Gry i zabawy ruchowe-kurs dla opiekunow kolonijnych.pdf

www. e Wychowawca.pl

Kurs dla kandydatów na wychowawców placówek wypoczynku dzieci i młodzieży

Lekcja 9

Temat:

Gry i zabawy ruchowe

W tej lekcji dowiesz się:

1) jak zorganizować dzieciom wolny czas,

2) jak zorganizować i przeprowadzić gry i zabawy ruchowe

3) podam przykłady indywidualnych dyscyplin sportowych

4) przestawię przykłady grupowych dyscyplin sportowych

autorów tego opracowania. Materiał nie może być kopiowany, publikowany i rozprowadzany bez pisemnej zgody autora lub autorów.

www. e Wychowawca.pl

1. Gry i zabawy ruchowe

Ta forma ruchu jest szczególnie lubiana przez dzieci młodsze. Zabawy dla dzieci w wieku 8 – 11

lat powinny być oparte na ruchach naturalnych. Dzieci w tym wieku szybko się męczą – błędem

więc będzie prowadzenie gier i zabaw wymagających dłuższego wysiłku, napięcia, uwagi. W tym

wieku dzieci lubią zabawy rytmiczne, zabawy wymagające zręczności, dokładności i szybkości.

Dzieci starsze, w wieku 12 – 15 lat, charakteryzuje większa wytrzymałość, toteż możemy z nimi

organizować zabawy trwające dłużej, o przepisach bardziej złożonych, wymagające podziału na

grupy i drużyny. Zabawy dla tej grupy wiekowej zawierać mogą wiele elementów

współzawodnictwa indywidualnego i zespołowego.

UWAGA : zarówno podczas zabaw i gier, jak i innych form wychowania fizycznego gdzie

występują elementy rywalizacji, należy przed zajęciami w sposób jasny i czytelny podać

uczestnikom reguły gry – nie wolno ich zmieniać podczas trwania zawodów lub formułować w

sposób pozwalający na dowolną interpretację.

Ze względu na uwarunkowania fizjologiczne i anatomiczne staramy się zachować następujący tok

zabaw i gier ruchowych:

zabawy ze śpiewem,

zabawy orientacyjno-porządkowe,

zabawy na czworakach lub z mocowaniem,

zabawy rzutne,

zabawy bieżne,

zabawy skoczne,

A oto przykłady dla poszczególnych grup zabaw:

1) Zabawy i gry orientacyjno-porządkowe:

„Czaty” – grupa ćwiczących ustawiona jest na jednym końcu boiska. Na drugim

końcu (w odległości ok. 30 m) staje czatujący odwrócony tyłem do grupy. Na sygnał

prowadzącego dzieci starają się jak najszybciej dotrzeć do czatującego. Z chwilą

kiedy czatujący odwróci głowę, dzieci powinny zatrzymać się w bezruchu. Jeśli

któremuś z nich to się nie uda, a dostrzeże to czatujący, wówczas musi wrócić do

punktu wyjściowego. Ten, kto pierwszy dojdzie do czatującego, wygrywa i zajmuje

jego miejsce.

2) Zabawy i gry na czworakach:

„Kulawe lisy” – na boisku o miękkim podłożu na linii startu ustawiają się w dwóch –

trzech rzędach zespoły o równej liczbie ćwiczących. Pierwsi z rzędów stają w

podporze na rękach podnosząc do góry „skaleczoną” nogę. Na sygnał

prowadzącego podążają oni do linii półmetka (10 – 15 m) i z powrotem poruszając

się za pomocą rąk i jednej „zdrowej” nogi. Gdy mijają linię mety, na trasę wyruszają

następni z rzędów, Wygrywa zespół, którego uczestnicy pierwsi wykonają zadanie.

3) Zabawy i gry bieżne:

„Murarz” – zabawę prowadzimy na boisku do siatkówki (18m x 9m). Linia środkowa

jest miejscem budowy muru. Jeden z ćwiczących, poruszający się tylko po tej linii jest

„murarzem”. Pozostałe dzieci na sygnał prowadzącego przebiegają z jednej połowy

www. e Wychowawca.pl

boiska na drugą. „Murarz” przez dotknięcie przebiegających „zbiera cegły”, z których

buduje mur na linii środkowej, ustawiając schwytanych jeden obok drugiego. Zabawa

kończy się, gdy wszystkie „cegły” zostaną wykorzystane przez „murarza”.

4) Zabawy i gry rzutne:

„Strzelec” – na boisku ograniczonym liniami (np. 20 x 20 m), ćwiczący („zwierzyna”)

ustawieni są w luźnej gromadzie. Jeden z nich, oznaczony szarfą, jest „strzelcem”.

„Strzelec” rozpoczyna grę rzucając piłką w najbliżej stojącego. Trafiony zostaje również

„strzelcem”. W miarę przybywania „strzelców” celowanie staje sięcoraz łatwiejsze.

„Strzelcy” ustawiają się w różnych miejscach boiska, mogą podawać piłkę między sobą

tak, aby z najbliższej odległości celować w uciekającą „zwierzynę”. „Strzelcom” nie

wolno biegać z piłką, mogą tylko ją podawać. Mogą natomiast biegać bez piłki i

zajmować miejsca jak najbliżej uciekających.

5) Zabawy i gry skoczne:

„Przeprawa przez rzekę” – na boisku wyznaczamy szerokość rzeki (15 – 20 m)

dwoma równoległymi liniami. Między liniami rysujemy jedno za drugim kilka kół

(imitacja kamieni) w odległości od siebie 2-3 kroków. Na linii startu zajmują miejsca

zespoły ustawione w rzędy. Na sygnał prowadzącego pierwsi z rzędów „forsują rzekę”

przeskakując z koła do koła aż do osiągnięcia półmetka (drugi brzeg), i z powrotem.

Następni z rzędów wyruszają, gdy poprzednik minie linię mety. Wygrywa zespół, który

pierwszy zakończy grę.

6) Zabawy i gry z mocowaniem:

„Ryby w sieci” – ćwiczących dzielimy na dwa zespoły równe liczebnie. Jeden zespół

wiąże koło – to „sieć”. Drugi zespół to „ryby”, które znajdują się wewnątrz koła. „Ryby”

usiłują wydostać się z sieci przeskakując przez „związane” ręce, przesuwając się pod

nimi lub usiłują wydostać się przez rozerwanie koła. Grę prowadzimy na czas.

Wygrywa zespół, z którego w określonym czasie więcej „ryb” wydostało się na

zewnątrz.

Są to naturalnie tylko przykłady – klasyczną wręcz pozycją w tym zakresie jest książka R.

Trześniowskiego – „Gry i zabawy ruchowe”, którą gorąco polecamy jako pomoc w realizowaniu tej

części zajęć.

Podane przykłady, co należy dodać, dotyczą dzieci młodszych.

W grupie wiekowej ponad 15 lat gry i zabawy ruchowe mogą stanowić elementy zajęć w różnych

dyscyplinach sportowych, wchodzą w skład rozgrzewki, uatrakcyjniają część przygotowawczą

zajęć z gier sportowych, lekkiej atletyki i innych – nie stanowią jednak pełnej formy zajęć.

1) Zajęcia z gier zespołowych- zespołowe gry sportowe są realizowane jako obowiązkowa

pozycja programowa w szkole na lekcjach wychowania fizycznego. Powielanie tych zajęć

w takiej samej formie na placówce wypoczynku nie jest dla uczestników żadną atrakcją.

Spróbujmy zatem odejść od sztywnych przepisów dotyczących każdej z gier,

wprowadzajmy do znanych elementów gier zasady nowe, nie zapominając przy tym, że

każdej takiej formie zajęć nieodłącznie towarzyszy element współzawodnictwa – a więc

nasze nowe zasady czy przepisy muszą być znane i akceptowane przez uczestników.

Nie trzeba dodawać, że wśród chłopców, niezależnie od wieku, niezmiennie króluje piłka

nożna. Nie odbierajmy im zatem przyjemności gry w piłkę – przeciwnie, zorganizujmy

„mistrzostwa świata” kierując się przy tym swoimi przepisami – np. zespoły (w zależności

od wielkości boiska) nie będą 11-osobowe, lecz takie, jak sobie to z uczestnikami

www. e Wychowawca.pl

ustalimy. Możemy np. ustalić, że nie ma spalonych (są to sytuacje zawsze dyskusyjne),

nie ma autów i inne zmiany, które mogą wynikać zarówno z warunków, w jakich

organizujemy zawody, jak i pomysłowości uczestników. Jeśli nie będzie w placówce

instruktora WF, planowanie i organizowanie takich zawodów będzie obowiązkiem

wychowawców. Warto więc wiedzieć, jak przy okazji zaplanowanych dla całej kolonii

rozgrywek (niezależnie od tego, o jaką grę zespołową chodzi), prowadzić takie zawody, w

jaki sposób notować wyniki itp.

Przy rozgrywkach, w których bierze udział większa ilość zespołów, decydujemy się na

jeden z dwóch systemów rozgrywek:

każdy z każdym,

pucharowy (przegrywający odpada).

Jak prowadzić tabele spotkań przy obu tych systemach? Jeżeli akces do mistrzostw

kolonii w danej grze sportowej zgłosiło np. osiem drużyn, przy systemie „każdy z każdym”

tabela spotkań będzie wyglądała jak poniżej:

Przy systemie pucharowym losujemy w obecności kapitanów wszystkich drużyn numery

odpowiadające kolejności wszystkich spotkań, przy już opracowanym do końca systemie.

Ten sam sposób przeprowadzania zajęć z zespołowych gier sportowych możemy

stosować przy wszystkich innych, możliwych w naszych warunkach, rozgrywkach.

Może to być uproszczona gra w piłkę siatkową, piłkę koszykową, piłkę ręczną i inne

wymyślone przez nas dyscypliny, np. mini-hokej na trawie, kometka itd.

2) Lekkoatletyka - ćwiczenia lekkoatletyczne opierają się na naturalnych ruchach człowieka

(chód, bieg, skoki, rzuty). Prostota i możliwość przeprowadzania ćwiczeń praktycznie w

każdym terenie czyni je jedną z najbardziej popularnych dyscyplin uprawianych w

placówkach wypoczynku letniego. Lekka atletyka na koloniach i obozach stosowana jest

jako jedna z form rekreacji, a także w formie współzawodnictwa indywidualnego (różne

konkursy sprawnościowe) i zespołowego, tak wewnątrz placówki, jak i w postaci spotkań

pomiędzy kilkoma placówkami. Prowadząc zajęcia w pobliżu kolonii czy obozu, w terenie

urozmaiconym ( las, łąka) dysponujemy wprost idealnymi warunkami do uprawiania

biegów, skoków, rzutów.

Wszystkie proponowane uczestnikom formy zajęć lekkoatletycznych nie powinny,

podobnie jak przy grach zespołowych, być powielanymi ze szkoły sposobami

prowadzenia zajęć. Dla przykładu – jeśli w zestawie konkurencji przygotowywanych do

olimpiady kolonijnej ma się znaleźć skok w dal, zróbmy to inaczej niż w formie

prawdziwych zawodów. Dysponujemy skocznią, nie będzie nam potrzebny rozbieg,

zawodnik staje na desce do odbicia tyłem do skoczni i od głębokiego skłonu w przód

wykonuje skok do tyłu. Jeśli organizujemy takie zawody między grupami, sumujemy liczbę

metrów wszystkich uczestników jednej i drugiej grupy – ten wynik, który będzie większy

daje zwycięstwo grupie, która go ustanowiła. Podobne „udziwnienia” możemy

wprowadzać praktycznie do każdej konkurencji lekkoatletycznej – będzie to swego

rodzaju gwarancja chętnego uczestniczenia w tak organizowanych zajęciach, a

jednocześnie spełni swoją funkcję w zakresie kształtowania cech motorycznych naszych

kolonistów.

3) Olimpiady sportowe - olimpiada, spartakiada kolonijna jest organizowana zazwyczaj pod

koniec turnusu, ma w pewnym sensie być podsumowaniem naszej pracy w zakresie

wychowania fizycznego w grupie. Organizujemy takie zawody wspólnie z dziećmi i

www. e Wychowawca.pl

młodzieżą w ten sposób, że powołujemy komitet organizacyjny imprezy, do którego

wciągamy młodzież, która z różnych względów w tej imprezie nie może uczestniczyć.

Komitet organizacyjny dodaje sobie powagi powołując podstawowe komisje, z których

każda zajmie się innymi sprawami przygotowawczymi i wykonawczymi:

● Komisja propagandowa:

- ogłasza przy pomocy dostępnych środków (plakaty, radiowęzeł) termin i

program (jakie dyscypliny, jakie kategorie i jakie zasady współzawodnictwa),

- podaje listę nagród,

- opracowuje program otwarcia i zamknięcia,

- przygotowuje projekt i elementy dekoracji,

- zakupuje lub wykonuje dyplomy i medale,

- zaprasza sąsiednie placówki, przedstawicieli lokalnych władz, rodziców,

- czuwa nad przebiegiem uroczystości otwarcia i zamknięcia,

- ogłasza wyniki i punktację zespołową,

● Komisja organizacyjno-gospodarcza:

- przygotowuje obiekty sportowe,

- zapewnia odpowiednią ilość potrzebnego sprzętu sportowego,

- przygotowuje sprzęt sędziowski,

- czuwa nad sprawnym przebiegiem konkurencji,

● Komisja sędziowska:

- dokonuje przydziału funkcji sędziowskich,

- opracowuje minutowy program zawodów,

- przygotowuje protokoły dla gier zespołowych, listy dyscyplin indywidualnych,

- przeprowadza losowanie kolejności startów, gier, wpisuje kolejność do

protokołu,

- sprawdza stan urządzeń i obiektów sportowych,

- podczas gier zespołowych sędziowie przeprowadzają spotkania z

zawodnikami, mierzą czas gry i wypełniają protokoły,

- podczas konkurencji lekkoatletycznych dba o sprawny przebieg konkurencji,

zgodny z przyjętym wcześniej regulaminem.

4) Gry i zabawy świetlicowe - w nawiązaniu do tego, że część zajęć KO jest z góry

przewidziana do realizacji w ramach planu pracy grupy oraz w odniesieniu do możliwości

wystąpienia większego, niż zakładano zapotrzebowania na takie zajęcia (pogoda),

wypada w tym miejscu określić precyzyjniej, o jakiego typu zajęcia głównie chodzi. Otóż

powinny to być zajęcia, które mają w założeniu, że przy okazji zabawy można się czegoś

nauczyć. W warunkach złej pogody zajęcia takie odbywają się w świetlicy, podczas dobrej

pogody część tych zajęć z powodzeniem można również realizować np. podczas

wycieczki do lasu. Aby sprawiły one przyjemność prowadzącym i uczestnikom,

powinniśmy przy organizowaniu jakiegokolwiek konkursu ustalić zasady dotyczące

stawianych pytań. I tak pytanie powinno być:

jednoznaczne (brak możliwości dowolnej interpretacji),

krótkie,

bez zbyt wielu elementów,

niezbyt szczegółowe,

tak sformułowane, aby odpowiedź była możliwie krótka.

Jest tu sporo miejsca na „inwencję twórczą” tak wychowawcy jak i uczestników. Wspominaliśmy

już, że wszystkie konkursy powinny łączyć elementy zabawy i nauki.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: