Regulacje rachunkowości w warunkach globalizacji
Wpływ otoczenia na kształt systemów rachunkowości
Rys. Podstawowe grupy czynników środowiskowych determinujących kształt systemów rachunkowości
PRZYKŁAD:
Czynnikami środowiskowymi wpływającymi na kształt systemów rachunkowości mogą być:
Psystem polityczny i rodzaj własności; W Polsce przed 1989 r. przepisy rachunkowości w dużej mierze były zorientowane na zaspokojenie potrzeb informacyjnych właścicieli przedsiębiorstw, czyli w większości przypadków Skarbu Państwa. Stad tez wiele rozwiązań rachunkowości było dostosowanych do potrzeb decyzyjnych organów państwowych, np.: normatywny rachunek kosztów na potrzeby centralnego planowania. Po zmianie systemu politycznego w Polsce (od 1989 roku) nastąpiły dość gwałtowne zmiany polskich regulacji rachunkowości dostosowujące się do warunków gospodarki rynkowej:
1991 r. - rozporządzenie Ministra Finansów z 15 stycznia 1991 r. w sprawie zasad
prowadzenia rachunkowości;
1994 r. - ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości;
2000 r. - istotna nowelizacja u. rach.
Ø zjawiska inflacyjne - w gospodarkach cechujących się wysokim poziomem inflacji stosuje się specyficzne metody rachunkowości (zwane potocznie rachunkowością inflacyjną), które w rachunku ekonomicznym uwzględniają utratę siły nabywczej pieniądza:
Ø rynki finansowe i dominujące źródła kapitału:
-w gospodarkach opartych głównie na systemie bankowym, jako dawcy kapitału, dominować będzie z reguły ostrożne podejście do wyceny bilansowej i ustalania wyniku finansowego, tak aby najlepiej zaspokoić potrzeby informacyjne banku - zorientowanego przede wszystkim na odzyskanie kredytu udzielonego jednostce;
- inaczej będzie w przypadku gospodarek o dominującym udziale rynków kapitałowych w roli dostarczycieli kapitału; Uczestnicy tych rynków co do zasady cechują się wyższą tolerancją ryzyka finansowego, a ich orientacja na maksymalizacje stopy zwrotu z inwestycji powoduje, ze cenniejsze dla nich jest poznanie rzeczywistej efektywności i rentowności finansowej podmiotów. Stad tez zasada ostrożności ustępuje miejsca zasadzie współmierności kosztów i przychodów.
Główne modele rachunkowości występujące w praktyce:
Model anglosaski -ukierunkowanie na inwestora, otwartość na ryzyko i jego wycenę; prawo
zwyczajowe oparte na doświadczeniu środowiska profesjonalistów lub orzecznictwie sadowym (Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Kanada, Australia, Nowa Zelandia);
Cechy modelu:
Porientacja na rynek kapitałowy,
Pduże znaczenie akcjonariuszy (właścicieli),
Ppostawa otwarta na ryzyko,
Pstandardy rachunkowości, np. IASB, FESB, ASB,
Pzasada rzetelnego i wiernego obrazu jednostki,
Pprzewaga zasady współmierności nad zasada ostrożności.
Model kontynentalny –konserwatywne podejście, duży udział rezerw w pasywach, duży udział
finansowania zewnętrznego, ściśle uregulowanie - państwowe; model kredytowo-podatkowy (Niemcy, Francja, Austria, Belgia, Hiszpania, Włochy, Szwajcaria, Polska, Czechy, Węgry, Słowacja, kraje bałtyckie);
P orientacja na stabilny rozwój przedsiębiorstwa,
Pduże znaczenie kredytodawców,
P postawa konserwatywna, unikanie ryzyka,
P Kodeks handlowy,
Pduży wpływ prawa podatkowego,
Pprzewaga ostrożności nad zasada współmierności.
Cele harmonizacji rachunkowości w dobie globalizacji
Druga polowa XX w. upłynęła pod znakiem przyspieszenia procesów globalizacji działalności gospodarczej, rynków kapitałowych i pieniężnych, jak również w zakresie regulacji tych zjawisk. Przepływy charakteryzują się tym, ze nie respektują granic terytorialnych państw. Kraje o stabilnej
sytuacji politycznej, rozwiniętych rynkach kapitałowych i pieniężnych, posiadające czytelne systemy sprawozdawczości finansowej, a przez to zapewniające względne bezpieczeństwo inwestycyjne, stanowią środki przyciągające kapitał międzynarodowy.
RACHUNKOWOSC JAKO "JEZYK BIZNESU" umożliwia uzyskanie informacji o działalności gospodarczej przedsiębiorstwa: daje przejrzysty, wiarygodny obraz rzeczywistości gospodarczej podmiotów; informuje o rentowności, płynności, gospodarności:
WAŻNE!
Współcześnie etap finalny rachunkowości - sprawozdawczość finansowa - musi być zorientowana na nowego użytkownika - użytkownika globalnego. Jego wymagania w zakresie zaspokajania potrzeb informacyjnych uwzględniają:
oprócz tradycyjnej wiązki atrybutów jakościowych dostarczanej informacji (wiarygodności, zrozumiałości, porównywalności, istotności etc.), także
kryteria wynikające z funkcjonowania podmiotu w otoczeniu międzynarodowym.
Jednym z takich kryteriów jest minimalizacja kosztów związanych z przygotowaniem i interpretacją informacji finansowych przez firmy działające w obszarze oddziaływania odmiennych systemów rachunkowości.
Przykład:
W momencie przekształcenia sprawozdań finansowych firmy Daimler-Benz, sporządzonych zgodnie z praktyka niemiecka, na format amerykański okazało się, że różnice w przypadku niektórych pozycji sprawozdań sięgają blisko 400%.
Każdy użytkownik sprawozdań finansowych, patrząc na te dwa zestawy danych, zada sobie:
Które z tych wartości są wiarygodne?
Na których oprzeć rachunek ekonomiczny?
Proces harmonizacji języka biznesu ma m.in. zapobiec występowaniu podobnych zjawisk, wpływając tym samym na poprawę bezpieczeństwa obrotu gospodarczego i polepszenie jakości systemu komunikacji miedzy inwestorem a przedsiębiorstwem / biorcy kapitałów.
Rys. Wynik transformacji sprawozdań finansowych firmy Daimler-Benz sporządzony zgodnie z regułami niemieckimi na format wymagany w USA
Przesłanki wskazujące na potrzebę harmonizacji zasad rachunkowości:
~umiędzynarodowienie wymiany walut i usług,
~globalizacja rynków kapitałowych (stopień globalizacji rynków kapitałowych pogłębia ich konsolidacja),
~rozwój wspólnot gospodarczych,
~zdobywanie kapitału na giełdach zagranicznych,
~rozwój międzynarodowych korporacji,
~funkcjonowanie takich organizacji, jak: Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy.
Harmonizacja –definicja
"Harmonizacja zasad rachunkowości w skali regionalnej czy międzynarodowej oznacza proces zwiększania porównywalności sprawozdań finansowych poprzez wprowadzenie spójnego zestawu
wzorców, opartego na wspólnych założeniach i koncepcjach, przy czym określane są granice stopnia odmienności stosowanych rozwiązań w praktyce"
A.A Jarugowa
Instytucje ustanawiające...
rachun_cosinus