„KARA POZBAWIENIA WOLNOŚCI
NA GRUNCIE
PRAWA KARNEGO WYKONAWCZEGO”
S p i s t r e ś c i :
§§ 1. Pojęcie i cele wykonania kary pozbawienia wolności ………………………... ….....3
§§ 2. Typy i rodzaje zakładów karnych oraz systemy wykonywania kary
pozbawienia wolności …………………………………………………… ………….……..3
§§ 3. Klasyfikacja skazanych i praca osobo-poznawcza …………….…………………....8
§§ 4. Badania i oceny skazanych ……….………………………………………………... 8
§§ 5. Zatrudnianie, nauczanie oraz działalność związana ze spędzaniem wolnego czasu......................................................................................................................................10
§§ 6. System nagród, ulg i kar dyscyplinarnych …………………………………………13
§§ 7. Odroczenie i przerwa w odbywaniu kary pozbawienia wolności ………………….14
§§ 1. Pojęcie i cele wykonania kary pozbawienia wolności.
§1.1 Pojęcie „kara" jest na ogół odbierane intuicyjnie i sposób ten pozwala, w pewnym stopniu, na postrzeganie tego terminu w jego najbardziej zasadniczym znaczeniu. Kara jest pewną dolegliwością, a równocześnie wyrazem negatywnej oceny zachowań ludzkich.
Według M. Cieślaka kara kryminalna to „celowa dolegliwość stosowana przez władzę państwową wobec człowieka z powodu jego zachowania uznanego przez tę władzę za społecznie naganne i zasługujące na taką dolegliwość. I. Andrejew uważa ponadto, że kara kryminalna jest dolegliwością współmierną do wagi przestępstwa i wyrazem potępienia jego sprawcy. Kara jest niewątpliwie środkiem przymusu państwowego, lecz niekoniecznie musi być wymierzana przez sąd.
§1.2 Wykonywanie kary pozbawienia wolności ma na celu wzbudzanie w skazanym woli współdziałania w kształtowaniu jego społecznie pożądanych postaw, w szczególności poczucia odpowiedzialności oraz potrzeby przestrzegania porządku prawnego i tym samym powstrzymania się od powrotu do przestępstwa. Dla osiągnięcia celu określonego w § 1 prowadzi się zindywidualizowane oddziaływanie na skazanych w ramach określonych w ustawie systemów wykonywania kary, w różnych rodzajach i typach zakładów karnych. W oddziaływaniu na skazanych, przy poszanowaniu ich praw i wymaganiu wypełniania przez nich obowiązków, uwzględnia się przede wszystkim pracę, zwłaszcza sprzyjającą zdobywaniu odpowiednich kwalifikacji zawodowych, nauczanie, zajęcia kulturalno-oświatowe i sportowe, podtrzymywanie kontaktów z rodziną i światem zewnętrznym oraz środki terapeutyczne.
Kara pozbawienia wolności powinna być oczywiście osobistą dolegliwością, tzn. karę wymierzyć można tylko sprawcy przestępstwa i tylko on może wymierzoną karę ponieść. Stosowane środki powinny być zdatne do wyrządzenia dolegliwości osobistej, nie oznacza to jednak by inne osoby, poza sprawcą, nie mogły odczuć pewnej dolegliwości. Skutek taki nie dyskwalifikuje kary. Nie będzie to, bowiem dolegliwość zamierzona (celowa), a jedynie w danym konkretnym przypadku nieunikniona. Cele kary pozbawienia osiągane są poprzez zastosowanie przymusu państwowego, we wszelkich sposobach przewidzianych w ustawie. Kara ma na celu wywołanie w określonym czasie i przestrzeni, pozytywnych „odruchów” u sprawców przestępstw w taki sposób, aby żaden z nich po odbyciu orzeczonej kary nie popełniał więcej czynu zabronionego.
§§ 2. Typy i rodzaje zakładów karnych oraz systemy wykonywania kary pozbawienia wolności.
§2. W celu wywołania u sprawców pewnych społecznie pożądanych postaw i powstrzymania się od ich popełniania w przyszłości, w zależności od kategorii popełnionego czynu stosuje się odpowiednie typy i rodzaje zakładów karnych oraz systemy wykonywania kary.
§2. 1. Wyróżniamy następujące typy zakładów karnych:
a). zamknięte zakłady karne,
b). półotwarte zakłady karne,
c). otwarte zakłady karne.
Ad.a. Zamknięte zakłady karne:
- Przesłanki negatywne - cele mieszkalne skazanych mogą być otwarte w porze dziennej przez określonych zasadach, jeżeli względy bezpieczeństwa nie stoją temu na przeszkodzie, skazani mogą być zatrudnieni poza terenem zakładu karnego w pełnym systemie konwojowania, zajęcia kulturalno-oświatowe, sportowe oraz nauczanie organizuje się w obrębie zakładu karnego, ruch skazanych po terenie zakładu karnego odbywa się w sposób zorganizowany i pod nadzorem, skazani mogą korzystać z własnej bielizny i obuwia a za zezwoleniem dyrektora zakładu karnego także z odzieży, skazani mogą korzystać z dwóch widzeń w miesiącu a za zgodą dyrektora zakładu karnego wykorzystać je jednorazowo, widzenie skazanych podlega nadzorowi administracji zakładu karnego, rozmowy skazanych w trakcie widzeń podlegają kontroli administracji zakładu.
- Przesłanki pozytywne - korespondencja skazanych podlega cenzurze administracji zakładu karnego z wyjątkiem porozumiewania się ze swoim obrońcą lub pełnomocnikiem będącym adwokatem lub radcą prawnym podczas nieobecności innych osób. Korespondencja z tymi osobami nie podlega cenzurze i zatrzymaniu, a rozmowy w trakcie widzeń i telefoniczne nie podlegają kontroli. Nadzór nad korespondencją z obrońcą może być wykonany przez otwarcie listu wyłącznie wtedy, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że list zawiera przedmioty, których dotyczy zakaz posiadania, przechowywania, przekazywania, przesyłania lub obrotu. Czynności otwarcia dokonuje się w obecności skazanego i zawiadamia się o niej sędziego penitencjarnego, podając jej powód i wynik. Prowadzenia korespondencji, bez jej cenzurowania, z organami ścigania, wymiaru sprawiedliwości i innymi organami państwowymi, samorządowymi oraz z Rzecznikiem Praw Obywatelskich. Również skazany, jego obrońcy i pełnomocnicy oraz właściwe organizacje pozarządowe mają prawo kierować skargi do organów powołanych na podstawie ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych dotyczących ochrony praw człowieka. Korespondencja, w tych sprawach, osób pozbawionych wolności powinna być bezzwłocznie przekazywana do adresata i nie podlega cenzurze.
Źródło: http://www.sw.gov.pl.
Na uwagę zasługuje kilka zakładów karnych typu zamkniętego są to:
- Czarne dla mężczyzn odbywających karę po raz pierwszy z oddziałem zakładu karnego typu zamkniętym dla recydywistów, obecnie karę pozbawienia wolności odbywa tam 1200 skazanych,
- Wołów dla mężczyzn, recydywistów, obecnie karę pozbawienia wolności odbywa tam 1043 więźniów,
- Wronki zamknięty dla recydywistów, obecnie karę pozbawienia wolności odbywa tam 1800 więźniów,
- Wrocław Nr 1 dla odbywających karę po raz pierwszy, obecnie karę pozbawienia wolności odbywa tam 1187 więźniów.
Ad.b. Półotwarte zakłady karne:
- cele mieszkalne skazanych pozostają otwarte w porze dziennej, natomiast w porze nocnej mogę być zamknięte, skazani mogą być zatrudnieni po za terenem zakładu karnego w systemie zmniejszonego konwojowania lub bez konwojowania, w tym rożnie na pojedynczych stanowiskach pracy, skazanym można zezwalać na uczestniczenie w nauczaniu szkolnym oraz w zajęciach terapeutycznych organizowanych poza terenem zakładu karnego, grupowych zajęciach kulturalno-oświatowych lub sportowych, skazani mogą poruszać się po terenie zakładu karnego w czasie i miejscach ustalonych w porządku wewnętrznym, skazani mogą korzystać z własnej odzieży, bielizny i obuwia, skazanym można udzielać przepustek z zakładu karnego nie częściej niż raz na dwa miesiące, łącznie na okres nie przekraczający 14 dni w roku., skazani mogą korzystać z trzech widzeń w miesiącu które za zgodą dyrektora zakładu karnego mogą być połączone, widzenia skazanych podlegają nadzorowi administracji zakładu karnego, rozmowy skazanych w trakcie widzenia mogą podlegać kontroli administracyjnej zakładu, korespondencja skazanych może podlegać cenzurze administracyjnej, rozmowy telefoniczne mogą podlegać kontroli.
Ad.c. Otwarte zakłady karne:
- cele mieszkalne skazanych pozostają otwarte przez całą dobę, skazanych zatrudnia się przede wszystkim poza terenem zakładu karnego, bez konwojenta na pojedynczych stanowiskach, skazanym można zezwalać na uczestniczenie w nauczaniu, szkoleniu oraz zajęciach terapeutycznych, organizowanych poza terenem zakładu karnego, grupowych zajęciach kulturalno- oświatowych lub sportowych organizowanych poza terenem zakładu karnego, skazani mogą korzystać z własnej odzieży, bielizny, obuwia, skazany może korzystać z nieograniczonej liczny widzeń, skazanym w miarę możliwości stwarza się warunki do przygotowania dodatkowych posiłków we własnym zakresie, korespondencja skazanych nie podlega cenzurze administracji zakładu karnego, rozmowy telefoniczne nie podlegają kontroli administracyjnej zakładu karnego, widzenia nie mogą podlegać nadzorowi administracji zakładu karnego, rozmowy w trakcie widzenia nie podlegają kontroli administracji zakładu karnego.
Wszystkie zakłady karne podlegają Ministrowi sprawiedliwości, w drodze zarządzenia tworzy on, znosi oraz określa przeznaczenie zakładów karnych, a w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej-zakłady karne dla odbywających karę aresztu wojskowego. Zakłady karne należą do jednostek organizacyjnych Służby Więziennej, która jest umundurowaną i uzbrojoną formacją apolityczną podległa Ministrowi Sprawiedliwości, posiadającą własną strukturę organizacyjną
§2. 2. rodzaje zakładów karnych:
a). zakład karny dla młodocianych,
b). zakład karny dla odbywających karę po raz pierwszy,
c).zakład karny dla recydywistów penitencjarnych,
d).zakład karny dla odbywających karę aresztu wojskowego,
Ad.a. - zakład karny dla młodocianych:
- w zakładzie tym odbywają karę skazani, którzy nie ukończyli 21 roku życia, w uzasadnionych wypadkach skazany może odbywać karę w tym zakładzie po ukończeniu 21 lat. Jeżeli jest to uzasadnione potrzebami oddziaływania dorosłych skazanych po raz pierwszy, wyróżniający się dobrą postawą może za swoją zgodą odbywać karę w zakładzie karnym dla młodocianych, korzysta on wtedy z takich uprawnień jak młodociany. Młodociany, któremu pozostało, co najmniej 6 miesięcy do końca, nabywa prawa do ubiegania się o warunkowe zwolnienie lub sprawiającego trudności wychowawcze poddaje się badaniom psychologicznym. Dyrektor zakładu karnego lub aresztu śledczego, kieruje skazanego na badania w ośrodku na pisemny i uzasadniony wniosek psychologa, wychowawcy lub psychiatry wraz z załączoną pisemną zgodą skazanego. Dyrektor zakładu występuje z wnioskiem do sędziego penitencjarnego o zarządzenie przeprowadzenia badań w przypadku braku zgody skazanego na poddanie się badaniom. Termin rozpoczęcia badań psychiatryczną. Na podstawie przedstawionych wyników, dokonuje się kwalifikacji skazanych na tych „spokojnych i niebezpiecznych” w celu wyboru właściwego systemu, rodzaju i typu zakładu karnego.
...
mpwjs