Gollomb_Joseph_-_Klinika_znachorow.pdf

Joseph Gollomb

KLINIKA

ZNACH OROW

ROZDZIAŁ I

Wywiadowcy

Jak na pasażera wagonu I klasy, facet zajmujący miejce nr 12 wyglądał zbyt biednie,

toteż snobistyczni towarzysze podróży spoglądali na niego z niechęcią i pogardą, nie mogąc

oprzeć się jednocześnie dziwnej ciekawości. Wszyscy obserwowali go, zadając sobie

pytanie, kto to może być.

Nieznajomy był szczupły, wysoki i zbudowany jak zapaśnik. Biło od niego energią. Z

drugiej strony, wysokie, mądre czoło i głęboko osadzone oczy wskazywały na człowieka,

żyjącego wyłącznie w świecie myśli. Długi autokratyczny nos o wrażliwych nozdrzach i linia

ust świadczyły o niecierpliwym usposobieniu, a blizna na czole i biaława szrama na szyi o

burzliwym życiorysie. Można było sądzić, że ten zagadkowy osobnik mógł być nieubłagany i

dla siebie, i dla innych. Co jednak najbardziej zastanawiało, to głęboka melancholia bijąca z

jego świetlistych, niebieskich oczu, dziwnie niezgodna z despotycznym charakterem całej

postaci.

Oczy te patrzyły, roztargnione i niewidzące, na przesuwający się za oknem krajobraz.

Czuło się, że ich właściciel cierpi, przynajmniej chwilowo, na poczucie nieznośnej pustki w

życiu. Ale nie musiało to być ubóstwo wewnętrzne, lecz pustka, wytworzona przez jakąś

stratę, może poniesioną przed wielu laty i dotąd nie zapomnianą i nie wyrównaną.

Nagle pasażer zajmujący miejsce nr 12 odwrócił głowę od okna i omiótł bardziej już

przytomnym wzrokiem twarze współpasażerów. Wyglądało to tak, jakby samotność

zaciążyła mu nad miarę i zmusiła do ponownego nawiązania kontaktu ze światem

zewnętrznym. Nie szukał jednak towarzystwa. To nie leżało w jego naturze. Chciał raczej

przeniknąć poza niewzruszone maski-twarze towarzyszy podróży i w razie odkrycia czegoś

obiecującego wedrzeć się do czyjejś duszy i wykraść jej tajemnice.

W jego spojrzeniu było coś fachowego, tak jakby posiadał umiejętność czytania w

ludzkich duszach i uprawiał ją nie dla chleba, lecz z zamiłowania. Tym dla badawczego

umysłu jest tajemnica, czym śpiew syreny dla słuchu i czasem niewiele trzeba, aby zachłanna

myśl pogoniła za nieznanym. Facet z miejsca nr 12 czatował widocznie na jakieś

spojrzenie niezgodne z wyrazem danej twarzy, na jakiś mimowolny gest, lub słowo, które

objawiłoby mu istnienie tajemnicy.

Ale w całym przedziale nie było ani jednej interesującej twarzy, i jeżeli któreś z nich

kryły jakieś sekrety, to banalne. Nr 12 zapadł więc ponownie w swoisty rodzaj letargu i

dopiero przybycie pociągu do Albany ponownie go zelektryzowało.

Dwojgiem drzwi weszło dwóch nowych pasażerów. Jeden z nich, bardzo tęgi i barczysty,

sam wniósł swoją walizkę i zajął miejsce nr 25. Był skromnie ubrany i wydawał się tak

nieciekawy, że tylko bardzo spostrzegawczy obserwator zauważyłby, że kanciasty tułów

wieńczyła zgrabna głowa, a pozornie apatyczna twarz była maską, zabezpieczającą przed

badawczymi spojrzeniami świata. Szare, tajemnicze oczy miały przenikliwy wyraz, jak u

żandarma.

Drugi pasażer, poprzedzony przez tragarza, skierował się ku miejscu nr 14. Musiał je

widocznie zarezerwować.

Sąsiad, czyli nr 12, okazał momentalnie wielkie zainteresowanie. Nr 14 wyglądał na

dobrą czterdziestkę, był starannie wygolony i ubrany z wyszukaną elegancją. Na jego twarzy

malowała się mądra chytrość, umiejąca godzić tradycyjną moralność z życiowym

pragmatyzmem. W szarych oczach migotały lodowate błyski, ale jednocześnie biło z nich

zadowolenie z życia. Tragarz, obdarzony hojnym napiwkiem nie znając go, podziękował mu

jako panu sędziemu, gdyż w powierzchowności pasażera było rzeczywiście coś typowo

„sędziowskiego".

„Pan sędzia" rozparł się z epikurejskim zadowoleniem w wygodnym fotelu i

wydobywszy z kieszeni gazetę — organ bogatych sfer — zaczął czytać. Ilekroć go coś

zaciekawiło, wyjmował złoty ołówek, robiąc kropkę na marginesie.

Pasażer nr 12 świdrował go spojrzeniem, studiując bacznie zmiany w jego twarzy, a

szczególnie w wyrazie oczu.

Po chwili wszedł ten sam tragarz z depeszą w ręku. Mozolnie odczytywał adres, po czym

doszedłszy do wniosku, że niewyraźna liczba musiała oznaczać 12, zatrzymał się przed

odpowiednim fotelem.

— Telegram do pana!

Nr 12 spojrzał na adres, rozdarł kopertę i przeczytał:

„C. B. Allen.

Oby taki pomyślny dzień powtarzał się jak najczęściej!

Jim"

— Nie do mnie — rzekł lakonicznie, oddając depeszę.

Tragarz spojrzał żałośnie na rozdartą kopertę.

 Byłem pewien, że tu napisano 12. To pan nie nazywa się C. B. Allen?

 Nazywam się Galt!

Na dźwięk nazwiska „C. B. Allen", nr 14 odłożył szybko gazetę i wyrwał tragarzowi

telegram z ręki.

— Ja nazywam się C. B. Allen!

Powiedział to takim tonem, że tragarz uciekł, rezygnując ze spodziewanego napiwku. C.

B. Allen przeczytał depeszę z groźnym wyrazem oczu i takim zainteresowaniem, jakby jej

grzecznościowa treść miała jakieś głębsze znaczenie.

Galt zwrócił uwagę na jego ręce, które trzymały depeszę w taki sposób, jak grający w

pokera o wysokie stawki trzyma karty, aby mu kto w nie nie zajrzał.

Allen spojrzał dwa razy w przestrzeń, jakby sobie coś przypominając, po czym,

zrozumiawszy widocznie, o co chodzi, schował depeszę do wewnętrznej kieszeni kurtki,

nacisnął dzwonek i zwrócił się do Galta. Jeżeli w jego minie było w tej chwili coś

sędziowskiego, to nie był to sędzia łaskawy.

—Czy mogę zapytać, dlaczego pan otworzył moją depeszę? — rzekł

lodowatym tonem. — Przecież pan przeczytał adres?

Galt nie odpowiadając, wpił się wzrokiem w jego twarz.

Allen popatrzył na niego z niesmakiem, zadecydował, że na takiego chama nie warto

marnować nerwów, machnął ręką i zwrócił się do tragarza, który przybiegł na odgłos

dzwonka.

 Jak tylko dostarczą nowojorskie gazety — rzekł — przynieście mi „Evening Sun".

 Dobrze, proszę pana — odpowiedział murzyn z nadzieją w głosie. Tym razem

napiwek nie mógł przepaść.

Galt wstał i poszedł za nim do drzwi.

 I mnie przynieście „Evening Sun", ten sam numer co jemu. — Dał tragarzowi dolara i

człeczyna wybaczył mu momentalnie liche ubranie i incydent z telegramem.

 Dobrze, proszę pana!

Galt wrócił na swoje miejsce, ale jego spojrzenie ominęło Allena, tonąc gdzieś w dali.

W kwadrans później wrócił tragarz z dwoma egzemplarzami dziennika „Evening Sun".

Allen zaczął od razu przeglądać szpalty, jakby szukając jakiejś wiadomości. Na stronę

tytułową prawie nie spojrzał.

Galt, obserwując go jednym okiem, robił dokładnie to samo. Na drugiej stronie nie

znalazło się nic ciekawego i obaj przenieśli szybko wzrok na trzecią.

Wzrok Allena zatrzymał się na skrajnej szpalcie po prawej stronie.

Galt uczynił to samo.

Skrajna szpalta zawierała artykuł z kategorii tych, jakie nadają gazetom tak dramatyczny

charakter, wynikający ze sprzeczności życio-

wych, notowanych kronikarsko jedna po drugiej, wskutek czego klęska sąsiaduje z triumfem,

śmierć z narodzinami, wiedza z fantazją, a dobroczynność z okrucieństwem.

W danym wypadku chodziło o triumfalną karierę pułkownika Wilhelma Grangera,

znanego jako „powietrznego Grangera", który dorobił się na górnictwie i właśnie wybudował

w Nowym Jorku czterdziestopiętrowy drapacz chmur. Z powodu ukończenia prac przy tej

kolosalnej inwestycji odbył się bankiet, w trakcie którego pułkownik ogłosił założenie

Fundacji Budowlanej Imienia Gail Granger, mającej na celu stawianie w wielkich miastach

domów dla robotników i sprzedawanie ich po cenie kosztów budowy. Nazwana imieniem

córki fundacja, miała być wyrazem wdzięczności pułkownika względem losów za to, że były

dla niego łaskawe.

Allen skończył artykuł i poszukał rubryki giełdowej. Biegnąc wzrokiem za kierunkiem

jego spojrzenia, Galt wyczytał w swojej gazecie, że pomimo ogólnego zastoju w obrotach

giełdowych, akcje fundacji Grangera podniosły się o trzy punkty.

Allen zaczął szukać i Galt stwierdził, że jego wzrok zatrzymał się na „Wiadomościach z

Chicago".

Ta rubryka informowała, że sąd przysięgłych uniewinnił niejakiego Jakuba Eilera, alias

„Wyskrobka", oskarżonego o zabójstwo sędziego okręgowego. Prokuratura liczyła na

zeznanie świadka, który widział z progu swego domu scenę mordu. Inni świadkowie mieli

stwierdzić, że Wyskrobek działał w imieniu potężnej organizacji mafijnej. Ale najważniejszy

świadek został zabity przed złożeniem zeznań, a inni znikli jak kamfora. W rezultacie

Wyskrobek został uniewinniony, co widocznie ucieszyło Allena, bo z zadowoleniem

przyjrzał się fotografii jego szczupłej twarzy, zamieszczonej w środku artykułu.

Następnie odłożył szybko gazetę i wyjął z teczki książkę. Partner w pokerze by nic nie

wyczytał z jego oczu, lecz Galt nie miał wątpliwości, że sąsiad nie zmienił przedmiotu

zainteresowania, tylko analizuje go z różnych punktów odniesienia.

Książka nosiła tytuł „Morbid Fears and Compulsions" — „Chorobliwe objawy i uleganie

przymusom". Było to dzieło wybitnego psycho-patologa. Allen wyszukał jakiś ustęp w

środku i zaczął czytać. Skończywszy, pogrążył się w myślach. Wyraz twarzy miał taki, jakby

układał jakiś plan. Galt zanotował sobie w pamięci stronicę.

Widocznie Allen powziął jakieś postanowienie, bo otrząsnął się z zamyślenia i rozejrzał

po przedziale z dobrze udanym roztargnieniem. Galt dostrzegł jednak, że dłużej zatrzymał

spojrzenie na pasażerze z miejsca nr 25.

W chwilę potem Allen wstał i wyszedł z przedziału, jakby w celu

przespacerowania się. Pasażer spod nr 25 wstał także i wyszedł za nim.

Z oczu Galta zniknął wyraz nieznośnej apatii i jego chuda twarz rozjaśniła się nagłym

światłem. Kiedy w parę minut później wstał i opuścił przedział, w ruchach jego było coś z

gracji kota, tropiącego w trawie drobną zwierzynę.

Zastał Allena na platformie, palącego samotnie papierosa. Gruby pasażer nadszedł

leniwie z cygarem w palcach i stanął obok niego, niby to przyglądając się okolicy.

Po chwili poprosił Allena o ogień, w taki sposób, w jaki się prosi nieznajomego.

Wywiązała się zdawkowa rozmowa, jak zwykle między pasażerami. Niby to obaj przyglądali

się uciekającym widokom, nawet pokazywali je sobie palcami. Tak to na pozór wyglądało,

bo naturalnie Galt nie słyszał ich rozmowy.

— Panie Crock — zaczął Alen — dostałem polecenie, ażeby dalej

prowadzić robotę z Grangerem. — Powtórzył słowa otrzymanej

depeszy. — Zatelegrafujesz pan z następnej stacji. Wiesz pan, co dalej

robić i jeżeli coś spieprzysz to odpowiesz za to. Pamiętaj pan!

Pomimo, że Allen wyglądał tak, jakby prowadził przyjemną towarzyską rozmowę, Crock

rozróżnił w jego głosie ostre tony. Poniósł go gniew, ale opanował się i od niechcenia

pokazał cygarem daleki wąwóz między górami. Zdobył się nawet na ciche gwizdnięcie.

 Więc to ma nastąpić w godzinie jego triumfu? Żeby Grangera czekał taki koniec!...

No, no, zupełnie jakby zastrzelić tokującego koguta!

 To nie wszystko — ciągnął Allen, ignorując komentarze Crocka. — Wyskrobek jest

uniewinniony. Rozumiesz pan, czego ja chcę.

Crock ciągle udawał, że nie dostrzega aroganckiego tonu.

— Wyskrobek uniewinniony! Jak on się wymigał od morderstwa?

Kontrast w zachowaniu się tych obu ludzi względem siebie zaznaczał

się nie tylko w tonie głosów, ale i w gestach i w spojrzeniach. Allen traktował Crocka

uderzająco chłodno i pogardliwie, a ten, chociaż przyzwyczajony raczej do wydawania

rozkazów, trochę mu nawet nadskakiwał. Ale jego cierpliwość kończyła się.

W końcu Allen wyrzucił niedopałek papierosa i odwrócił się, by wejść do wagonu. Crock

zatrzymał go gestem.

 Jeszcze chwila — rzekł szeptem — wskazując na wyłaniające się w dali miasto —

obserwowałem pasażera z miejscówką nr 12.

 Nazywa się Galt — odparł cicho Allen — co pan o nim wiesz?

 To, że od chwili przeczytania pańskiej depeszy—pewnie przypadkowo — nie spuścił

pana z oczu. Kazał sobie przynieść ten sam numer „Evening Sun", co pan i czytał te same

ustępy, co pan. I potem przyszedł tu za nami. Proszę, niech pan zobaczy fotografię mojej

żony i synka.

Z tymi słowy Crock wyjął z kieszeni duży, staroświecki zegarek i otworzył go. Allen,

który dopiero teraz okazał jakieś zainteresowanie, pochylił się nad domniemaną fotografią,

zamiast której ujrzał wypukłe lusterko powiększające, wprawione w kopertę. Crock nachylił

je pod takim kątem, że Allen zobaczył Galta, stojącego w głębi wagonu i obserwującego ich

znad gazety.

Allen poklepał Crocka po ramieniu, jakby winszując mu pięknej rodziny i rzekł:

— Zadepeszuj pan do Gansa, żeby się nim zaopiekował. Niech

czeka na Wielkim Centralnym.

Crock, częściowo udobruchany, skinął głową.

— Wiedziałem, że to pana zainteresuje. Ale Gans jest dobry do

prostej roboty. Do takiej jak ta wolałbym Kerrigana.

Allen utonął wzrokiem w dalekim pejzażu.

— Panie Crock — mruknął — masz mnie pan słuchać bez żadnych

sprzeciwów!

Crock, patrząc na koniec swego cygara, odpowiedział z twarzą czerwoną z gniewu:

— Mam rozkaz śledzenia, czy pana ktoś nie śledzi, ale co do

szczegółów, wolno mi działać według swego uznania. Nie podoba mi się

to, że pan mnie tak traktuje. Nie jest pan moim zwierzchnikiem.

Jesteśmy sobie równi i powinniśmy iść jeden drugiemu na rękę. Jeżeli

pan będzie mnie drażnił, to wiem jak sobie poradzić. Zrozumiano?

Allen uśmiechnął się uprzejmie do „przygodnego znajomego" i wszedł do wagonu.

— I ja sobie poradzę — rzucił szeptem.

Powrócił do swego przedziału z tym samym uśmiechem na ustach i zastał właściciela

miejscówki nr 12 na miejscu.

— Przepraszam — rzekł mile — że pana tak niegrzecznie potrak

towałem z powodu tej depeszy. Doprawdy, bardzo mi przykro...

Ku jego gniewnemu oburzeniu Galt nie tylko nie odpowiedział, ale wpatrując się w niego

bezceremonialnie, powstał. Nagle pociąg szarpnął, Galt zachwiał się i jego twardy obcas

przygniótł z potężną siłą duży palec u nogi Allena.

Ten zbladł i stłumił okrzyk bólu. Po raz pierwszy nie krył uczuć. Tak patrzy człowiek

gotowy zabijać.

Galt nie uronił ani jednego drgnienia jego twarzy. Tak patrzy uczony, obserwujący żabę

poddaną działaniu wstrząsów elektrycznych.

Wybuchło zamieszanie. Allen zerwał się i chwycił Galta za gardło.

Ten ignorując bliskość krwiożerczej twarzy, zachował przez kilka sekund zupełną

bierność, po czym Allen poczuł się gwałtownie porwany w górę i rzucony na swoje miejsce.

Chciał wyszarpnąć, coś szybko

z torby podróżnej, lecz kilku przerażonych pasażerów przeszkodziło mu w tym. Allen

oprzytomniał, wstał i opuścił przedział. Ale jego twarz nie była już blada, lecz sina w

czerwone plamy.

W chwilę później wszedł tragarz i przeniósł jego torbę podróżną do innego przedziału.

Tu Allen, ochłonąwszy nieco, zaczął zastanawiać się nad sytuacją. Ale oczy jego rzucały

groźne błyski, a usta poruszały się kurczowo.

Tymczasem Crock obserwował Galta, który przesiadł się na dawne miejsce Allena i

studiował „Evening Sun". Ale co zastanawiało, to fakt że Galt naśladował Allena mimicznie.

Przybrał jego pozę i wyraz twarzy i czytając, tak samo poruszał głową i oczami.

Na innych pasażerów nie zwracał najmniejszej uwagi i znowu pogrążył się w myślach,

ale Crock miał niesamowite wrażenie, że człowiek ten w dalszym ciągu tropi nieobecnego

Allena i że naśladując jego pozy stara się przewidzieć jego posunięcia.

Gdy było już blisko do Poughkeepsie, Crock wyjął blankiet telegraficzny, napisał coś

szyfrem, zaadresował do Gansa, detektywa z Nowego Jorku i, zadzwoniwszy na konduktora,

wręczył mu go ze słowami:

— Proszę to nadać w Poughkeepsie!

I znów skupił całą swoją uwagę na Galcie, który jakby tego nie dostrzegał. Trwało to do

samego Nowego Jorku. Gdy pociąg wjechał na ogromny dworzec, Galt zerwał się pierwszy,

włożył miękki kapelusz, zniszczony płaszcz i wziął swoją walizkę. Wszystkie te przedmioty

wyglądały tak, jakby zaznały wszelkich klimatów na całej kuli ziemskiej i przesiąkły

indywidualnością swego właściciela, który uznawał w życiu tylko rzeczy istotne, był

niewrażliwy na pozory i cenił wartości sankcjonowane jedynie przez siebie.

Wyskoczył jeszcze w biegu i przeszedł szybkim krokiem koło następnego wagonu,

szukając wzrokiem Allena. Zobaczywszy go, stanął. Allen wysiadł, poprzedzany przez

tragarza w czerwonej czapce. Na widok Galta krew uderzyła mu do twarzy, a z oczu strzeliły

błyskawice. Ale udając, że go nie widzi, poszedł szybko za tragarzem na drugą stronę

dworca, gdzie kazał wezwać taksówkę.

Galt szedł za nim krok w krok, z torbą w ręku, bardziej zajęty jego pozą i gestykulacją,

niż zamiarami, bo pozwolił mu odjechać, nie próbując go ścigać.

Ale energia życiowa powróciła mu w całej pełni. Podążył ulicą Czterdziestą Drugą,

wymachując torbą, która co i raz uderzała o czyjeś nogi, ślepy na gniewne spojrzenia i

głuchy na protesty. Przedostawszy się, wbrew znakom policjantów, na drugą stonę Piętnastej

Alei, wbiegł po schodach do Biblioteki Publicznej, biorąc po trzy stopnie naraz.

Musiał tu często bywać, bo zachowywał się jak u siebie w domu. Nie

zdejmując płaszcza ani kapelusza, przechodził z sali do sali, wertując pisma, książki i

katalogi. Szukał czegoś z niezwykłym przejęciem, podczas gdy za nim szedł krok w krok

szpicel. Crock nie wypuścił go spod opieki. Wychodząc z dworca w ślad za Allenem i

Galtem, zobaczył wśród czekającego na pociąg tłumu wysokiego faceta z jasną czupryną. Nie

wymienili żadnego sygnału, ale blondyn zaczął zaraz przeciskać się przez tłum i uspokoił się

dopiero, gdy znalazł się u boku Crocka.

— Nazywa się Galt — mruknął Crock, wskazując mu oczami

wysoką postać idącą za Allenem. — Będę szedł za tobą Gans.

Gans ruszył trop w trop za wskazaną zwierzyną.

U boku Crocka pojawił się drugi człowiek i odebrawszy w milczeniu od niego walizkę,

zniknął w tłumie. Crock uwolniony od kłopotliwego ciężaru, podążył swobodnie za Gansem,

tropiącym Galta.

Starał się trzymać od Gansa możliwie jak najdalej, ale przed wejściem do Biblioteki

Publicznej zrównał się z nimi i rzekł, patrząc w inną stronę:

—Będę czekał po drugiej stronie ulicy, Kerrigan pilnuje tamtego

wejścia.

Przez całą godzinę Crock oglądał wystawy sklepowe na wprost Biblioteki. Płynąca do

domów rzeka aut i pieszych stopniowo opadała, aż jezdnia i chodniki zupełnie opustoszały.

Zabłysły lampy, a Crock wciąż czekał i czekał.

Podszedł do niego jakiś człowiek, udając zainteresowanie tą samą wystawą.

—Proszę tu zaraz podesłać wóz — rzekł Crock do szyby.

W dziesięć minut później do chodnika podjechał czarny sedan z zasłoniętymi oknami.

Kierowca wysiadł i odszedł, a w kilka minut potem Crock zajął miejsce przy kierownicy. Z

tej pozycji łatwo mu było obserwować schody Biblioteki zupełnie otwarcie.

Było dziesięć po ósmej, gdy wreszcie Galt wyłonił się z gmachu i pomaszerował aleją

wielkimi, niecierpliwymi krokami.

Za nim wyszedł Gans. Dostrzegłszy samochód, przeszedł przez jezdnię. Drzwiczki

otworzyły się zapraszająco. Gans usiadł obok Crocka i wóz pojechał wolno za Galtem. Ten

skręcił w ulicę Czterdziestą Szóstą i zatrzymał się przed ponurą, pięciopiętrową kamienicą,

pomalowaną na brunatno. Architektonicznie nie różniła się ona niczym od innych z szeregu,

ale nie wiadomo dlaczego biło od niej czymś odpychającym, jakąś chłodną dumą, czy

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: