebiegu 8/20 m s, tzn.

nie s¹ pobudzane takim udarem

pr¹dowym w tym okrelonym

czasie.

2. Ograniczniki przepiêæ

spe³niaj¹ warunki przep³ywu

pr¹du udarowego o przebiegu

8/20 m s i pr¹dzie odpowiednim

do zastosowanej klasy ochrony,

skutecznie obni¿aj¹ napiêcie

i pr¹d o testowej amplitudzie

i czasie.

Spe³nienie drugiego warunku

polega na zastosowaniu ogra-

niczników warystorowych. Prze-

bieg testu jest zwi¹zany z rodza-

jem ograniczników, a w przypad-

ku iskierników standardowymi

Po przeprowadzeniu wielu

analiz i prób od 1997r., stosowa-

ny by³ sprzêt i uk³ady znacznie

skuteczniejsze. U podstaw roz-

wi¹zañ le¿y zasada kompatybil-

noci aparatów na udary pr¹do-

we. Dotyczy to ograniczników

przepiêæ i wy³¹czników ró¿ni-

cowopr¹dowych w jednej insta-

lacji.

Zasadê kompatybilnoci pre-

cyzuj¹ dwie regu³y doboru

urz¹dzeñ:

1. Wy³¹czniki ró¿nicowo-

pr¹dowe spe³niaj¹ warunki tes-

Rys. 1a Uk³ad po³¹czeñ wg PN-93/E-05009/443

1/2001

interesów

IMPAQ dostawc¹

gie³dy energii

W uk³adzie na rys.1b prze-

piêcie jest redukowane bez

udzia³u przewodu ochronnego

PE.

Redukcja stanu przepiêcio-

wego nastêpuje w strefie prze-

wodów roboczych, pomiêdzy L-

N i wed³ug zasady kompatybil-

noci na pr¹d udarowy 8/20 m s

(rys. 2).

W ci¹gu najbli¿szych lat Im-

paq chce zostaæ kluczowym

dostawc¹ rozwi¹zañ soft-

wareowych dla krajowego

rynku energii. Gie³da posia-

da aktualnie jedynie ok. 1%

udzia³u w rynku energii, ale

wg Grzegorza Kalety, dyrek-

tora generalnego firmy Im-

paq, jest to obiecuj¹cy ry-

nek, w który warto inwesto-

waæ. Dyrektor jest zdania, ¿e

krajowy rynek energii to no-

we zjawisko, które siê jesz-

cze nie wykrystalizowa³o.

Gie³da, choæ istnieje, to

nie jest maksymalnie wyko-

rzystywana. Producenci

energii nie wiedz¹ jeszcze,

jak na tym zarabiaæ stwier-

dzi³ Grzegorz Kaleta. Spo-

dziewa siê on, ¿e Impaq bê-

dzie potrafi³ wykorzystaæ

nowe mo¿liwoci i ju¿

w najbli¿szym miesi¹cu

podpisze korzystny kontrakt

z Gie³d¹ Energii (pierwszy

zosta³ zawarty pod koniec

maja tego roku). Impaq sta-

nowi czêæ miêdzynarodo-

wego holdingu dostarczaj¹-

cego oprogramowanie klien-

tom z Europy Zachodniej i ze

Stanów Zjednoczonych.

W Polsce dzia³a do 8 lat.

Rys. 1b Uk³ad po³¹czeñ wg MEGATECH

s¹ przebiegi testów 10/350 m s

i 10/2000 m s. Natomiast warys-

tory testowane s¹ impulsem

pr¹dowym 8/20 m s.

Zastosowanie kompatybil-

noci aparatów zmniejszy³o

niebezpieczeñstwo zbêdnego

wy³¹czania napiêcia przez wy-

³¹czniki ró¿nicowopr¹dowe.

Odpornoæ wy³¹cznika ró¿ni-

cowopr¹dowego na udar pr¹do-

wy 8/20 m s to inaczej zw³oka

czasu, przeznaczona na likwida-

cjê stanu przepiêciowego przez

ograniczniki przepiêæ.

Rozwi¹zanie uk³adu aparatu

ró¿nicowopr¹dowego i przepiê-

ciowego zosta³o zmodyfikowa-

ne. Okaza³o siê, ¿e uk³ad

po³¹czeñ ograniczników prze-

piêæ w instalacji z przewo-

dem PE, wykonany zgodnie

z PN-93/E05009/443, jest

b³êdny.

Pod nazw¹ system ochrony

MEGATECH opracowany zos-

ta³ uk³ad, bêd¹cy kompilacj¹

zabezpieczeñ instalacji, co da³o

w efekcie bardzo skuteczn¹ och-

ronê przepiêciow¹.

Rysunek 1a pokazuje sche-

mat w³¹czenia ograniczników

wg normy PN-93/E-05009/443.

Z rysunku wynika, ¿e ochrona

przepiêciowa odbiornika (¿a-

rówki) realizowana jest przez

dwa ograniczniki przepiêæ na

napiêcie 230 V AC, które s¹ sze-

regowo po³¹czone od fazy (L)

przez PE do przewodu neutralne-

go (N). Zgodnie z norm¹, nie jest

mo¿liwa ochrona z zachowa-

niem katalogowej klasy ochrony.

Rysunek 1b pokazuje uk³ad

po³¹czeñ, zapewniaj¹cy odpo-

wiedni¹ katalogow¹ ochronê

przepiêciow¹, w którym doko-

nuje siê ponadto redukcja stanu

przepiêciowego w strefie prze-

wodów roboczych L-N.

zakoñczenie

Powy¿szy uk³ad po³¹czeñ

zosta³ opisany w jednym z bran-

¿owych miesiêczników, co spo-

wodowa³o zorganizowan¹ kry-

tykê specjalistów ochrony

przepiêciowej. W maju ubieg-

³ego roku, na Konferencji w £o-

dzi, równie¿ zosta³y przedsta-

wione te rozwi¹zania. W czerw-

cu 2001 norma PN-93/E-05009

zosta³a skrelona z listy norm

i przez kilka miesiêcy w Polsce

nie obowi¹zywa³a ¿adna nor-

ma przepiêciowa. Polski Komitet

Ochrony Odgromowej zachowu-

je milczenie, zamiast przyznaæ

siê do ogromnej gafy meryto-

rycznej.

Prawo do stosowania ww.

rozwi¹zañ jest zastrze¿one

/P-337249/.

norma

czy wiedza?

Rys. 2 Zasada kompatybilnoci aparatów na udar pr¹dowy

Natomiast uk³ad po³¹czeñ

ograniczników, opracowany

w firmie MEGATECH, jest

sprzeczny z przytaczan¹ norm¹,

ale za to oparty na prawach Oh-

ma i Kirchoffa.

1/2001

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: