SPLOT LĘDŹWIOWO-KRZYŻOWY
Splot lędźwiowo-krzyżowy jest największym splotem somatycznym ustroju. Powstaje on z gałęzi brzusznej nn. rdzeniowych od neuromerów Th12-Co1. Składa się on z 2 splotów :
- lędźwiowego (Th12-L4)
- krzyżowego (L4-Co1)
A ich jedynym połączeniem jest tzw. n. widełkowy (n. furcalis). Jest to gałąź brzuszna L4, która rozwidla się i zasila oba sploty.
PODOBIEŃSTWA OBU SPLOTÓW :
- oba sploty leżą na miękkiej podściółce mięśniowej:
- splot lędźwiowy w m. psoas maior /lędźwiowy większy/
- splot krzyżowy na m. piriformis /gruszkowaty/
- oba sploty leżą zewnątrzotrzewnowo :
- splot lędźwiowy - zaotrzewnowo
- splot krzyżowy - podotrzewnowo
- oba sploty oddają bezimienne nerwy krótkie
- oba sploty oddają po 6 nn. długich
- w obu splotach nn. krótkie i długie odchodzą bezpośrednio od korzeni, nie ma więc żadnych pęczków.
RÓŻNICE OBU SPLOTÓW :
- wszystkie nn. długie splotu lędźwiowego (bez n. zasłonowego) opuszczają miednicę z przodu, wobec czego są to nn. przedmiedniczne. Zaś n. zasłonowy jest n. śródmiednicznym. Natomiast wszystkie nn. splotu krzyżowego opuszczają miednicę z tyłu jako nn. zamiedniczne.
- nn. długie splotu lędźwiowego w swym przebiegu przybliżają się do siebie, a w splocie krzyżowym raczej oddalają
Splot lędźwiowo-krzyżowy zaopatruje :
- dolną część tułowia
- krocze
- kończynę dolną
Bezimienne nn. krótkie splotu lędźwiowo-krzyżowego zaopatrują tylko sąsiednie mięśnie.
Gałęzie nn. krótkich splotu lędźwiowego :
- m. biodrowo-lędźwiowy (m. iliopsoas)
- m. czworoboczny lędźwi (m. quadratus lumborum)
- mm. międzypoprzeczne boczne (mm. intertranvsersales laterales)
Gałęzie nn. krótkich splotu krzyżowego :
- m. gruszkowaty (m. piriformis)
- mm. bliźniaczne górny i dolny (mm. gemelli sup./inf.)
- zasłaniacz wewnętrzny (m. obturator internus)
- m. czworoboczny uda (m. quadratus femoris)
NN. DŁUGIE SPLOTU LĘDŹWIOWEGO
Splot lędźwiowy oddaje 6 gałęzi długich :
- n. biodrowo-podbrzuszny (n. iliohypogastricus)
- n. biodrowo-pachwinowy (n. ilioinguinalis)
- n. płciowo-udowy (n. genitofemoralis)
- n. skórny boczny uda (n. cutaneus femoris lateralis)
- n. zasłonowy (n. obturatorius)
- n. udowy (n. femoralis)
4 nn. długie tj. biodrowo-podbrzuszny, biodrowo-pachwinowy, skórny boczny uda i udowy przebiegają w powyższej kolejności, ukazując się na brzegu bocznym m. lędźwiowego większego, zataczając półkola na ścianie tylnej tułowia.
N. płciowo-udowy ukazuje się na powierzchni przedniej m. psoas maior, natomiast n. zasłonowy ukazuje się na jego powierzchni przyśrodkowej.
N.biodrowo-podbrzuszny i biodrowo-pachwinowy swym przebiegiem naśladują nn. międzyżebrowe dolne, biegnąc najpierw w m. psoas maior (pars lumbalis), a potem między mm. brzucha (pars intramuralis).
Oba nn. zaopatrują mm. boczne brzucha, a czuciowo:
- n. biodrowo-podbrzuszny - okolica miedniczna, podbrzuszna
- n. biodrowo-pachwinowy - okolica przednia moszny lub warg sromowych większych /na krótkich odcinkach przebiega w kanale pachwinowym, a potem przeszywa jego ścianę przednią/
N. płciowo-udowy przebiega najpierw w m. psoas maior, a potem na m. psoas maior (pars epimuscularis/namięśniowa), po czym rozwidla się na ramię boczne, tj. gałąź udową i ramię przyśrodkowe, tj. gałąź płciową :
- gałąź udowa - biegnie w rozstępie naczyń i unerwia skórę w części górnej trójkąta udowego
- gałąź płciowa - biegnie przez kanał pachwinowy i unerwia tunica dartos i m. cremaster
N. zasłonowy biegnie w m. psoas maior (pars lumbalis), części podotrzewnowej miednicy (część wewnątrzkanałowa) oraz na udzie. Unerwia on zasłaniacz zewnętrzny oraz wszystkie (5) mm. przywodziciele, a czuciowo skórę okolicy przyśrodkowej uda.
N. skórny boczny uda najczęściej przeszywa więzadło pachwinowe tuż przy kolcu biodrowym górnym przednim, a rzadziej poniżej niego w rozstępie mięśni. Unerwia skórę okolicy bocznej uda. Biegnie najpierw w m. psoas maior (pars lumbalis), na m. biodrowym (część biodrowa), przeszywa więzadło pachwinowe (pars inguinalis) oraz w okolicy bocznej uda (pars femoralis).
N. udowy jest najsilniejszym nerwem splotu lędźwiowego. Przebiega najpierw w m. psoas maior (pars lumbalis), na m. biodrowym (część biodrowa), przez rozstęp mięśni (cz. pachwinowa) i na powierzchni przedniej uda (cz. udowa). Unerwia on ruchowo m. biodrowo-lędźwiowy, wszystkie prostowniki uda (czworogłowy uda i krawiecki) oraz wraz z n. zasłonowym m. grzebieniowy (przywodziciel). N. udowy unerwia czuciowo skórę okolicy przedniej uda, a za pośrednictwem swej najdłuższej gałęzi - n. udowo-goleniowego (n. saphenus ; tylko czuciowy) zaopatruje okolicę przyśrodkową goleni i stopy aż do nasady palucha.
NN. DŁUGIE SPLOTU KRZYŻOWEGO
Splot krzyżowy oddaje 6 gałęzi długich :
- n. pośladkowy górny (n. gluteus superior)
- n. pośladkowy dolny (n. gluteus inferior)
- n. sromowy (n. pudendus)
- n. guziczny (n. coccygeus)
- n. skórny tylny uda (n. cutaneus femoris posterior)
- n. kulszowy (n. ischiadicus)
Wszystkie te nn. opuszczają miednicę z tyłu przez otwór kulszowy większy, z tym, że n. pośladkowy górny przez otwór nadgruszkowy, a wszystkie pozostałe przez otwór podgruszkowy.
N. pośladkowy górny unerwia tylko ruchowo 3 mięśnie :
- m. pośladkowy średni i mały
- m. naprężacz powięzi szerokiej
N. pośladkowy dolny unerwia tylko ruchowo m. pośladkowy wielki.
N. sromowy - najpierw część nadprzeponowa miednicy (pars pelvina), którą opuszcza okalając kolec kulszowy (część okalająca ; pars circumspinosa), następnie w dole kulszowo-odbytniczym (cz. kulszowo-odbytnicza) i na narządach płciowych zewnętrznych (cz. moczowo-płciowa). N. sromowy unerwia ruchowo obie przepony dna miednicy. Czuciowo część tylną warg sromowych tylnych lub moszny oraz prącie i łechtaczkę.
N. sromowy jako jedyny niesie włókna parasympatyczne, które jako nn. trzewne miedniczne zasilają splot podbrzuszny i międzykrezkowy.
N. guziczny - pomaga n. sromowemu w unerwieniu przepony miednicy. Przebiega w okolicy pośladkowej pod m. pośladkowym wielkim (cz. pośladkowa) oraz w komorze zginaczy uda. Na całej swej długości biegnie podpowięziowo, oddając gg. skórne, które perforują powięź i zaopatrują skórę okolicy tylnej uda oraz skórę okolicy dolnej pośladka.
Skóra pośladka w części dolnej jest unerwiona przez n. skórny tylny uda za pośrednictwem nn. clunium inferiores /nn. skórne pośladkowe dolne/.
Pozostała część skóry pośladka jest unerwiona przez gg. grzbietowe nn. rdzeniowych odcinka lędźwiowego (nn. clunium superiores) i odcinka krzyżowego (nn. clunium medii).
N. kulszowy jest największym nerwem całego ustroju o wytrzymałości 90 kg. Po wyjściu przez otwór podgruszkowy (cz. pośladkowa) przebiega na m. bliźniaczym górnym, zasłaniaczu wewnętrznym, m. bliźniaczym dolnym i m. czworobocznym uda, a potem w komorze zginaczy uda. W części górnej dołu podkolanowego n. kulszowy rozwidla się na n. piszczelowy (n. tibialis) i n. strzałkowy wspólny (n. peroneus communis).
W części górnej dołu podkolanowego tworzy się tzw. podział zewnętrzny nerwu. Oba składniki na całej długości leżą w osobnych osłonkach otoczone wspólnym onerwiem jako tzw. podział wewnętrzny nerwu.
N. kulszowy unerwia tylko ruchowo mm. bliźniacze górne i dolne, zasłaniacz wewnętrzny i m. czworoboczny uda oraz wszystkie zginacze uda oraz wraz z nerwem zasłonowym m. przywodziciel wielki.
Składnik piszczelowy unerwia wszystkie zginacze uda, poza à składnik strzałkowy unerwia tylko głowę krótką m. dwugłowego uda. Dwie głowy n. kulszowego unerwiają bez wyjątku wszystkie nn. goleni i stopy, a ponadto skórę goleni i stopy, z wyjątkiem okolicy przyśrodkowej goleni i stopy.
N. piszczelowy - zachowuje pionowy przebieg n. kulszowego od kąta górnego do kąta dolnego dołu podkolanowego. Przebiega w komorze zginaczy goleni i przez kanał kostki przyśrodkowej przechodzi na podeszwę. W kanale bądź już na podeszwie n. piszczelowy rozwidla się na podeszwowy boczny i przyśrodkowy. Unerwia ruchowo na goleni wszystkie zginacze powierzchniowe i głębokie. Czuciowo zaopatruje skórę okolicy tylnej goleni za pośrednictwem n. skórnego przyśrodkowego łydki i bocznego łydki.
N. podeszwowy przyśrodkowy zaopatruje ruchowo :
- odwodziciel palucha (m. abductor hallucis)
- głowa przyśrodkowa zginacza krótkiego palucha (caput mediale musculi flexoris hallucis brevis)
- zginacz krótki palców (m. flexor digitorum brevis)
- mm. glistowate 1,2 (czasem 3) (mm. lumbricales)
- czuciowo à 2/3 podeszwy i 3,5 palca
N. podeszwowy boczny zaopatruje ruchowo :
- m. przywodziciel palucha (m. adductor hallucis)
- głowa boczna zginacza krótkiego palucha (caput laterale musculi flexoris hallucis brevis)
- wszystkie (3) wyniosłości bocznej stopy
- wszystkie (3/4) mm. międzykostne stopy
- 3,4 mm. glistowate (mm. lumbricales)
- czuciowo à 1/3 bocznej podeszwy i 1,5 palca
N. strzałkowy wspólny przebiega od kąta górnego do kąta dolnego dołu podkolanowego i przy szyjce strzałki rozwidla się na n. strzałkowy powierzchowny i głęboki.
- N. strzałkowy powierzchowny unerwia oba mm. strzałkowe oraz skórę 1/4 przedniej goleni i większość grzbietu stopy z wyjątkiem obu brzegów stopy i klina pomiędzy 1 a 2 palcem.
- N. strzałkowy głęboki przebiega w komorze prostowników goleni, po czym wstępuje na grzbiet stopy. Unerwia on wszystkie trzy prostowniki goleni i wszystkie 2 prostowniki stopy. Unerwia ponadto czuciowo klin skóry pomiędzy 1 a 2 palcem.
NOTATKI WŁASNE /błędy !!!! ;P/
UDO:
prostowniki - n. udowy
przywodziciele - n. zasłonowy + n. udowy (grzebieniasty) + n. kulszowy (przywodziciel większy)
zginacze n. kulszowy
PODESZWA - n. piszczelowy à 2 nn. podeszwowe
GRZBIET STOPY - jak n. strzałkowy głęboki
UWAGI KLINICZNE:
porażanie :
- n. pośladkowy górny è chód kaczy
...
medyczne_materialy