Masters Priscilla - Fatalne ciecie.pdf - Masters Priscilla - Blood43

PRISCILLA MASTERS

Fatalne cięcie

29. CZŁ2007

il-

107

Powieść tę dedykuję mojemu synowi i jego kolegom, z którymi dzieli mieszkanie, a

którzy w tym roku

mają ukończyć studia medyczne. Oby ani on,

ani żaden z jego kolegów nigdy nie popełnił błędów,

jakie przydarzyły się niektórym postaciom

przedstawionym w tej powieści.

Jednocześnie zaznaczam, że przedstawiając sylwetki

chirurgów, nie wzorowałam się na żadnym znanym mi

specjaliście, a już na pewno nie na moim ojcu!

Powieść tę dedykuję także Kerith i Catrin, moim dwóm najwierniejszym

przyjaciółkom.

PR1SCILLA

MASTERS

Przekład: MAŁGORZATA KONCEWICZ

C&T

TORUŃ

PRISCILLA

Przekład: MAŁGORZATA KONCEWICZ

Tytuł oryginału: AFATALCUT

Opracowanie graficzne: MAŁGORZATA WO JNOWSKA

Redaktor wydania: VIOLETTA DOBOSZ

Korekta:

MAGDALENA MARSZAŁEK

Skład i łamanie:

KUP „BORGIS" Toruń, tel./fax (56) 654-82-04

ISBN 83-89064-44-8

MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA w Zabrzu

ZN. KLAS. Ojfl ///_Z

NR INW. L|55O

Wydawnictwo „C&T" ul. Św. Józefa 79, 87-100 Toruń, tel./fax (56) 652-90-17

Toruń 2003. Wydanie I. Ark. wyd. 13,5; ark. druk. 15,5.

Druk i oprawa: Wąbrzeskie Zakłady Graficzne Sp. z o.o.,

ul. Mickiewicza 15, 87-200 Wąbrzeźno.

26 lipca 1987

To miał być dowcip. Głupawa uwaga — rzucona, gdy spoceni i odrętwiali od

długiego siedzenia w gorącej sali egzaminacyjnej, starali się uciec w czarny

humor. Nikt nie miał przyjąć jej na serio.

On jednak tak to właśnie przyjął.

Jego pytanie: — Co zrobisz, jak nie dostaniesz się na studia?

I jej odpowiedź, nonszalancka: — Zabiję się. Naprawdę. Strzelę sobie w łeb. To

będzie taka porażka. Nie będę wiedziała, co ze sobą zrobić. Studiowanie na

niechcianym kierunku byłoby gorsze niż śmierć. Nie ma nawet sensu, żeby

proponowali mi inny fakultet. Nie chcę robić w życiu nic innego.

Jego oczy, rozwarte tak szeroko, jak tylko to możliwe... Ocienione ciemnymi,

dziewczęcymi rzęsami...

— Naprawdę byś się zabiła? To znaczy, zastrzeliłabyś się? — Przerwał, po czym

spytał: — Jak zdobyłabyś broń?

I w taki oto prosty sposób ich rozmowa zabrnęła dalej, niż się ktokolwiek

spodziewał.

— Łatwo. Mój wuj ma broń. Nawet nie trzyma jej w zamknięciu, jak powinien. Jest

taki roztargniony.

Kolejne pytanie, dla zachowania pozorów, jak się później domyśliła. — Po co mu

ta broń?

— Strzela do Tzutków.

— Trzymają zawsze naładowaną?

— Nie. Nawet on nie jest tak bezmyślny. Naboje trzyma w specja/-nym pudełku na

dnie szafki z bronią.

Tak więc sama rozłożyła przed nim tę pętlę w idealnym kręgu na podłodze i

przyglądała się, jak w nią wchodzi, nieświadoma niczego. Absolutnie niczego.

26 lipca 1987

To miał być dowcip. Głupawa uwaga — rzucona, gdy spoceni i odrętwiali od

długiego siedzenia w gorącej sali egzaminacyjnej, starali się uciec w czarny

humor. Nikt nie miał przyjąć jej na serio.

On jednak tak to właśnie przyjął.

Jego pytanie: — Co zrobisz, jak nie dostaniesz się na studia?

I jej odpowiedź, nonszalancka: — Zabiję się. Naprawdę. Strzelę sobie w łeb. To

będzie taka porażka. Nie będę wiedziała, co ze sobą zrobić. Studiowanie na

niechcianym kierunku byłoby gorsze niż śmierć. Nie ma nawet sensu, żeby

proponowali mi inny fakultet. Nie chcę robić w życiu nic innego.

Jego oczy, rozwarte tak szeroko, jak tylko to możliwe... Ocienione ciemnymi,

dziewczęcymi rzęsami...

— Naprawdę byś się zabiła? To znaczy, zastrzeliłabyś się? — Przerwał, po czym

spytał: — Jak zdobyłabyś broń?

I w taki oto prosty sposób ich rozmowa zabrnęła dalej, niż się ktokolwiek

spodziewał.

— Łatwo. Mój wuj ma broń. Nawet nie trzyma jej w zamknięciu, jak powinien. Jest

taki roztargniony.

Kolejne pytanie, dla zachowania pozorów, jak się później domyśliła. — Po co mu

ta broń?

— Strzela do rzutków.

— Trzyma ją zawsze naładowaną?

— Nie. Nawet on nie jest tak bezmyślny. Naboje trzyma w specjalnym pudełku na

dnie szafki z bronią.

Tak więc sama rozłożyła przed nim tę pętlę w idealnym kręgu na podłodze i

przyglądała się, jak w nią wchodzi, nieświadoma niczego. Absolutnie niczego.

— Kim jest twój wujek? — spytał bez zastanowienia, całkiem swobodnie.

— To brat mojej mamy. Mieszka tuż obok, na tej samej ulicy. — Powtórzyła jego

własne zadane wcześniej pytanie: — A co ty zrobisz, Sam? Jeśli oblejesz

egzaminy? Jeśli się nie dostaniesz?

To pytanie zdominowało całe lato. Co zrobisz, jeśli...?

— To samo.

Odpowiedź Sama zawierała tak duży ładunek pustej bohaterszczy-zny, że mogła ją

bezpiecznie zlekceważyć.

— Nie zrobiłbyś tego. — Powiedziała to pogardliwie, drwiąco. — Założę się, że

nie.

Wyciągnął rękę. — Założę się, że tak.

Wtedy wstała, strzepnęła ze spódnicy świeżo skoszoną trawę.

— Nie wiem, dlaczego tak głupio rozmawiamy. Oboje się dostaniemy.

Ale on zamilkł i odwrócił od niej wzrok, który powędrował daleko poza boisko

szkoły Króla Edwarda VI — szkoły nienawidzącej przegranych — ku linii horyzontu

i zabudowaniom uniwersyteckim po przeciwnej stronie drogi. Patrzył na budynek

Związku Studentów, wysoką wieżę zegarową, wdzięczne wiktoriańskie budowle,

oczekujące na tych, którym się poszczęści.

Jeżeli nawet nie wcześniej, to wtedy już mogła się domyślić.

23 lipca 1991

Chirurg się pocił. Papierowa czapeczka i maska już były wilgotne. Krople potu

błyszczały na czole, odbijając silne światło lamp chirurgicznych nad jego głową.

Instrumentariuszka przyglądała mu się. Ponad jego ramieniem spojrzała na listę

nazwisk na białej tablicy, listę zabiegów na dzisiejsze popołudnie. On nie mógł

się rozchorować. Sześciu innych pacjentów czekało w kolejce; następny był już

prawdopodobnie w rękach anestezjologów i pełen obaw szykował się do zatonięcia w

nieświadomości. Reszta nawet w tej chwili mogła przechodzić ostatnie badania na

oddziale. Operacje muszą być kontynuowane. Ale nie bez chirurga.

A chirurg nadal się pocił.

Naprzeciw niej, na lewo od lekarza stał stażysta, nowy, przyjęty tydzień temu.

Grek. Po jego błyszczących oczach poznała, że też zdaje sobie sprawę ze stanu

chirurga, i wyczytała w nich, iż dręczy go własna obawa: że nie będzie potrafił

zająć się pozostałymi przypadkami. Nie samodzielnie. Zgadła również, że

niezależnie od tego, co napisano w jego opinii, przed przeniesieniem się do

Anglii samodzielnie wykonywał tylko drobne zabiegi. Nie miał umiejętności

specjalisty.

Jeszcze raz ukradkiem spojrzała na chirurga. Strużka potu ciekła mu do oka. Nie

mogąc wytrzeć twarzy, mrugał gwałtownie, uciekając spojrzeniem od otwartej rany.

Wyczuła, że z wielkim trudem usiłuje skupić się na operacji, ale ma nawet

trudności z utrzymaniem w dłoni skalpela. Zamiast ująć narzędzie delikatnie, jak

drogie, wieczne pióro, chwycił je w garść jak niezręczny amator z twarzą

czerwoną z wysiłku. Instrumentariuszka rozejrzała się wokoło, szukając jakiegoś

wyjaśnienia. Może było za gorąco. W sali stale utrzymywano wysoką temperaturę z

uwagi na pacjentów, unieruchomionych na stole operacyjnym. Przywołała salowego i

poprosiła o przesunięcie wskazówki klimatyzatora o trzy stopnie w dół.

Następnie, posługując się długimi, zakrzywionymi kleszczami, włożyła kłąb

sterylnej gazy w dłoń pielęgniarki--stażystki i poprosiła ją o wytarcie czoła

chirurgowi.

Nie mógł zrobić tego sam, gdyż zainfekowałby rękawiczki. A to wiązałoby się z

koniecznością przerwania operacji, pozostawienia krwawiącego pacjenta na stole i

ponownego szorowania rąk.

Pielęgniarka-stażystka bez słowa stanęła za odzianą w zielony fartuch postacią i

wytarła pot gazą. Chirurg powinien być wdzięczny za ten gest. W normalnych

warunkach byłby.

Dziś jednak owa czynność zdenerwowała go. Stanął bokiem do pacjenta i burknął

tak opryskliwie na siostrę, że ta upuściła gazę na sterylne, zielone ręczniki.

Zapadła przerażająca cisza, przerywana jedynie rytmicznie falującym szumem

wentylatora. Wszyscy widzieli. Kłąb gazy, trzymany gołymi rękami przez

pielęgniarkę, nie był już sterylny. Teraz zaś skażone były również zielone

ręczniki. A zielone ręczniki otaczały ziejącą, otwartą ranę; tkanki nie

chronione przez skórę. Cóż z tego, że była to tylko operacja przepukliny, skoro

skóra, mięśnie i naczynia krwionośne zostały głęboko nacięte. Żywy człowiek

został narażony na infekcję przez jedną niezdarną pielęgniarkę. Chirurg milczał,

emanując napięciem i złością. Dysząc ciężko, zatrzymał ręce kilka cen-

tymetrów nad „brudnym" tamponem, jakby powietrze wokół niego również zostało

skażone.

Sytuację uratowała instrumentariuszka. Szybko mruknęła „przepraszam, doktorze" i

wsunęła w drżące ręce pielęgniarki parę kleszczy hemostatycznych, aby umożliwić

jej odzyskanie gazy bez naruszenia niewidzialnej bariery sterylności. Następnie,

korzystając z innej pary długich kleszczy, ułożyła czysty, zielony ręcznik w

podejrzanym o skażenie miejscu, rzucając uprzednio niezręcznej pielęgniarce

współczujące spojrzenie współtowarzysza niedoli. Wszystkie miały za sobą

przynajmniej jedno takie doświadczenie. Drażliwy chirurg, upalny dzień, duszna

sala operacyjna i skomplikowany zabieg.

Tylko że to nie była żadna z tych rzeczy. „Pinky" Sutcliffe cieszył się w

szpitalu opinią spokojnego i opanowanego, chłodnego zawodowca, który ograniczał

konwersacje do krótkich komend, by podano mu narzędzia, i wyjaśnień rzucanych od

czasu do czasu studentom medycyny. Opryskliwe uwagi nie były w jego stylu. Jeśli

się pocił, musiało być mu gorąco — albo był chory. Instrumentariuszka

zmarszczyła brwi. Przypadek na stole nie był szczególnie skomplikowany, bułka z

masłem dla doświadczonego lekarza. Jak dotąd.

Nagle sala operacyjna pogrążyła się w ciszy, jakby cały personel wyczuł, że coś

jest nie tak. Przez chwilę wydawało się, że nawet wentylator przestanie zaraz

pracować. Czarne oczy instrumentariuszki widoczne ponad maską zaczęły się

rozglądać, jakby w poszukiwaniu przyczyny złego humoru chirurga. Popatrzyła na

stażystę. Mało kompetentny nabytek z importu, ale przynajmniej pewnie trzymał

kleszcze. Niczego więcej od niego nie wymagano. Nie on więc stwarzał problem.

Zerknęła przez salę na studentów. Czwarty rok. Pulchny chłopak i niska

dziewczyna. Oboje odziani byli w obowiązujące na bloku operacyjnym zielenie oraz

białe, skórzane chodaki, i do tego praktycznie sprowadzał się ich udział w tym,

co się tutaj działo. Oparci o ścianę, opowiadali sobie dowcipy. Zniecierpliwiła

się w myślach. Mieli idealną okazję, by poznać anatomię odbytu, ale bardziej

zajmowały ich aktualne ploteczki. Patrzyła na pogodne twarze, przez ułamek

sekundy niemal zazdroszcząc im braku odpowiedzialności za przebieg operacji.

Widziała rękę studenta lekko spoczywającą na ramionach dziewczyny. Oni

najwyraźniej niczym się nie przejmowali. Odwróciła oczy, spojrzała na twarz

chirurga, a jej niepokój wzrósł. Patrzył na ra-

nę tak, jakby nie mógł się skoncentrować. Nie zwracał uwagi na studentów. Nie

ich zachowanie było przyczyną jego złego samopoczucia. Przeniosła uwagę na osobę

u swego boku. Szczupła, nieśmiała postać w białej bawełnie, ręce pokornie

założone do tyłu — jak u członków rodziny królewskiej lub kogoś, kto nie bardzo

wiedział, co z nimi zrobić. Salowy. Cichy i niezauważalny jak duch. Pełen

zapału, nowy, nieszkodliwy. Salowy mógł nie wiadomo jak poważnie traktować swą

pracę, a i tak nikt nie zwracał na niego najmniejszej uwagi, a już na pewno nie

chirurg. Uśmiechnęła się na myśl, że przyczyną nienormalnego zachowania

Pinky'ego Sutcliffe'a mógłby być salowy. Nadal się uśmiechała, gdy jej

poszukujący wzrok spoczął na Billu Amisonie. Wysoki, muskularny blondyn,

anestezjolog, jak zwykle zmagał się z krzyżówką z Timesa, poświęcając pacjentowi

minimum uwagi. Podniósł spojrzenie i na moment ich oczy spotkały się. Mrugnęła

do niego, a on odpowiedział tym samym, po czym znacząco popatrzył na chirurga.

Przesianie było jasne: co się z nim dzisiaj dzieje?

Wzruszyła ramionami w geście mówiącym „nie wiem" i kontynuowała rozważania. Ale

w sali operacyjnej znajdowała się jeszcze tylko jedna osoba. Nieszczęsna

pielęgniarka-stażystka, która upuściła gazę i której twarz wciąż płonęła z

zażenowania. Była czerwona jak... Oczy instrumentariuszki z niepokojem spoczęły

na chirurgu. Czerwona jak chirurg.

Instrumentariuszka nadal podawała mu narzędzia, lecz jej niepokój narastał.

Mechaniczne ruchy odtwarzały rutynową czynność prawie nie wymagającą myślenia:

asystowanie przy operacji przepukliny. Automatycznie podawała instrumenty —

ssak, nożyczki, kleszcze — chirurg nawet nie musiał o nie prosić. Zajmowała się

tym przez pięć dni w tygodniu. Ale nie w takich warunkach.

Dziś coś było bardzo nie tak. Chirurg grzebał się, nieudolnie trzymając

narzędzia, znane mu jak własne palce, jakby widział je po raz pierwszy.

Wpatrywał się w nie, jak w coś zupełnie dla siebie nowego. Dwa razy chwycił

kleszcze za ostrza. Raz zażądał szwu, kiedy nie było co zszywać. Podała mu szew

i patrzyła, jak puszcza go, zmieszany. Gdy go podnosiła, spojrzała lekarzowi w

twarz i zobaczyła coś, czego nigdy przedtem nie widziała.

Dopiero po kilku chwilach zorientowała się, czemu jest tak spięta. Nie tylko

dlatego, że chirurg tak nieudolnie obchodził się z narzędzia-

nę tak, jakby nie mógł się skoncentrować. Nie zwracał uwagi na studentów. Nie

ich zachowanie było przyczyną jego złego samopoczucia.

Przeniosła uwagę na osobę u swego boku. Szczupła, nieśmiała postać w białej

bawełnie, ręce pokornie założone do tyłu — jak u członków rodziny królewskiej

lub kogoś, kto nie bardzo wiedział, co z nimi zrobić. Salowy. Cichy i

niezauważalny jak duch. Pełen zapału, nowy, nieszkodliwy. Salowy mógł nie

wiadomo jak poważnie traktować swą pracę, a i tak nikt nie zwracał na niego

najmniejszej uwagi, a już na pewno nie chirurg. Uśmiechnęła się na myśl, że

przyczyną nienormalnego zachowania Pinky'ego Sutcliffe'a mógłby być salowy.

Nadal się uśmiechała, gdy jej poszukujący wzrok spoczął na Billu Amisonie.

Wysoki, muskularny blondyn, anestezjolog, jak zwykle zmagał się z krzyżówką z

Timesa, poświęcając pacjentowi minimum uwagi. Podniósł spojrzenie i na moment

ich oczy spotkały się. Mrugnęła do niego, a on odpowiedział tym samym, po czym

znacząco popatrzył na chirurga. Przesłanie było jasne: co się z nim dzisiaj

dzieje?

Wzruszyła ramionami w geście mówiącym „nie wiem" i kontynuowała rozważania. Ale

w sali operacyjnej znajdowała się jeszcze tylko jedna osoba. Nieszczęsna

pielęgniarka-stażystka, która upuściła gazę i której twarz wciąż płonęła z

zażenowania. Była czerwona jak... Oczy instrumentariuszki z niepokojem spoczęły

na chirurgu. Czerwona jak chirurg.

Instrumentariuszka nadal podawała mu narzędzia, lecz jej niepokój narastał.

Mechaniczne ruchy odtwarzały rutynową czynność prawie nie wymagającą myślenia:

asystowanie przy operacji przepukliny. Automatycznie podawała instrumenty —

ssak, nożyczki, kleszcze — chirurg nawet nie musiał o nie prosić. Zajmowała się

tym przez pięć dni w tygodniu. Ale nie w takich warunkach.

Dziś coś było bardzo nie tak. Chirurg grzebał się, nieudolnie trzymając

narzędzia, znane mu jak własne palce, jakby widział je po raz pierwszy.

Wpatrywał się w nie, jak w coś zupełnie dla siebie nowego. Dwa razy chwycił

kleszcze za ostrza. Raz zażądał szwu, kiedy nie było co zszywać. Podała mu szew

i patrzyła, jak puszcza go, zmieszany. Gdy go podnosiła, spojrzała lekarzowi w

twarz i zobaczyła coś, czego nigdy przedtem nie widziała.

Dopiero po kilku chwilach zorientowała się, czemu jest tak spięta. Nie tylko

dlatego, że chirurg tak nieudolnie obchodził się z narzędzia-

mi. Jego dłoń drżała, stwarzając zagrożenie swym brakiem precyzji. Drżenie było

niedostrzegalne, jeśli spoglądało się tylko na palce. Ale gdy spojrzenie

powędrowało do ostro zakończonej końcówki skalpela, można było dostrzec, że

wibruje niemal jak kamerton uderzony o coś twardego. Oniemiała, przyglądała się

palcom chirurga, bladym i niemal nieludzkim w obciskającym je sterylnym

lateksie, jak niezdarnie prowadziły skalpel przez krwawiącą tkankę. Nagle

ostrze, które miało zdjąć płat mięśnia, zagłębiło się weń jak rzeźnicki nóż.

Zaniepokojona teraz nie na żarty, spojrzała raz jeszcze na twarz chirurga, na

to, co dało się zobaczyć: niewidzące oczy i zmarszczone czoło. Nos i usta miał

przesłonięte papierową maseczką, teraz nasiąkniętą potem. Niepokój pielęgniarki

przerodził się w panikę. Nie wiedziała, co robić. Pinky Sutcliffe był poważanym

chirurgiem o długim stażu; ona była tylko młodszą instrumentariuszką. Miała

jednak świadomość, że przede wszystkim odpowiedzialna jest za pacjenta,

mężczyznę, którego operowali, a który leżał na stole nieświadomy rozgrywającej

się tragedii. Czuła się rozdarta pomiędzy obowiązkiem zawodowym a posłuszeństwem

wobec niewidzialnej hierarchii, którą przesiąknięty był cały medyczny świat,

gdyż wiedziała, że w żadnym wypadku nie wolno jej podważyć kompetencji

operującego specjalisty.

Raz jeszcze rzuciła zdesperowane spojrzenie Bilłowi Amisonowi. Nie rozwiązywał

już krzyżówki. Porzucona gazeta leżała na podłodze, a anestezjolog jedną ręką

przyciskał respirator do ust pacjenta, drugą sprawdzając puls na jego

nadgarstku. Zanotował ciśnienie i spojrzał prosto na nią.

Teraz oboje przyglądali się chirurgowi. Głowa mu się chwiała, oczy błyszczały i

błądziły nieprzytomnie. Był chory. Musiał być chory. A na dodatek jego stan się

pogarszał. Sutcliffe podniósł wzrok. Wydawało się, że nie widzi jej ostro.

Niepokój sprawił, że zapytała:

— Panie doktorze, czy czuje się pan na tyle dobrze, by kontynuować?

Chirurg zachichotał.

Zaszokowani studenci przyglądali mu się ze zgrozą w oczach. Pie-lęgniarka-

stażystka otworzyła usta, by coś powiedzieć, ale zamknęła je pod ostrzegawczym

spojrzeniem instrumentariuszki. Grecki lekarz podniósł duży zacisk tętniczy i

trzymał go jak broń gotową w razie potrzeby. Bili Amison zerknął na kardiograf i

mocniej ścisnął przegub pa-

cjenta. Zamruczał. Nikt nie zrozumiał, co mówi, i nikt nie poprosił go o

powtórzenie. Salowy wycofał się pod ścianę, jakby odruchowo dystansując się od

tego, co działo się na sali. Wszyscy widzieli, jak skalpel wyślizgnął się,

przecinając niewielkie naczynie krwionośne. Asystujący chirurg zastosował

diatermię. Sala wypełniła się kwaśnym odorem palonej tkanki. Niebieskawy dym

uniósł się nad ciałem, rozpływając się w świetle lampy operacyjnej.

Krwawienie ustało. Asystent ujętym w szczypce tamponem otarł okolice rany.

Bili Amison ponownie sprawdził ciśnienie krwi pacjenta i przyspieszył kroplówkę.

Wyprostowany, usiadł na stołku przy głowie pacjenta. Zapomniał o krzyżówce.

Wszyscy byli spięci. Wszyscy poza pacjentem. Jemu było wszystko jedno.

Chirurg ponownie zachichotał; na palcu wskazującym miał roz-smarowaną krew.

Podniósł go do oczu i obserwował, zafascynowany.

Coraz bardziej wystraszona instrumentariuszka zerknęła w otwartą jamę brzuszną.

W odległości mniejszej niż centymetr od ostrza skalpela pulsowała tętnica udowa,

główna arteria dostarczająca krew do dolnej części ciała. Z przerażeniem

obserwowała rytmiczne uderzenia. Gdy skalpel zsunął się niżej, mimowolnie

zamknęła oczy.

23 listopada 1999

Szli na skróty drogą, która wiodła na tyły budynku Królewskiej Akademii

Medycznej, a dalej przez zawsze otwarte drzwi przeciwpożarowe prosto do bocznego

wejścia na salę wykładową. Kiedy ktoś się spóźnił, a miał trochę szczęścia, mógł

wślizgnąć się tam w połowie zajęć nie widziany przez nikogo, nawet przez

wykładowcę, dzięki zasłonom upiętym luźno z boku audytorium. Łatwo więc było

Masters Priscilla - Fatalne ciecie.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: