Internetowa Baza Pomocy Studentów Psychologii - psychol
www.psychobaza.prv.pl
Odwiedź nas!
Wykłady: Dr hab. Alina Kolańczyk, prof. UG
Ćwiczenia: Dr A. Bobłowska
PSYCHOLOGIA JAKO DZIEDZINA BADAŃ PODSTAWOWYCH I STOSOWANYCH
1) Źródłosłów (grecki): psyche – dusza, umysł; logos – nauka, powszechna prawidłowość.
2) Okres przednaukowy: do XIX w. jako dziedzina filozofii.
3) 1879r.: pierwsze laboratorium psychologiczne (eksperymentalne) założone przez W. Wundta w Lipsku.
4) Rozwój szkół i podejść psychologicznych: szkoła – grupa ludzi podzielających poglądy co do przedmiotu badań i metod badawczych (introspekcjonizm, behawioryzm, psychoanaliza, psych. postaci, psych. humanistyczna, psych. poznawcza).
1) Uzyskanie orientacji w całości problematyki psychologicznej („mapa terenu”).
2) Poznanie nowego języka (terminologii psychologicznej).
3) Rozpoznanie własnych motywów wyboru studiów (ku czemu zmierzamy?) (Sic!)
1) Wyjaśnia zachowania się człowieka i wyżej zorganizowanych zwierząt, w tym ich doświadczenia.
2) Nauka: źródło wiedzy ogólnej; system twierdzeń uzasadnionych i sprawdzonych, dotyczących ważnej dla człowieka dziedziny rzeczywistości (Kotarbiński)
3) Opisuje i wyjaśnia.
4) Nie formuje sądów wartościujących.
5) Twierdzenia uzasadnione i sprawdzone: wysunięte na podstawie doświadczenia, obserwacji; zawsze otwarte na dyskusję, weryfikowane przy pomocy uznanych metod (nie trzeba ich dalej uzasadniać).
Głównie zewnętrzne
Głównie podmiotowe
Sytuacja
Środowisko
Osobowość
„Uzasadnianie” – weryfikacja hipotez
1) Opis „faktów”: zachowania się w kontekście sytuacji.
2) Trudność oddzielenia obserwacji od wniosków i wartościowań.
3) Wyjaśnienie: wyprowadzenie wyjaśnień z teorii, szukanie nowych związków przyczynowych lub strukturalnych (tworzenie hipotez, przypuszczeń).
4) Weryfikacja hipotez: przy użyciu przyjętych metod. W psychologii naukowej zwykle metodą eksperymentu.
Psychologia jako nauka stosowana
1) Dziedziny: kliniczna, wychowawcza, organizacji i zarządzania, ekologiczna.
2) Stosuje prawa podstawowe w tych dziedzinach.
3) Formułuje własne obszary badań i dociekań naukowych (np. wyjaśnia zaburzenia zachowania).
4) Dostarcza narzędzi pomocy psychologicznej – metody badania psychologa praktyka: np. testy, reguły prowadzenia rozmowy psychologicznej itp.
Praktyka
1
Obserwacja zachowań wielu ludzi kierowane wiedzą psychologiczną.
Obserwacja zachowania się osoby – klienta (także zachowań werbalnych).
2
Pytanie o źródła zachowań – próba odpowiedzi; formułowanie hipotez.
Wyłonienie istotnych objawów zaburzonego zach. – hipotezy.
3
Wyłonienie zmiennych, ich operacjonalizacja, eksperyment.
Stosowanie standaryzowanych metod diagnostycznych.
4
Statystyczna analiza wyników – przyjęcie bądź odrzucenie hipotezy.
Zebranie wskaźników z różnych metod – włączenie diagnozy w proces terapii.
Przedmiot psychologii (dziedzina jej badań)
Układ: człowiek – otoczenie (społeczne, kulturowe, przyrodnicze itp.).
- Relacje pomiędzy podmiotem (aktywnym człowiekiem) a otoczeniem określają mechanizm zachowania się, a więc determinują dane zachowanie.
- Osobowości uczymy się na skutek socjalizacji, uwewnętrznienia (internalizacji) norm społecznych.
- Nasze spostrzeganie, uczucia i myślenie odnoszą się przede wszystkim do realnej rzeczywistości (ludzi i zjawisk otoczenia).
- Kierunek regulacji wzajemnych stosunków człowieka z otoczeniem zależy od obu stron układu.
- Standardy regulacji to pożądane stany otoczenia, podmioty lub relacji pomiędzy nimi.
Potrzeby biologiczne (popędy); zależne od homeostatów organizmu – częściowo wyuczone.
Normy społeczne (etyczne, obyczajowe, prawne).
Potrzeby psychologiczne (wyuczone) zależne od psych. standardów regulacji.
Chwilowe (aktualne) naciski: potrzeby, oczekiwania innych ludzi, zmiany przyrodnicze wymagające dostosowania.
1) Zapisane kodem (językiem) biologicznym w ośrodkowym układzie nerwowym (fizjologiczne stany organizmu rejestrowane np. w pniu mózgu); organizm poci się po zarejestrowaniu zbyt wysokiej temperatury.
2) Zapisane w postaci odruchów i nawykowych sposobów działania (należą do tzw. Pamięci proceduralnej); Adam stara się jeździć samochodem szybciej niż inni.
3) Zapisane w postaci sadów w naszym systemie poznawczym (są częścią tzw. Pamięci deklaratywnej); Ewa wie, że najlepsze dla niej są kameralne spotkania towarzyskie; w domu nie powinno być kotów.
- ich źródłem jest otoczenie społeczne.
- Znaczna ich część przenika do podmiotu w procesie wychowania i przekształca się w podmiotowe standardy regulacji; nie kradnij! – nie wezmę obcego pióra, chociaż go nie mam, nie zniósłbym wyrzutów sumienia.
- Otoczenie kształtuje człowieka, ale i on zmienia kształt otoczenia. Trwałe zmiany zachodzą przede wszystkim w zakresie środowiska.
- W psychologicznym sensie środowisko zawsze ma wyróżniony podmiot (jest czyjeś).
Środowisko – struktura elementów otoczenia człowieka tworząca funkcjonalną całość (system) np. szkoła, dzielnica, rodzina.
Rodzina:
...
Person4444