Slowacki Juliusz - Balladyna.pdf - Slowacki Juliusz - Blood43

Juliusz Słowacki

BALLADYNA

Konwersja: Nexto Digital Services

Spis treści

KOCHANY POETO RUIN!

OSOBY:

AKT PIERWSZY

Scena I

Scena II

SCENA III

AKT DRUGI

Scena I

SCENA II

AKT TRZECI

SCENA I

SCENA II

SCENA III

SCENA IV

SCENA V

AKT CZWARTY

SCENA I

SCENA II

SCENA III

SCENA IV

SCENA V

AKT PIĄTY

SCENA I

SCENA II

SCENA III

SCENA IV

BALLADYNA

Juliusz Słowacki

KOCHANY POETO RUIN!

Pozwól, że pisząc do ciebie zacznę od apologu, który mi opowiedziano nad

Salaminy zatoką.

Stary i ślepy harfiarz z wyspy Scio przyszedł nad brzegi Morza Egejskiego, a

usłyszawszy z wielkim hukiem łamiące się fale myślał, że szum ÓW pochodził

od zgiełku ludzi, którzy się zbiegli pieśni rycerskich posłuchać. - Oparł się więc

na harfie i śpiewał pustemu morza brzegowi: a kiedy skończył, zadziwił się, że

żadnego ludzkiego głosu, żadnego westchnienia, żadnego pieśń nie zyskała

oklasku. Rzucił więc harfę precz daleko od siebie, a te fale, które śpiewak

mniemał tłumem ludzkim, odniosły złote pieśni narzędzie i położyły mu je przy

stopach. I odszedł od harfy swojej smutny Greczyn nie wiedząc, że

najpiękniejszy rapsod nie w sercach ludzi, ale w głębi fal Egejskiego Morza

utonął.

Kochany Irydionie! ta powiastka o falach i harfiarzu zastąpi wszelką do

Balladyny przemowę. Wychodzi na świat Balladyna z ariostycznym uśmiechem

na twarzy, obdarzona wnętrzną siłą urągania się z tłumu ludzkiego, z porządku

i z ładu, jakim się wszystko dzieje na świecie, z nieprzewidzianych owoców,

które wydają drzewa ręką ludzi szczepione. Niech naprawiacz wszelkiego

bezprawia Kirkor pada ofiarą swoich czystych zamiarów; niech Grabiec miłuje

kuchnią Kirkora; niechaj powietrzna Goplana kocha się w rumianym chłopie, a

sentymentalny Filon szuka umyślnie męczarni miłośnych i umarłej kochanki;

niechaj tysiące anachronizmów przerazi śpiących w grobie historyków i

kronikarzy: a jeżeli to wszystko ma wnętrzną siłę żywota, jeżeli stworzyło się w

głowie poety podług praw boskich, jeżeli natchnienie nie było gorączką, ale

skutkiem tej dziwnej władzy, która szepce do ucha nigdy wprzód nie słyszane

wyrazy, a oczom pokazuje nigdy, we śnie nawet nie widziane istoty; jeżeli

instynkt poetyczny był lepszym od rozsądku, który nieraz tę lub ową rzecz

potępił: to Balladyna wbrew rozwadze i historii zostanie królową polską, a

piorun, który spadł na jej chwilowe panowanie, błyśnie i roztworzy mgłę

dziejów przeszłości.

Uśmiechnij się teraz, Irydionie, bo oto naśladując francuskich poetów:

powiem ci, że Balladyna jest tylko epizodem wielkiego poematu w rodzaju

Ariosta, który ma się uwiązać z sześciu tragedii, czyli kronik dramatycznych.

Cienie już różne ludzi niebyłych wyszły ze mgły przedstworzenia i otaczają

mnie ciżbą gwarzącą: potrzeba tylko, aby się zebrały w oddzielne tłumy, ażeby

czyny ich ułożyły się w postacie piramidalne wypadków, a jedną po drugiej

garstkę na świat wypychać bębę; i sprawdzą się może sny mego dzieciństwa.

Bo ileż to razy patrząc na stary zamek, koronujący ruinami górę mego

rodzinnego miasteczka, marzyłem, że kiedyś w ten wieniec wyszczerbionych

murów nasypię widm, duchów, rycerzy; że odbuduję upadłe sale i oświecę je

przez okna ogniem piorunowych nocy, a sklepieniom każę powtarzać dawne

Sofoklesowskie "niestetyl" A za to imię moje słyszane będzie w szumie

płynącego pod górą potoku, a jakaś niby tęcza z myśli moich unosić się będzie

nad ruinami zamku. - Ol nie mów mi, że z dzwonów polnych większa ozdoba

ruinom niż z tego wieńca myśli, w który je ubierze poeta: bo choć róże rosnące

na ruinach pałacu Nerona rozwidniały nam pięknie te gruzy, to jednak jaśniej

mi je oświecił ÓW duch Irydiona, któregoś ty pod krzyżem w Kolosseum położył

i nakrył złotymi skrzydłami anioła.

Tak więc, kiedy ty dawne posągowe Rzymian postacie napełniasz

wulkaniczną duszą wieku naszego, ja z Polski dawnej tworzę fantastyczną

legendę, z ciszy wiekowej wydobywam chóry prorockie - i na spotkanie twojej

czarnej, piorunowej, dantejskiej chmury prowadzę lekkie, tęczowe i ariostyczne

obłoki, pewny, że spotkanie się nasze w wyższej krainie nie będzie walką, ale

tylko grą kolorów i cieni, z tym smutnym dla mnie końcem, że twoje chmura,

większym wichrem gnana i pełniejsza piorunowego ognia, moje wietrzne i

różnobarwne obłoki roztrąci i pochłonie.

Doniosły mi sylfy, żeś powędrował teraz odwiedzić Etnę czerwoną: posłałem

natychmiast Skierkę, aby ci na drodze wszystkie pootwierał kwiaty i wszystkie

gwiazdy nad tobą zapalił; za to przez wdzięczność, stanąwszy na szczycie

wulkanu, spojrzyj na mórz rozległe błękity i pomyśl, że niedawnymi czasy przez

te zwierciadła wędrował okręt mój, jak łabędź żaglami nakryty. Powiedz, czy

nie dojrzysz jakiego rysu na fali, jakiego śladu po zniknionym okręcie? Księża

wtenczas spiewali hymn do Najświętszej Panny, aja stałem z wlepionymi w

ogień Etny oczyma, smutny, że mnie fala znów tylko do Europy odnosiła.

Słuchaj w ciszy powietrznej, czy echo tego hymnu, który mi serce uciszał, nie

drga dotąd w kryształowej atmosferze? Szukaj mojego śladu w powietrzu i na

fali, a jeśli o mnie na fali i w powietrzu nie słychać, to znajdź mnie w sercu

twoim i niech ja będę jeszcze z tobą przez jedną godzinę. Wszak darem to jest

Boga, że my umiemy myślą latać do siebie w odwiedziny.

Rozpisałem się długo, a zamierzyłem był tylko napisać

Autorowi IRYDIONA na pamiątkę BALLADYNĘ

poświęca Juliusz Słowacki

Paryż, d. 9 lipca 1839 r.

Slowacki Juliusz - Balladyna.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: