medody,_formy_i_srodki_treningu.pdf

Zakład Teorii Sportu

Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie

Zasady treningu

[K. Perkowski, D. Śledziewski, 1998]

Omawiając zasady stosowane w treningu należy tu

wyodrębnić i zróżnicować dwie grupy zasad:

Zasady, metody, formy

i środki wykorzystywane

w treningu

I. Specyficzne zasady treningu

II. Zasady dydaktyczne

dr Marcin Siewierski

I. Specyficzne zasady treningu

3. Zasada ciągłości treningu - opiera się na

prawidłowościach rozwoju procesów adaptacyjnych.

Ciągłość stosowania zróżnicowanych bodź-ców

warunkuje rozwój pożądanych zmian adaptacyjnych.

Natomiast dłuższe przerwy powodują cofanie się

nabytych zmian, zwłaszcza słabo utrwalonych.

1. Zasada specjalizacji - wskazuje na konieczność

ukierunkowania procesu treningowego na

uzyskanie wysokich osiągnięć w danej

dyscypli-nie sportu. Niezbędnym warunkiem jest

tu jednak wcześniejsze wszech-stronne

przygotowanie zawodników do wysokich

wymagań specjalizacji.

4. Zasada cykliczności treningu - wskazuje na

konieczność periodyzacji tego procesu. Opiera się na

prawidłowościach związanych z fazowym rozwojem

formy sportowej. Wymaga to zorganizowania procesu

tre-ningowego w system odpowiednich cyklów,

rytmicznie powtarzających się w czasie.

2. Zasada stałego wzrostu obciążeń treningowych

- postuluje sys-tematyczne narastanie obciążenia

treningowego jako podstawowego czyn-nika

podnoszącego stan wytrenowania zawodników.

Maksymalne efekty sportowe możliwe są przede

wszystkim poprzez stosowanie coraz wyższych

i bardziej specyficznych obciążeń wysiłkowych.

5. Zasada zmiennego (falistego) charakteru

obciążeń - wynika z planowej periodyzacji cyklu

treningowego. Ma na celu racjonalne stosowanie

rozwoju formy sportowej poprzez odpowiednie

modelowanie obciążeń i określenie właściwych

relacji pomiędzy jego głównymi elementami

składowymi, tj. objętością i intensywnością.

7. Zasada niezwłocznej informacji o treningu -

polega na szybkim dostarczaniu informacji werbalnej,

akustycznej, wizualnej o wykonaniu ruchu, jego

efektywności, a także o stanie organizmu ćwiczącego.

Adresatem tych informacji jest zarówno trener, jak

i zawodnik. W ten istotnym czynnikiem podnoszenia

skuteczności tego procesu.

6. Zasada jedności wszechstronnego i specjalnego

przygotowania -wiąże się z zapewnieniem

adekwatnego doboru wymienionych rodzajów

środków przygotowania na wszystkich szczeblach

treningu. Oba aspekty tego procesu są z sobą ściśle

powiązane i wzajemnie się warunkują.

8. Zasada łączenia teorii z praktyką -służy

przygotowaniu zawodni-ków do racjonalnego

wykorzystania wiedzy teoretycznej w różnorodnych

sytuacjach praktycznych wymagających trafnej

orientacji i sprawnego działania.

II. Zasady dydaktyczne

1. Zasada świadomości i aktywności -wyrażasę głównie

w odpowiednim ukierunkowaniu aktywności zawodnika na

cele i zadania treningu. Podstawową aktywnością wprocesie

treningu jest aktywność ruchowa i związana z nią aktywność

intelektualna, wyrażająca się przede wszystkim w zrozumieniu

składników wykonywanego zadania ruchowego, porównania

własnej aktywności z innymi ćwiczącymi, szukaniu

najlepszych form ruchowych odpowiadających własnym

możliwościom.

3. Zasada systematyczności - oznacza zachowanie

planowego i logicznego porządku w układzie treści

treningu. Jest ona wówczas realizowana, gdy

wpostępowaniu dydaktycznym stosujemy reguły: od

znanego do nieznanego, od prostego do złożonego, od

łatwego do trudnego, a także gdy przestrzegamy

rytmiczności w wykonywaniu zadań treningowych,

unikamy pracy zrywami, utrzymujemy właściwe

proporcje między poszczególnymi elementami cyklów

treningowych.

2. Zasada poglądowości - polega na pełnym współdziałaniu

pierwszego i drugiego układu sygnałowego, na wiązaniu słów

i ich kombinacji z rzeczywistością postrzeganą wpraktyceoraz

na skutecznym działaniu jako na efekcie końcowym. Przejawia

się ona w bezpośrednim pokazie zadania ruchowego lub

wwykorzystaniuśrodków dydaktycznych, jak: fotografie,

filmy, wideo, modele itp., działające na zmysły za-wodnika,

przyspieszając, wzbogacając i uplastyczniając jego poznanie.

4. Zasada dostępności -wskazujenakonieczność

dostosowania celów, środków, form i metod do

poziomu rozwoju psychofizycznego zawod-ników.

Proces ten powinien przebiegać tak, by zawodnik był

w stanie po-dołać stawianym zadaniom.

5. Zasada trwałości - polega na stosowaniu takich metod,

środków i form treningu, które przyniosą wefekcie

utrwalenie, usystematyzowanie i pogłębienie wiadomości

iumiejętności oraz doskonalenie sprawności. Należyprzy

tym przestrzegać następujących reguł: przechodzenie do

realizacji następnych zadań po należytym opanowaniu

poprzednich, nie wprowadzanie zbyt wielu ćwiczeń

jednocześnie, zachowanie odpowiednich przerw

w ćwiczeniu umożliwiających utrwalenie osiągniętego

stanu przygotowania.

Formy treningu

[K. Perkowski, D. Śledziewski, 1998]

Wśród wielu klasyfikacji form treningu za najbardziej

uniwersalną uznaliśmy tę, która jest głównie stosowana

wzespołowych grach sportowych. Zakłada ona, żegłównym

kryterium różnicującym poszczególne formy między sobą jest

stopień aktywności intelektualnej ćwiczącego oraz zadania, jakie

spełniają partnerzy i przeciwnicy. Wyróżnia się zatem:

Formę ścisłą;

Formę zadaniową;

Formę zabawową;

Formę fragmentów gry;

Formę gry.

6. Zasada indywidualizacji - polega na organizowaniu

pracy trenin-gowej na podstawie możliwie najgłębszej

znajomości poszczególnych za-wodników. Dokładne

poznanie jednostki pozwala na zastosowanie właści-wych

rozwiązań metodycznych, decyduje o wielkości obciążeń

w treningu, określa potrzebę wypoczynku, udziałuw

zawodach.

Forma ścisła -wiodąca rola należy tutaj do trenera

(instruktora). To on określa techniczny sposób

wykonania zadania, jego tempo, kieru-nek, liczbę

powtórzeń itp. Ćwiczący mająściśle wypełniać jego

polecenia. Nauczanie odbywa się z zasady bez

przeciwnika, a więc daleko odbiega od wymogów gry

właściwej. Forma ścisładzięki swoim ułatwieniom

należy do najbardziej skutecznych form nauczania,

ale jest stosunkowo mało atrak-cyjna, szczególnie dla

dzieci.

Forma zadaniowa -mieści w sobie dużomiejsca

dla inicjatywy zawodnika. Trener określa cel

działania (np. strzelenie bramki, odebranie piłki czy

krycie pola gry), a zawodnicy wybierają sposób jego

realizacji. Forma zadaniowa może przebiegać

zarówno z przeciwnikiem jak i bez przeciwnika -

wszystko zależy o lu oćwiczenia.

W niektórych postaciach (np. trening strumieniowy),

w celu podniesienia intensywności pracy warto,

wykorzystać efekt współzawodnictwa.

Forma zabawowa - jest bardzo atrakcyjną

iposiada ącą mnóstwo wariantów formą treningu.

Stosuje się ją zazwyczaj w początkowych etapach

szkolenia, kiedy to celem jest zapoznanie się z ogólną

strukturą danego ruchu. Kształtuje mechanizmy

współzawodnictwa, poczucia odpowiedzialności,

zasady fair-play. Jest bardzo pobudzającą i kreatywną

for-mą treningu, możliwą do stosowania w każdych

warunkach bazowo-sprzętowych. Sprzyja

kształtowaniu motoryki oraz oswajaniu ćwiczących

zróżnymi przyborami. Stosując zabawy ruchowe

należypamiętać o przestrze-ganiu przepisów, by nie

zwyciężał ten, kto je omija lub upraszcza.

Forma fragmentów gry - imituje realne warunki

walki sportowej. Realizowana jest zatem obowiązkowo

z aktywnym przeciwnikiem, polega na wyborze

optymalnego rozwiązania techniczno-taktycznego, uczy

zawodnika samodzielności, aktywności i twórczej

postawy. Możliwe są róż-norodne jej warianty

ułatwiające lub utrudniające działanie albo atakującym,

albo broniącym. Bardzo efektywna forma treningu,

bezpośrednio przy-gotowująca zawodników do

faktycznych wymogów rywalizacji sportowej.

Stosowana głównie w doskonaleniu techniki i taktyki.

Forma gry -możebyć realizowana w postaci:

Środki treningu

[K. Perkowski, D. Śledziewski, 1998]

1. Gry uproszczonej - to przede wszystkim ułatwienia

w zakresie przepisów gry (mniejsze boisko, mniejsza liczba

graczy itp) w celu doskonalenia określonego elementu techniki

lub taktyki. Znajduje zastosowanie głównie w początkowych

fazach nauczania, kiedy to umiejętności specjalne są jeszcze

stosunkowo skromne.

2. Gry szkolnej - odbywa się zgodnie z przepisami,

dopuszczalne są natomiast w przebiegu walki daleko idąca

ingerencje: typowe są liczne przerwy połączone z bieżącymi

uwagami szkoleniowymi, powtarzanie pewnych akcji, zmiany

i wymiany zawodników oraz ustawień w formacjach i pomiędzy

drużynami. Stosowana przede wszystkim w doskonaleniu

umiejętności techniczno-taktycznych w grze obronnej

i ofensywnej.

3. Gry właściwej - realizowana jest w formie meczów

mistrzowskich, pucharowych, towarzyskich i kontrolnych.

Prowadzona jest przez sędziego, zgodnie z przepisami gry.

Środki treningu to :

zbiór ćwiczeń fizycznych stosowanych w wieloletnim

procesie szkolenia,

elementy środowiska przyrodniczego i społecznego,

urządzenia, obiekty i sprzęt sportowy,

techniczne środki nauczania (trenażery) i kontroli,

różnorodne czynniki sprzyjające i wspomagające

procesy wypoczynku po treningu.

Ćwiczenia stosowane w procesie nauczania

umiejętności ruchowych

Ćwiczenia jednostrukturalne dzielą się na:

Ćwiczenia stosowane w procesie nauczania umiejętności

ruchowych można podzielić na:

jednostrukturalne,

wielostrukturalne

tzw. zestawy ćwiczeń (wieloboje).

acykliczne ćwiczenia szybkościowo-siłowe (skoki, rzuty,

podnoszenie ciężarów);

cykliczne ćwiczenia szybkościowo-siłowe (sprinty

lekkoatletyczne lub łyżwiarskie);

cykliczne ćwiczenia wytrzymałościowe o maksymalnej

intensywności (biegi średnie, pływanie do 400 m);

cykliczne ćwiczenia wytrzymałościowe o dużej

i umiarkowanej in-tensywności (biegi długie, pływanie od

800 m wzwyż)

oraz wg kryterium metodycznego na:

ćwiczenia wszechstronne (ogólnorozwojowe),

ćwiczenia ukierunkowane

ćwiczenia specjalne.

Ćwiczenia wielostrukturalne to te, które występują

w sportach walki czy w grach zespołowych.

Ćwiczenia stosowane w procesie nauczania

umiejętności ruchowych wg kryterium

metodycznego

Wieloboje mogą być :

Ćwiczenia wszechstronne (ogólnorozwojowe)

nie wywierają wpływu na poziom dyspozycji

specjalistycznych (techniczno-taktycznych),

charakteryzują się niskim wskaźnikiem korelacji

z wynikiem sportowym, kształtują głównie

potencjał ruchowy (podstawowe cechy

motoryczne) i ogólną odporność psychiczną.

o stabilnej treści

(10-bój lekkoatletyczny lub 5-bój nowoczesny),

lub o periodycznie zmienianej złożoności ćwiczenia

startowego (wielobój gimnastyczny, akrobatyka, skoki

do wody).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: