CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA
Wyróżnia się 12 par nn. czaszkowych, z tym, że n. I i II są stricte częściami mózgowia :
- n. I - część kresomózgowia
- n. II - część międzymózgowia
Nn. te NIE posiadają żadnych jąder.
Jądra pozostałych 10 nn. czaszkowych lokalizują się w pniu mózgu :
- n. III, IV - śródmózgowie
- n. V,VI,VII,VIIa - most mózgu
- n. VIII - na pograniczu rdzenia przedłużonego
- n. IX,X,XI,XII - w rdzeniu przedłużonym
Jądro n. XII pierwotnie powstaje w rdzeniu kręgowym, wtórnie przemieszcza się w głąb czaszki.
Jądra nn. czaszkowych są posegregowane w 7 słupów :
- 3 słupy odśrodkowe
- 4 słupy dośrodkowe, które przybierają nazwy od anglosaskich akronimów :
COLUMNAE NUCLEORUM NERVORUM CRANIALUM
EFFERENTES (1-3) ruchowe, parasympatyczne
GSE (General Somatic Efferent)
słup somatyczny niespecyficzny = nuclei motorii nervorum III, IV, VI, XII
SVE (Specific Visceral Efferent)
słup trzewny specyficzny = nuclei motorii nervorum V,VII et nucleus ambiguus pro nn. IX, X, XI
GVE (General Visceral Efferent)
słup trzewny niespecyficzny= nuclei parasymphatici nervorum III, VIIa, IX, X
AFFERENTES (1-4) czuciowe
GVA (General Visceral Afferent)
słup trzewny niespecyficzny= nuclei sensitivi n. V
SVA (Specific Visceral Afferent)
słup trzewny specyficzny = nucleus tractus solitarii
GSA (General Somatic Afferent)
słup somatyczny niespecyficzny = nucleus tractus solitarii (j/w)
SSA (Specific Somatic Afferent)
słup somatyczny specyficzny = nuclei n. VIII, I, II
NERW
WYJŚCIE Z MÓZGOWIA
PRZEJŚCIE PRZEZ CZASZKĘ
I
bulbus olfactorius
lamina cribrosa ossis ethmoidalis
II
chiasma opticum
canalis opticus
III
fossa interpeduncularis
fissura orbitalis superior
IV
grzbietowo (!), dobocznie od:
frenulum veli medullaris superioris
VI
między pyramidis et pons
V
między pons et pedunculus cerebellaris medius
V1 - fissura orbitalis superior V2 - foramen rotundum
V3 - foramen ovale
VII
angulus pontocerebellaris
VII - canalis facialis et foramen stylomastoideum
VIIa
VIIa - canalis facialis, foramen n. petrosi maioris, fissura petrotympanica
VIII
VIII - auris interna
IX,X,XI
sulcus lateralis posterior medullae oblongatae
foramen iugulare (radices spinales wchodzą przez foramen magnum)
XII
sulcus lateralis anterior medullae oblongatae
canalis n. hypoglossi
PODZIAŁ FUNKCJONALNY NN. CZASZKOWYCH
Obejmuje on 3 grupy :
- I,II,VIII - nn. Zmysłowe (SSA)
- III,VIIa,IX,X - nn. mieszane międzyukładowo (tj. sympatyczno-autonomiczne) (GVE)
- V,VI,VII,XI,XII - nn. mieszane śródukładowo (tj. ruchowo-czuciowe)
PODZIAŁ EMBRIONALNY NN. CZASZKOWYCH
- I,II,VIII - nn. zmysłowe
- II,IV,VI - nn. gałki ocznej
- XII - n. języka
- nn. łuków skrzelowych
- V - n. I łuku skrzelowego
- VII,VIIa - nn. II łuku skrzelowego
- IX - n. III łuku skrzelowego
- X,XI - nn. IV łuku skrzelowego i pozostałych...
NERW TRÓJDZIELNY (n.V)
Prowadzi włókna czuciowe GVA, które otrzymuje ze zwoju półksiężycowatego Gassera oraz ruchowe SVE, które otrzymuje z jądra ruchowego n. V.
W dole środkowym czaszki, w pobliżu zwoju Gassera oddaje on 3 gałęzie :
- V1 - n. oczny (tylko czuciowy GVA)
- V2 - n. szczękowy (tylko czuciowy GVA)
- V3 - n. żuchwowy (czuciowy GVA + ruchowy SVE)
Każda z gg. I-rzędowych dzieli się na gg. II-rzędowe :
- V1,V2 - po 3 gałęzie
- V3 - 6 gałęzi
Gałęzie II-rzędowe oddają III-rzędowe, te zaś IV-rzędowe. Tworzy się przez to rusztowanie czuciowe twarzy.
N. trójdzielny ma funkcję innerwacyjną twarzy oraz funkcję podporową dla układu parasympatycznego. N. trójdzielny unerwia czuciowo :
- skórę twarzy od szczytu aż po bródkę
- wszystkie zatoki opony twardej mózgowia
- oponę twardą
- oczodół z wyjątkiem siatkówki
- jamę nosową z zatokami obocznymi
- jamę ustną
Ruchowe unerwienie (tylko z n. żuchwowego) obejmuje tylko 4 mm. żwaczowe (wszystkie) :
- m. napinacz podniebienia miękkiego
- brzusiec przedni m. dwubrzuścowego
- m. żuchwowo-gnykowy
Funkcja podporowa n. trójdzielnego polega na tym, że do włókien tegoż nerwu dołączają się włókna parasympatyczne nn. III,VIIa,IX,X oraz na tym, że na gałęziach czuciowych n. trójdzielnego zawieszają się zwoje parasympatyczne głowy :
- zwój rzęskowy n. V1
- zwój skrzydłowo-podniebienny n. V2
- zwój uszny i podżuchwowy n. V3
Każdy z tych 4 zwojów parasympatycznych ma 3 korzenie :
- czuciowy (gg. n. trójdzielnego), czyli jest zawiesiem zwoju
- sympatyczny
- parasympatyczny (najważniejszy, gdyż tylko on ulega przełączeniu na włókna pozazwojowe)
Zwoje te są zwojami przydanymi (= przyklejonymi) do n. V. Jedynym własnym zwojem n.V jest zwój półksiężycowaty Gassera.
N. OCZNY V1
Oddaje 3 gałęzie :
- n. czołowy (...
medyczne_materialy