Courths-Mahler Jadwiga- I będę ci wierna aż do śmierci.pdf

Jadwiga Courths Mahler

I będę ci wierna aż do śmierci

Zerwała się ze snu przerażona. Przecież wyraźnie słyszała, jak ktoś wołał ją po imieniu:

"Renato, Renato"! Wpatrywała się w świt poranku, jak gdyby czekała, że znów usłyszy

swe imię, lecz na próżno. Dokoła panowała cisza. Skupiła myśli i z wolna wstała z łóżka.

Ubierając się, wciąż nadsłuchiwała. Czyżby rzeczywiście wszystko wokoło niej zamarło?

Zwykle słyszała o tej porze tupot biegających dzieci i wzajemne ich nawoływania się.

Dziś jednak była przerażająca pustka i złowroga cisza. Od chwili gdy przekroczyła próg

swego mieszkania, czuła się jak liść porwany wichrem i unoszony w dal nieznaną.

Opanowało ją uczucie lęku. Otworzyła okno i zaczęła biegać po pokojach, w których

meble stały w nieładzie, dywany leżały nie rozłożone, a w oknach brakowało firanek.

Czuła się obca we własnym mieszkaniu i trwożliwie rozglądała się po nim. Znużona

powróciła do sypialni. Obok jej łóżka stała kołyska, zaciągnięta daszkiem z frędzelkami i

pełna różnokolorowych poduszeczek. Usiadła na fotelu, patrząc przed siebie błędnymi

oczami i rozpamiętując ostatnie lata życia. Jakże surowo obszedł się z nią los! Przed

czterema laty była jedyną spadkobierczynią bogatego przemysłowca Jana Werkenta i

świat uśmiechał się do niej. Zaręczyła się i wyszła za mąż za ślicznego chłopca,

eleganckiego oficera ułanów. A dziś była kobietą złamaną, opuszczoną przez męża, który

ślubował jej wierność przed ołtarzem, a potem porzucił. Straciła dziecko, które przyszło

na świat, gdy była u szczytu szczęścia, a potem zgasło, gdy umarł jej ojciec i gdy straciła

majątek. Ojciec twój zbankrutował i skończył życie samobójstwem! - złorzeczył jej mąż,

rotmistrz Hans von Trachwitz, gdy go widziała ostatnim razem. Potem sprzedał jej meble,

srebra, ekwipaż, wszystko, co się dało spieniężyć, by tylko posiąść gotówkę. Zostawił jej

tylko bieliznę, trochę mebli niezbędnych i resztki biżuterii. Opowiadał, że musi wyjechać

do Berlina i szukać posady, by utrzymać siebie i swą matkę. Trochę mu ludzie współczuli,

trochę go żałowali, a potem z wolna przestali o nim mówić. Renata nie sprzeciwiała mu

się. Nieczuła na wszystko, spakowała swoje rzeczy i gotowała się do wyjazdu. Oddaliła

służbę i widziała, jak handlarze uwijali się koło jej mebli, które zakupili za psi grosz. Gdy

ostatniego wieczoru na próżno wyczekiwała męża z kolacją, którą sama przyrządziła,

poszła do jego pokoju, by go zawołać. Znalazła tylko kartkę na biurku: "Muszę cię

opuścić - pisał - gdyż nie mogę z tobą razem ugruntować sobie egzystencji. Zbyt jesteś

zbałamucona, a za mało praktyczna, a przy tym nic nas nie łączy. Znajomi i przyjaciele

twego ojca z pewnością dopomogą ci, na razie zaś możesz sprzedać swoje stroje

wieczorowe, futra i biżuterię. Skieruję do ciebie odpowiedniego nabywcę. Wyjeżdżam nie

do Berlina, lecz do Ameryki i jeśli mi się poszczęści, to do mnie przyjedziesz lub będę ci

pomagać, a jeżeli nie, to zapomnij o mnie". To było wczoraj! Uśmiechnęła się gorzko,

czytając list męża, a później, gdy przyszedł handlarz, sprzedała, co się dało i

wyczerpana upadła na łóżko. Przeszła noc i nic już nie stało na przeszkodzie, by

wyjechać. Z wolna odzyskała spokój i równowagę ducha. Odezwała się w niej krew

przodków, dzielnych kupców i przemysłowców. Pójdzie w świat z wiarą, że nie zginie.

Lepiej podjąć walkę, aniżeli poddawać się zwątpieniu, choćby nawet ta walka miała być

ciężka. Ii Doktor Helman skończył przyjmowanie pacjentów. Wstał od biurka i zamierzał

przejść do pokoju jadalnego, gdy mu służący oznajmił, że jeszcze jakaś pani prosi o

konsultację. - Czy nie powiedział jej Benedykt, że godziny przyjęć skończyły się? -

Owszem, powiedziałem, panie doktorze, ale ta dama jest przyjezdna i prosi, by pan

doktor zrobił dla niej wyjątek. - No to niech Benedykt prędko ją wprowadzi i powie mej

żonie, że spóźnię się parę minut na kolację. Do gabinetu lekarza weszła młoda kobieta w

żałobie. Ze zdziwieniem patrzył na jej bladą twarz, z której wyglądały wielkie, ciemne

oczy, pełne smutku. Poznał ją natychmiast. - Panno Renato! - rzekł. Przepraszam, pani

von Trachwitz... Wszakże nie mylę się?... - Tak jest, panie doktorze... poznał mnie pan! -

odrzekła. Podał jej fotel i poprosił, by spoczęła. Wyglądała bardzo mizernie, był więc

przeświadczony, że przyszła po poradę. - Co pani dolega? - spytał troskliwie. Opadła na

fotel i opuściła głowę. Potem spojrzała na jego czerstwą, męską twarz i na jego bystre

oczy, które łagodnie spoglądały na nią. - Tak, panie doktorze! Tyle oto pozostało z

Renaty Werkent. Ujął jej rękę i mówił ze współczuciem: - Widzę, że życie nie szczędziło

pani zawodów. Nie można jednak, droga pani Renato, poddawać się cierpieniom, ani też

tracić odwagi. Uśmiechnęła się boleśnie. - Czy słyszał pan doktor o moich

nieszczęściach? - Wiem, że umarł przezacny ojciec pani i że wraz z nim straciła pani

cały majątek. - To jeszcze nie wszystko, panie doktorze. W tym samym czasie umarła

moja córeczka Magdusia i... mąż mnie porzucił. Wyjechał za ocean, by tam ugruntować

sobie egzystencję, ale beze mnie. Doktor Helman cofnął się przerażony. - Czy podobna?

Wprost wierzyć mi się nie chce, pani Renato! - A jednak tak jest - rzekła. - Odkąd

straciłam majątek, nie stanowiłam dla niego żadnej przynęty. - To po prostu oburzające! -

rzekł lekarz. - Oswoiłam się jednak z tym wszystkim i całkiem inna kwestia sprowadziła

mnie tutaj. Przyszłam prosić pana doktora, by mi powiedział, co było przyczyną śmierci

mego ojca... Pytanie to spędza mi sen z powiek... Niech mi pan powie szczerą prawdę.

Zdziwienie odmalowało się na twarzy lekarza. - Czy nie otrzymała droga pani swego

czasu mego listu? Wszak zawiadomiłem panią, że ojciec jej umarł na udar sercowy. - Ale

czy to prawda? Proszę, niech mi pan doktor potwierdzi to własnymi ustami. - Zapewniam

panią słowem uczciwego człowieka, pani Renato, że ojciec jej umarł na serce.

Odetchnęła z ulgą. Widoczne było, że jej kamień spadł z piersi. - Czy pani miała jakieś

wątpliwości? - spytał. - Mąż mój uporczywie zapewniał mnie, że ojciec mój popełnił

samobójstwo! - Ależ to nikczemność! Spodziewam się, że pani nie dawała temu wiary. -

Nie wierzyłam mu, ale bałam się go. Jako zaufany przyjaciel ojca, wie pan doktor dobrze,

że ślub mój przyspieszył ruinę pieniężną firmy Werkent i S_ka. Toteż myśl, że ojciec

targnął się na życie, nie dawała mi chwili spokoju. Robiłam sobie wyrzuty, że mój posag i

wyprawa pozbawiły firmę środków obrotowych. Proszę, niech mi pan doktor powie, w

jakich okolicznościach ojciec zakończył życie? Patrzył na nią zaniepokojony. - Istotnie,

ślub pani był dla ojca źródłem ciągłej troski. Znał on dobrze rotmistrza Trachwitza i

wyrzucał sobie nieraz, że zgodził się na ten związek, jakby przeczuwając, że nie da on

pani szczęścia. Wyposażył panią szczodrą ręką i nie skąpił pieniędzy, sądząc, że tą

drogą uzyska dla pani przywiązanie jej męża. Potem wdał się w spekulacje giełdowe... a

co się później stało, wie pani... Wszystko to mówię, by panią przekonać, że w tej sprawie

orientuję się trafnie i że słowa moje są wiernym odbiciem prawdy... - Od szeregu lat -

mówił dalej lekarz - ojciec pani cierpiał na wadę serca i niejednokrotnie zalecałem mu

spokój i powstrzymywanie się od wszelkich silniejszych wzruszeń... - Nie przetrzymał

upadku swego przedsiębiorstwa i to było właściwym powodem jego śmierci! - A więc nie

ja wbiłam gwóźdź do trumny ojca? - spytała Renata. - Nie powinna pani zaprzątać sobie

głowy podobnymi zarzutami, które nie doprowadzą do żadnego celu. Choroba pani ojca

była tego rodzaju, że każde silniejsze zdenerwowanie pociągnęłoby za sobą katastrofę. -

Mój biedny ojciec! - westchnęła. - Niech spoczywa w spokoju. Nie życzyłbym mu, by

widział panią w tym stanie, w jakim obecnie znajduje się pani... złamana, opuszczona i

pozbawiona dziecka... Nie... lepiej może, że go Pan Bóg powołał do Siebie. - Gdybym go

miała, byłabym szczęśliwa! - zawołała Renata głosem pełnym bólu. - Nie usiłujmy

zmienić tego, co nie da się zmienić! - rzekł doktor Helman. - Czy wolno mi jednak

zapytać, jak pani zamierza urządzić sobie życie? Nie kieruję się zwykłą ciekawością, lecz

raczej troską o dobro pani, które nie może być dla mnie obojętne, zwłaszcza, że znam

panią jeszcze z czasów, kiedy pani biegała w krótkich sukienkach. - Bardzo panu

doktorowi dziękuję i powiem mu zaraz, co zamyślam robić... Otóż... chciałabym

pracować, by zapomnieć o moich troskach i zarabiać na utrzymanie, nie będąc nikomu

ciężarem. - Doskonale! - zawołał lekarz. - Bardzo mi się to podoba. Czy zamierza pani

pozostać w Berlinie? - Na razie tak, sądzę bowiem, że tutaj najłatwiej znajdę zajęcie.

Chciałabym otrzymać posadę damy do towarzystwa osoby starszej, lub zarząd domu,

lub coś w tym rodzaju. Obawiam się natomiast roli wychowawczyni drobnych dzieci. -

Ponieważ zabiegi pani o wyszukanie sobie zajęcia potrwać mogą kilka miesięcy, proszę

zatem przyjąć do tego czasu gościnę w moim domu. - Pan doktor rzeczywiście bardzo

jest dla mnie dobry - odparła - proszę mi jednak wybaczyć, że mu odmówię. Chciałabym

od razu stanąć na własnych nogach, a poza tym bardzo byłabym skrępowana, wreszcie i

państwu sprawiłabym subiekcję. Proszę więc nie brać mi za złe odmowy. - Naturalnie,

pani Renato. Przykro mi tylko, że w tej chwili nie mogę nic dla pani zrobić... Tym żywiej to

odczuwam, że doznałem od pani ojca aż nadto dużo dowodów uczynności. - ťatwo to

pan doktor wyrówna. Mając obszerną praktykę i stykając się z ludźmi, znajdzie pan

niewątpliwie okazję do zarekomendowania mych usług. Poza tym pozwoli pan, że w

razie gdyby żądano ode mnie referencji, powołam się na opinię pana doktora. Nie mam

żadnych świadectw ani rekomendacji, a przecież bez tego trudno marzyć o zdobyciu

posady. - Zgadzam się jak najchętniej pani Renato i zawsze gotów jestem pomóc pani. A

teraz niech pani powie dobry wieczór mojej żonie i zostanie u nas na kolacji. - Pierwszy

warunek spełnię z miłą chęcią, ale co do drugiego, to znów muszę panu doktorowi

odmówić, gdyż czekają na mnie w pensjonacie, w którym się zatrzymałam. - Znów

dostałem kosza - żartował lekarz. - Niech mi pani jednak powie szczerze, czy pani

dysponuje środkami, które jej umożliwią przetrzymanie czasu, zanim znajdzie pani

posadę? - Doprawdy, jestem panu bardzo obowiązana za jego troskliwość. Sprzedałam

resztki biżuterii oraz kilka sukien wieczorowych i przypuszczam, że przynajmniej pół roku

wytrzymam i że przez ten czas coś znajdę. Opowiedziałam zatem panu doktorowi

wszystko i pozwolę sobie teraz przywitać się z pańską żoną. Zostawiam panu mój adres

na wszelki wypadek i raz jeszcze dziękuję najserdeczniej za okazaną mi życzliwość.

Pani doktorowa Helmanowa z niecierpliwością oczekiwała męża i z trudem mogła uporać

się z dziećmi, które co chwila pytały, kiedy przyjdzie tatuś i kiedy będzie kolacja. Toteż z

radością powitała męża, patrząc zdziwiona na Renatę. Poznała ją, a gdy się dowiedziała,

że straciła dziecko, serdecznie ją ucałowała. Renata z trudem powstrzymała łzy, widząc

jak mała córeczka pani doktorowej tuliła się do matki, przerażona widokiem obcej osoby.

Toteż szybko się pożegnała z doktorostwem i wybiegła na ulicę. Podczas kolacji

opowiedział doktor Helman swej żonie o rozmowie z Renatą. Pani doktorowa była mocno

wzruszona losem Renaty. - Wyobrażam sobie - mówiła - jak musiała cierpieć, wiedząc,

że jest na ustach całego miasta i jak teraz musi się liczyć z każdym groszem. A jaka była

szczęśliwa, wychodząc za mąż, zaślepiona w swym poruczniku, który, jak się okazuje,

jest po prostu szubrawcem, okradł ją, a teraz porzucił. - Lepiej - odpowiedział doktor - że

to się prędko wyklarowało, aniżeli gdyby miało się przeciągać całe lata. Renata wydaje

mi się z natury dzielną kobietą, która da sobie w życiu radę. Iii Już trzy miesiące siedziała

Renata w Berlinie, nie mogąc znaleźć żadnego zajęcia. Pilnie studiowała ogłoszenia w

gazetach, ale jej oferty pozostawały bez odpowiedzi, a gdy się przedstawiała, doznawała

odpowiedzi odmownych. A tymczasem jej zasoby pieniężne topniały i z dnia na dzień

upadała na duchu. Te trochę robótek ręcznych, jakie udało jej się otrzymać, nie mogły

zapewnić jej utrzymania. Właścicielka pensjonatu radziła Renacie, by przyjęła miejsce

pielęgniarki chorych, a choć zajęcie to wydawało się jej niemiłe, to jednak z wolna

oswajała się z myślą, że nie będzie miała innego wyboru, zwłaszcza że w danym

wypadku będzie mogła liczyć na poparcie dr Helmana. Wybierała się już nawet w tej

sprawie do doktora, gdy nagle otrzymała od niego list: "Droga pani Renato! Mam

wrażenie, że znalazłem dla pani coś odpowiedniego. Proszę mnie odwiedzić jutro w

południe i przyjąć zapewnienie mego szacunku i życzliwości". Była tak zdenerwowana,

że męczyła się przez całą noc, nie mogąc zasnąć. Czyżby znów miała doznać

rozczarowania? Traciła już zaufanie w swe siły i czuła, że jeżeli i tym razem się nie uda,

straci chęć do życia. Punktualnie o dwunastej zadzwoniła do drzwi lekarza. Przyjął ją

rozpromieniony. - Witam panią, pani Renato, niech pani spocznie. Mam dla pani dobrą

wiadomość. Serce jej biło w niepewności i z trudem zdołała wymówić kilka słów

podziękowania za pamięć. - Niech mnie pani posłucha! - mówił doktor. - W zeszłym roku

operowałem niejaką panią Tornau, wdowę, zamożną obywatelkę ziemską, która potem

przebyła u mnie w klinice kilka tygodni. Jest to osoba niezwykle sympatyczna i

kulturalna. Choć całkowiecie odzyskała zdrowie, jednak nie czuje się na siłach, aby sama

jedna mogła prowadzić zarząd dużego domu. Syn jej, kawaler, zajmuje się

gospodarstwem rolnym. Otóż prosi mnie pani Tornau, bym jej zarekomendował

zastępczynię. Jest tam również gospodyni, do której należy drób i nabiał, a pani von

Tornau poszukuje osoby młodej, inteligentnej, która by dotrzymywała jej towarzystwa,

zastępowała ją w ogólnym gospodarstwie kobiecym i uzupełniała jej potrzeby duchowe...

Mam wrażenie, pani Renato, że posada ta jest wymarzona dla pani. - Boję się o tym

myśleć, by nie spłoszyć szczęścia, panie doktorze! - rzekła Renata, naprawdę

uszczęśliwiona. - Tym razem zależy tylko od pani, by nie wypuścić z rąk okazji, jaka się

trafia. Zgadza się pani z niej skorzystać? - Czy się zgadzam? Ależ naturalnie, panie

doktorze! - odpowiedziała skwapliwie. - Jest tam jednak pewien warunek... - rzekł lekarz.

- Jaki mianowicie? - spytała zaniepokojona. - Otóż syn pani von Tornau życzy sobie, aby

towarzyszka jego matki była osobą nie związaną żadnymi względami rodzinnymi, by

całkowicie mogła się poświęcić jego matce i to nie na czas krótki, lecz na przeciąg kilku

lat... Dlatego też uważam za wskazane, by pani zaakcentowała w swej ofercie, że pani

jest wdową, bezdzietną i niczym nie związaną z rodziną. - Jeżeli warunek ten jest

konieczny, to podam się za wdowę i wymienię nawet moje panieńskie nazwisko. Jako

Renata Werkent czuć się będę swobodniejszą, a przecież nikogo to nie obchodzi, że

mąż mnie opuścił i wyjechał na drugą półkulę. - I ja jestem tego zdania, pani Renato, i

rad jestem, że pani bez długiego namyślania się powzięła to rozsądne postanowienie.

Uśmiechnęła się z ironią. Czy mogła się wahać? Czy miała inny wybór? - Bylebym tylko

odpowiadała wymaganiom! - rzekła. - NIe święci garnki lepią! - odparł żartobliwie lekarz.

- Da pani sobie doskonale radę, jestem przekonany. - Jakże jestem panu wdzięczna, jak

mam podziękować panu doktorowi! - Najlepszym podziękowaniem będzie dla mnie,

jeżeli pani czuć się będzie zadowolona i jeżeli życie pani ułoży się pomyślnie. - Postaram

się, aby życzenia pańskie spełniły się i proszę niech pan się nie gniewa, jeśli z początku

będzie to może szło trochę kulawo. - Na pewno pójdzie gładko. Niechże więc pani będzie

dobrej myśli i czeka cierpliwie na moją odpowiedź. Odbierze ją pani prawdopodobnie w

końcu tego tygodnia. Iv Dwór w Tornau, zwany w okolicy zamkiem, był starą budowlą o

grubych murach i głęboko osadzonych w nich oknach. Front jego zdobiły cztery kolumny,

a obydwa narożniki frontowe dźwigały na sobie wieżyczki, co mu naprawdę nadawało

charakter średniowiecznego zameczku, zwłaszcza z oddali. Należał on od setek lat do

rodziny von Tornau i utrzymany był z całą starannością, stanowiąc prawdziwie pańską

siedzibę, tak różną od nowoczesnych, cudacznych willi, mających pretensję do wiejskich

dworów. Majątek ziemski przechodził z pokolenia na pokolenie i choć nie stanowił

magnackich włości, to jednak był to pokaźny szmat roli i lasu, doskonale

zagospodarowany i nie zadłużony. íe zaś Tornau'owie byli ludźmi rozumnymi i szli za

postępem czasu, więc ziemia ich była w kulturze inwentarza w doskonałym stanie, a

główny folwark takie miał budynki, że czynił wrażenie jakby małego miasteczka.

Dzisiejszy właściciel, Ralf von Tornau, człowiek młody, gdyż zaledwie

trzydziestopięcioletni, był wyłącznym posiadaczem majątku. Ojciec jego powrócił z wojny

francuskiej jako inwalida i zmarł wkrótce z ran, które nie chciały się goić, pozostawiając

nazwisko i majątek jedynemu synowi Ralfowi. Od tej chwili Ralf, który dotychczas

prowadził niefrasobliwy żywot studenta w Bonn, wstąpił w ślady przodków i osiadł na roli,

jako pracowity i dzielny agronom, pod troskliwą opieką kochającej go i powszechnie

szanowanej matki. Jak to bywa na wsi, utrzymywali liczne stosunki sąsiedzkie, ale bez

hucznych i wystawnych przyjęć. - I na to przyjdzie czas! - mawiała pani von Tornau. -

Niech tylko Ralf wprowadzi pod nasz dach żonę. Była to jedyna jej troska. Tyle było w

sąsiedztwie panienek ładnych i zamożnych, ale jakoś nic się nie kleiło. Ralf von Tornau

był przystojnym, postawnym mężczyzną. Wysokie czoło znamionowało inteligencję, a

duże, stalowe oczy patrzyły rozumnie, cokolwiek marzycielsko na świat. Blondyn z

ładnym wąsem i zgrabnie skrojonymi ustami był miły i ujmujący w obejściu, może za

poważny na swoje lata, zwłaszcza w oczach matki. Dawniej był wesoły, niefrasobliwy i

płochy, nagle jednak zmienił się i spoważniał. Wiedziała, co było tego przyczyną, ale nie

poruszała tego tematu, wiedząc, że to do niczego nie doprowadzi. * * * Przed sześciu

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: