3

Program nauczania matematyki

wg. E.Gruszczyk-Kolczyńskiej

dla dzieci 6- letnich

I. Orientacja przestrzenna:

·        Kształtowanie własnego punktu widzenia,

·        Poznawanie schematu ciała drugiej osoby,

·        Przyjmowanie punktu widzenia drugiej osoby,

·        Obdarzanie uwagą drugiej osoby i porozumiewanie się z nią na poziomie komunikatów niewerbalnych

·        Precyzowanie własnego punktu widzenia, słowne ustalanie relacji: „Ja i moje otoczenie”,

·        Drugi człowiek w przestrzeni, przyjmowanie punktu widzenia drugiej osoby i wymiana informacji,

·        Wytyczanie kierunków od obranego przedmiotu (na lewo od..., na prawo od..., znajduje się za..., itd.)

·        Orientowanie się na kartce papieru

II. Rytmy i rytmiczna organizacja czasu:

·        Wychwytywanie powtarzających się sekwencji i kontynuowanie rytmu,

·        Przedkładanie dostrzeżonych regularności z jednej reprezentacji nad inną,

·        Układanie szlaczków zgodnie ze słowną instrukcją,

·        Dostrzeganie rytmu w wierszach, opowiadaniach z motywem i wyliczankach,

·        Rytmiczna organizacja czasu.

·        Stopniowanie trudności w wychwytywaniu powtarzających się sekwencji i kontynuowaniu ich,

·        Przekładanie dostrzeżonych regularności z jednej reprezentacji na inna, a potem jeszcze inną,

·        Rysowanie szlaczków wg wysłuchanego rytmu,

·        Uczenie się na pamięć wierszyków, opowiadań z motywem, wyliczanek,

·        Rytmiczna organizacja czasu (pory roku, dni tygodnia, miesiące w roku

III. Przyczyna i skutek. Przewidywanie następstw:

·        Wydobywanie rozumowania przyczynowo-skutkowego w sytuacjach „dlaczego tak się stało?”

·        Kolejność czynności gwarantująca osiągnięie celu,Przypomnienie znanych sytuacji, opowiadanie ich przebiegu, rozważanie: co zrobić żeby sytuacja była jeszcze lepsza,

·        Naprawianie szkód w kontaktach społecznych. Co zrobic , żeby było lepiej,

·        Rozważanie o tym jak sobie poradzić w trudnej sytuacji,

·        Historyjka obrazkowa (zakończenie słowne i przedstawienie jej treści)

IV. Kształtowanie umiejętności liczenia obiektów:

·        Sprawne liczenie i rozróżnianie błędnego poprawnego liczenia.

·        Liczenie w szerokim zakresie i wsłuchiwanie sięw brzmienie liczebników (dostrzeganie rytmu dziesiątkowego,

·        Liczenie, poczynając od dowolnego miejsca, liczenie wspak.

·        Pokazywanie na palcach i liczenie po pięć, po dziesięć..., itd.

·        Wymiana w sytuacji kupna i sprzedaży(ile i zaco wymienić, respektowanie umów w zabawie)

V. Dodawanie i odejmowanie, rozdawanie i rozdzielanie po kilka:

·        Kształtowanie umiejętności dodawania i odejmowania (manipulowanie przedmiotami, rachowanie na palcach...),

·        Zabawy wymagające rachowania,

·        Gry sprzyjające opanowaniu rachowania przez dzieci.

VI. Klasyfikacja:

·        Segregowanie obrazków  wg zasady co do czego pasuje? (z uzasadnieniem słownym)

·        Klasyfikowanie na poziomie operacji konkretnych

·        Grupowanie słów wg podanej reguły,

VII.  Pomaganie dzieciom w uświadamianiu sobie stałej liczby elementów w zbiorze, chociaż obserwują zmiany sugerujące, że przedmiotów jest więcej lub mniej. Równoliczność. Przybliżenie dzieciom aspektu kardynalnego liczby.

·        Wymiana w sytuacji kupna sprzedaży,

·        Wnioskowanie o stałej liczbie elementów  w zbiorze po obserwowanych zmianach sugerujących,

·        Ustalanie równoliczności dwóch zbiorów na podstawie liczenia elementów, lub ustawiania ich w pary,

·        Aspekt kardynalny liczby w grach i zabawach.

VIII. Ustawianie po kolei, numerowanie. Przybliżanie dzieciom aspektu porządkowego liczby:

·        Liczenie w możliwie szerokim zakresie i wsłuchiwanie się w regularności układu pozycyjnego. Korzystanie z dostrzeżonych regularności do dalszego rozszerzania zakresu liczbowego,

·        Numerowanie obiektów ustawionych rzędem w różnych sytuacjach, także w zabawach. Określanie miejsca wybranych przedmiotów w rzędzie: ten jest czwarty, ten jest piąty....

·        Liczenie obiektów ustawionych rzędem: od początku do końca, od końca do początku poczynając zod dowolnego miejsca,

·        Przybliżenie dzieciom aspektu porządkowego liczby w grach i zabawach.

IX. Długość: kształtowanie umiejętności mierzenia i pomaganie dzieciom w uświadamianiu sobie stałości długośći.

·        Porównywanie i szacowanie wielkości dwóch, a potem trzechobiektów. Ustalanie czy są tej samej długości, który jest dłuższy.

·        Mierzenie długości krokami, stopa za stopą, łokciami, dłonią i palcami. Zastosowanie tych umiejętności w sytuacjach życiowych.

·        Odmierzanie długości klockami, patykiem, sznurkiem. Stosowanie tych umiejętności w sytuacjach życiowych.

·        Doświadczenia pomagające dzieciom w uświadomieniu sobie stałości długości.

·        Zapoznanie dzieci z narzędziami pomiaru długości: miara krawiecka i stolarska, taśma miernicza i linijka szkolna. Posługiwanie się tymi narzędziami i mierzenie długości różnych przedmiotów.

X. Intuicje geometryczne.

·        Ustalanie na poziomie intuicji, czym jest kwadrat, trójkąt, prostokąt, koło.

·        Efekt lustrzanego odbicia, przesunięcia i obrotu figur geometrycznych: osobiste doświadczenie i wypowiadanie się na temat uzyskanych efektów.

·        Projektowanie parkietów, ogrodów, tkanin z kartoników o różnychkształtach (stosując przesunięcia, obroty i złożenia).

XI. Kształtowanie odporności emocjonalnej dzieci i zdolności do wysiłku intelektualnego.

·        Rozwijanie zdolności do wysiłku intelektualnego w sytuacjach pełnych napięć. Kształtowanie odporności emocjonalnej i wdrażanie do znoszenia klęski z nadzieją, że tylko trzeba ponownie lepiej wykonać czynność lub zadanie, a sukces jest możliwy.

·        Wdrażanie do tworzenia różnych wariantów gier kształtujących umiejętności matematyczne (dodawanie i odejmowanie, układanie po kolei i ustalanie miejsca wybranych liczb w szeregu,ustalanie kto ma więcej, a kto mniej, o ile więcej,o ile mniej).

XII. Pomaganie dzieciom w uświadamianiu sobie stałej ilości płynu, chociaż po przelaniu wydaje się, że jest go więcej lub mniej. Mierzenie ilości płynów:

·        Obserwowanie zmian towarzyszących przelewaniu wody: dolewam i jest więcej, odlewam i jest mniej,

·        Wielokrotne wlewanie wody miarką do butelki, dwa kubki, trzy kubki. Dolewanie i odlewanie wody z butelki i ustalanie ile kubków wody jest w butelce po każdej takiej zmianie.

·        Obserwowanie jak zachowuje się woda w zamkniętych butelkach, gdy zmienia się położenie butelki. Dzieci zastanawiają się, czy po każdej takiej zmianie jest tyle samo, mniej lub więcej wody.

·        Zapoznanie dzieci z opakowaniem płynów: 1 litr, 2 litry, pół litra.

XIII. Waga i ważenie:

·        Konstruowanie wagi.

·        Ważenie zabawek i ustalanie:to waży tyle i jest cięższe, a to waży tyle i jest lżejsze.

·        Formułowanie reguł, które stosuje się w trakcie ważenia. Przejście od ważenia metodą prób i błędów do ustalania listy czynności celowych.

·        Doświadczenia pomagające dzieciom oddzielić cechę ciężaru od np. wielkości ważonych przedmiotów.

·        Umowy wg których paczkuje się towar (jednokilogramowe opakowaniasoli, cukru, półkilogramowe opakowania bułki tartej, ryżu, kaszy...

XIII. Układanie i rozwiązywanie zadań z treścią. Zapisywanie czynności matematycznych w sposób dostępny dla sześciolatków.

·        Wdrażanie dzieci do układania i rozwiązywania zadań z treścią.

·        Kodowanie i dekodowanie czynności matematycznych,

·        Zapisywanie (kodowanie) wykonywanych czynności matematycznych za pomocą grafów i kresek, rozwiązywanie zadań zapisanych w taki sposób (dekodowanie)