Choroba Alzheimera.docx

Choroba Alzheimera

(łac. Morbus Alzheimer, ang. Alzheimer's disease) – postępująca, degeneracyjna choroba ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzująca się występowaniem otępienia.

Istnieją 2 główne postacie choroby Alzheimera:

ü      postać rodzinna (FAD - ang. Familial Alzheimer's Disease, ok. 15% przypadków)

ü      postać sporadyczna (SAD - ang. Sporadic Alzheimer's Disease, ok. 85% przypadków

a każda z nich może mieć jedną z 2 odmian:

Ø      postać wczesna (EOAD, początek przed 65 r.ż.)

Ø      postać późna (LOAD, początek po 65 r.ż.)

Główne czynniki ryzyka wystąpienia choroby Alzheimera:

§         wiek

§         polimorfizm genu ApoE

§         poziom wykształcenia

§         interakcje społeczne i rodzinne

§         inne:

o       urazy głowy

o       problemy zdrowotne ze strony ukł sercowo – naczyniowego ( z powodu cukrzycy, nadciśnienia tętniczego, wysokiego cholesterolu oraz udarów)

o       infekcja wirusem opryszczki (HSV – 1)

W wyniku choroby dochodzi do zaniku kory mózgowej. Na poziomie mikroskopowym stwierdza się występowanie blaszek amyloidowych zbudowanych z beta-amyloidu (zwanych też blaszkami starczymi lub płytkami starczymi), które odkładają się w ścianach naczyń krwionośnych.

W przebiegu choroby dochodzi do wystąpienia następujących objawów:

• zaburzenia pamięci
• zmiany nastroju
• zaburzenia funkcji poznawczych
• zaburzenia osobowości i zachowania

Charakterystyczne dla demencji (i w tym choroby Alzheimera) objawy to:

«     agnozja – nieumiejętność rozpoznawania przedmiotów, szczególnie jeżeli chory ma podać nazwę przedmiotu, w odpowiedzi na pytanie zadane z zaskoczenia.

«     afazja – zaburzenia mowy, jej spowolnienie

«     apraksja – zaburzenia czynności ruchowych, od prostych do złożonych, np. ubieranie, kąpanie

Zmianom otępiennym mogą towarzyszyć objawy neurologiczne, spośród których najczęstszym jest tzw. zespół parkinsonowski – spowolnienie psychoruchowe, zaburzenia mimiki twarzy i sztywność mięśni.

W zaawansowanym stadium choroba uniemożliwia samodzielne wykonywanie nawet codziennych prostych czynności i osoba chorująca na chorobę Alzheimera wymaga stałej opieki.

Czas trwania choroby 6-12 lat, kończy się śmiercią.

Czynniki obniżające ryzyko choroby Alzheimera

• Podejmowanie czynności intelektualnych (np. gra w szachy lub rozwiązywanie krzyżówek)[
• Regularne ćwiczenia fizyczne
• Utrzymywanie regularnych relacji społecznych. Osoby samotne mają dwukrotnie zwiększone prawdopodobieństwo rozwoju demencji związanej z chorobą Alzheimera w późniejszym wieku niż osoby, które nie były samotne.
• Dieta śródziemnomorska bogata w warzywa, owoce i z niską zawartością nasyconych tłuszczów uzupełniona w szczególności o:
• Witaminy z grupy B, a zwłaszcza w kwas foliowy
• Cukry
• Kwasy tłuszczowe omega-3, a w szczególności kwasy dokozaheksaenowe
• Warzywne i owocowe soki
• Wysokie dawki witaminy E działającej antyoksydacyjnie (w połączeniu z witaminą C).
• Umiarkowane spożycie alkoholu 
• Leki obniżające poziom cholesterolu (statyny) zmniejszają ryzyko choroby Alzheimera w badaniach opisowych, ale jak do tej pory nie w badaniach kontrolowanych z randomizacją

Leczenie objawowe

a.       Inhibitory esteraz cholinowych: Tekryna, Doneperil, Riwastygmina, Galantamina, Metrifonat, Eptastygmina, Fizastygmina.

Inhibitory esteraz cholinowych – rezultatem ich stosowania są:

§         Umiarkowana poprawa funkcji poznawczych

§         Zwiększona aktywacja

§         Poprawiony nastrój i zachowanie

Takryna ( Cognex )

ü      Odwracalny inhibitor AchE

ü      Wskazaniem do stosowania leku były łagodne i umiarkowane nasilone zaburzenia otępienne

ü      Hepatotoksyczny

Doneperil ( Aricept )

ü      Bezpieczniejszy lek

ü      Nie jest hepatotoksyczny

ü      Pozytywny wpływ na poprawę procesów poznawczych i funkcjonowania pacjenta

ü      Stosowany raz dziennie

ü      Rozwój tolerancji po roku stosowania

Rivastygmina ( Exelon)

ü      Skuteczność w zakresie poprawy funkcji poznawczych , wykonywania codziennych czynności oraz ogólnego funkcjonowania pacjenta

ü      Nie wytwarza się tolerancja

ü      Nie jest metabolizowana w wątrobie

Galantamina ( Reminyl )

ü      Korzystnie działa w zakresie poprawy funkcji poznawczych i behawioralnych.

b.      Leki nootropowe i naczyniowe

Stosowane równolegle z lekami na Alzheimera

Piracetam

Może przynosić doraźne polepszenie sprawności psychomotorycznej chorych. Pomocniczo w leczeniu choroby Alzheimera zwłaszcza gdy współistnieją zaburzenia w ukrwieniu mózgu, mogą okazać się leki naczyniowe: winpocetyna i nicergolina.

c.       Leki p/depresyjne i neuroleptyczne (leczenie zaburzeń neuropsychiatrycznych)

Zaburzenia neuropsychiatryczne w chorobie Alzheimera:

§         Apatia lub podniecenie

§         Depresja

§         Lęki

§         Omamy

§         Drażliwość

§         Zachowania agresywne

§         Odhamowanie

1)     Leki p/depresyjne z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu serotoniny, głównie citalopram i sertralina

2)     Nietypowe leki neuroleptyczne, działające blokująco również na receptory adrenergiczne: risperidon, olanzapina