Agresja okiem akwarysty MALAWI.pdf
(
375 KB
)
Pobierz
Microsoft Word - Nowy Dokument programu Microsoft Word
Agresja okiem akwarysty
Ryby pochodz
Ģ
ce z jeziora Malawi, szczególnie piel
ħ
gnice z
grupy
MBUNA, staj
Ģ
si
ħ
coraz popularniejsze w akwariach hobbystów. Zapewne dzieje si
ħ
tak ze wzgl
ħ
du na pi
ħ
kne ubarwienie tych ryb, ale dobranie wła
Ļ
ciwej, czyli kolorowej i
niekonfliktowej obsady, nie jest sztuk
Ģ
łatw
Ģ
, a akwarystyczne serwisy pełne s
Ģ
mniej lub
bardziej trafnych porad. Niew
Ģ
tpliwie wa
Ň
nymi czynnikami s
Ģ
agresja, terytorializm czy
wystrój zbiornika, co w efekcie decyduje o tym, jak
Ģ
pozycje w stadzie zajmie dany okaz.
My
Ļ
l
ħ
,
Ň
e warto bli
Ň
ej przyjrze
ę
si
ħ
aspektom ustalania hierarchii i agresji, aby lepiej
zrozumie
ę
sytuacje zachodz
Ģ
ce w akwarium. Poni
Ň
sze stwierdzenia s
Ģ
poparte własnymi
obserwacjami i skonsultowane z innymi pasjonatami.
Agresja.
Generalnie dorosłe ryby z grupy Mbuna nie tworz
Ģ
wyra
Ņ
nych struktur
wewn
Ģ
trzgatunkowych (np: relacje ojciec-syn).
ĺ
wiadczy
ę
mo
Ň
e o tym fakt,
Ň
e oboj
ħ
tnie jaki
samiec naruszaj
Ģ
cy TERYTORIUM b
ħ
dzie zaatakowany, wystarczy, aby miał podobne
ubarwienie. Jednak obserwuj
Ģ
c swoich pupili zauwa
Ň
yłem,
Ň
e do utarczek dochodzi równie
Ň
mi
ħ
dzy osobnikami odmiennymi kolorystycznie ale jest to znacznie rzadsze zjawisko. Taki
"obcy osobnik" jest odbierany jako konkurent do rozrodu, po
Ň
ywienia i dominacji nad danym
obszarem. Z mojego do
Ļ
wiadczenia doskonale to wida
ę
w relacji Cynotilapia Afra –
Melanochromis Cyaneorhabdos Maingano - Labidochromis Caeruleus - Maylandia Crabro
zamieszkuj
Ģ
cy zbiornik 150x50x50. Widoczne zap
ħ
dy do dominacji w tym przypadku maj
Ģ
ryby koloru niebieskiego i co ciekawe, zdecydowanie cz
ħĻ
ciej dochodzi do utarczek na linii
Afra-Maingano ni
Ň
Maingano-Maingano. Wynika to z rozmieszczenia rewirów, gdy
Ň
samce
Maingano obrały sobie terytorium oddalone kilkadziesi
Ģ
t centymetrów od siebie i rzadko im
si
ħ
zdarza je narusza
ę
, natomiast w najatrakcyjniejszym punkcie zbiornika usadowiła si
ħ
Afra.
To miejsce jest zarazem najbardziej niebezpieczne, gdy
Ň
znajduje si
ħ
pomi
ħ
dzy rewirami
samców Maingano, jednak wykopana jamka, wg oceny Afry, warta jest tego ryzyka.
Wynikiem tego jest naruszanie rewirów naprzemian jednego i drugiego samca Maingano.
Jednak pomimo porównywalnego temperamentu, Maingano jest fizycznie słabszy od Afry i to
decyduje,
Ň
e Afra obj
ħ
ła dominacje. Nale
Ň
y tak
Ň
e zaznaczy
ę
,
Ň
e wszystkie samce prezentuj
Ģ
pełnie swoich barw, wi
ħ
c
Ň
aden z nich nie czuje si
ħ
zdominowany i jest gotowy do walki o
"fotel prezesa". Zagadk
Ģ
jest relatywnie niska agresywno
Ļę
Crabro, gdzie w wielu
ksi
ĢŇ
kach/serwisach jest okre
Ļ
lany mianem rozrabiaki. Brak ch
ħ
ci walki o dominacje mo
Ň
e
by
ę
spowodowany tym,
Ň
e nie widział od dawna
Ň
adnego samca swojego gatunku, a otaczany
przez 4 samice wraz ze sporym rewirem, (lecz z boku akwarium) czuje si
ħ
niezagro
Ň
ony.
Natomiast Yellow wydaje si
ħ
by
ę
na tyle od Crabro odmienny,
Ň
e nie m
Ģ
ci mu spokoju.
Ciekawe zjawisko nast
Ģ
piło, gdy z obsady znikn
Ģ
ł jeden z samców Maingano. Nagle
obiektem agresji u Crabro i Maingano stał si
ħ
dotychczas ignorowany przez wszystkich
dorodny samiec Yellow. Takie zachowanie mo
Ň
na wytłumaczy
ę
tym,
Ň
e jeden samiec
Maingano nie dawał sobie w ogóle rady w walkach z Afr
Ģ
i zirytowany tym faktem
wyładowuje agresje na spokojnym i uległym Yellow, natomiast Szersze
ı
czuj
Ģ
c wi
ħ
cej luzu
w zbiorniku poszerzył terytorium, przez co stało si
ħ
bardziej warto
Ļ
ciowe i ka
Ň
dy naje
Ņ
d
Ņ
ca
jest teraz atakowany, za wyj
Ģ
tkiem dominanta Afry. Wygl
Ģ
da to tak, jakby Yellow był
przeganiany z k
Ģ
ta w k
Ģ
t pomimo obecno
Ļ
ci relatywnie niewielu samców w do
Ļę
poka
Ņ
nym
zbiorniku. Wyj
Ļ
ciem z sytuacji mo
Ň
e by
ę
wprowadzenie nowego samca lub całkiem nowego
gatunku, który spowoduje du
Ň
o zamieszania i poprzez zaj
ħ
cie swojego rewiru ograniczy
terytorium innych samców ( przez co rewiry te stan
Ģ
si
ħ
mniej warto
Ļ
ciowe) i zaabsorbuje
spor
Ģ
cz
ħĻę
uwagi i agresji skierowan
Ģ
głównie na Labidochromisa. Istnieje tak
Ň
e ryzyko, i
Ň
z
powodu nowego samca zabraknie w ogóle miejsca dla Yellow.
Obserwuj
Ģ
c swoich pupili (wg wielu do
Ļę
specyficznym lub niepoprawnym zestawieniu) w
akwarium o wymiarach 130x50x60 (C.Afra, M.C.Maingano, Maylandia Estherae Red-Red,
Labeotropheus Trewavasae) doszedłem do wniosku,
Ň
e mo
Ň
na ju
Ň
"w zarodku" znacznie
ograniczy
ę
przyszł
Ģ
agresj
ħ
naszych podopiecznych. Przy zakładaniu zbiornika z rybami z
grupy Mbuna nale
Ň
y zaopatrzy
ę
si
ħ
w młode osobniki z kilku gatunków odpowiednio
dobranych, pod wzgl
ħ
dem wielko
Ļ
ci zbiornika, upodoba
ı
Ň
ywno
Ļ
ciowych i odmienno
Ļ
ci
kolorystycznej. Nale
Ň
y je wpu
Ļ
ci
ę
do akwarium w tym samym czasie lub w krótkim jego
odst
ħ
pie. W procesie dorastania ryby przyzwyczajaj
Ģ
si
ħ
wzajemnie do swojego wygl
Ģ
du i
zachowa
ı
. Jest to szczególnie pomocne w mniejszych zbiornikach, gdzie cz
ħ
sto dochodzi do
gro
Ņ
nych walk. Doda
ę
mo
Ň
na,
Ň
e w zbiornikach przeze mnie obserwowanych i obsadzanych
t
Ģ
metod
Ģ
praktycznie nie zdarzyło si
ħ
, aby doszło do strat w rybach. Ogl
Ģ
dałem bardzo
widowiskowe i przepi
ħ
kne, trwaj
Ģ
ce nawet kilka godzin sceny "walk" np: pomi
ħ
dzy
Maingano a C.Afra polegaj
Ģ
cych na stroszeniu płetw i pływaniu w około siebie. Bardzo
rzadko dochodziło do bezpo
Ļ
redniego kontaktu fizycznego pomi
ħ
dzy obydwoma samcami, po
których nie dopatrywałem si
ħ
Ň
adnych ran na ciele tzn. ubytków lub postrz
ħ
pienia płetw obu
samców. Z obsad
Ģ
nigdy nie miałem problemów i
Ň
adna ryba nie chorowała z powodu
odmiennych upodoba
ı
troficznych. Obsada ta rosła i docierała si
ħ
przez okres 2 lat wiec na
podstawie własnych do
Ļ
wiadcze
ı
mog
ħ
stwierdzi
ę
,
Ň
e kryteria doboru ryb s
Ģ
bardziej
elastyczne ni
Ň
przyjmuje wi
ħ
ksza rzesza akwarystów-malawistów.
Warto przemy
Ļ
le
ę
jak urz
Ģ
dzimy wn
ħ
trze naszego akwarium, gdy
Ň
mo
Ň
e to pozwoli
ę
do
pewnego stopnia "zaplanowa
ę
" rozło
Ň
enie agresji i w efekcie decydowa
ę
o hierarchii w
akwarium. Wyznaj
ħ
zasad
ħ
,
Ň
e akwarium powinno si
ħ
zagospodarowa
ę
wg upodoba
ı
ryb,
gdy
Ň
pozwala to zaplanowa
ę
obj
ħ
cie rewirów przez poszczególne osobniki i zmniejszy
ę
prawdopodobie
ı
stwo,
Ň
e dla którego
Ļ
samca mo
Ň
e zabrakn
Ģę
miejsca. Nale
Ň
y sprawdzi
ę
preferencje naszych przyszłych podopiecznych i w taki sposób porozkłada
ę
kamienie, aby
dwa atrakcyjne dla ryb obiekty nie znajdowały si
ħ
zbyt blisko siebie. Afra lubi podkopywa
ę
si
ħ
pod kamienie, natomiast Maingano lubi zajmowa
ę
groty. Je
Ň
eli zbuduj
ħ
grot
ħ
i obok
postawi
ħ
kamie
ı
, pod który łatwo si
ħ
podkopa
ę
, posługuj
Ģ
c si
ħ
logik
Ģ
mo
Ň
na si
ħ
domy
Ļ
le
ę
,
Ň
e
taki układ b
ħ
dzie powodem sporych konfliktów i obydwa samce b
ħ
d
Ģ
ostro walczy
ę
o pozycje
Alfa. Je
Ň
eli zaplanuj
ħ
te obiekty daleko od siebie to cz
ħ
stotliwo
Ļę
walk relatywnie si
ħ
zmniejszy, pomimo
Ň
e nadal b
ħ
d
ħ
miał dwa samce w bojowych barwach z aspiracjami na
dominanta. Natomiast pozbawiaj
Ģ
c akwarium jednego z tych elementów (np: groty) mog
ħ
si
ħ
spodziewa
ę
,
Ň
e bardziej nieust
ħ
pliwym i za
Ň
artym w bojach b
ħ
dzie samiec gatunku
Cynotilapia Afra, a Maingano szybciej ust
Ģ
pi uznaj
Ģ
c dane terytorium za nie warte ryzyka
walki i pod
Ļ
wiadomie zajmie ni
Ň
sza pozycj
ħ
samca Beta. Oczywi
Ļ
cie ryby mog
Ģ
podzieli
ę
akwarium inaczej ni
Ň
zaplanowali
Ļ
my, ale na pewno zmniejsza to ryzyko
Ļ
miertelnych walk o
dominacje.
Wprowadzanie nowego samca a agresja starych mieszka
ı
ców
Zdecydowana wi
ħ
kszo
Ļę
miło
Ļ
ników hodowli Mbuny radzi, aby przy wprowadzaniu
nowego samca do akwarium zmieni
ę
troch
ħ
ustawienie kamieni i wpuszcza
ę
nowego
osobnika chwil
ħ
przed zgaszeniem
Ļ
wiatła. Jest to bardzo cenna rada, gdy
Ň
taki nowy,
niezorientowany mieszkaniec od razu narusza rewiry wcze
Ļ
niejszych mieszka
ı
ców, przez co
jest stale ganiany i atakowany. Dotyczy to zarówno nowych gatunków jak i gatunków ju
Ň
zasiedlonych, gdy
Ň
Mbuna nale
ŇĢ
do bardzo bystrych ryb, które od razu wychwyc
Ģ
osobniki
nowo wpuszczone i musimy liczy
ę
si
ħ
z tym,
Ň
e ci
ħŇ
ko b
ħ
dzie im przetrwa
ę
bez tego zabiegu.
Poprzestawianie skałek ma na celu zniszczenie granic rewiru i zmusza do ponownych decyzji
i walk o terytorium daj
Ģ
c szanse nowemu znale
Ņę
swój k
Ģ
cik, natomiast zaciemnienie pozwoli
mu na poznanie zarysu zbiornika w spokoju. W "99%" nowy okaz na pocz
Ģ
tku zajmuje
ostatnie miejsce w hierarchii i stara si
ħ
oceni
ę
sił
ħ
i potencjał rewiru rywali. Ma do wyboru
dwie główne strategie: wspina
ę
si
ħ
powoli po szczebelkach hierarchii podporz
Ģ
dkowuj
Ģ
c
sobie po kolei samców zaczynaj
Ģ
c od najsłabszego, a
Ň
zajmie satysfakcjonuj
Ģ
c
Ģ
pozycj
ħ
w
stadzie lub przypu
Ļ
ci
ę
bezpo
Ļ
redni atak na dominanta i od razu chc
Ģ
c obj
Ģę
panowanie w
zbiorniku i najodpowiedniejszy dla siebie rewir.
Przy wyborze pierwszej opcji nowo wpuszczony osobnik nie powoduje a
Ň
tak wielkiego
zamieszania i sukcesywnie awansuj
Ģ
c obywa si
ħ
bez walk na
Ļ
mier
ę
i
Ň
ycie, gdy
Ň
zwykle
długo zdominowane samce szybko odpuszczaj
Ģ
godz
Ģ
c si
ħ
na utrat
ħ
pozycji. Dzieje si
ħ
tak,
dlatego, gdy
Ň
zazwyczaj zaj
ħ
te rewiry nie s
Ģ
"szczytem marze
ı
", a wi
ħ
c nie s
Ģ
warte za
Ň
artej
obrony. Problem zaczyna si
ħ
, gdy przychodzi czas na ryb
ħ
maj
Ģ
c
Ģ
bardzo wysok
Ģ
(samiec
Beta) lub najwy
Ň
sz
Ģ
(samiec Alfa) pozycj
ħ
. Rzadko obywa si
ħ
wtedy bez walk z drastycznymi
skutkami, czasami nawet dla obu stron. Widz
Ģ
c osłabionego(najcz
ħĻ
ciej przegranego) samca
po walce nast
ħ
pne ryby przypuszczaj
Ģ
atak licz
Ģ
c na łatwy i szybki awans w stadzie. Je
Ň
eli
przegra samiec dominuj
Ģ
cy, nie mog
Ģ
c si
ħ
pogodzi
ę
z tak szybk
Ģ
utrat
Ģ
pozycji, mierzy
zamiary ponad siły stawiaj
Ģ
c opór atakuj
Ģ
cym rybom, cz
ħ
sto ze skutkiem
Ļ
miertelnym.
Natomiast samiec ubiegaj
Ģ
cy si
ħ
o dominacje widz
Ģ
c,
Ň
e nie da rady pokona
ę
"szefa"
wycofuje si
ħ
z walki i nieznacznie spada w hierarchii. Czasami atak mo
Ň
e tak rozjuszy
ę
dominanta,
Ň
e b
ħ
dzie dr
ħ
czył agresora i mo
Ň
e to doprowadzi
ę
do jego
Ļ
mierci. W obydwu
sytuacjach nale
Ň
y by
ę
uwa
Ň
nym i w razie potrzeby odłowi
ę
pobit
Ģ
ryb
ħ
, aby zregenerowała
siły w zast
ħ
pczym lokum. Na tego typu strategie decyduj
Ģ
si
ħ
najcz
ħĻ
ciej młode ryby,
przedstawiciele mniej agresywnych gatunków lub ryby zajmuj
Ģ
ce przez znacz
Ģ
cy okres czasu
nisk
Ģ
pozycje w innym stadzie.
W przypadku drugiej opcji sytuacja rozgrywa si
ħ
błyskawicznie. Jedna walka decyduje o
wszystkim. Walka trwa bardzo krótko (nawet kilkadziesi
Ģ
t sekund) a "ciosy" s
Ģ
bardzo
zdecydowane. Obra
Ň
enia zazwyczaj wielkie gdy
Ň
, albo zaskoczony dominant nie zdołał si
ħ
uchroni
ę
przed atakiem i przegra walk
ħ
albo rozjuszony tak zuchwał
Ģ
prób
Ģ
, goni agresora
cz
ħ
sto a
Ň
do jego
Ļ
mierci. Je
Ň
eli nie dominant to pozostałe ryby mog
Ģ
dokona
ę
egzekucji.
Taki scenariusz ma miejsce przy rybach dojrzałych, najcz
ħĻ
ciej definiowanych jako
agresywne lub zajmuj
Ģ
ce wcze
Ļ
niej wysok
Ģ
pozycje w innym stadzie. Obserwowałem tak
Ģ
sytuacje we własnym akwarium 150x50x50 gdzie ju
Ň
drugiego dnia samiec C.Afra
zdetronizował dominatora M.C.Maingano. Obyło si
ħ
bez zgonów i powa
Ň
nych obra
Ň
e
ı
z
powodu relatywnie sporego lokum i niewielkiego zag
ħ
szczenia ryb. Po wygranej walce Afra
wyra
Ņ
nie potwierdzała swoj
Ģ
dominacje, pływaj
Ģ
c w pełnym ubarwieniu z rozło
Ň
onymi
płetwami wzdłu
Ň
całego zbiornika jakby prowokowała innych do ataku.
ņ
aden samiec nie
odwa
Ň
ył si
ħ
odpowiedzie
ę
na takie zachowanie. Natomiast Maingano odchorował swoje w
jamce z tyłu akwarium i udało mu si
ħ
uzyska
ę
pozycje Beta, cz
ħ
sto prowokuj
Ģ
c Afre tylko do
niegro
Ņ
nych, ale jak
Ň
e efektownych, przepychanek.
Najcz
ħĻ
ciej o tym, czy walki o dominacje s
Ģ
bogate w obra
Ň
enia/
Ļ
miertelne decyduje
wystrój i wielko
Ļę
akwarium. Długie i bogate w kryjówki akwarium pozwoli przegranemu
skutecznie si
ħ
schowa
ę
i schroni
ę
.
Kontrolowane przerybienie ?
Chciałbym tak
Ň
e odnie
Ļę
si
ħ
do metody propagowanej przez hodowców przez ostatnie
kilka lat, a któr
Ģ
zdecydowanie odradzam wszystkim miło
Ļ
nikom piel
ħ
gnic z Malawi. Jest to
metoda tzw. kontrolowanego przerybienia testowana w zbiorniku 130x50x60, 150x50x50 i
120x40x50. Polega ona na znacznym przeg
ħ
szczeniu obsady zbiornika i wło
Ň
enia do niego
minimalnej ilo
Ļ
ci dekoracji w postaci kamienia. Minimalizuje si
ħ
znacznie w ten sposób
powierzchni
ħ
terytorium obran
Ģ
przez piel
ħ
gnic
ħ
, co skutkuje tym,
Ň
e ryba nie ma, o co
konkurowa
ę
i czego broni
ę
. Prowadzi to do zaniku naturalnych zachowa
ı
naszych
podopiecznych i mo
Ň
liwo
Ļ
ci podziwiania tego, do czego stworzyła je "Matka Natura".
Oczywi
Ļ
cie nie mo
Ň
na w tym przypadku mówi
ę
o jakiejkolwiek hierarchii, jedynie czasami
najbardziej waleczna ryba zajmuje pozycje alfa w punkcie do
Ļę
osłoni
ħ
tym i łatwym do
obrony. W moim przypadku z ruchliwych, efektownie strze
ŇĢ
cych swojego terytorium ryb
zrobiła si
ħ
taka kolorowa mieszanka "gupików" pływaj
Ģ
cych bez wi
ħ
kszego celu,
sporadycznie obejmuj
Ģ
c terytorium w celu odbycia tarła. Taka opcja sprawdza si
ħ
przy
akwariach wystawowych (ozdobnych), gdzie liczy si
ħ
, aby było du
Ň
o i kolorowo, a nie to czy
w akwarium ryby zachowuj
Ģ
si
ħ
naturalnie i mog
Ģ
pokaza
ę
swoje przeciekawe zachowania.
S
Ģ
dz
ħ
,
Ň
e prawdziwego miło
Ļ
nika akwarystyki opcja kontrolowanego przerybienia nie
zadowoli i szybko si
ħ
znudzi monotoni
Ģ
w zbiorniku, dlatego powinien kierowa
ę
si
ħ
umiarem
w kompletowaniu obsady.
Jak wida
ę
, ryby pochodz
Ģ
ce z jeziora w południowej Afryce maj
Ģ
wiele do zaoferowania
ich przyszłym wła
Ļ
cicielom-akwarystom w postaci ciekawych zachowa
ı
, cudnego ubarwienia
i ci
Ģ
głych zmian w zbiorniku. Potrzebuj
Ģ
do tego jednak odpowiednich warunków, których
cz
ħĻę
starałem si
ħ
przybli
Ň
y
ę
, opisa
ę
i wyja
Ļ
ni
ę
na podstawie własnych do
Ļ
wiadcze
ı
i
obserwacji co w innych akwariach nie musi stanowi
ę
reguły.
Plik z chomika:
donprego
Inne pliki z tego folderu:
Ślimak Tiger (Neritina Natelensis).pdf
(317 KB)
Nasze Akwarium nr.110.pdf
(8356 KB)
Tropheus jego życie codzienne.pdf
(334 KB)
Rodzaj Tropheus.pdf
(553 KB)
Melanochromis chipokae.pdf
(96 KB)
Inne foldery tego chomika:
Diagnostyka
e-booki
elektronika
fotografia
Peugeot
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin