SUBSTANCJIE PODSTAWOWE
WĘGLOWODANY I ZWIĄZKI POKREWNE
Substancje o charakterze cukrów i związków pokrewnych a także ich polimery
Ogólną reakcją barwną wskazujacą na obecność węglowodanów jest reakcja MOLICHA:
Roztwór alkoholowy alfa-naftanolu lub tymolu z dodatkiem kilku kropli stężonego kwasu siarkowego w obecności zw. Węglowodanowych barwi się na czerwono lub czerwono-fioletowo
W przyrodzie – jako meteriały zapasowe budulcowe energetyczne ( celuloza, insulina skrobia cukry proste )
MONOSACHARYDY – cukry o cząstce nie ulegającej hydrolizie
OLIGOSACHARYDY – cukry złożone z 2-10 cząsteczek cukrów prostych połączonych glikozydowo , ulegają hydrolizie na poszczególne cukry proste
POLISACHARYDY - wielocukry złożone z licznych cząsteczek cukrów prostych
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
MONOSACHARYDY 3-7 ATOMÓW WĘGLA – CUKRY PROSTE
Triozy C3
Tetrozy C4
Pentozy C5
Heksozy C6
Heptozy C7
WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE
Mniej lub bardziej słodkie
Dobrze rozpuszczalne w wodzie
Właściwości redukujące – w celu ich wykazania stosuje się odczynnik fehlinga Zawierający sole miedzi II w roztworze zasadowym które ulegają zredukowaniu do tlenku miedzi I
Ulegają fermentacji alkoholowej : glukoza i fruktoza
GLUKOZA / dekstroza/ cukier gronowy
Główny produkt fotosyntezy , najbardziej rozpowszechniona substancja roślinna występująca w postaci dwucukru ( sacharoza i laktoza) , oligo i poli sacharydy ( skrobia , glikogen , celuloza) oraz licznych glikozydów. Oraz w postaci wodnej
Występuje w dwóch formach łańcuchowej i cyklicznej
OTRZYMYWANY – hydrolize skrobi ziemniaczanej
Jest ok. . 1/3 mniej słodka od sacharozy .
ZASTOSOWANIE – środek energetyczny, spożywczy , przy wysiłku fizycznym , wyczerpujaych chorobach
W infekcyjnych biegunkach
W płynach influzyjnych do odżywiania prenatalnego lub rektalnego – doodbytniczo
GALAKTOZA,MANNOZA
FRUKTOZA /LEWULOZA/ CUKIER OWOCOWY
WYSTĘPUJE w postaci wolnej w sokach owocowych , w dwucukrze sacharozie , w glikozydach a także w polisacharydach ( fruktantach ) szczególnie w rozpowszechnionej inulinie .
STOSOWANY w lecznictwie w intoksykacjach wątroby w dietach cukrzycowych
OTRZYMYWANY przez hydrolizę insuliny lub sacharozy, bardziej słodki od sacharozy
CUKIER INWERTOWANY- glukoza i fruktoza
MIÓD PSZCZELI/ MEL
WYTWARZANY przez pszczoły Apis melifica z nektaru kwiatów roślin miododajnych , a także z niektórych wydzielin liści drzew iglastych
W Polsce głównie z rzepaku , koniczyny , lipy i gryki
Gatunek miodu zależy od gatunku roślin z których pochodzi .
-Dzrewa iglaste dostarczają tzw. Miodu spadziowego zbieranego z wydzielin owadów pasożytujących na liściach tych drzew owadów ( mszyc lub czerwiów ) zmieszanych z wyciekającym na skutek nakłucia owadów sokiem komórkowym.
SKŁAD –
Cukier inwertowany (70-80%) z przemian fermentacyjnych w przewodzie pokarmowym pszczół .
Ok. 13% sacharozy i 7,3% maltozy i innych węglowodanów i dekstryn , kwasy organiczne , barwniki , substancjie białkowe ,enzymy, witaminy A,B2, B6,C substancji azotowych , wśród nich acetylocholinę oraz wodę do 20 %
ZASTOSOWANIE –
Produkt leczniczy spożywczy o dużej wartości odżywczej
W osłabieniu mięśnia sercowego , systemu nerwowego i chorób wątroby
W przeziębieniu ,kaszlu ,grypie
Właściwości antybiotyczne w leczeniu ran
MIÓD OCZYSZCZONY ( MEL DEPURATUM )
Pozbawiony domieszek , takich jak woski , subst. białkowe ,pyłki kwiatowe.
POCHODNE MONOSACHARYDÓW
ALKOCHOLE CUKROWE –
Powstają przez redukcjie grupy aldehydowej lub ketonowej cukrów prostych
MANITOL
Rozpowszechniony, odpowiednik mannozy , nie wchłania się z przewodu pokarmowego
STOSOWANY środek przeczyszczający , środek dietetyczny, osmodiuretyczny lek
OLIGOSACHARYDY OD 2-20 cz. Cukrów prostych
-głównie złożony z heksoz
Pod wpływem hydrolizy kwaśnej rzpadajacy się na cukry proste
Na ogół maja słodki smak
DISACHARYDY
Cząsteczki złożone z 2 cząstek cukrów prostych
SACHAROZA/ CUKIER TRZCINOWY / BURACZANY
Połączenie glukozy i fruktozy
NAJWAŻNIEJSZE ŹRÓDŁA
SACHARUM OFICCINALUM –trzcina
BETA VULGARIS- burak cukrowy
W FARMACJI –
Podstawa do sporządzania syropów
Jako corigens dla poprawy smaku leków
LAKTOZA
-cukier mlekowy / Sacharum lactis
- połączenie galaktozy z glukozą
Występuje w mleku wszystkich ssaków ,
Np. w mleku krowim 4.5-5%
W mleku kobiecym ok. 7%
- istotny składnik odżywek dla niemowląt
-substancja pomocnicza w farmacji do sporządzania tabletek i rozcieńczeń substancji
LAKTULOZA
-połączenie galaktozy z fruktozą
- nie przyswajalny w jelitach
Wykazuje osmotyczne działanie przeczyszczające
Stosuje się go w postaci 50%syropu w przewlekłych zaparciach
AKARBOZA
Oligosacharyd z azotowy
Otrzymywany z hodowli niektórych szczepów Actinomycetes
-ihibitor alfa-glukozydazy zmniejsza zdolność trawienia węglowodanów
...
joluska67