Buddyzm – religia Indii o charakterze światowym, założona przez Buddę (właściwe nazwisko Siddartha a rodzinne Gautama) w V w. p.n.e.
Amidyzm – najpopulaniejsza forma buddyzmu japońskiego. Arhat - niszczyciel wroga lub nieprzyjaciela. Oznacza poziom urzeczywistnienia na którym wróg, dualistyczne lgnięcie do ego, został pokonany. Arhat – arhant – w buddyźmie – święty, który osiągnął nirwanę już za życia. Bardo - (stan pośredni, pomiędzy). Tradycyjnie mówi się, że istnieje sześć różnych stanów pośrednich czyli bardo: bardo miejsca narodzin, bardo snu, bardo medytacji, bardo chwili śmierci, bardo Dharmaty oraz bardo stawania się lub poszukiwania odrodzenia - ten stan jest tym, o który najczęściej chodzi, gdy używa się słowa bardo. To bardo jest stanem pośrednim pomiędzy śmiercią a kolejnymi narodzinami. Mówi się, że zazwyczaj trwa czterdzieści dziewięć dni. Bodhiczitta - oświecona postawa która ma dwa aspekty: relatywna oznacza dążenie do oświecenia dla dobra wszystkich istot poprzez praktykę sześciu paramit (wyzwalających działań). Absolutna jest spontaniczną, pozbawioną wysiłku aktywnością wolną od zastanawiania się i niezdecydowania. Doświadczenie przedmiotu, podmiotu i działania jako jedności sprawia, iż stan ten pojawia się automatycznie. Bodhisattwa -osoba, która w nieustraszony i pełen mocy sposób dąży do oświecenia dla dobra wszystkich istot. Dokładniej, oznacza on szczególną grupę istot, które nie tylko realizują to dążenie, ale również osiągnęły znaczący poziom urzeczywistnienia. Buddowie trzech czasów - przyszłości, czasu obecnego i przeszłości i dziesięciu kierunków - północy, południa, wschodu, zachodu, czterech pośrednich kierunków geograficznych oraz zenitu i nadiru. Czan – sekta chińskiego bud. – zbawienie osiągnie się przez ekstazę medytacyjną. Dakini - (chodząca po niebie). Istnieje wiele rodzajów i poziomów dakiń. Ogólnie to słowo odnosi się do pewnych żeńskich medytacyjnych bóstw lub Jidamów, którzy spełniają działania przynoszące pożytek czującym istotom. Dharmata, Dharmakaja - oświecony, naturalny przejrzysty stan umysłu wrodzony wszystkim czującym istotom. Prawdziwa natura umysłu. Diamentowa Droga - (tyb. Wadżrajana): metody transformacji oparte na motywacji i filozofii Wielkiej Drogi(Mahajany). Mogą być stosowane tylko w połączeniu z pragnieniem widzenia wszystkiego na czystym i doskonałym poziomie. Ta droga oparta jest na naukach Buddy Siakjamuniego, który zamanifestował się jako Dordze Czang (Dzierżący Diament)Budda Darmakaji. Składają się one głównie z ustnych i tajemnych nauk, jedne dla utalentowanych uczniów zdolnych do natychmiastowego oświecenia, a drugie opisujące stopniową ścieżkę pouczeń, w której uczeń przechodzi od jednego stopnia do następnego, dochodząc stopniowo do rozpoznania natury umysłu-oświecenia. Powiedziane jest, że praktykujący Wadzrajanę może osiągnąć stan Buddy w jednym życiu. Dzietsyn - uprzejme i grzecznościowe określenie tybetańskie, używane wobec wielkich nauczycieli. Dziesięć negatywnych działań - zabijanie, kradzież, nadużycia seksualne, kłamstwo na szkodę innych, grubiańska mowa, obmowa, bezcelowe gadulstwo, nienawiść, zawiść oraz fałszywe poglądy. Przeciwieństwem jest Dziesięć Pozytywnych Działań.Hinajana – therawada – kierunek buddyzmu propagujący ideał istoty doskonałej, którą może się stać każdy w łańcuchu wcieleń (Tajlandia, Kambodża, Laos, Wietnam). Jidam (aspekt Buddy) - olbrzymie bogactwo oświecenia wyraża się poprzez niezliczone formy energii i światła. Dzięki identyfikacji z nim w medytacji i codziennym życiu budzi się nasza natura Buddy. Jizo – dzidzo – obok bogini Kannon najpopularniejszy bosatsu japońskiego pantenonu buddyjskiego. Inicjacja - przekaz mocy. Ceremonia wprowadzająca praktykującego w pole mocy szczególnego aspektu Buddy. Może zostać udzielona przez błogosławieństwo, lub też jako początek praktyki. Wówczas uczeń potrzebuje także przekazu tekstu (tyb. lung) i ustnych wyjaśnień (tyb.tri). Kalpa - podobnie jak eon jest nazwą bardzo długiego ale nieokreślonego okresu czasu. Ogólne zna-czenie jest takie, że kalpa jest o wiele dłuższa niż eon i oblicza się ją na być może setki milionów lat. Kannon – bogini miłosierdzia w buddyźmie japońskim. Karma - (dosłownie działanie): prawo przyczyny i skutku, zgodnie z którym przeżywamy świat odpowiednio do wrażeń nagromadzonych w umyśle na skutek naszych wcześniejszych działań ciała, mowy i umysłu. Pozytywne działania prowadzą do szczęścia, negatywne zaś do cierpienia. Karuna – litość – w bud. jedna z cnót głównych. Lagtong - medytacja wglądu odkrywająca jakimi rzeczy są. Doprowadzona do perfekcji pozwala zobaczyć, doświadczyć natury umysłu. Lama (dosł. najwyższa matka) - Guru: nauczyciel. W Diamentowej Drodze jest szczególnie ważny. Bez niego uczeń nie posiada klucza do najwyższych nauk. Linia przekazu - nieprzerwany przekaz poznania natury umysłu i metod, które je umożliwiają. Mahajana - Wielka Droga. Oparta jest na naukach przedstawionych przez Buddę Siakjamuniego na Szczycie Sępa w północnych Indiach zgromadzeniu Buddów, Bodhisatwów i Arhatów. Te nauki przekraczają indywidualne wyzwolenie podkreślane przez szkołę Hinajany i nauczają większej wizji, opartej na pustce wszystkich zjawisk, wielkim współczuciu dla wszystkich czujących istot i uznaniu powszechnej natury Buddy. Mahamudra (Wielka Pieczęć, Wielki Symbol lub Wielki Gest). Jest to medytacyjna tradycja przekazywana szczególnie przez szkołę Karma Kagyu (jedną z czterech wielkich szkół Buddyzmu tybetańskiego), od Buddy Dordze Czang (Buddy Darmakaji) do Tilopy( wielki indyjski mistrz żyjący od 988 do 1069r.), aż do obecnych dzierżycieli linii. Jest to stan w którym podmiot, przedmiot i działanie są jednym, a wszystkie doświadczenia przekształcone są w mądrość i zręczne środki. Z ich jedności powstaje puste, świetliste i nie napotykające przeszkód doświadczenie oświecenia. Mahamudra zawiera podstawę, drogę i cel, będąc kwintesencją wszystkich buddyjskich nauk. Majtreja – budda mający przyjść jako następca Buddy. Mantra - naturalna wibracja aspektu Buddy. Tam gdzie się ją wypowiada on również jest obecny. Mantra jest ważnym elementem praktyki Diamentowej Drogi. Mandala - pole mocy wyłaniające się z potencjału przestrzeni. Oświecona mandala pojawia się z trzydziestu siedmiu doskonałych właściwości Buddów i Bodhisatwów. Mudra - (znak, gest, symbol) mudry są symbolicznymi gestami rąk, które mogą towarzyszyć praktykowanej medytacji. Nirwana - (poza cierpieniem) - czyli pełny rozwój umysłu, zostaje spełniony dzięki uwolnieniu się od wiary w oddzielnie istniejące "ja" oraz wyzwoleniu się od sztywnych poglądów i przeszkadza-jących uczuć, czyli usunięciu wszelkiej niewiedzy.Nirmanakhaja - ciało fizyczne, działające jako narzędzie przynoszące pożytek innym. Ośmiostopniowa ścieżka to: właściwy pogląd - czyli rozwijanie głębokiego zrozumienia, jakimi rzeczy naprawdę są, właściwa mowa - unikanie dopiekania innym i staranie się używania mowy w konstruktywny i inspirujący sposób, właściwy stosunek do działań - oznacza, że za wszelką cenę unikamy krzywdzenia innych, właściwy sposób życia - oznacza, że nie żyjemy kosztem innych i sami zarabiamy na siebie, właściwy entuzjazm - jesteśmy radośni i inspirujący, jeśli chodzi o pozytywne działania, właściwa uważność - staramy się być w pełni świadomi i obecni w tym, co robimy w danej chwili, właściwa medytacja - oznacza utrzymywanie umysłu w nieprzeintelektualizowany i niesztuczny sposób oraz właściwa realizacja - oznacza zintegrowanie nauk w taki sposób, aby stały się nierozerwalną częścią naszego życia. Pięć mądrości Buddy pojawia się po przekształceniu pięciu przeszkadzających uczuć. Gdy gniew z powrotem rozpuszcza się w umyśle powstaje w nim pewien wgląd: widzimy wszystko przejrzyście jak w zwierciadle, niczego nie dodając ani nie ujmując. Duma zmienia się w doświadczenie wielostronności i bogactwa wszystkich rzeczy. Przywiązanie staje się mądrością, zdolnością widzenia zdarzeń zarówno pojedynczo, jak też jako części pewnej całości. Zazdrość staje się mądrością doświadczenia. Głupota zmienia się we wszechprzenikającą mądrość, która wie, gdyż nie jest od niczego oddzielona.Pradżnia - jest naturalną bystrością świadomości, która widzi, rozróżnia, jak również rozumuje poprzez pojęciowe rozróżnienia. "Niższa pradznia" zawiera wszelkiego rodzaju wiedzę światową (np. jak prowadzić interesy). "Wyższa pradznia" zawiera dwa etapy widzenia zjawisk jako nietrwałych, pozbawionych "ego" i poddanych cierpieniu, oraz widzeniu, jakimi rzeczy są. Pustka (sunjata): oznacza, że nic nie istnieje samo z siebie, lecz że wszystko powstaje z uwarunkowań. Jest ona ostateczną naturą wszystkich wewnętrznych i zewnętrznych zjawisk, której nie da się opisać przy pomocy pojęć. Rinpocze - oznacza drogocenny - jest tybetańskim określeniem, ewentualnie tytułem, buddyjskiego mistrza. Samadhi - termin ten opisuje jednoupunktowione pochłonięcie medytacją, w którym obiekt medytacji i praktykujący doświadczeni są jako nierozdzielni i nierozróżnialni,. Chociaż istnieje wiele rodzajów samadhi, ważne jest wiedzieć, że ten termin nie zakłada niczego odnośnie urzeczywistnienia i spełnienia praktykującego. Sambhogakaja - stan radości: swobodna gra i spontaniczna radość umysłu. Wyłania się ze stanu prawdy (Dharmakaji), by pomagać podążającym za naukami Buddy. Samsara - czyli pomieszanie, powstaje, kiedy przeżywający nie rozpoznaje samego siebie za przeżyciami. W takim stanie nie możemy odnaleźć swego centrum, gonimy za ulotnymi wrażeniami, uważamy emocje za rzeczywiste i na końcu cierpimy, ponieważ wszystko przemija. Jest to wielki bazar życia na którym każdy czegoś szuka. Uskarżamy się tutaj przede wszystkim na starość, chorobę i śmierć. Staramy się posiąść to, co nam się podoba, unikać tego czego nie lubimy, zatrzymać to, co posiadamy i jakoś dojść do ładu z tym, czego nie możemy zmienić. Samsara jest cyklem odradzania się, kołem egzystencji, które powstaje z niewiedzy i naznaczone jest cierpieniem. Sangha – w buddyźmie gmina religijna lub zakon. Sansara – w religiach Indii nazwa oznaczająca “wędrówkę dusz”. Schronienie - reorientacja w kierunku wartości, którym możemy zaufać. Przyjmuje się je w Buddzie jako celu, w Dharmie - Naukach - jako drodze i w Sandze - w praktykujących - jako w tych, którzy nam na niej pomagają. Są to tak zwane Trzy Klejnoty. Aby praktykować Diamentową Drogę trzeba przyjąć dodatkowe schronienie w Trzech Korzeniach, zwanych Lamą, Jidamem i Strażnikiem. Są oni źródłem błogosławieństwa, inspiracji i ochrony na ścieżce. Sidha, Mahasidha (spełniony)- określenie dla oświeconych mistrzów tradycji tantrycznej. Oznacza kogoś, kto poza spełnieniem na poziomie absolutnym, jest zharmonizowany z magicznymi zdolnościami świata zjawiskowego. Odnosi się również do urzeczywistnionej czy oświeconej istoty. Sidhi (spełnienie) - są albo zwyczajne albo najwyższe sidhi. Osiem zwyczajnych sidhi dotyczy panowania nad światem zjawiskowym. Najwyższe sidhi to Oświecenie. Siaktyzm – w hinduizmie kult personifikacji energii boga w postaci żeńskiej. Shin–shu – wym. sin–siu – jedna z najpopularniejszych sekt buddyjskich w Japonii. Siwaizm – kierunek hinduizmu, według którego Siwa jest bogiem najwyższym. Stan Buddy (Oświecenie)- prawdziwa natura umysłu - przejawia się jako cztery aktywności - uspokajająca, pomnażająca, fascynująca i ochraniająca. Jako trzy stany - przestrzeń jako informacja, radość i współczucie i jako pięć mądrości - wyrównująca, rozróżniająca, doświadczenia i wszech-przenikająca. Strażnicy - Buddowie pojawiający się w gniewnej formie, aby oddalać wewnętrzne i zewnętrzne przeszkody na ścieżce do oświecenia. Mają groźny wygląd ,lecz ich esencją jest współczucie - są aspektem nauczyciela. Stupa - symbol oświecenia. Przedstawia przekształcenie wszystkich emocji i elementów w pięć oświeconych mądrości i pięć rodzin Buddy. Jej symetryczna forma wypełniona jest zwykle relikwiami.Sutra - odnosi się do tekstów z kanonu buddyjskiego, które przypisuje się Buddzie Siakjamuniemu. Są to zwykle dialogi między Buddą i jednym lub wieloma jego uczniami, badających szczegółowo określony temat. Sześć paramit- działania które należy rozwijać na ścieżce Bodhisatwy są to: szczodrość, etyka, cierpliwość, gorliwość, medytacja i mądrość. Szine - to metoda medytacji wprowadzająca umysł w zbalansowany, uspokojony i jasny stan. Święty - w Buddyzmie oznacza: doskonale funkcjonujący na wszystkich poziomach ciała, mowy i umysłu. Tantra -(pochodzi od słowa tkać) - oznacza doświadczenie, które stało się częścią nas samych, jest od nas nieoddzielne (patrz Diamentowa Droga). Termy - głębokie nauki buddyjskie przekazywane przez Guru Rinpocze jego uczniom i ukryte dla dobra przyszłych pokoleń. W odpowiednim czasie odkrywane przez Lamów Tertonów, którzy są emanacjami Guru Rinpocze lub jednego z jego uczniów, a następnie przekazywane przez nich dalej. Therawada - hinajana – kierunek buddyzmu propagujący ideał istoty doskonałej, którą może się stać każdy w łańcuchu wcieleń (Tajlandia, Kambodża, Laos, Wietnam). Tilaka – znak na czole, symbol zachowywania pamięci o Panu (Bogu). Triratna – buddyjski trójklejnot oznaczający Buddę, jego naukę i gminę lub zakon. W dżinizmie – należytą wiarę, poznanie i należyty sposób życia. Wadżra - (twardy, niezniszczalny, diament, piorun). Jedna z rodzin Buddy, rodzina Wadżry związana jest z Buddą Akszobią z kierunku wschodniego. Jej właściwością jest pierwotna czystość i niezniszczalność. Ogólnie termin "wadżra" przekazuje znaczenie tego, co jest poza powstawaniem i zanikaniem i przez to jest niezniszczalne. Wadżra jest również rytualnym berłem używanym czasem w praktyce Diamentowej Drogi. Zen – buddyzm japoński. Związek, związki (tyb. Damtsig, skr. Samaja) - podstawa szybkiego psychologicznego rozwoju w buddyzmie Diamentowej Drogi. Dzięki mocnym związkom z nauczycielem, formami medytacyjnymi i współpraktykującymi uczniowie są w stanie szybko zamanifestować swój potencjał. Szczególnie ważna jest relacja z pierwszym nauczycielem.
2
XRXS