BADANIA PROFILAKTYCZNE- bilanse zdrowia w populacji wieku rozwojowego
Działania medyczne w populacji wieku rozwojowego
· profilaktyczne prewencje
· lecznicze
· naprawcze
· medycyna profilaktyczna
§ promocja zdrowia
§ edukacja zdrowotna
§ profilaktyka I, II, III rzędowa
· medycyna lecznicza i rehabilitacja
Badania profilaktyczne- korzystne skutki
· medyczne
· społeczne
· ekonomiczne
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 10 lipca 2003r. Dziennik Ustaw Nr 139, poz. 1337 nowelizacja 2005
W sprawie:
Zakresu świadczeń zdrowotnych w szczególności badań przesiewowych oraz okresów, w których te badania są przeprowadzane, POZ u ciężarnych w kierunku chorób infekcyjnych, HIV
· trwają prace nad nową nowelizacją „Rozporządzenia 4.2d. Standardy opieki okołoporodowej”
Badania profilaktyczne- grupy ryzyka
· kobiety ciężarne
· noworodki, niemowlęta
· dzieci do 6 r.ż
· młodzież w okresie dojrzewania
Badania profilaktyczne u kobiet ciężarnych
Celà zapobieganie:
· wcześniactwu
· zaburzeniom wzrastania i rozwoju płodu (zespół IUGR)
· wadom cewy mózgowej (kwas foliowy)
· chorobom genetycznym (poradnictwo, programy)
· zakażeniom wewnątrzmacicznym (szczepienia przed ciążą)
· uzależnieniom: (nikotynizm – 30%), alkoholizm, substancje psychotropowe, narkotyki
W Polsce tylko ok. 40% kobiet ciężarnych zgłasza się na badania profilaktyczne.
Nie są prowadzone powszechne, obowiązkowe testy skreeningowe u kobiet ciężarnych w kierunku wykrywania groźnych zakażeń CMV, Toxoplazmozy, WZW B.
Nie znana jest liczba kobiet zakażonych WZW B.
Dane szacunkowe mówią, że 100-200 kobiet zakaża się w ciągu roku.
Testy przesiewowe (screening)
Masowe, populacyjne badania poglądowe mające na celu wstępną identyfikację nie rozpoznanych dotychczas chorób, zaburzeń i wad (screening populacyjny)
Gdy badania dotyczą tylko wybranych grup populacji (screening wybiórczy).
Cechy testu przesiewowego
Bezpieczny, czuły, specyficzny, ogólnie akceptowany, prosty i niedrogi.
Zorganizowany system pobierania prób i dostarczania ich do laboratorium.
Sprawdzony system diagnozowania i nadzoru nad wdrożeniem leczenia dla „wysianych” dzieci.
Dostępność leczenia, opieki i poradnictwa
Czułość- wykrywanie jak najwięcej osób podejrzanych o określoną chorobę.
„Czułość”- 100% tzn. że test wykrywa wszystkie przypadki w danej grupie.
Okres noworodkowy
0-4 doba życia
· ocena stanu ogólnego wg skali Apgar (<7p – gazometria krwi pępowinowej)
· pomiary antropometryczne
· testy w kierunku:
§ fenyloketonurii
§ hipotyreozy
§ mukowiscydozy (2006)
§ przesiewowe badanie słuchu
· badanie usg w kierunku dysplazji stawów biodrowych
Profilaktyka:
· zakażeń przedniego odcinka oka
· choroby krwotocznej (Wit. K)
· krzywicy
· alergii
Skala Apgar
Cecha
0 punktów
1 punkt
2 punkty
A
Appearance (skin color)
kolor skóry
sinica całego ciała
tułów różowy, sinica części dystalnych kończyn
całe ciało różowe
P
Puls/min
niewyczuwalny
<100
>100
G
Grimace (reflex imtability) reakcja na bodźce (np. wprowadzenie cewnika do nosa)
brak
grymas twarzy
kaszel lub kichanie
Activity (Muszle tone) napięcie mięśni
brak napięcia, wiotkość ogólna
napięcie obniżone, zgięte kończyny
napięcie prawidłowe, samodzielne ruchy
R
Respiration, oddychanie
brak oddechu
wolny i nieregularny ruch
głośny płacz
Noworodki z niską urodzeniową masą ciała, objawami niedotlenienia, z zespołem zaburzeń oddychania, drgawkami
· usg przezciemiączkowe
· konsultacja neurologiczna
· konsultacja rehabilitacyjna
Noworodki urodzone z ciąż wysokiego ryzyka, po tlenoterapii, fototerapii
· konsultacja okulistyczna (3 tydz.ż)
Wizyta patronażowa położnej (1-2 tydz.ż)
lekarza (pediatry, rodzinnego)
· instruktaż na temat pielęgnacji i karmienia
· wyrywanie zaburzeń laktacji
· porada dotycząca kontroli płodności
Badanie lekarskie
· ocena rozwoju fizycznego i psychomotorycznego
· ocena neurologiczna (badanie odruchów)
· ocena stopnia natężenia żółtaczki
· badanie stawów biodrowych
Badania profilaktyczne w terminach szczepień ochronnych
· badanie rozwoju psychoruchowego i fuzycznego
· orientacyjne badanie wzroku i słuchu
· wiek zębowy
· ocena obecności jąder w mosznie
Profilaktyka
· próchnicy i schorzeń jamy ustnej (6 m.ż)
· wypadków, urazów, zatruć
Fenyloketonuria
Jedna z najczęstszych wad metabolicznych związana z przemianą aminokwasów (fenyloalaniny/ tyrozyny)
Wrodzony brak lub niedobór hydroksylazy fenyloalaninowe.j
Uwarunkowana genetycznie, dziedziczona autosomalnie, jako cecha recesywna.
Częstość występowania w Polsce 1:7 000- 8 000 noworodków.
Cel: identyfikacja wszystkich noworodków testem przesiewowym w celu wykluczenia fenyloketonurii.
Wiek: 3-4 doba
Rodzaj testu: ilościowe oznaczanie Phe metodą „suchej kropli krwi”, pobranej na specjalną bibułę
Badanie potwierdzające obejmuje oznaczanie Phe i Tyr w surowicy oraz kwasu fenylopirogronowego i ortohydroksyfenylooctowego w moczu
wykrywanie deficytu Bhy (tetrahydrobiopterydyn) (1-3%)
Diagnostyka molekularna.
Stężenie Phe
Kwalifikacje
Postępowanie
< 4,0 mg%
norma
nie ma
4,0-8,0 mg%
małe prawdopodobieństwo
powtórzenie testu przy wyniku 4,0 mg%
>8,0 mg%
duże prawdopodobieństwo
natychmiast wezwanie do Poradni Zaburzeń Metebolicznych
Wrodzona niedoczynno...
Clara_Oswald