badania łódzkie - przemoc.pdf - PEDAGOGIKA(1) - katarzynakalinowska

Raport z badań

Przeciw przemocy w szkole

zadanie zrealizowane na zlecenie Wojewody Łódzkiego,

w ramach rządowego programu ograniczania przestępczości i aspołecznych

zachowań „Razem bezpieczniej”, obejmującego obszar - Bezpieczeństwo w szkole

Warszawa, grudzień 2007

Spis treści

1. GŁÓWNE WYNIKI.................................................................................................................................... 4

Dobór respondentów (w pre- i postteście)..................................................................................................... 4

Diagnoza ....................................................................................................................................................... 4

Ewaluacja programu ..................................................................................................................................... 6

2. FAZY REALIZACJI PROJEKTU ............................................................................................................ 7

Etap badań pretestowych............................................................................................................................... 7

Faza oddziaływań – realizacja projektu Przeciw przemocy w szkole............................................................ 7

1/ Program edukacyjny dla ogółu młodzieży z wybranych szkół.......................................................................... 7

2/ Powołanie i objęcie opieką superwizyjną Szkolnych Zespołów Mediacji i Interwencji ................................... 8

Posttestowy etap badań................................................................................................................................. 9

3. PORÓWNANIE STRUKTURY DEMOGRAFICZNEJ PRÓBY PRE- I POSTTESTOWEJ........... 10

4. DIAGNOZA ............................................................................................................................................... 13

Stopień zróżnicowania (oferta) środowiska szkolnego ................................................................................ 13

Konflikty z rówieśnikami ............................................................................................................................. 14

Powody konfliktów rówieśniczych ............................................................................................................... 15

Osobiste doświadczanie przemocy w szkole ................................................................................................ 16

Reakcja na doświadczaną przemoc ............................................................................................................. 17

Bycie świadkiem przemocy .......................................................................................................................... 18

Cechy ofiar przemocy szkolnej .................................................................................................................... 19

Korzystanie z pomocy nauczycieli w sytuacjach przemocy ......................................................................... 20

Reakcja nauczycieli na przemoc wśród uczniów ......................................................................................... 20

Ocena działań nauczycieli przeciwko przemocy.......................................................................................... 21

Negatywny stosunek do nauczycieli ................................................................................................................... 22

Pozytywny stosunek do nauczycieli .................................................................................................................... 22

Konflikty z nauczycielami ............................................................................................................................ 23

Częstotliwość konfliktów z nauczycielami ......................................................................................................... 23

Przyczyny konfliktów z nauczycielami ............................................................................................................... 23

Odpowiedzialność za konflikty między nauczycielami a uczniami .................................................................... 24

Informowanie rodziców o konflikcie z nauczycielem ......................................................................................... 25

Przemoc nauczycieli wobec uczniów ........................................................................................................... 25

Atmosfera w szkole ...................................................................................................................................... 26

Papierosy..................................................................................................................................................... 28

Alkohol......................................................................................................................................................... 29

Doświadczenia z narkotykami ..................................................................................................................... 29

Ocena wybranych zagrożeń......................................................................................................................... 30

Radzenie sobie przez szkołę z problemami .................................................................................................. 31

Działania profilaktyczne podejmowane przez szkołę................................................................................... 31

Relacje koleżeńskie w klasie ........................................................................................................................ 32

Cechy przywódcy klasowego/szkolnego....................................................................................................... 33

Pozaszkolna aktywność młodzieży ............................................................................................................... 34

Źródła wsparcia, z którego korzysta młodzież............................................................................................. 36

5. EWALUACJA ........................................................................................................................................... 37

Opinie na temat programu .......................................................................................................................... 37

Porównanie odpowiedzi pre- i posttestowych na wybrane pytania ............................................................. 39

SPIS TABEL........................................................................................................................................................ 46

SPIS WYKRESÓW ............................................................................................................................................ 47

Przeciw przemocy w szkole to zadanie publiczne realizowane w ramach rządowego

programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej”,

obejmującego obszar - Bezpieczeństwo w szkole.

Faza organizacyjna programu trwała w okresie od sierpnia do września 2007 roku a badania

terenowe, oddziaływania edukacyjno-pomocowe i promocja były wykonywane w IV kwartale

2007 roku.

W ramach projektu „Przeciw przemocy w szkole” Niepubliczna Placówka Doskonalenia

Nauczycieli Fundacji Praesterno na zlecenie Wojewody Łódzkiego i pod nadzorem Wydziału

Zarządzania Kryzysowego Urzędu Wojewódzkiego w Łodzi przeprowadziła program

badawczy mający na celu: po pierwsze - dokonanie diagnozy zakresu występowania

konfliktów w wybranych szkołach i sposobów ich rozwiązywania oraz po drugie - ocenę

efektywności działań podejmowanych w ramach projektu.

Badania były zrealizowane w modelu pre– posttestowym. Dokonano diagnozy poziomu

branych pod uwagę elementów sytuacji szkolnej „na wejściu” – czyli przed rozpoczęciem

oddziaływań oraz powtórzono pomiar „na wyjściu” – po przeprowadzonych oddziaływaniach.

Strukturę działań badawczych ilustruje poniższy schemat:

Schemat 1 - Model badań skuteczności programu "Przeciw przemocy w szkole"

etap badań pretestowych

oddziaływania:

program "Przeciw przemocy w szkole"

etap badań

posttestowych

1. Główne wyniki

Dobór respondentów (w pre- i postteście)

Struktura próby pretestowej i struktura próby posttestowej jest podobna ze względu na cechy

demograficzne respondentów (poziomy klas, wiek, płeć, udziały respondentów

z poszczególnych szkół, w szczególności odsetki gimnazjalistów i uczniów szkół

ponadgimnazjalnych) 1 .

Diagnoza

Wszystkie badane szkoły są wyposażone w takie podstawowe elementy jak sale

gimnastyczne, pracownie komputerowe, sklepiki szkolne i boiska. Praktycznie we wszystkich

działa pedagog szkolny, pielęgniarka lub higienistka.

Badani z gimnazjów częściej niż respondenci ze szkół ponadgimnazjalnych:

mają dostęp do Internetu po lekcjach,

mogą korzystać ze stołówki, także ze świetlicy,

uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych,

mają możliwość korzystania z opieki psychologa.

Zewnętrzne instytucje ochroniarskie są bardzo rzadko wynajmowane przez szkoły.

Problem przemocy intensywniej występuje w badanych gimnazjach w porównaniu ze

szkołami ponadgimnazjalnymi:

konflikty z rówieśnikami częściej relacjonują badani z gimnazjów,

uczniowie gimnazjów częściej doświadczają różnych form fizycznej i psychologicznej

przemocy w szkole,

uczniowie gimnazjów są też częściej świadkami różnych form przemocy.

Dziewczęta z badanych szkół częściej doświadczają i są świadkami przemocy

psychologicznej (takiej jak rozpowszechnianie szkodliwych kłamstw, obgadywanie,

zawstydzanie). Chłopcy częściej mają do czynienia z przemocą fizyczną (bicie, popychanie,

szarpanie).

Cechą najbardziej narażającą na przemoc jest lizusostwo potencjalnej ofiary. Staniu się

ofiarą sprzyja też (szczególnie w środowisku gimnazjalnym) bycie słabszym fizycznie,

najmłodszym w szkole (uczniowie pierwszych klas), bycie kujonem.

Ponad połowa uczniów nie korzysta z pomocy nauczycieli w sytuacji przemocy (szczególnie

badani ze szkół ponadgimnazjalnych). Dalsze 33% zwraca się do nauczycieli tylko

w sprawach, które uznaje za poważne.

1 Gdyby okazało się, że próby różnią się istotnie ze względu na jedną lub więcej cech, znaczyłoby to,

że co najmniej jedna z nich nie jest reprezentatywna i że ewentualne różnice w porównywanych

wynikach pre- i posttestu mogłyby wynikać z różnic między próbami a nie z interwencji

przeprowadzonej w ramach programu.

Najczęściej – zdaniem badanych - nauczyciele reagują na przemoc wśród uczniów formalnie

lub restrykcyjnie: proszą o interwencję rodziców, występują o obniżenie agresywnym

uczniom oceny ze sprawowania, starają się ich dyscyplinować i karać.

Z drugiej strony większość badanych uważa, że nauczyciele robią dużo, lub wszystko, co

jest możliwe, żeby w szkole było bezpiecznie. Zdaniem szczególnie dziewcząt starają się

także rozmawiać z uczniami, dążąc do rozwiązania konfliktu.

Stosunek badanych do nauczycieli jest zróżnicowany. Większość (ponad 90%) potrafi

wskazać co najmniej jednego szanowanego i lubianego nauczyciela w swojej szkole,

jednocześnie niemal 4/5 badanych twierdzi, że najchętniej unikałoby co najmniej jednego

nauczyciela ze swojej szkoły.

Ponad 40% badanych przyznaje, że w ciągu ostatniego miesiąca miało konflikty

z nauczycielami. Najczęstszym powodem konfliktów uczniów z nauczycielami jest – zdaniem

badanych - niegrzeczne zachowanie ucznia. Drugi najczęściej wskazywany powód to

lekceważenie nauczyciela przez uczniów (nie słuchają go, nie uważają na lekcji).

Samokrytycyzm respondentów potwierdza atrybucja odpowiedzialności za konflikty na linii

nauczyciele – uczniowie: najczęściej badani twierdzą, że więcej odpowiedzialności ponoszą

uczniowie.

Jednocześnie zachowania „przemocowe” nauczycieli wobec uczniów są, zdaniem badanych,

obecne w ich szkołach. Ponad 70% respondentów twierdzi, że było świadkiem wydarzenia,

w którym nauczyciel krzyczał na uczniów w ciągu miesiąca poprzedzającego badania, 42%

badanych twierdzi, że widziało, jak nauczyciel wyrzucał uczniów z kasy, 27% twierdzi, że

było świadkiem wydarzenia, w którym nauczyciel ośmieszał lub zawstydzał uczniów, a 9%

widziało, jak (w ostatnim miesiącu) nauczyciel poszturchiwał lub popychał uczniów.

Za najpoważniejszy problem w ich szkołach uczniowie uznają palenie przez młodzież

papierosów (palenie deklaruje ¼ badanych, częściej respondenci ze szkół

ponadgimnazjalnych). Przemoc badani umieścili na drugim miejscu w rankingu

najpoważniejszych problemów w ich szkołach. Dopiero na trzecim miejscu wskazywany jest

– jako poważny problem w szkole - alkohol (chociaż aż prawie 50% badanych piło alkohol w

ciągu ostatniego miesiąca – częściej badani ze szkół ponadgimnazjalnych). Najrzadziej za

poważny problem w ich szkołach młodzież uznała narkotyki (z którymi kontakt miała ¼

badanych).

40% badanych krytycznie ocenia osiągnięcia szkoły w radzeniu sobie z problemem

przemocy, ponad połowa uważa, że szkoła nie radzi sobie z problemem papierosów,

alkoholu i narkotyków wśród uczniów.

Opinię potwierdza oszacowanie częstotliwości działań profilaktycznych podejmowanych

w ostatnim miesiącu przez szkoły wobec negatywnych zjawisk (narkotyków, alkoholu

i przemocy). Tylko nieco mniej niż 1/3 badanych zarejestrowała prowadzenie przez

nauczycieli dla uczniów spotkań i rozmów pomagających im właściwie reagować na te

negatywne zjawiska. Jeszcze rzadziej organizowane były spotkania specjalistów

z młodzieżą, spotkania z rodzicami oraz szkolenie przez specjalistów nauczycieli (choć na

ten temat badani mogli nie mieć pełnej informacji).

Relacje badanych z rówieśnikami w klasie są zróżnicowane. Większość (niemal 60%)

twierdzi, że nie chce utrzymywać kontaktów z co najmniej jedną osobą z klasy. Negatywne

relacje rówieśnicze częściej ujawniają dziewczęta. Jednocześnie aż niemal 90% badanych

wskazuje, że przyjaźni się z co najmniej jedną osobą z klasy. Częściej przyjaciół w klasie

wskazują dziewczęta.

badania łódzkie - przemoc.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: