Opieka postterapeutyczna
Elżbieta Rachowska
Z tego rozdziału czytelnik dowie się:
Jakie formy pomocy postrehabilitacyjnj są ważne dla zdrowienia osób uzależnionych.
Z badań wynika, iż zapewnienie opieki po zakończeniu leczenia może przyczyniać się do ogólnej poprawy efektywności leczenia. Od ok. dziesięciu lat następuje rozwój i postęp programów postrehabilitacyjnych prowadzonych w hotelach i mieszkaniach readaptacyjnych.
Zmiana stylu życia uzyskana podczas terapii stacjonarnej w ośrodku jest warunkiem wstępnym skutecznego korzystania z opieki posterapeutycznej. Ważnym elementem programu zajęć w końcowej fazie terapii jest planowanie opieki pstrehabilitacyjnej . Plan obejmuje zalecenia i procedury uzyskania wsparcia i pomocy w różnych problemach jakie pojawiają się w okresie powrotu do społeczeństwa.
Specyficznymi problemami dla końcowego etapu terapii jest to, że osobom, które kończą terapię często wydaje się, że „są już wyleczeni” i powinni umieć sami sobie radzić ze stresem
jaki pojawia się w różnych czekających ich sytuacjach życiowych. Za wszelką cenę chcą uchodzić za osoby zdrowe(a nie zdrowiejące) i samowystarczalne. Tymczasem ze wszystkich etapów zdrowienia, etap powrotu do społeczeństwa jest najbardziej wymagający, ponieważ niesie konkretne wyzwania, przed którymi osoba w czasie pobytu w ośrodku była chroniona.
W ramach programów posrehabilitacyjnych ważnym jest stworzenie wsparcia terapeutycznego w formie:
- grup wsparcia,
- zachęcanie do korzystania z grup NA/AA,
- grup zapobiegania nawrotom,
- umożliwienie korzystania z pomocy w rozwiązywaniu problemów osobistych.
Wsparcie terapeutyczne dla absolwentów programów powinno być oferowane w ambulatoriach.
Hostele i mieszkania readaptacyjne stanowią istotną podstawę programów postrehabilitacyjnych.
Celem programów hostelowych jest pomoc socjalna i terapeutyczna osobom uzależnionym po podstawowym programie rehabilitacyjnym w celu pełnego usamodzielnienia się i utrwalenia postaw prospołecznych, a także wspieranie zachowań pomocnych w utrzymywaniu abstynencji od alkoholu i narkotyków.
Osoba uzależniona od narkotyków, która ukończyła program terapeutyczno-rehabilitacyjny nadal wymaga pomocy w zdobyciu pełnej samodzielności. Program hostelowy jest formą pośrednią między terapią w placówce stacjonarnej, jaką jest ośrodek, a samodzielnym funkcjonowaniem osoby uzależnionej. Mieszkanie w hostelu umożliwia osobom uzależnionym bezpieczny powrót do społeczeństwa, podjęcie pracy i nauki w warunkach wsparcia terapeutycznego. Ta forma pomocy pozwala na nawiązanie nowych, bliskich więzi z osobami spoza ośrodka, uczy korzystania z różnych miejsc wsparcia, m.in. wspólnoty Anonimowych Narkomanów, Anonimowych Alkoholików, konsultacji terapeutycznych poza ośrodkiem. Pozwala na praktyczną naukę planowania, rozwiązywania problemów, prowadzenia treningu finansowego. Czas pobytu w hostelu powinien być stosunkowo krótki (3-4 miesiące), aby nie zwalniał osoby z niego korzystającej z własnej aktywności w pełnym usamodzielnieniu się. Program skierowany jest głównie do osób mających złą sytuację, materialno - bytową, oraz tych, którzy nie chcą wracać do swojego dawnego środowiska.
Mieszkaniec hostelu powinien mieć możliwość uzyskania wsparcia w sytuacji kryzysu i pomocy wyjścia z nawrotu. W czasie pobytu w hostelu powinien być monitorowany jego program zdrowienia.
Hostele prowadzone są najczęściej przez stowarzyszenia i fundacje. Programy te finansowane są przez samorządy lokalne i Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii. W sumie funkcjonuje ok.16 hosteli o różnej ilości miejsc od 7 do 60 miejsc w hostelu.
Mieszkania readaptacyjne są kolejnym krokiem w usamodzielnianiu się osób uzależnionych zdrowiejących. Warunkiem korzystania z tej formy pomocy jest posiadanie pracy zawodowej i możliwości pewnej samodzielności finansowej .Ta forma pomocy jest organizowana w całym kraju przy współpracy ze Stowarzyszeniem „Pomoc Socjalna” w Warszawie, w sumie dysponuje 39 miejscami.
Bardzo ważnym aspektem reintegracji społecznej jest wsparcie w uzyskaniu kwalifikacji zawodowych, uzupełnieniu wykształcenia . Absolwenci programów terapeutycznych mogą korzystać z programów prowadzonych przez Urzędy Pracy, Centra Integracji Społecznej inne organizacje pozarządowe. Placówki te oferują nie tylko kursy zawodowe ale także szkolenia w zakresie umiejętności potrzebnych przy poszukiwaniu pracy.
Inna forma pomocy osobom uzależnionym to schroniska i noclegownie. Ta forma pomocy adresowana jest do tej grupy osób, która przez dłuższy czas wymagają wsparcia socjalno – bytowego ale i terapeutycznego. Często trafiają tam osoby, które nie ukończyły w całości programu terapeutycznego lub mają trudności w utrzymaniu abstynencji i znajdują się w trudnej sytuacji życiowej.
Warto zapamiętać:
Dobrze realizowany program postrehabilitacyjny daje szansę zwiększenia skuteczności samej terapii. Doświadczenia lokalne w tym względzie są obiecujące.
kora.k