PFPS-bol przedniego przedzialu rzepki chondr.doc

(2070 KB) Pobierz

PFPS- zespół bólowy przedniego przedziału kolana,

Chondromalacja rzepki

PFPS jest określany jako z tylny bądź około rzepkowy ból, wynikający z fizycznych bądź biomechanicznych zmian. PFPS należy odróżnić od chondromalacji rzepki, gdzie występuje ścieranie się chrząstki.

Możliwych przyczyn i zaburzeń prowadzących do powstania PFPS jest bardzo dużo.

Jest też wiele teorii próbujących wyjaśnić PFPS. Generalnie wydaje się, że ostatecznym powodem PFPS jest nieprawidłowe ułożenie rzepki podczas ruchu, a prowadzić do niego mogą:

-przeciążenie stawu rzepkowo - udowego

-biomechaniczne problemy i mięśniowe dysfunkcje:

-duży kąt Q

-pronacja stopy powodująca wewnętrzną rotację podudzia, która zmienia mechanizm rzepkowo-udowy

-wysoki łuk podłużny stopy dostarczający mniejszą amortyzację dla kolana

-zaburzenie w aktywacji między VMO i VL

-przykurcz mięśni goleniowo-kulszowych

-przykurcze przywodzicieli

-przykurcz mięśni łydki

Ponadto, u pacjentów z PFPS najczęściej występuje zwiększenie sił działających z boku rzepki, z równoczesnym zmniejszeniem sił po wewnętrznej stronie. Ból boczny może wynikać z przeciążenia powierzchni stawowej i adaptacyjnego skrócenia bocznych troczków.

Ból przyśrodkowy wynika z obniżonej perfuzji, wczesnej degeneracji chrząstki oraz chronicznego napinania na troczki przyśrodkowe.

TABLE 1. Common Biomechanical Factors That Can Contribute to Patellofemoral Syndrome*
Structure	Pathophysiologic Cascade
Foot or Ankle	Increased pronation --> Increased internal tibial rotation --> Increased knee valgus Decreased dorsiflexion or calf tightness --> Increased internal tibial rotation --> Increased knee valgus
Knee	Lateral patellar tilt or retinacular tightness --> Increased pressure on lateral aspect of posterior patella, decreased pressure on medial posterior patella, and increased traction on the medial retinaculum
Thigh	Decreased VMO function --> Increased lateral movement of patella with quadriceps activation Quadriceps tightness --> Increased posterior force across the patellofemoral joint Hamstring tightness --> Increased quadriceps force needed for extension
Hip	Iliotibial band tightness --> Increased lateral traction on patella Hip abductor and external rotator weakness --> Increased knee valgus

Ocena pacjenta

-najczęściej pacjent nie jest w stanie zlokalizować dokładnie miejsca bólu.

-opisuje rozlany, często obustronny ból w przedniej części kolana, czasami pod rzepką.

-może ujawniać się obrzęk, opisywany jako „pełność”, głównie poniżej rzepki.

-występuje ból przy wchodzeniu i schodzeniu po schodach

-problemy z pełnym przysiadem

-należy wykluczyć wcześniejsze kontuzje kolana –zwichnięcie, upadek itp.

-dotykanie rzepki podczas zgięcia i wyprostu często ujawnia trzeszczenie, którego znaczenie jest dyskusyjne. W badaniach okazało się, że 40% symptomatycznych kobiet miało, często obustronne trzeszczenie.

-koniecznie należy ocenić elastyczność ITB, goleniowo-kulszowych, czworogłowego i brzuchatego łydki.

-należy przeprowadzić testy ruchomości rzepki, glide test i tilt test, które głównie dają nam obraz luźności bądź przykurczów struktur wokół rzepki.

-pomocnym testem jest również test kompresji(compression test) dający obraz prawidłowości ruchu rzepki w bloczku.

Chondromalacja rzepki

-często jest następstwem nie leczonego, długotrwałego PFPS, jest opisywana jako degeneracja chrząstki stawowej rzepki, najczęściej występująca na krawędziach, szczególnie przyśrodkowej,

-zmiany w chrząstce następują w wyniku nadmiernego nacisku, który rozrywa pośrednie i głębiej leżące warstwy chrząstki rzepki, zwykle postęp w zmianach następuje szybko i nieuchronnie

-wpływ na nieprawidłowy tor rzepki mogą mieć:

-jej kształt, pozycja(patelka alta bądź baja), siła mięśni, balans, kąt Q (13-18°), ułożenie tkanek niekurczliwych,

-antewersja uda i rotacja zewnętrzna podudzia prowadzi do zwiększenia się kąta Q i powoduje zaburzenie równowagi mięśnia czworogłowego na niekorzyść VMO

-VMO jest odpowiedzialne za zwartość stawu, słabość jego i opóźniony czas reakcji powodują lateralizację rzepki,

-kontakt rzepki z kością udową zmienia się podczas zgięcia stawu kolanowego i na rzepce przesuwa się od dystalnego końca do proksymalnego, natomiast na kości udowej odwrotnie, od proksymalnego do dystalnego, kontakt między rzepką a kością udową jest minimalny w kątach 0-30° i zwiększa się wraz ze wzrostem kąta,