Muller Herta - O ojcu i matce, dokładnej miłości i wspólnocie.pdf

(544 KB) Pobierz
254354413 UNPDF
Oojcuimatce,dokładnejmiłocii
wspólnocie
KatarynaLecyoka08-10-2009, ostatnia aktualizacja 08-10-2009 16:00
ZHertąMüllerromawiaKatarynaLecyokaromowaotałaopublikowanawprogramie
Festiwalu Dialog Czterech Kultur 2008
„Ojcowie”Twojetektybudowaneąobraów,którepotraiąbydprepikneiprerażające
jednocenieJakieobraymapredocaminadwikłów„ojciec“i„matka“?Cyobrayte
różniąidlaCiebiewniemieckimirumuokim?
Napocątkumaijedenobra,uktałtowanywdieciotwie,bardokonkretny,rodicetowkoocu
realne potaci To na nich bauje ten obra, który caem roera i, uogólnia Mam
prawdopodobnie bardo wiejki wierunek matki i ojca, wiejkie jet też moje autorytarne
wyobrażeniehierarchii,którepotkałamponowniewdyktatureMyl,żekażdadyktaturajet
wiejka,ponieważmuibydkontrolowanaprepanujących,awicprejrytaDlategodyktaturanie
może byd komopolitycna, nieoblicalna lub miejka Z pewnocią itnieje różnica midy
niemieckimiirumuokimiłowami„matka“i„ojciec“Rumuokiegonaucyłamipóno,dopierow
wieku15latiwtedyodkryłam,żewtymjykuitniejewielewrotówipowiedeo,wktórych
wytpujełowo„mama“Pretakctetoowanieykujeonoinnenacenieniżwniemieckim
Ponieważwciążjewypowiada,tajeibardiejdowolnetajeiteżmożebardiejpatetycne,
gdyżwytpujewtyluprekleotwachWRumuniijetnaprykładtakaupa„ciorba“,odrobiną
mia,aleprewagąwarywKiedygotowanotupwwielkichkuchniachibyłojejamało–
możeretątakmiałobyd– doretkiupydolewanowciążwodItaretkaupynaywałai
„ciorbamama“,tonacy„matkaupa“,łowo,któregoponiemieckuwogóleniemogobie
wyobraidRumuokie„mama“brmibardiejmikkoniżniemieckie„Mutter“,inacejdajei
wpledwwroty,prekleotwa„Mama“tojykdiecka,łowodwikonaladowceNiemiecka
„Mutter“jetkanciata„Tata“wporównaniu„mama“wytpujeradiejwrumuokimTo
ocywite,żewróżnychkulturachłowatemająinnekonotacjeaddamHuajntworyłokrelenie
„matkawytkichbitew“Wilamieludiereagująagreją,jeliobraiimatklubiotr– co
widielimywprypadkuZidanaMatka,iotrajakonajwyżedobro,któregotrebatrecjak
każdejwłanociKiedyjednakadamyobiepytanie,dlacegołowo„matka“lub„iotra“odgrywa
włanietakąanieinnąrol,odkryjemyupełnieinnąrecywitodMianowicieżewcodiennoci
ilamkiejrodinymatkaicórkaącałkowicieubewłanowolnioneKiedyktojettakobeyjnie
chroniony,pojawiaipytanie,dlacegoiwcyimintereietoidiejełowa„matka”i„ojciec”
odgrywająwkażdejkultureważnąrol,ponieważ ąpunktemwyjcialudkiegożyciaNawetjeli
niemarodiców,maichprenieobecnodWtedytobólciktałtujeWrumuokimłowate
potkałymnieniejakorodice,tylkoprywatniewprekleotwachioicjalniewideologicnymjyku
dyktaturyPonieważNicolaeCeauşecubyłojcemwytkichdieci,aElenaCeauşecumatką
wytkichdieciChcianoubewłanowolnidrodiców,prekaadwychowaniepryłychpoddanych
parze dyktatorskiej – dokładnietotkwiłoniewypowiedianiewtymokreleniuPotem,jużpo
wyjedieRumunii,robiłamkolażeiużywałamwnichłów„ojciec”i„matka”jakocytychpojd
ojciecranieżyje,rajetpijakiemNiechodiłomijednakokonkretnąoob,aweuważałam,że
tymidwomałowamimożnawtektachtak dużodiaład,ponieważameiebiemajątak
intymnąkonotacj
Wpolkiejdebacie„Powróttaty”pojawiłaimidyinnymitea,żeocjalimpobawiłojca
włady,odbierającmucciowomożliwoddecydowaniaowłanejrodinie,awżającjego
„mką erpanowania“Nieułatwiłwprawdieemancypacjikobiet,ale„wyprowadił“je
domu,mieniającwtenpoóbrównieżtounkiwrodinie„Beradni“ojcowiewycoywalii
rekomowtedyżyciarodinnego
Niewiem,cywRumuniiojciecotałpobawionywładypreytuacjpolitycnąIcypreto
wycoałiżyciarodinnegoWRumuniipanowałbardokonerwatywnypodiałrólWtradycji
chłopkiejojciecnienależydointymnejeryrodiny,tojetracejrolamatkiOjciecjetpoa
domem, arabiapieniądeibijematkWytko,coijakowiążeopiekąlubcułociąalbo
gopodartwemdomowym,utrymywaniemporądku,należydokobietKiedydochodidorowodu,
mżcynaponoimniejąodpowiedialnod,ponieważeraintymnaojcanie jest w rodzinie w
ogóleaprogramowanaOnjetaktoremgopodarcym,łużydoinanowegoutrymaniatruktury
Kiedydajenog,niemuitoonacademocjonalnejkatatroy,ctotooberwowałam
TenbrakucetnictwaojcawidadwtworonychpreCiebiepotaciach,chowającychia
gaetą,bemylniegapiącychiwtelewiorlubuciekającychdoknajpyTomatkiorganiują
codiennod,podejmująważnedecyje
Tak,gadaiMójojciecnawetniewiediał,gdieąjegoubraniaMamakładłamu je rano na
kreleGdybymuiałnaledkarpetkilubkoul,niemiałbypojcia,gdieukadletonie
wiadcyopobawieniuwładyTo,corobiłmójojciec,tojetniełychaneawłacenieinnego
cłowieka,którymuitrocydirównieżoto,żebyondobrewyglądał,żebybyłcyty,żeby
mieniałbielinTo,żeocekiwał,żebygoobługiwad,teżbyłoormąwłady
Wewpomnianejdebacie„Powróttaty”,którąpoprediładykujaobiciudieci,redakcja
„GaetyWyborcej”dotałaetkilitówopowieciamioojcach,ełowami,którychdieciojcom
nigdyniepowiediałyOjcowietychlitówjawiąictonieobecni,imni,okrutniMimoto
wieledorołychterajużdieci,pragnieimprebacyd,pretoprebaceniedobydichmiłod
Czy znasz ten fenomen?
Roumiem t potreb, aby w jaki poób wymuid miłod ojca Jej brak lub cciowe jej
pobawieniewmacniaucucia,ponieważpragnienienienajdujepełnieniaJarównieżtkniłama
blikociąojcaMatkprecieżmiałamMójojciecbyłeemanemialkoholikiem,alejakodiecko
kochadniemogłamgotylkodlatego,żemitowciążuniemożliwiałPocątkowowymykałimojej
miłocipreto,żeprawienigdygoniewidiałam,akiedypónymwiecoremipojawiał,był
pijany. Natomiatpolatach,kiedydotarładomnietahitoriaicałeuwikłaniemniejoci
niemieckiejwnarodowyocjalim,utrudniłotomojąmiłoddoniegoPopijakupiewałnaitowkie
pioenkipiewałje,ponieważdlaniegobyłytopioenkimłodoci, ale ja tego nerwowo nie
wytrymywałamZroumiałamwtedy,żeonwogóleniemylałnadtym,coonacałatacaławojna,
coonapowodowałaprawił,żegłowąniemogłamgokochaderceucudjetprecieżwgłowie,a
onaniedopucałajegoblikociCaami,kiedyprekilkatygodniniepiewał,mylałam,żei
mieniłlepojakimcaienowupiewał,wytkobyłonowupotaremuinowunicone
Potrairoumied,kiedyludiemówią,żewłanieojcabardiejkochali,żepragnlibyjegoblikocii
byliby gotowi prebacyd mu To jet tak, jakby i było na głodie, odcuwa i potreb
„nadrobienia“aległychucudIdotycytowiąkurodicamitak,jakiinnychwiąków
Wtradycyjnymobraierodinywładaojcajetankcjonowanawolą bożą,onżywiidyktuje
prawaObecniewładojcowkąatąpiławładarodicielka,coracciejpoukujemynowych
modelówrodiny,ojcotwa,tocyinatentematwieledykujiCynatorównieżNiemiec?
OdkądwNiemcechUrulavonderLeyenjetminiterdoprawrodiny,analiujeigorąckowo
piramidwiekuNiemcyżywiąobawy,żeytememeryturałamiei,ponieważrodiiamało
dieciLudiechcąwobodniejegożycia,adiecijednakwiążąDykujenadtymtrwająodlat,
uprawianajetpropagandanarecrodeniadieci,apryokajimówiirównieżoroliojcaOtym,
żepowinienbradurlopojcowki,żepowinienajmowadidieckiemIntenywnodtychdebati
promowania„nowego“ojcotwawiadcyjednakiotym,żerównieżnaachodieądużeróżnice
midyroląmatkiiojca,równouprawnieniewcaleniejettujeceocywite
W mowie O kruchej kontrukcji wiata pie,żeojciecicauniemożliwiliponowneobjawienie
iwdikuwtwoimżyciuCotonacy?
OjciectotahitoriaPomoichwytkichlekturachonarodowymocjalimie,niepotrainic
pocądełowemwdikWdikniewróciJelicootałotakdoctnienicone,ijeliwłany
ojciec ucetnicyłw tym, toojciec jet jednym powodów, dlaktórych to łowo taje i
niemożliweInnympowodemjetca– mójwłanycawRumunii,mojacodiennodidyktatura,
grobymierciąitrachNiewierwto,żeco,cootałocałkowicienicone,możepojakim
caieobjawiditak,jakbynicinietałoNiewierwtopoprotuPrełuchania,aretowania
pryjaciół,agrożenieżycia,nikanieludi,politycnemordyiinceniowaneamobójtwa,włane
traumy – tegowytkiegoniedaiconądDotegohitoriaojca,ałowanie hitoriiprereżim
Niepotraipoprotupowiedied,terawytkojetdobre
Wiewłaciwiekiedyijakuwiadomiłaobiehitoriwegoojca?
WcałkiemwycajnypoóbWiediałam,żejegopokolenie,żewycywewibylipotronie
Hitlera: albow,albowWehrmachcieWiediałam,żeRumunintonecuteżbylipotronie
Hitlera,tawinadotycyławytkichKiedywyniołamidomiata,acłamcytadNaprykład
Celana,którypochodiłBukowinyPodiwiałamgoTo,ocympiał,byłodlamnieokiem,nie
potraiłamitymuporadCentralnymtematemCelanajetagładaŻydówBukowiny,włanych
rodiców,równieżpocuciewiny,żeniebyłogowdomu,kiedyichabraliideportowaliWkoocu
doprowadiłogotodoamobójtwamnieniedawałopokojuJanebyłodlamnie,żeurodiłam
ipotronietych,którybyliodpowiedialniabrodnienaimuNicwprawdienatoniemogłam
poradid,alewciążkołatałamiipogłowiemyl,żemójojciecwpierwtowytkoobacył,a
potemmniepłodiłWróciłprecieżniewoliidopierowtedyożeniłimatką,awicmiałwobie
tcałąwojnByłotoupiorne,aleniemogłamtegoprecieżmienidZacłamcytadkiążkio
narodowym socjalizmie, Klemperera LTI , Sursis pour l’orchestre Fanii Fenelon lub Państwo SS Eugena
KogonaNigdyniewróciłamjużdomojejwitaka,jakająopuciłamCaławiokawydawałamii
byd milcącą mową Znałam djcia pudełek po butach, chowano tam wytkie możliwe
otograie,równieżtecaunarodowegoocjalimuWymachiwanielagamiewatyką,wtej
diure,naupełnymadupiu,tanienabecceiwydieranieiTonależałowówcadocenograii
wytkichetynówwiejkichNigdyichnielubiłam,muykadtaniebudiławemnieachwytu,
nawetkiedybyłamjecedieckiempomoichlekturachuykałyjecetenpomak
Cykiedykolwiekromawiałaotymojcemlubkimrodiny?
TobynicniedałoChłopinieromawiająOjciecnigdynieopowiadał,copreżyłpodcawojnyNie
robiłnic„cególnego“,niemiałżadnejprywódcejunkcji,byłnatoaprotyleawe,kiedy
byłpijany,piewałtepioenkiItakbyłowcałejwikiedymżcyniobiepopili,takpopółnocy,na
weelach,acynalipiewadFahrenwirnachEngeland lub Urlaubsschein. Jako dziecko nic z tego nie
roumiałam,precieżżadenchłopniejediłnaurlopNiemogłampojąd,gdieiwybierają
Dopierokiążekdowiediałami,ocochodiłotobyłichwojennyromantympiewając,nowu
byli chojrakaminacołgach,myleliopodbojuitdJakbywojnabyłajedynieichmłodocią,nie
żałowaliżadnychbrodniDoprowadałomnietodoałuCtoprywoiłamojcu„piegel“,ra
pokaałamnaprykładartykułoBuchenwaldie,edjciamitoówokularów i butów w trakcie
dokumentacyjnymnaterenieoboukoncentracyjnegoNictoniedałoNiedopomyleniabyło,żeby
najakimweelunieapiewałtanowiłcdtego,opakowanywwojąwiejkąwpólnot,wgrup
woichrówieników,którychwycybraliudiałwtejwojnieCaemmówiłnajwyżej,żeRojanie
tocyoworobilitakamojakNiemcyTowytkoTunieudałabyiżadnadykujaZabardo
oddaliłamiodmoichrodiców,odkądamiekałamwmiecieTobylibardoprociludie,ich
wzroknieigałpoagranicewioki,iwcaleteżtegoniechcielijaprychodiłamewnątr,
pachniałammiejkimpowietremTojużimwytarcało,byłowytarcającopodejrane
Sądi,żedlanichhitoriaIIwojnyrecywicienieitniała,niemogłapredredidoichwiata
naitowkiegoromantymu,cyteżbyłatowypartahitoria?
Moimdaniembylitakproci,żenicegoniemuieliwypieradTominło,miałomiejceiinie
udałoCtomówili,żepregralimywojnZajakącenwygralibytwojn,nadtyminie
atanawialiłowowyparcietointelektualnełowoPonadtopewnąrolwktałtowaniuich
potawypowojnieodegrałopocucienieprawiedliwociNiemcybyliwprawdiewinni,aledla
RumunówaaymwRumuniiwinponoiła jedynieniemieckamniejodChociażRumunia
ntonecupopierałaHitlera,walcyłapodtalingrademitounkowopónomieniłatron,to
Niemcyawebylinaitami,aWgry– poplecnikamiHorthyegoamiRumunialicaliido
aliantówByłotowielkiekłamtwo,reżimkomunitycnyuprawiałbewtydneałowaniehitorii
TonapawałogorycąCi,któryamiwytkopreżyli,wiedieli,żebyłoinacejFakt,żetylko
mniejociobarcanoodpowiedialnocią,budiłpreciwipogłbiałacitod iupórFakt,że
rumuoka wikod wykłamywała obie taką hitori, na jaką miała ochot, nie pryjała
krytycnemu pojreniu na właną prełod Mój ojciec był urdnikiem, kigowym w
paotwowym gopodartwie rolnymPo 1945 otał„degradowany“ do prostego pracownika
rolnegolejegorumuokikolega,którybyłuaytówntonecu,nadalpracowałwbiure,otał
nawet dyrektorem W taki poób cłowiek akorupia i w upore i ucieka pred welką
odpowiedialnociąWtenpoóbumienieiraczej blokuje, a nie pobudza.
Ponieważtakmałomogłaidowiediedodrodiny,cypróbowałaukadnawłanąrk,
rekontruowadloyojca?WMowiepogrebowejwNiinachnarratorkaukaojcawtarych
djciachitwierdawkoocuberadnie„Nawytkichdjciachojciecatygłwpołowieruchu
Nawytkichwyglądałtak,jakbybyłwytuacjibewyjcialeojciecawenajdowałjakie
wyjcieDlategotedjciabyłynieprawdiweOdtychwytkichnieprawdiwychdjd,od
wszystkich jego aływychoblicywpokojurobiłoiimno“
Po moim wyjedie Rumunii, w roku 1987, byłam w Document Center w Berlinie Tam
dowiediałami,żeojciecmiałtopieo„Untercharührer“,alenicwicejnienalałamWiem
tylko,żebyłwangielkiejniewoli,ponieważ– jak zawsze sprytnie – niewytatuowałobiena
ramieniugrupykrwiPowiediałnglikom,żebyłwWehrmachcie,aciuwieryliwto,ponieważ
żołniere mieli po wewntrnej tronie ramienia włanie tatuaż grupą krwi Żeby
„poegregowad“niemieckichjeocówaliancitrymaliitejpolakiZtatuażemnaramieniuojciec
dotałbyidoroyjkiejniewoliZiciełotrowkądumąpyniłitym,jakichwytrychnąłna
dudkaCaem,kiedymżcyniromawialimidyobą,ajajakomałe dieckopryłuchiwałami,
kiedygraliwkartylubkrgle,opowiadaliobie„wpomnienia“,alewtedyprawienicegonie
roumiałamDopieroperpektywycau,mojąpóniejąwiedą,mogłabymtymcopocąd
Hitoriamojegoojcaniedawałamipokoju,ponieważmiałamwrażenie,żeonapanoyiwnaej
rodinie,tkwiwnimnadtalerem,kiedyjemyupOjciecnienawidiłpracynaroli,robiłpecjalny
kur,otałkierowcąciżarówekLatemctojediłamnim,kiedytranportowałcoewi do
miataiedielimywkabinieimilcelimyDrogabyławyboita,ilniktraliwiewarcałCto
mylobie,cotakiegojechałonimprerówniny,coidiałowjegogłowie?Możecałymidniami
niemylałonicymPretewytkielatanajbardiejłociłomnieto,żenieprerażałagomylo
tym,coitałopodcawojnyIżeniemożnagonaucyd,żepowinienitegopretrayd
Używapiknegookrelenia„dokładnamiłod“natakitan,kiedypołowagłowypłonielitoci,a
druga połowaamaraewtrtu„Włanietakroumiemprynależnod,toucucieapdonew
koirógpremiłodiatopionewdokładnocipojreniaUcucie,któregoniktniepobdiei
dobrowolnie,alejednocenieodktóregochtniecłowiekbyiwywolił()Dytan,który
rodiidokładnejmiłoci,wktórympragnienieiobrydenienieąpreciwieotwem,jetdla
mniediagnoąprynależnoci“
Jelimiłodunkcjonuje,jetdokładnaDlategoteżniewierwniewinnodkobiet,któredodi
mówią,żenicniewiediałyiżenajbliżiimmżcyninicimnieopowiadaliJetcotakiegowbyciu
każdąblikąoobą,cokażepytad– nawetjelimąż,brat,ojciecmilcąJeliwiem,jakąunkcj
piatują,pytamdokądchodicodiennie,coamundurnakłada,wimicegotałoitoitoTo
nieabtrakcja,toąakty,którewidadkażdegodniaIniegrażadnejroli,cytowaryąimłowacy
teżnie
Cykochaławegoojca„dokładnąmiłocią“?
Tak,dokładnamiłodonacawtymprypadkuniemożnodmiłociKiedywwiekuniepełna50lat
mójojciecdotałraka,odcuwałamocywiciewpółcucieByłamprerażona,jakoludkaitotabył
nowumoimojcem,aletanowablikodadiałałatylkonakrótkąmetTOwkrocyłonowu
midyna Odwiedałamgowpitalu,prynoiłamowoce,aleLeżałwpokojucarnym
tudentemipowiediałkiedy,żemuidielidpokójmałpąInowuwytkoległowgruach,aja

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin