Ortodydaktyka i jej założenia resocjalizacyjne- analiza i interpretacja
Ortodydaktyka (ang. ortodidactis, ros. Ortodidaktika) - dział pedagogiki specjalnej (dydaktyka specjalna, teoria nauczania specjalnego). Jej przedmiotem jest badanie procasów kształcenia dzieci, młodzieży i dorosłych z odchyleniami od normy-”dydaktyka prostująca” (gr. ortós – prosty, prawidłowy)- bez względu na rodzaj, złożoność, zaakres i genezę niepełnosprawności, zaburzeń w zachowaniu, a także zdolności i uzdolnień. Jest obecna wszędzie gdzie zachodzi proces kształcenia specjalnego. Immanentną częścią ortodydaktyki są procasy korygowania i kompensowania, dlatwgo mówi się o kształceniu rewalidującym i resocjalizującym, zatem jest ona dydaktyką uwzględniającą swoiate warunki nauczania /uczenia się jednostek upośledzonych.
Nieodłącznie z ortodydaktyką związane są następujące pojęcia:
Wspomaganie rozwoju- działanie pedagogiczne polegające na a) stwarzaniu korzystnych warunków kształcenia i wychowywania sprzyjających rozwojowi wychowanka; b) zapobieganie jego zachowaniom i postępkom hamującym rozwój; c) przeciwdziałanie zachowaniom chamującym jego rozwój lub wręcz rozwojowi zagrażających.
W wspomaganiu rozwoju kładzie się mocny akcent nie tylko na kierowaniu rozwojem za pośrednictwem nakazów i zakazów, lecz na takie oddziaływanie pedagogiczne, aby wychowanek sam chciał robić to co zapewnia mu bezpieczeństwo i rozwój ogólny.
Kompensacja (łac. compensatio-wyrównywanie) – wyrównywanie braków w jednej dziedzinie działalności danej osoby przez nasilenie aktywności w innej dziedzinie. Kompensacja jest ważnym mechanizmem obronnym człowieka, właściwe jej ukierunkowanie jest szczególnym przedmiotem zainteresowań pedagogiki specjalnej. W pedagogice kompensacja polega na wyrównywaniu deficytów rozwojowych.
Cele i zadania. Do głównych zadań dydaktyki specjalnej należy zaliczyć:
1. Badanie procasu kształcenia dzieci, młodzieży, osób dorosłych odchylonych od normy zarówno w szkole, jak i poza nią;
2. Gromadzenie i opisywanie doświadczeń dydaktycznych, wypracowanie bardziej efektywnych form, zasad, metod i środków edukacji specjalnej;
3. Wzbogacanie i upowszechnianie nowych, naukowo uzasadnionych teorii naucznia specjalnego;
4. Wypracowanie metod pomiaru wyników kształcenia specjalnego;
5. Wyznaczanie i określanie tendencji w rozwoju edukacji paralelnej dla jednostek niepełnosprawnych, dla ich pozaszkolnej rehabilitacji czy resocjalizacji;
6. porównywanie i ocenianie postępów rozwoju dydaktyki specjalnej w kraju i za granicą.
Ogólnym celem ortodydaktyki jest więc dostosowanie procesu kształcenia do realizacji specjalnych potrzeb uczniów odchylonych od normy w rozmaitych zakresach.
Zasady kształcenie specjalnego.
Na gruncie ortodydaktyki obowiązują zasady kształcenia ogólnego. Wykorzystując je w działaniu, trzeba jednak pamiętać o właściwościach rozwojowych uczestników procesu kształcenia specjalnego.
Zasady formułowane na gruncie dydaktyki specjalnej
Według O. Lipkowski:
- życzliwej pomocy;
- kształtowania pozytywnej atmosfery pracy;
- aktywności w nauce;
- dominacji wychowania;
- indywidualizacji;
- treści kształcących.
Według J. Sowa, F. Wojciechowski:
- dokładnego poznania istoty niepełnosprawności i ich przyczyn;
- indywidualizacji wymagań i doboru metod oraz organizacji pracy;
- systematyczność oddziaływania na odchylenia;
- trwałych wyników oddziaływania – podtrzymywania;
- elastyczności odziaływania na tle zachodzących zmian;
- współpracy rodziny, specjalistów i środowiska w oddziaływaniu i rechabilitacyjnym.
Podział ortodydaktyki na szczególowe dydaktyki specjalne:
l Oligofrenodydaktyka- teoria nauczania upośledzonych umysłowo;
l Surdodydaktyka- teoria nauczania słabo słyszących i niesłyszących;
l Tyflodydaktyka- teoria nauczania słabo widzących i niewidzących;
l Dydaktyka terapeutyczna- teoria nauczania przewlekle chorych i kalekich;
l Dydaktyka resocjalizująca- teoria nauczania niedostosowanych społecznie;
l Dydaktyka zdolnych- teoria nauczania zdolnych i wybitnie zdolnych.
Bibliografia
Okoń W., Nowy słownik pedagogiczny, Warszawa 2007
Kupisiewicz C.,Podstawy dydaktyki ogólnej,Warszawa 1977
Lipkowski O., Pedagogika specjalna, Warszawa 1981
mpwjs