Homoseksualizm w historii.pdf

Patrick Ulrich Schedle

Homoseksualizm w historii

Próbując zrozumieć siebie jako kobiety i mężczyzn o tożsamości homoseksualnej

zaczynamy myśleć również o historii. - Czy lesbijki i geje to zjawisko współczesne? Czy

też ludzie podobni do nas żyli już wcześniej - przed stu, dwustu laty, w czasach

starożytnych?

Poszukiwanie własnej tożsamości i historii związane jest z afirmacją. Ludzie

heteroseksualni nigdy nie zadają sobie pytań, dlaczego kochają płeć przeciwną a nie

własną, choć z punktu widzenia psychoanalizy pytania takie byłyby całkiem właściwe.

Należy przy okazji podkreślić, że psychoanalitycy nie zdołali do tej pory udzielić

ostatecznych odpowiedzi i kwestia miłości heteroseksualnej pozostaje otwarta.

Jako geje i lesbijki skłaniamy się ku temu, by uznać nasze uczucia za zjawisko zupełnie

normalne, które wykracza poza naszą epokę i dotyczy wielu ludzi, również naszych

przodków. Przykładowo - kiedy czytamy w "Uczcie" Platona rozmowę szacownych

Ateńczyków o miłości, to wiemy, że chodzi im o miłość mężczyzny do mężczyzny. Kiedy

oglądamy grecką wazę z rysunkiem przedstawiającym mężczyznę z penisem we

wzwodzie dotykającym uda nagiego młodzieńca, to czujemy i wiemy, że obraz ten jest

przedstawieniem homoseksualnego aktu. Poprzez literaturę i sztukę możemy sięgnąć

daleko w przeszłość, aby w zamierzchłych czasach szukać odpowiedzi na pytania o

własną tożsamość.

Zjawiska określane mianem "homoseksualny" istniały zapewne już u zarania historii

ludzkości - od czasów, kiedy nasi prehistoryczni przodkowie zaczęli łączyć się we

wspólnoty. Obecnie biolodzy uważają, że zachowania homoseksualne występowały i

występują nie tylko u homo sapiens, ale również pośród innych zwierząt i wśród różnych

gatunków. Nas interesuje jednak historia lesbijek i gejów, dlatego nie będziemy zagłębiać

się w ten problem, pozostawiając go uczonym zoologom.

Kiedy zaczniemy przyglądać się pojęciu 'homoseksualizm', to odkryjemy, że kariera tego

słowa jest bardzo krótka i liczy ono sobie nie więcej niż 150 lat. Słowo

"heteroseksualizm" narodziło się zresztą jeszcze później. W takim przypadku warto sobie

zadać pytanie, czy starożytni Grecy uważali stosunki seksualne z młodzieńcami za

homoseksualizm - z dużą dozą prawdopodobieństwa możemy przypuszczać, że nie,

ponieważ grupę ludzi o tożsamości homoseksualnej wyodrębniono z ogółu

społeczeństwa dopiero w XIX wieku! Możemy pokusić się również o stwierdzenie, że to

my sami ugruntowaliśmy pojęcie homoseksualizmu - od czasu poszukiwania własnej

tożsamości w historii ludzkości i rozpoczęcia walki o prawa lesbijek i gejów do godnego

życia.

Kiedy młody i piękny Alkibiades dzielił łoże z Sokratesem, nie czynił nic, z czego

musiałby się w owych czasach tłumaczyć. Wprost przeciwnie - jego zachowanie było

typowe dla greckiego młodzieńca, który pragnął uznania i awansu społecznego: wchodził

w miłosny związek ze starszym mężczyzną i był na jego usługi. Zachowanie takie nie

było uznawane za moralnie naganne - chłopcom wypadało mieć starszego "miłośnika":

opiekuna, najlepiej mędrca, mężczyznę dojrzałego i doświadczonego. Za moralnie

podejrzane uznawano związki homoseksualne pomiędzy mężczyznami w tym samym

wieku. Dziś związki takie zwykliśmy nazywać partnerstwem, w starożytnej Grecji jednak

okrywały obu kochanków hańbą. Według zwyczaju dopuszczalne były jedynie związki

typu "nauczyciel - uczeń". Chłopiec poddawał się starszemu kochankowi, pozwalał się

prowadzić, był usłużny. W takim układzie młodzieniec musiał pozostawać zawsze stroną

pasywną, dojrzały mężczyzna grał rolę aktywnego kochanka.

Jednak mężczyźni o tożsamości homoseksualnej istnieli również w starożytności.

Możemy przypuszczać, że albo ukrywali swoje związki, albo poddawali się

obowiązującym zwyczajom i praktykom: starszy wiązał się z młodszym, młodszy ze

starszym. Jawny związek dwóch równolatków uznawany był za rozwiązłość. Zatem

homoseksualizm był w antycznej Grecji uznawany za zjawisko najzupełniej normalne, ale

jedynie wtedy, gdy związki jednopłciowe powstawały według bardzo surowego kodeksu

moralności.

"Grecka miłość" przetrwała aż do drugiego wieku naszej ery. Wraz z ekspansją

chrześcijaństwa w Cesarstwie Rzymskim związki jednopłciowe były najpierw

wyszydzane i obśmiewane, następnie zostały zakazane, a homoseksualnych partnerów

surowo karano. Winą za penalizację homoseksualizmu nie należy obarczać jedynie

chrześcijan. Według niektórych badaczy istniały pierwotne rzymskie gminy wyznawców

Chrystusa, którzy dosłownie traktowali przykazanie "miłowania bliźniego swego jak siebie

samego".

Chrześcijanie przejęli jednak prawa rzymskie, obyczajowość oraz wyobrażenia o

moralnym życiu. Wśród Rzymian stosunki pomiędzy mężczyznami były surowo

wzbronione. Z historii znamy wyroki śmierci wydawane w Cesarstwie na mężczyzn

żyjących w jawnych związkach partnerskich. Nieoficjalnie dozwolone były stosunki

homoseksualne z niewolnikami, których status w starożytnym Rzymie był bardzo niski -

traktowani byli oni jak towar, rzecz, nie podlegali zatem prawu. Seksualne wykorzystanie

niewolnika przez pana nie pociągało za sobą skutków prawnych i było dozwolone.

Właściciel mógł zrobić wszystko - wszak zapłacił za swoją "rzecz". Po uznaniu w

Cesarstwie Rzymskim chrześcijaństwa jako powszechnie obowiązującej religii

zabroniono wszelkich stosunków homoseksualnych - dla chrześcijan bowiem wszyscy

byli równi przed Chrystusem. Dawne prawo uznające niewolników za rzeczy uznano

zatem za nieważne.

O ludziach homoseksualnych w epoce średniowiecza nie wiemy zbyt wiele. Zachowało

się niewiele źródeł historycznych. Z których można wyciągnąć jakiekolwiek wnioski

dotyczące życia gejów i lesbijek w wiekach średnich. Znakomita większość tych źródeł to

wyroki i dokumenty sądowe. Wynika z nich, że homoseksualizm traktowany był jako

forma czarownictwa, sodomia, bratanie się z diabłem, czary lub nawet kacerstwo. Z

zachowanych źródeł wynika, że homoseksualizm był brutalnie tępiony. Niektórzy

mediewiści uważają jednak, że tak krwawy obraz średniowiecza jest znacznie

przesadzony i wynika z ograniczenia dostępnych źródeł do wyroków sądów. Odważniejsi

badacze pokusili się o postawienie hipotezy, że i we wczesnych wiekach mężczyźni

mogli wchodzić ze sobą w ścisłe związki i nie kończyli od razu na stosach.

Prawdopodobnie istniała w średniowiecznej Europie pół jawna "homoseksualna

subkultura". Słynny jest przypadek polskiego króla Władysława III, który zginął w 1444

roku w bitwie z Turkami pod Warną. Ówcześni dziejopisarze uznali tę tragedię za karę,

jaką władcy wymierzył Bóg za "przeciwne naturze stosunki z mężczyznami".

Homoseksualizm jako taki jest "wynalazkiem" XIX wieku. Przed 150 laty po raz pierwszy

zaczęto interesować się naukowo tym zjawiskiem. Stało się to przy okazji badań nad

ludzką seksualnością, które stały się wówczas modne i urosły szybko do miana

poważnej dyscypliny naukowej. Po wielowiekowej karierze jako grzeszny występek

homoseksualizm zaczął być traktowany jak choroba. Jej przyczyn dopatrywano się w

deformacji psychiki. Warto przy okazji zauważyć, że kiedy przyporządkowano

zachowania homoseksualne do grupy "perwersji", dopiero wtedy zaczęto myśleć o

heteroseksualizmie jak o normie: oto niemalże z dnia na dzień naukowcy wynaleźli

"normalność heteroseksualizmu".

Na początku biegłego stulecia Sigmund Freud stworzył naukowe podwaliny teorii

opisującej "polimorficznie perwersyjną seksualność" dziecka. Według tej teorii

homoseksualizm można uznać za normalne zjawisko. Mniej więcej w tym samym czasie

berliński lekarz Magnus Hirschfeld otwiera w stolicy Niemiec Instytut Nauk o

Seksualności, gdzie poświęcono się szeroko zakrojonym studiom m.in. nad

homoseksualizmem. Hirschfeld uznał gejów i lesbijki za tzw. "trzecią płeć", która jest

jedną z opcji seksualności człowieka i należy ją zaakceptować. Od tego czasu badacze

"homoseksualnej historii" datują początek ruchu emancypacyjnego - w Berlinie, a także i

w Londynie zaczęły powstawać jawnie działające kluby dla homoseksualistów, wielu

ludzi zaczęło się angażować w rodzący się ruch emancypacyjny, którego celem było

przeforsowanie w mieszczańskim świecie poglądu o normalności homoseksualizmu.

W Berlinie lat dwudziestych istniała przebogata subkultura gejowsko - lesbijska - wraz z

jej pozytywnymi i negatywnymi stronami - która narodziła się dzięki pracom doktora

Hirschfelda, duchowemu klimatowi stolicy Niemiec i chaosowi czasów Republiki

Weimarskiej. Rozwój tej kultury skończył się nagle - wraz z dojściem do władzy przez

narodowych socjalistów. 6 maja 1933 roku Instytut Nauk o Seksualności oraz bogata

biblioteka zostały całkowicie zniszczone przez bojówki skrajnie prawicowych studentów.

Dzieło doktora Hirschfelda było pierwszą instytucją w Niemczech, która padła ofiarą

nazistów. Nie lepiej wiodło się Freudowi - wyszydzony jako Żyd, zaszczuty i poniżony -

opuszcza Austrię. W odróżnieniu do Hirschfelda jego dzieło nie popadło w zapomnienie -

wybitny psychoanalityk był już wówczas zbyt znany, a jego prace drukowano na całym

świecie.

W czasach III Rzeszy geje byli prześladowani i osadzani w więzieniach oraz obozach

koncentracyjnych. Wzorem Żydów homoseksualiści byli oznaczani w kacetach osobnym

znakiem - różowym trójkątem. Współczesny ruch emancypacyjny obrał sobie go sobie

symbol i zmienił jego pejoratywne znaczenie. Wielu gejów straciło w obozach życie - nie

tylko dlatego, że w ramach akcji eksterminacyjnych posyłani byli do komór gazowych, ale

również z tego powodu, że stali w pierwszym szeregu na stracenie, kiedy innym

więźniom udawała się ucieczka lub najmniejszy choćby bunt. Zarówno Żydzi, jak i

więźniowie polityczni zostali po zakończeniu wojny zrehabilitowani przez Republikę

Federalną Niemiec. Homoseksualiści do dziś nie doczekali się podobnego aktu

prawnego.

Po wojnie ruch gejów i lesbijek praktycznie nie istniał. Przebudzenie nastąpiło dopiero na

fali ożywczych politycznych i obyczajowych przemian po 1968 roku. Powstanie kolejnej

fali ruchu homoseksualistów nastąpiło 27 lipca 1969 roku. Tego dnia policja

zorganizowała nalot na gejowski bar Stonewall przy Christopher Street w nowojorskiej

dzielnicy Greenwich Village. Akcja policji wywołała gwałtowne protesty, doszło do

zamieszek, walki uliczne trwały dwa dni, po obu stronach byli ranni. Na skutek tych

wydarzeń w większych miastach Stanów Zjednoczonych zaczęły powstawać organizacje

walczące o prawa mniejszości seksualnych.

W tym samym czasie w cieniu protestów studenckich w zachodniej Europie zaczął

kształtować się ruch lesbijski i gejowski. Te nieformalne organizacje różniły się, jeśli

chodzi o polityczne fascynacje, strukturę i sposób działania. Wszystkie grupy widziały

przed sobą jeden i ten sam cel: walkę z prawicową i społeczną dyskryminacją oraz

poszukiwanie pozytywnego obrazu homoseksualisty.

W latach siedemdziesiątych w miastach amerykańskich istniała barwna i łatwo dostępna

homoseksualna subkultura. Wiele organizacji lesbijek i gejów angażowało się również w

politykę oraz organizowało grupy wsparcia. Potem pojawiło się nowe zagrożenie - AIDS.

Początkowo homoseksualiści nie traktowali poważnie doniesień o nowej chorobie.

Powszechny był pogląd, że prawicowi lekarze i politycy rozpuszczają plotki o

nieistniejącym wirusie, aby ograniczyć gejom i lesbijkom z trudem wywalczoną wolność.

Doniesienia o chorobie okazały się jednak prawdziwe - wolności seksualnej postawili

tamę nie politycy, ale wirus HIV. Od początku lat 80-tych epidemia AIDS stała się jednym

z głównych tematów ruchu gejowskiego.

Pojawienie się AIDS miało nie tylko same negatywne skutki. Zachodni politycy i

zachodnie społeczeństwa nauczyły się rozmawiać o seksualności o i samym seksie bez

fałszywego wstydu, odkryto również konieczność rzetelnego i odartego z ideologii

uświadamiania młodzieży. W obrębie ruchu emancypacyjnego pojawiło się nowe

zjawisko - poczucie solidarności oraz przewartościowanie rozumienia siebie jako gej i

lesbijka. AIDS obnażyła również prawdziwe oblicza niektórych kościołów,

fundamentalistycznych chrześcijan i ideologii, które zaczęły obarczać ludzi

homoseksualnych pojawienie się i szerzenie choroby, wykazując się przy tym ignorancją

graniczącą z ciemnogrodem. Przy okazji ataków na gejów i lesbijki stała się widoczna

ukrywana skrzętnie nietolerancja tak zwanej "milczącej większości".

Historia wskazuje nam przyszłość. Tylko od nas zależy, czy nasze przyszłe dzieje

kształtowane będą tak jak w przeszłości - poprzez prześladowania, więzienia, choroby i

śmierć. W naszych rękach spoczywa nasza przyszłość - od zaangażowania sprawnych i

prężnie działających organizacji gejów i lesbijek, ale również od ludzi prywatnych - nas

wszystkich, zależy, czy będziemy żyć w świecie wolnym od uprzedzeń.

źródło: Gaystation.de

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: