biuletyn IPN nr 7 (30) - lipiec 2003.pdf - ∞ ∞ IPN (buttergirl) - megur

BIULETYN

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

ISSN 1641-9561

NR 7 (30)

lipiec

2003

ISSN 1641-9561

ADRESY I TELEFONY ODDZIAŁÓW IPN W POLSCE

BIAŁYSTOK

ul. Warsztatowa 1a, 15-637 Białystok

tel. (0-85) 664 57 03

GDYNIA

ul. Witomińska 19, 81-311 Gdynia

tel. (0-58) 660 67 00

fax (0-58) 660 67 01

KATOWICE

ul. Kilińskiego 9, 40-061 Katowice

tel. (0-32) 609 98 40

KRAKÓW

ul. Reformacka 3, 31-012 Kraków

tel. (0-12) 421 11 00

LUBLIN

ul. Wieniawska 15, 20-071 Lublin

tel. (0-81) 534 59 11

ŁÓDŹ

ul. Orzeszkowej 31/35, 91-479 Łódź

tel. (0-42) 616 27 45

POZNAŃ

ul. Rolna 45a, 61-487 Poznań

tel. (0-61) 835 69 00

RZESZÓW

ul. Słowackiego 18, 35-060 Rzeszów

tel. (0-17) 860 60 18

WARSZAWA

pl. Krasińskich 2/4/6, 00-207 Warszawa

tel. (0-22) 530 86 25

WROCŁAW

ul. Sołtysowicka 23, 51-168 Wrocław

tel. (0-71) 326 76 00

BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Redaguje Biuro Edukacji Publicznej IPN

Zespół redakcyjny: Władysław Bułhak (redaktor naczelny),

Janusz Kotański, Małgorzata Łętowska, Paweł Machcewicz,

Krzysztof Madej, Barbara Polak

Projekt graficzny: Krzysztof Findziński

Skład i łamanie: Wojciech Czaplicki

Adres: ul Towarowa 28, 00-839 Warszawa

Tel. (0-22) 581 89 25, fax (0-22) 581 89 26

e-mail: bep@ipn.gov.pl

http://www.ipn.gov.pl

Druk: Dom Wydawniczy Bellona

ul. Grzybowska 77, 00-844 Warszawa

BIULETYN

N R 7 (30)

LIPIEC

2003

SPIS TREŚCI

■

KALENDARIUM IPN ..........................................................................

■

ROZMOWY BIULETYNU

O MIEJSCACH POCHÓWKÓW OFIAR KOMUNIZMU W POLSCE

z Krzysztofem Szwagrzykiem rozmawia Barbara Polak ....................................

■

KOMENTARZE HISTORYCZNE

Krzysztof Szwagrzyk – KWATERY WIĘZIENNE CMENTARZA OSOBOWICKIEGO

WE WROCŁAWIU .....................................................................................

Marcin Zwolski – „PRAWORZĄDNOŚĆ LUDOWA”, CZYLI CO ZROBIĆ

ZE ZWŁOKAMI? .......................................................................................

Wacław Dubiański – ZMARŁYCH KŁADZIONO WARSTWAMI... ....................

Krzysztof Sychowicz – HISTORIA PEWNEJ TABLICY .......................................

Agnieszka Łuczak – GDZIE POCHOWANO ŻOŁNIERZY „GROŹNEGO”? ....

Piotr Szubarczyk – POWRÓZ NA SZCZĘŚCIE... ............................................

Alicja Paczoska – CHŁOPIĘCA NAIWNOŚĆ, CZYLI O JÓZKU BOSIU I JEGO

TRZECH TOWARZYSZACH ........................................................................

■

RELACJE I WSPOMNIENIA

Stanisław Marmola – ŻARCIE PAŃSTWOWE, OPIERUNEK, MIESZKANIE

Z OCHRONĄ ...........................................................................................

Jan Gontarz – GEST DOBREJ WOLI ...........................................................

■

DOKUMENTY

Piotr Semków – GRANICA WOLNOŚCI BADAWCZEJ ..................................

Janusz Kotański – KRZYŻ PRZY STALINGRADZKIEJ .......................................

Jan Żaryn, Jacek Żurek – GENERAŁ KUROPIESKA I „SPISEK W WOJSKU” ....

Grzegorz Majchrzak – WYBIERZMY JUTRO, CZYLI DRUGA BATALIA

O STAN WOJENNY ..................................................................................

■

WYSTAWY

Jerzy Eisler – MUZEUM OFIAR LUDOBÓJSTWA W WILNIE ...........................

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Kalendarium IPN

czerwiec 2003

30 maja

– 1 czerwca

I Bałtycki Festiwal Nauki, w którym uczestniczył

Oddział Gdański IPN. Festiwal był imprezą popularnonaukową zorganizowaną przez

wyższe uczelnie województwa pomorskiego.

I Bałtycki Festiwal Nauki

2 czerwca

– W siedzibie Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych, popularnej „Szkole Orląt”,

w Dęblinie otwarto wystawę „Aktion Reinhardt – Zagłada Żydów w Generalnym

wystawę „Aktion Reinhardt – Zagłada Żydów w Generalnym

Gubernatorstwie”. W uroczystości uczestniczyli prof. Leon Kieres, prezes IPN i gen.

dr Tadeusz Kuziora, komendant szkoły, oraz przedstawiciele władz samorządowych.

– W siedzibie IPN w Warszawie zakończono cykl kursów doskonalenia zawodowego dla

nauczycieli, organizowanych przez BEP IPN przy współudziale Wydziału Oświaty Gmi-

ny Warszawa Centrum. W roku szkolnym 2002/2003 odbyły się trzy kursy: Kryzysy PRL

i Trudne pytania w nauczaniu najnowszej historii Polski oraz Obraz PRL w literaturze .

4 czerwca

– W Collegium Maius Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu odbyła się sesja nauko-

sesja nauko-

„Opór społeczny i konspiracja w województwie pomorskim w latach 1945–

–1956”

„Opór społeczny i konspiracja w województwie pomorskim w latach 1945

1956”. Organizatorem sesji był OBEP w Gdańsku – Delegatura w Bydgoszczy oraz

Wydział Nauk Historycznych i Katedra Stosunków Międzynarodowych UMK. Konferencja

była okazją do podpisania umowy o współpracy między IPN a UMK w Toruniu. Ze strony

IPN umowę podpisał prof. Leon Kieres, ze strony UMK – rektor uczelni, prof. Jan Kopcewicz.

5 czerwca

uroczystość wręczenia

nagrody im. Grzegorza Jakubowskiego i nadania honorowego tytułu Kustosza Pa-

uroczystość wręczenia

nagrody im. Grzegorza Jakubowskiego i nadania honorowego tytułu Kustosza Pa-

mięci Narodowej

mięci Narodowej. Tegorocznymi laureatami wyróżnienia IPN zostali prof. Janusz Zawod-

ny, Komisja Historii Kobiet w Walce o Niepodległość oraz Studium Polski Podziemnej.

– W siedzibie Oddziału IPN w Katowicach prof. Leon Kieres przekazał rodzinie ks. Fran-

rodzinie ks. Fran-

ciszka Blachnickiego odnalezione w archiwach IPN dokumenty dotyczące jego dzia-

łalności. Ks. Blachnicki był twórcą ruchu oazowego Światło-Życie, działaczem opozycyj-

nym i jednym z najdłużej szykanowanych polskich kapłanów.

5–6 czerwca – OBEP w Rzeszowie zorganizował rajd dla młodzieży podkarpackich szkół średnich

rajd dla młodzieży podkarpackich szkół średnich

przez Pogórze Dynowskie. Trasa rajdu prowadziła szlakiem kpt. Dragana Sotirovica

„Draży”, dowódcy kompanii „D-14” w 14. pułku ułanów Armii Krajowej, wchodzącej

w skład zgrupowania partyzanckiego Obszaru Lwowskiego AK, o kryptonimie „Warta”,

działającego na Rzeszowszczyźnie.

6 czerwca

konferencja naukowa „Po-

wszechny wymiar sprawiedliwości na Dolnym Śląsku 1945–1989”

konferencja naukowa „Po-

wszechny wymiar sprawiedliwości na Dolnym Śląsku 1945–1989”, zorganizowana

przez OBEP Wrocław.

11 czerwca

– W sali Koncertowej Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie odbyło

się spotkanie poświęcone pamięci gen. Stefana Roweckiego ,,Grota’’

spotkanie poświęcone pamięci gen. Stefana Roweckiego ,,Grota’’, zorganizo-

wane przez prezydenta m.st. Warszawy Lecha Kaczyńskiego przy współudziale Świato-

wego Związku Żołnierzy AK, IPN oraz Klubu Historycznego im. gen. Stefana Roweckie-

go ,,Grota’’. Wieczór zainaugurował obchody Roku Generała Stefana Roweckiego

,,Grota’’ , ogłoszonego przez ŚZŻAK.

– W Wojewódzkiej Bibliotece Pedagogicznej w Rzeszowie – Filia w Jarosławiu odbyła się

promocja książki dr. Krzysztofa Kaczmarskiego

spotkanie poświęcone pamięci gen. Stefana Roweckiego ,,Grota’’

promocja książki dr. Krzysztofa Kaczmarskiego – naczelnika OBEP w Rzeszowie,

zatytułowanej Podziemie narodowe na Rzeszowszczyźnie 1939–1944 , wydanej przez

IPN w serii Monografie.

23 kwietnia

– 13 czerwca

– 13 czerwca – OBEP w Warszawie przeprowadził pierwszy cykl spotkań dla nauczycieli w ramach

cykl spotkań dla nauczycieli w ramach

programu edukacyjnego „Wizja lokalna”. Uczestnicy programu zwiedzili dawne wię-

30 maja

– W Gdańsku, Sopocie i Gdyni odbył się I Bałtycki Festiwal Nauki

2 czerwca

Gubernatorstwie”

wwa

wwa „Opór społeczny i konspiracja w województwie pomorskim w latach 1945

1956”

– W auli Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie odbyła się uroczystość wręczenia

nagrody im. Grzegorza Jakubowskiego i nadania honorowego tytułu Kustosza Pa-

mięci Narodowej

ciszka Blachnickiego odnalezione w archiwach IPN dokumenty

5–6 czerwca

przez Pogórze Dynowskie

– W siedzibie Sądu Okręgowego we Wrocławiu odbyła się konferencja naukowa „Po-

wszechny wymiar sprawiedliwości na Dolnym Śląsku 1945–1989”

11 czerwca

promocja książki dr. Krzysztofa Kaczmarskiego

23 kwietnia

– 13 czerwca

programu edukacyjnego „Wizja lokalna”

zienie MBP (obecnie Areszt Śledczy) przy ul. Rakowieckiej w Warszawie; dom , w którym

znajdował się areszt NKWD we Włochach; Pawiak; miejsce straceń w Palmirach; tereny

walk partyzantów w Puszczy Kampinoskiej; wreszcie gmach Politechniki Warszawskiej,

gdzie odbyło się spotkanie poświęcone Marcowi 1968 r.

14 czerwca

– Podczas VII. Pikniku Naukowego Radia BIS OBEP w Warszawie zaprezentował fragmen-

ty wystaw „«Ostatni Leśni» Mazowsze i Podlasie w ogniu 1948–1953” i „Marzec

wystaw „«Ostatni Leśni» Mazowsze i Podlasie w ogniu 1948–1953” i „Marzec

1968” oraz filmów dokumentalnych

wystaw „«Ostatni Leśni» Mazowsze i Podlasie w ogniu 1948–1953” i „Marzec

1968” oraz filmów dokumentalnych dotyczących tej tematyki.

17 czerwca

– W siedzibie białostockiego oddziału IPN otwarto przygotowaną przez tamtejszy OBEP wy-

wy-

stawę „UB w walce z podziemiem niepodległościowym i opozycją w województwie

wy-

stawę „UB w walce z podziemiem niepodległościowym i opozycją w województwie

białostockim”, której towarzyszyła sesja naukowa

białostockim”, której towarzyszyła sesja naukowa. Gościem honorowym w uroczystości

był Stefan Ejsmont „Wir”, w latach 1945–47 dowódca oddziału partyzanckiego AKO-WiN

Obwodu Sokólskiego.

18 czerwca

wystawę „Polacy – Ukraińcy 1939–1947”,

przygotowaną przez OBEP Lublin. W uroczystości udział wzięli prof. Leon Kieres, Marek

Ziółkowski, ambasador RP w Kijowie i Miron Kertyczak, prezes Związku Ukraińców

w Polsce. Wystawie towarzyszyła dyskusja panelowa „Wołyń 1943 – Przeszłość, która

dzieli” z udziałem polskich i ukraińskich historyków.

– W historycznej sali BHP w Stoczni Gdańskiej odbyło się spotkanie z cyklu „Z materia-

wystawę „Polacy – Ukraińcy 1939–1947”

spotkanie z cyklu „Z materia-

łów IPN – wykłady – świadkowie – dokumenty – filmy” zatytułowane „Cenzura

spotkanie z cyklu „Z materia-

łów IPN – wykłady – świadkowie – dokumenty – filmy” zatytułowane „Cenzura

w PRL. Gdańskie przykłady”

w PRL. Gdańskie przykłady”. Cykl ten przeznaczony jest dla nauczycieli, studentów

i młodzieży szkół średnich. Organizatorami spotkań są OBEP w Gdańsku i Fundacja

Centrum Solidarności.

24–27 czerwca – W Szymbarku na Kaszubach odbył się II rajd pieszy dla młodzieży szlakiem zgrupowa-

II rajd pieszy dla młodzieży szlakiem zgrupowa-

nia mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”

II rajd pieszy dla młodzieży szlakiem zgrupowa-

nia mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki” zorganizowany przez OBEP w Gdańsku.

27 czerwca

– Prof. Leon Kieres wziął udział w obchodach 47. rocznicy Poznańskiego Czerwca

obchodach 47. rocznicy Poznańskiego Czerwca

połączonych z promocją poświęconego tym wydarzeniom albumu

obchodach 47. rocznicy Poznańskiego Czerwca

połączonych z promocją poświęconego tym wydarzeniom albumu Zranione mia-

Zranione mia-

sto , wydanego przez BEP.

, wydanego przez BEP.

Opracowali: Elżbieta Duda i Michał Durakiewicz

STATYSTYKA PRZYJMOWANIA WNIOSKÓW O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTÓW/ZAPYTANIE

O STATUS POKRZYWDZONEGO

czerwiec 2003 r.

od początku wydawania

BIAŁYSTOK

803

GDAŃSK

14 (3* + 1**)

2063 (618* + 264**)

KATOWICE

1097

2435 (13.06.2003 r.)

KRAKÓW

1468

LUBLIN

652

ŁÓDŹ

733

POZNAŃ

1409

RZESZÓW

881

WARSZAWA

1507

WROCŁAW

944

BUiAD

8 (1***)

1339 (80***)

KONSULATY

220

RAZEM

1211

14454

WNIOSKI ZREALIZOWANE

3698

wnioski przyjmowane w delegaturach: *Bydgoszcz, **Koszalin, ***Radom

1968” oraz filmów dokumentalnych

17 czerwca

wy-

stawę „UB w walce z podziemiem niepodległościowym i opozycją w województwie

białostockim”, której towarzyszyła sesja naukowa

18 czerwca

– W Ambasadzie RP w Kijowie otwarto wystawę „Polacy – Ukraińcy 1939–1947”

wystawę „Polacy – Ukraińcy 1939–1947”

spotkanie z cyklu „Z materia-

łów IPN – wykłady – świadkowie – dokumenty – filmy” zatytułowane „Cenzura

w PRL. Gdańskie przykłady”

24–27 czerwca

II rajd pieszy dla młodzieży szlakiem zgrupowa-

nia mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”

połączonych z promocją poświęconego tym wydarzeniom albumu

sto

czerwiec 2003 r.

od początku wydawania

biuletyn IPN nr 7 (30) - lipiec 2003.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: