Kodeks wyborczy.pdf

©Kancelaria Sejmu

s. 1/177

USTAWA

z dnia 5 stycznia 2011 r.

Kodeks wyborczy 1)

Dział I

Przepisy wstępne

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1.

Kodeks wyborczy określa zasady i tryb zgłaszania kandydatów, przeprowadzania

oraz warunki ważności wyborów:

1) do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej;

2) Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;

3) do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej;

4) do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego;

5) wójtów, burmistrzów i prezydentów miast.

Art. 2.

W wyborach głosować można tylko osobiście, chyba że kodeks stanowi inaczej.

Art. 3.

W tych samych wyborach głosować można tylko jeden raz.

Art. 4.

§ 1. Wybory odbywają się w dniu wolnym od pracy.

§ 2. Organ zarządzający wybory może postanowić, że głosowanie w wyborach

przeprowadzone zostanie w ciągu dwóch dni.

§ 3. Jeżeli głosowanie w wyborach przeprowadza się w ciągu dwóch dni termin

głosowania określa się na dzień wolny od pracy oraz dzień go poprzedzający.

Art. 5.

Opracowano na pod-

stawie Dz. U. z 2011

r. Nr 21, poz. 112, Nr

26, poz. 134.

Ilekroć w kodeksie jest mowa o:

1) wyborach – należy przez to rozumieć wybory do Sejmu i do Senatu, wybory

Prezydenta Rzeczypospolitej, wybory do Parlamentu Europejskiego w Rze-

1) Przepisy niniejszej ustawy wdrażają postanowienia dyrektywy Rady 93/109/WE z dnia 6 grudnia

1993 r., ustanawiającej szczegółowe warunki wykonywania prawa do głosowania i kandydowania

w wyborach do Parlamentu Europejskiego przez obywateli Unii mających miejsce zamieszkania w

Państwie Członkowskim, którego nie są obywatelami oraz dyrektywy Rady 94/80/WE z dnia 19

grudnia 1994 r. ustanawiającej szczegółowe zasady korzystania z prawa głosowania i kandydowa-

nia w wyborach lokalnych przez obywateli Unii zamieszkałych w Państwie Członkowskim, które-

go nie są obywatelami.

2011-02-14

©Kancelaria Sejmu

s. 2/177

czypospolitej Polskiej, wybory do organów stanowiących jednostek samo-

rządu terytorialnego oraz wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów

miast;

2) referendach – należy przez to rozumieć referenda ogólnokrajowe i referenda

lokalne;

3) organach stanowiących jednostek samorządu terytorialnego – należy przez

to rozumieć, odpowiednio, rady gmin, rady powiatów i sejmiki woje-

wództw;

4) radzie gminy – należy przez to rozumieć także radę miasta na prawach po-

wiatu;

5) radzie – należy przez to rozumieć także sejmik województwa;

6) wójcie – należy przez to rozumieć także burmistrza i prezydenta miasta;

7) zakładzie opieki zdrowotnej – należy przez to rozumieć szpital, zakład opie-

kuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, sanatorium, prewento-

rium, hospicjum stacjonarne oraz inny zakład przeznaczony dla osób, któ-

rych stan zdrowia wymaga udzielania całodobowych świadczeń zdrowot-

nych, o których mowa w ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach

opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn. zm. 2) );

8) domu pomocy społecznej – należy przez to rozumieć także placówkę za-

pewniającą całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle cho-

rym lub osobom w podeszłym wieku, o której mowa w ustawie z dnia 12

marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z

późn. zm. 3) );

9) stałym zamieszkaniu – należy przez to rozumieć zamieszkanie w określonej

miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego pobytu;

10) numerze ewidencyjnym PESEL – należy przez to rozumieć, w odniesieniu

do obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi, numer

paszportu lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość.

Art. 6.

Wszelkie pisma oraz postępowanie sądowe i administracyjne w sprawach wybor-

czych są wolne od opłat administracyjnych i kosztów sądowych.

Art. 7.

Dokumenty wymagane na podstawie przepisów kodeksu niesporządzone w języku

polskim są składane wraz z tłumaczeniem przysięgłym na język polski.

Art. 8.

§ 1. Dokumenty z wyborów są przekazywane do archiwów państwowych i mogą

być udostępniane.

§ 2. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, po za-

sięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej oraz Naczelnego Dyrektora

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 123, poz.

849, Nr 166, poz. 1172, Nr 176, poz. 1240 i Nr 181, poz. 1290, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056 i Nr

234, poz. 1570, z 2009 r. Nr 19, poz. 100, Nr 76, poz. 641, Nr 98, poz. 817, Nr 157, poz. 1241 i Nr

219, poz. 1707 oraz z 2010 r. Nr 96, poz. 620, Nr 107, poz. 679 i Nr 230, poz. 1507.

3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 202, poz.

1551, Nr 219, poz. 1706 i Nr 221, poz. 1738 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 40, poz. 229, Nr 81,

poz. 527, Nr 125, poz. 842 i Nr 217, poz. 1427.

2011-02-14

©Kancelaria Sejmu

s. 3/177

Archiwów Państwowych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób przekazy-

wania, przechowywania i udostępniania dokumentów z wyborów, ze szczegól-

nym uwzględnieniem okresu, po jakim muszą być one przekazywane do archi-

wów państwowych, potrzeby ochrony przekazywanych, przechowywanych ma-

teriałów i zawartych w nich danych oraz podmiotów, którym dokumenty mogą

być udostępniane.

Art. 9.

§ 1. Ilekroć w kodeksie jest mowa o upływie terminu do wniesienia skargi, odwo-

łania lub innego dokumentu do sądu, organu wyborczego, urzędu gminy, kon-

sula albo kapitana statku, należy przez to rozumieć dzień złożenia skargi, od-

wołania lub innego dokumentu w sądzie, organowi wyborczemu, w urzędzie

gminy, w konsulacie lub kapitanowi statku.

§ 2. Jeżeli koniec terminu wykonania czynności określonej w kodeksie przypada na

sobotę albo na dzień ustawowo wolny od pracy, termin upływa pierwszego ro-

boczego dnia po tym dniu.

§ 3. Jeżeli kodeks nie stanowi inaczej, czynności wyborcze określone kalendarzem

wyborczym oraz czynności, o których mowa w § 1, są dokonywane w godzi-

nach urzędowania sądów, organów wyborczych, urzędów gmin oraz konsula-

tów.

Rozdział 2

Prawa wyborcze

Art. 10.

§ 1. Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) ma:

1) w wyborach do Sejmu i do Senatu oraz w wyborach Prezydenta Rzeczypo-

spolitej – obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18

lat;

2) w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej –

obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz

obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, który najpóź-

niej w dniu głosowania kończy 18 lat, oraz stale zamieszkuje na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej;

3) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego:

a) rady gminy – obywatel polski oraz obywatel Unii Europejskiej niebę-

dący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy

18 lat, oraz stale zamieszkuje na obszarze tej gminy,

b) rady powiatu i sejmiku województwa – obywatel polski, który najpóź-

niej w dniu głosowania kończy 18 lat, oraz stale zamieszkuje na obsza-

rze, odpowiednio, tego powiatu i województwa;

4) w wyborach wójta w danej gminie – osoba mająca prawo wybierania do ra-

dy tej gminy.

§ 2. Nie ma prawa wybierania osoba:

1) pozbawiona praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu;

2) pozbawiona praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Sta-

nu;

3) ubezwłasnowolniona prawomocnym orzeczeniem sądu.

2011-02-14

©Kancelaria Sejmu

s. 4/177

Art. 11.

§ 1. Prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) ma:

1) w wyborach do Sejmu – obywatel polski mający prawo wybierania w tych

wyborach, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat;

2) w wyborach do Senatu – obywatel polski mający prawo wybierania w tych

wyborach, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 30 lat;

3) w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej – obywatel polski, który najpóź-

niej w dniu wyborów kończy 35 lat i korzysta z pełni praw wyborczych do

Sejmu;

4) w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej –

osoba mająca prawo wybierania w tych wyborach, która najpóźniej w dniu

głosowania kończy 21 lat, i od co najmniej 5 lat stale zamieszkuje w Rze-

czypospolitej Polskiej lub na terytorium innego państwa członkowskiego

Unii Europejskiej;

5) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego

– osoba mająca prawo wybierania tych organów;

6) w wyborach wójta – obywatel polski mający prawo wybierania w tych wy-

borach, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat, z tym że kandy-

dat nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, w której kandyduje.

§ 2. Nie ma prawa wybieralności w wyborach osoba:

1) skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za

przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne

przestępstwo skarbowe;

2) wobec której wydano prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające utratę

prawa wybieralności, o którym mowa w art. 21a ust. 2 ustawy z dnia 18

października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów

bezpieczeństwa państwa z lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów

(Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425, z późn. zm. 4) ).

§ 3. Prawa wybieralności nie ma obywatel Unii Europejskiej niebędący obywate-

lem polskim, pozbawiony prawa wybieralności w państwie członkowskim Unii

Europejskiej, którego jest obywatelem.

Rozdział 3

Obwody głosowania

Art. 12.

§ 1. W wyborach głosowanie przeprowadza się w stałych i odrębnych obwodach

głosowania utworzonych na obszarze gminy, z zastrzeżeniem art. 14 § 1 i art.

15 § 1.

§ 2. Podziału gminy na stałe obwody głosowania dokonuje rada gminy, w drodze

uchwały, na wniosek wójta.

4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz.

561, Nr 85, poz. 571, Nr 115, poz. 789, Nr 165, poz. 1171 i Nr 176, poz. 1242, z 2009 r. Nr 178,

poz. 1375 oraz z 2010 r. Nr 79, poz. 522, Nr 96, poz. 620, Nr 127, poz. 857, Nr 155, poz. 1036 i Nr

182, poz. 1228.

2011-02-14

s. 5/177

§ 3. Stały obwód głosowania powinien obejmować od 500 do 3000 mieszkańców.

W przypadkach uzasadnionych miejscowymi warunkami obwód może obej-

mować mniejszą liczbę mieszkańców.

§ 4. Rada gminy, w drodze uchwały, na wniosek wójta, tworzy odrębny obwód

głosowania w zakładzie opieki zdrowotnej, domu pomocy społecznej, zakła-

dzie karnym i areszcie śledczym oraz w oddziale zewnętrznym takiego zakładu

i aresztu, jeżeli w dniu wyborów będzie w nim przebywać co najmniej 15 wy-

borców. Nieutworzenie obwodu jest możliwe wyłącznie w uzasadnionych

przypadkach na wniosek osoby kierującej daną jednostką.

§ 5. W wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego

oraz w wyborach wójta odrębny obwód głosowania w jednostce, o której mowa

w § 4, tworzy się, jeżeli w dniu wyborów będzie w niej przebywać co najmniej

15 wyborców ujętych w rejestrze wyborców prowadzonym w gminie, na tere-

nie której położona jest dana jednostka.

§ 6. Jeżeli w dniu wyborów w jednostce, o której mowa w § 4, będzie przebywać

mniej niż 15 wyborców, można w niej utworzyć odrębny obwód głosowania po

zasięgnięciu opinii osoby kierującej daną jednostką.

§ 7. Można utworzyć odrębny obwód głosowania w domu studenckim lub zespo-

łach domów studenckich prowadzonych przez uczelnie lub inne podmioty na

podstawie umów zawartych z uczelniami, jeżeli co najmniej 50 osób upraw-

nionych do udziału w wyborach poinformuje na piśmie rektora uczelni prowa-

dzącej dom studencki, lub uczelni z którą inny podmiot zawarł umowę o pro-

wadzenie domu studenckiego, o zamiarze przebywania w domu studenckim w

dniu głosowania.

§ 8. Przepisu § 7 nie stosuje się w wyborach do organów stanowiących jednostek

samorządu terytorialnego oraz w wyborach wójta.

§ 9. Rada gminy, w drodze uchwały, na wniosek wójta zgłoszony po uzyskaniu

zgody rektora uczelni, tworzy obwody głosowania, o których mowa w § 7.

§ 10. Utworzenie odrębnych obwodów głosowania następuje najpóźniej w 35 dniu

przed dniem wyborów.

§ 11. Rada gminy, tworząc obwody głosowania, ustala ich numery, granice oraz sie-

dziby obwodowych komisji wyborczych.

§ 12. Uchwałę rady gminy o utworzeniu obwodów głosowania ogłasza się w woje-

wódzkim dzienniku urzędowym oraz podaje do publicznej wiadomości w spo-

sób zwyczajowo przyjęty. Po jednym egzemplarzu uchwały przekazuje się nie-

zwłocznie wojewodzie i komisarzowi wyborczemu.

§ 13. Na uchwały rady gminy, o których mowa w § 2, 4 i 9, wyborcom w liczbie co

najmniej 15 przysługuje prawo wniesienia skargi do komisarza wyborczego, w

terminie 5 dni od daty podania ich do publicznej wiadomości. Komisarz wy-

borczy rozpoznaje sprawę w ciągu 5 dni i wydaje postanowienie; od postano-

wienia nie przysługuje środek prawny.

Art. 13.

§ 1. Wójt przedkłada radzie gminy wnioski w sprawie zmian w podziale na stałe

obwody głosowania, jeżeli konieczność taka wynika ze zmian granic gminy,

zmiany liczby mieszkańców w gminie lub w obwodzie głosowania.

§ 2. Zmian w podziale na stałe obwody głosowania dokonuje się najpóźniej w 45

dniu przed dniem wyborów.

§ 3. Do zmian w podziale na stałe obwody głosowania przepisy art. 12 § 11–13

stosuje się odpowiednio.

2011-02-14

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: