Szyny ortopedyczne i wyciągi bezpośrednie i pośrednie.doc

Okolice ciała narażone na ucisk ze strony opatrunków gipsowych:

·         Obojczyk

·         Wyrostek kruczy, barkowy i grzebień łopatki

·         Wyrostek łokciowy i nadkłykcie kości ramiennej

·         Dalsze głowy kości łokciowej i promieniowej (nadgarstek)

·         Wyrostki kolczyste

·         Talere biodrowe

·         Krętarze większe

·         Boczna i przyśrodkowa strona stawu kolanowego

·         Głowa strzałki

·         Przednia krawędź kości piszczelowej

·         Kostka boczna i przyśrodkowa stawu skokowo-goleniowego

·         Guz piętowy

SZYNOWE OPATRUNKI ORTOPEDYCZNE

Opatrunki szynowe na kończynę dolną

Szyna Volkmanna składa się z 2 rynn, blaszanej przeznaczonej do ułożenia w niej kończyny, a zakończonej prostopadłą podstawką dla oparcia stopy. Wewnętrzną powierzchnię szyny należy wyścielić warstwą gumy porowatej, a po  ułożeniu kończyny i opatrzeniu watą  przy bandażować opaskami  okrężnymi.

Szyna Dieterichsa składa się z drewnianych elementów i służy do trans­portu chorych ze złamaniami uda. Dłuższą część szyny przykłada się po stronie bocznej od stopy aż do dołu pachowego, krótsza zaś od strony przyśrodkowej stopy do pachwiny. Całość zespala się opaskami, obie zaś części szyny łączy się obwodowe od stopy drewnianą rozporka, do której można umocować taśmy wyciągu  nałożonego  na stopę.  Przeciwwyciąg stanowi  wtedy  oparcie szyny w dole pachowym i w pachwinie.

Szyna Thomasa zbudowana jest z grubego pręta metalowego wygiętego w kształcie wydłużonej litery U. Końce szyny łączą się z pierścieniem miesz­czącym górny odcinek uda i wspierającym się o krocze, guz k niszowy i ze­wnętrzną  część  miednicy.  Podłużne  części  szyny  przebiegają po  zewnętrznej i przysrodkowej stronie kończyny. Część łącząca ramiona szyny obwodowo od stopy służyć może do zaczepienia wyciągu nałożonego na stopę.  Szynę ze­spala się z kończyną obwojami opasek.

Podstawka   Brauna   jest  metaiowym   rusztowanie m   przystosowanym   do ułożenia kończyny w łóżku chorego.  Naciąg  z opasek muślinowych między górnymi prętami  stwarza płaszczyznę podparcia dla tylnej  powierzchni koń­czyny. Na konstrukcji podstawki Brauna można montować przystawki do przepro­wadzania wyciągu, podparcia lub podwieszenia stopy.

Szyna Grucy stanowi podobne rusztowanie metalowe połączone przegu­bami, co pozwala na zmianę wysokości ułożenia kończyny i wybrania kąta zgięcia stawu kolanowego.

Opatrunki szynowe na kończynę górną

Szyna Grucy składa się z szeregu elementów wykonanych z blachy allu-pulonowej, łączonych przegubami zaopatrzonymi zaciskami śrubowymi. Część tułowiową szyny przypina się do klatki piersiowej i tułowia za pomocą pasów parcianych.  Części podtrzymujące kończynę można ustalać w  różnych usta­wieniach.

Szyna Jonesa  jest  modyfikacją  szyny Thomasa.   Kończynę  wsuwa  się w pierścień, opierający się o części miękkie dołu pachowego. Łokieć pozostaje zgięty, przedramię opiera się na przesuwanej części szyny. Szyna ta nadaje się do stosowania wyciągu za ramię.

METODY STOSOWANIA TRWAŁYCH WYCIĄGÓW

Nazwy wyciągów zależą od sposobów ich umocowania na chorym. Wyciąg umocowany w kości chorego nosi nazwę bezpośredniego, zaś wyciąg umoco­wany na skórze nazywa się pośrednim.

Umocowanie wyciągu bezpośredniego.

Na kończynach używa się do tego celu drutu Kirschnera lub gwoździa Stein-manna wraz ze stosownymi klamrami. Zarówno druty Kirschnera, jak i gwoź­dzie Steinmanna fabrykowane są ze stali nierdzewnej w różnych długościach i przekrojach.

Typowymi miejscami wprowadzenia  drutu  lub  gwoździa są  odcinki kości zbitej, łatwo dostępne, pokryte cienką warstwą części miękkich.

Technika   założenia   drutu   wyciągowego:

1.       Wyjałowienie drutu, wiertarki oraz wybranego pola na powierzchni koń­czyny. Przygotowanie i ochrona rąk lekarza jak do zabiegu operacyjnego.

2.       Ułożenie chorego na wznak, ustabilizowanie kończyny.

3.       Znieczulenie   1—2% nowokainą miejsc wprowadzenia i wyprowadzenia drutu.

4.       Umocowanie drutu w wiertarce, nałożenie prowadnicy zabezpieczającej drut przed wyginaniem.

5.       Nakłucie skóry końcem wąskiego noża, wprowadzenie drutu  do styku z kością, kontrola kierunku — drut powinien przewiercić kość prostopadle do długiej osi kończyny, w płaszczyżniie czołowej ciała.

6.       Kontrola skóry po przewierceniu drutu. W razie napięcia skóry w miej­scach przebicia drutem, należy ją naciąć tak, aby przesunęła się odpowiednio; postępowanie to zapobiega martwicy skóry.

7.       Nadzianie na końce drutu i przyklejenie do skóry plytek z jałowej gazy, założenie tarczek zapobiegających przesuwaniu się drutu w kanale kości, założenie i napięcie klamry wyciągowej.

Do wprowadzenia gwoździa Steinmanna używa się również wiertarki, choć do guza kości piętowej oraz do kości osób starszych można wbić gwóźdź za pomocą młotka.

Klamra wyciągowa do drutu Kirschnera posiada urządzenie do napinania drutu, klamra do gwoździa Steinmanna nie ma urządzenia napinającego.

Wagę ciężarka wyciągowego ustala się stosownie do zadań, jakie wyciąg ma spełniać. Wyciąg bezpośredni można obciążyć 10—15 kg, gdy tymczasem wyciąg pośredni tylko 2—4 kg. Ciężarek wyciągowy zawiesza się na końcu sznura po przeprowadzeniu go przez bloczek bądź krążek. Ciężarek powinien ziwisać pionowo, nie opierając się o żadne przedmioty, oś wyciągu powinna się pokrywać z osią kończyny.

Warunkiem działania wyciągu jest przeciwwyciag, jaki stanowi zazwyczaj ciężar ciała lub kończyny chorego. W tym celu unosi się nożny koniec łóżka chorego przy wyciągu za kończyny dolne i miednicę, zaś głowowy podczas wyciągu za głowę.

Do wyciągów na kończynie górnej używa się często zamiast ciężarka taśmy gumowej, sprężyny.. Działaniu wyciągowemu prze­ciwstawia się wtedy miejsce oparcia szyny ortopedycznej lub opatrunku gipsowego.

Metody trwałych wyciągów za głowę różnią się od podanych powyżej. Wyciąg   bezpośredni   wykonuje   się   za   pomocy   aparatu   Vinkego,   klamry Crutchfielda lub innych, które zakłada się na kości czaszki po nawierceniu w zewnętrznej blaszce zbitej otworów do zaczepienia klamry.

Wyciąg pośredni za głowę wykonuje się za pomocą pętli Glissona lub innych urządzeń.

Niebezpieczeństwa stosowania wyciągów

Po­legają głównie na możliwości zakażeń kości lub części miękkich, zesztywnień lub rozciągnięć stawów, porażeń lub niedowładów.

Zakażenie kości w kanale drutu lub gwoździa bywa najczęściej skutkiem przesunięć bocznych kości po drucie. Objawy bólowe zarówno samo­istne, jak i podczas poruszania wyciągu wystar­czają do rozpoznania tego powikłania. Wznie­sienie ciepłoty i wydzielina ropna pojawiają się w kilka dni później. Zapobieganie polega na sto­sowaniu tarczek metalowych, płytek filcowych lub korkowych, zapobiegających przesunięciom drutu wzglądem kości. Najpewniejszym postępowaniem w razie zakażenia ka­nału jest wczesne przeniesienie wyciągu w odpowiednie niezakażone są­siedztwo.

Zakażenie w częściach miękkich wokół drutu lub gwoździa rozwija się zwy­kle powierzchownie wskutek martwicy skóry napiętej przez gwóźdź czy drut albo nadmiernie uciśniętej przez tarczkę. Zakażenie to może przechodzić wtór­nie na kostny kanał wyciągu. Prócz leczenia miejscowego przeważnie należy przenieść wyciąg w inne stosowne miejsce.

Zesztywnienia stawów bywają najczęściej następstwem błędów pielęgna­cyjnych, braku ćwiczeń lub zakażeń w stawie czy jego sąsiedztwie. Długo­trwała transfiksja mięśni przez drut czy gwóźdź wyciągowy prowadzić może wtórnie do zesztywnienia stawu. Szczególnie wrażliwe jest kolano, jeśli zało­żono wyciąg w odcinku nadkłykciowym uda oraz palce ręki (niebezpieczeń­stwo wyciągów drutowych za kości śródręcza).

Trwałe rozciągnięcie elementów torebkowo-więzadłowych występuje przede wszystkim w kolanie u starszych chorych.

Porażenia   i   niedowłady   dotyczą   najczęściej   nerwu   łokciowego   wskutek uszkodzenia go drutem wyciągowym w okolicy łokcia lub nerwu strzałkowego wskutek ucisku szyny podtrzymującej kończynę.

Niedokrwienie kończyny w następstwie zaciśnięcia obwojów okrężnych mo­cujących wyciąg pośredni, zwłaszcza w leczeniu złamań lub zwichnięć u dzieci, może prowadzić do porażeń i przykurczów.

Większość uszkodzeń skóry powstaje wskutek nadmiernego ucisku przez wyciągi kamaszkowe lub mankietowe. Pęcherze podnaskórkowe powstawać mogą wskutek drażnienia skóry przez przylepiec lub klej, a także wskutek zbyt silnego i długiego obciążania wyciągu pośredniego. Jeśli zapobiegniecie tym uszkodzeniom nie jest możliwe, należy przenieść "wyciąg na zdrową skórę”.