Konopka_Leksykon_historii_Polski_po__II_wojnie.pdf

Hanna Konopka Adrian Konopka

LEKSYKON

HISTORII POLSKI

PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ

1944-1997

Gryf - wyd. I, Warszawa 1999

OD AUTOR Ó W

Leksykon historii Polski po II wojnie ś wiatowej (1944-1997) stanowi rozszerzone ujęcie treści zawartych w

programach nauczania powojennej historii Polski oraz w podręcznikach szkolnych do nauki tego przedmiotu. Służyć

więc może porządkowaniu wiedzy wynoszonej ze szkoły oraz rozszerzaniu jej zakresu na dalszych etapach nauki.

Adresujemy więc tę książkę zarówno do młodzieży szkół średnich, jak i wyższych, a także do tych osób, które

interesują się naszymi dziejami najnowszymi.

Leksykon zawiera podstawowe informacje o głównych wydarzeniach politycznych i społecznych, o partiach i

organizacjach oraz głównych postaciach naszych powojennych dziejów. Jako umowną cezurą początkową przy-

jęliśmy lipiec 1944 roku - czas rozpoczęcia wyzwalania naszego państwa -w powojennych granicach - spod okupacji

hitlerowskiej oraz związany z tym fakt utworzenia Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. I choć do końca

wojennych zmagań na ziemiach polskich i w Europie pozostawało jeszcze wówczas prawie dziesięć miesięcy, w

zasadzie nie podejmowaliśmy zagadnień związanych z działaniami wojennymi, gdyż uznaliśmy, iż należą one do

dziejów kończącej się wojny, a nie zaczynającego się polskiego, powojennego pokoju. Równie umowna okazała się

cezura końcowa - rok 1997 - związana z uchwaleniem Konstytucji Rzeczypospolitej Polski, gdyż wart-kość

bieżących wydarzeń nakazała wspomnieć o niektórych sprawach zupełnie współczesnych.

Książka zawiera 241 haseł rzeczowych i 90 biograficznych. Dokonując subiektywnego z natury rzeczy doboru haseł,

staraliśmy się oprócz spraw zasadniczych ukazywać zagadnienia mniej znane, słabiej eksponowane w

dotychczasowych opracowaniach. Niektóre hasła, zwłaszcza dotyczące literatury, teatru, filmu, sztuk plastycznych,

radia i telewizji, muzealnictwa i ochrony zabytków, turystyki i sportu itp. z konieczności pominęliśmy. Co prawda

stanowią one integralną część naszych dziejów, leżą jednak poza obszarem tradycyjnie pojmowanego przedmiotu

historii.

OD AUTORÓW

Zagadnienia te same w sobie stanowią przedmiot wielu specjalistycznych opracowań. Z tych samych powodów

marginesowo potraktowaliśmy także wiele szczegółowych zagadnień gospodarczych: budownictwo, różne gałęzie

przemysłu, górnictwo, energetykę, transport, łączność, komunikację, rolnictwo itp.

Cała problematyka zawarta w Leksykonie dotyczy historii ciągle jeszcze żywej - zdecydowana większość Polaków

urodziła się wszakże po lipcu ł 944. Przedstawiając materię tak świeżą zdajemy sobie sprawę, iż ocena minionych

nie tak dawno dziejów Polski Ludowej budzi wiele kontrowersji. Pamiętamy jednak o zasadzie, którą warto w tym

miejscu przypomnieć, że to właśnie byt spo ł eczny weryf i kuje t eorię s połeczn ą . Ocena ta okazała się w sumie

niezadowalająca, prowadząca do głębokich przemian ustrojowych, politycznych i społecznych, zapoczątkowanych -

no właśnie... obradami “okrągłego stołu", a może wydarzeniami Sierpnia ' 80, a może jeszcze wcześniej... Pojawiają

się tu także pytania o siły i osoby sprawcze tych zmian. Wszyscy jesteśmy uczestnikami lub świadkami opisywanych

tu spraw. Rodzi to wiele obaw - zwłaszcza o mogące powstawać w związku z tym namiętności.

W lutym 1999 roku

Hanna Konopka i Adrian Konopka

WYKAZ NAJCZĘŚCIEJ UŻYWANYCH SKRÓTÓW

-Armia Krajowa

- Armia Ludowa

- Akcja Wyborcza Solidarność

- Brygada Artylerii Ciężkiej

- Brygada Artylerii Haubic

- Brygada Artylerii Przeciwpancernej

- Be z partyjny Blok Wspierania Reform

- Brygada Moździerzy

- Biuro Polityczne

- Brygada Pancerna

- Brygada Saperów

- Blok Stronnictw Demokratycznych

- Brygada Zmotoryzowana

- Central European Free Trade Agreement - (Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu)

- Centralny Komitet Wykonawczy

- Centralna Rada Związków Zawodowych

- Centralny Urząd Planowania

- Dywizja Artylerii

- Dywizja Artylerii Przeciwlotniczej

- Dywizja Lotnictwa Bombowego

- Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego

- Dywizja Lotnictwa Szturmowego

- Dywizja Piechoty

- Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj

- Dywizja Zmechanizowana

- Europejska Wspólnota Gospodarcza

- Front Jedności Narodu

- Federacja Socjalistycznych Związków Młodzieży Polskiej

WYKAZ NAJCZĘŚCIEJ UŻYWANYCH SKRÓTÓW

GL - Gwardia Ludowa

KBW - Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego

KBWE - Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

KC - Komitet Centralny

KdR - Koalicja dla Rzeczypospolitej

KERM - Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów

KED - Kongres Eiberalno-Demokratyczny

KEotn. - Korpus Lotniczy

KMW -Koła Młodzieży Wojskowej

KPanc. - Korpus Pancerny

KPP - Komunistyczna Partia Polski

KPZR - Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego

KRN - Krajowa Rada Narodowa

KRRiTV - Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

KUL - Katolicki Uniwersytet Lubelski

MBP - Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego

MDL - Mieszana Dywizja Lotnictwa

min. - minister

MON - Ministerstwo Obrony Narodowej

MSW - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych

MSWiA — Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji

MSZ - Ministerstwo Spraw Zagranicznych

NATO - North Atlantic Treaty Organization, Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego

NBP - Narodowy Bank Polski

NIE - “Niepodległość"

NKGB - skrót: Narodnyj Komissariat Gossilf/arstwiennoj Bie-

Bezpieczeństwa Pań stwowego)

NKWD - skrót: Narodnyj Komissariat Wmitriennich Diel (Lu dowy Komisariat Spraw Wewnętrznych)

NSA - Naczelny Sąd Administracyjny

OBWE - Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie

OKP - Obywatelski Klub Parlamentarny

ONZ - Organizacja Narodów Zjednoczonych

OPZZ - Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych

PAN - Polska Akademia Nauk

PGR - Państwowe Gospodarstwo Rolne

zopasnosti (Ludowy Komisariat

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: