Wybrane testy okolicy stawu kolanowego
Badanie ruchomości rzepki
Pozycja wyjściowa:
· Badany w pozycji siedzącej lub leżącej tyłem.
· Badana kończyna w lekkim zgięciu (ok. 10º)
· Całkowite rozluźnienie mięśnia czworogłowego uda (w celu utrzymania wymaganej pozycji stawu stosujemy podkładkę w dole podkolanowym).
Sposób wykonania:
Badający ręką wykonuje ruchy rzepki:
· Zgodnie z osią długą kończyny (ryc.1)
· Poprzecznie (ryc.2)
· Następnie uciska rzepkę w kierunku kości udowej (ryc.3)
Obecność wysięku w stawie kolanowym powoduje:
^ „balotowanie” rzepki
^ „zatapianie” w płynie wysiękowym.
Ryc.1 Ryc.2
Ryc.3
Badanie niestabilności stawu
1.Badanie niestabilności przyśrodkowej
· Badany w pozycji siedzącej lub leżącej tyłem,
· Kończyna badana wyprostowana w stawie kolanowym.
Badający ręką chwyta:
· Jedną ręką udo badanego powyżej stawu kolanowego po stronie bocznej (stabilizując je w tej pozycji),
· Drugą- podudzie nad kostką przyśrodkową (ryc.3),
· Wykonuje próbę ruchu podudzia na zewnątrz (w kierunku bocznym),
· Ruch taki możliwy- próba dodatnia = niestabilność przyśrodkowa stawu = uszkodzenie więzadła pobocznego piszczelowego (ryc.4).
Ryc.3 Ryc.4
2.Badanie niestabilności bocznej.
Badający:
· Jedną ręką stabilizuje udo po stronie wewnętrznej (przyśrodkowej),
· Drugą ręką chwyta podudzie powyżej kostki bocznej,
· Wykonuje próbę ruchu podudzia w kierunku przyśrodkowym (ryc.5),
· Ruch taki możliwy- próba dodatnia = niestabilność boczna stawu = uszkodzenie więzadła pobocznego strzałkowego.
Ryc.5
3.Badanie niestabilności przedniej.
· Badany w pozycji leżącej tyłem,
· Badana kończyna ugięta w stawie biodrowym i kolanowym,
· Stopa oparta o podłoże.
Badający chwyta:
· Oburącz podudzie poniżej stawu kolanowego
· Stara się wykonać ruch przesunięcia ku przodowi (ryc.6)- możliwość ruchu = dodatni wynik testu = niestabilność przednia stawu = uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego.
4.Badanie niestabilności tylnej.
· Górną nasadę podudzia (jak w badaniu poprzednim ryc.7),
· Stara się wykonać ruch przesunięcia ku tyłowi,
· Możliwość wykonania ruchu = dodatni wynik testu = uszkodzenie więzadła krzyżowego tylnego,
· Objawy niestabilności przednio-tylnej stawu kolanowego potocznie nazywane są ruchami „szufladkowymi”.
Ryc.6 Ryc.7
Testy łąkotkowe
1.Test Apleya (elongacyjno-kompresyjny z rotacją)
· Badany w pozycji leżącej przodem,
· Staw kolanowy badanej kończyn zgięty do kąta 90º,
· Udo ustabilizowane (pasem lub przez drugą osobę).
· Oburącz stopę badanego (za śródstopie i piętę)
· Wykonuje ruch podudzia ku górze z następową rotacją wewnętrzną i zewnetrzną (ryc.8),
· Następnie ruchy rotacyjne podudzia powtarza się dociskając powierzchnie stawowe (w czasie kompresji ryc.9),
· Ból podczas rotacji zewnętrznej = uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej,
· Ból podczas rotacji wewnętrznej = uszkodzenie łąkotki bocznej.
Ryc.8 Ryc.9
2.Test Böhlera (uciskowy).
· Badany leżący tyłem bądź siedzący,
· Podudzie wysunięte poza podłoże,
· Udo ustabilizowane do podłoża.
· Próbuje wykonać ruchy boczne podudziem (tak jak przy badaniu stabilności stawu kolanowego),
· Powodując zwężenie szpary stawu kolanowego po stronie przyśrodkowej lub bocznej,
· W przypadku badania łąkotki przyśrodkowej – bierny ruch przywodzenia podudzia (ryc.10),
· Ból w okolicy przyśrodkowej podczas tego ruchu = uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej,
· Badanie łąkotki bocznej- ruch odwodzenia podudzia (ryc.11)
· Ból po stronie bocznej stawu kolanowego = uszkodzenie łąkotki bocznej.
Ryc.10 Ryc.11
3.Test Steinmanna (rotacyjny)
· Badany w pozycji leżącej- tyłem lub siedzącej,
· Podudzie strony badanej zwieszone poza podłoże,
· Staw kolanowy zgięty do kąta 90º.
· Jedną ręką górną nasadę podudzia,
· Drugą- stopę od strony podeszwowej,
· Wykonuje ruchy rotacyjne na zewnątrz i do wewnątrz (przy rozluźnionych mięśniach (ryc.12),
· Ból po stronie przyśrodkowej (podczas rotacji zewnętrznej) = uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej,
· Ból po stronie bocznej ( podczas rotacji wewnętrznej) = uszkodzenie łąkotki bocznej.
MODYFIKACJA TESTU STEINMANNA.
· Pozycja stojąca jednonóż (na kończynie badanej),
· Ustabilizowana stopa i podudzie (ryc.13).
· Badany wykonuje rotacje całym ciałem,
· Wystąpienie bólu w okolicy przyśrodkowej, bądź bocznej = uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej lub bocznej.
Ryc.12 Ryc.13
Badanie odruchu kolanowego
Cel badania: sprawdzenie przewodnictwa nerwu udowego.
· Badany w pozycji siedzącej,
· Badana kończyna dolna założona na drugą,
· Stopa drugiej kończyny znajduje się na podłożu,
· Staw kolanowy zgięty,
· Mięśnie rozluźnione.
· Lub pozycja siedząca ze zwieszonymi kończynami dolnymi (stawy kolanowe zgięte do 90º).
· Uderza w ścięgno mięśnia czworogłowego uda poniżej rzepki (ryc.14),
· Reakcja prawidłowa = szybki odruch wyprostny w niewielkim zakresie,
· Sprawdzenie odruchów kolanowych wykonuje się oddzielnie dla każdej kończyny.
Ryc.14
g_ucio