Jonizujące
Obraz transmisyjny
Promieniowanie nie jonizujące obraz pochodzi z rejestracji intensywności odbicia fali akustycznej przez struktury o rożnej echogenicznosci.
Obraz moze przedstawiac echostrukture narzadow i tkanek w czasie rzeczywistym
Szybkosc przeplwyu krwi i wykorzystujac zjawisko Dopplera
Obrazowanie moze miec charakter analogowy i cyfrowy
Badanie moze miec charakter czysto diagnostyczny, moze tez sluzyc do wspomagania zabiegu diagnostycznego np. Biopsji cienkoiglowej lub leczniczego np punkcji torbieli
Badanie latwo dostepne
Fale elektromagnetyczne niejonizujace o czestotliwosciach ultrakrotkich fal radiowych w jednorodnym polu magnetycznym o wysokim natezeniu - kilka do kilkudzisieciu tysiecy razy wyzszym niz natezenie pola magnetycznego Ziemi
Promieniowanie niejonizujace emitowane przez wzbudzone protony - jadra atomow wodoru lub inne jadra atomowe
Obraz odzwiercielda w dowolnej plaszczyznie przekroju rozklad gestosci protonow, jader atomow wodou
Zajmuje sie stosowanie radionuklidow w postaci otwartych zrodel promieniowania, obejmujac wykorzystanie zwiazkow znaczonych izotopami promieniotworczymi lub izotopow w stanie atomowym dla celow diagnostyki i leczenia
Promieniowanie jonizujace jadrowe gamma i beta wysylane przez nuklidy promieniotworcze do ustroju pod postacia radiofarmaceutykow
Obrazowe - scyntygrafia
-obraz emisyjny
-odzwierciedla okreslona funkcje narzadu - prawidlowa lub nieprawidlowa
1. Statyczna - planarna lub tomograficzna
Rozmieszczenie radiofarmaceutyku obrazujace stan czynnosciowy okreslonych tkanek, rowniez polozenie, ksztalt i wielkosc narzadu
2. Dynamiczna
Przemieszczenie sie radiofarmaceutyku przez okreslony narzad odzwierciedlajace jego funkcje lub analiza czynnosci kinetycznej wyznakowanego radiofarmaceutykiem narzadu np miesnia lewej komory serca
-rozdzielczosc scyntygrafii - mala
Nieobrazowe - pomiar szybkosci okreslonych procesow wewnatrzustrojowych przy uzyciu zwiazkow znaczonych - np szybkosci oczyszczania osocza przez nerki i watrobe oraz oznaczenie pewnych wielkosci - np. objetosci krwi
Koszt - od umiarkowanego do wysokiego
Dostepnosc ograniczona
Leczenie zmian chorobowych (nowotwory, przerzuty, nadczynnosc tarczycy, zmiany zwyrodnieniowe) promieniowaniem beta, emitowanym przez radiofarmaceutyk wychwycony przez komórki patologicznie zmienione lub odłożony w ich bezposrednim sasiedztwie
Najczesciej stosowane nuklidy promieniotworcze
Diagnostyka: 99mTc i inne
Technet 99m jest czystym emiterem promieniowania gamma o odpowiedniej energii, ma powinowactwo do okreslonych narzadow: komorki okladzinowe zoladka (diagnostyka uchylku Meckela), tarczycy, slinianek.
Jest bardzo reaktywny i swietnie nadaje sie do znakowania.
Krotki okres rozpadu - 6h.
Produkuje sie w generatorze technetowym z Mo-99
Ilość substancji jaka jest wydalana z ustroju
Warunki idealnej substancji:
Nie powinna ulegac rozkladowi w ustroju
Nie powinna byc zatrzymywana w narzadzie wydalajacym lub innych tkankach i narzadach
Nie powinna ulegac wchlanianiu zwrotnemu
Szybkosc przesazania osocza w klebkach nerkowych
Wykorzystanie inuliny i PAH
Mala czulosc oznaczen, czasochlonna
W medycynie nuklearnej:
· kwas DTPA znakowany Technetem -> GFR
· ERPF - kwas ortohipurowy znakowany 125I i 131I
· MAG3 znakowany Technetem
· Etylenodwucysteina (EC) znakowana technetem
Przed wstrzykieciem RF mierzy sie jego aktywnosc, wstrzykuje sie dozylnie i pobiera kilka probek krwi w odstepach czasowych i mierzy w nich aktywnosc. Wyniki pomiarow odkladamy na osi czasu.
Mierzony jest jako stosunek aktywnosci do pola pod krzywa tej aktywnosci w czasie. Im pole mniejsze tym klirens wyzszy.
Do celow przesiewowych istnieje skrocona wersja metody z jedna probka, ale do monitorowania stanu pacjenta stosowac klirens pelny.
Substancja - Hepida znakowana Technetem
Mozna wykonywac metoda wielo i jednoprobkowa
Klirens Hepidy pozwala na ocene stopnia uposledzenia funkcji miazszu watroby
Podanie RF w jednym bolusie
Fazy przejścia:
PP->PK -> faza prawokomorowa plucna -> LP -> LK
Krzywe aktywnosci w czasie:
· znad zyly glownej gornej
· znad prawego przdsionka
· prawej komory
· pluca
· lewa komora
· aorta
Wszystkie krzywe są fizjologicznie jednoszczytowe
Diagnostyka: ASD, VSD, PDA
Jak jest redystrybucja i jest dorzut aktywnosci to wiemy ze jest faza przeciekowa
Wskaznik przeplywu systemowego do przeplwy plucnego - Qp/Qs
Badanie okolo 30 minut
Wyznakowana krew - pirofosforany, jony cynawe - powoduja redukcje lancucha hemoglobiny, kazdy lancuch ma jedno wolne wiazanie, podajemy nadtechnecjan radioaktywny i wiaze sie on z niektorymi krwinkami, powodujac wyznakowanie krwi.
EF - globalna frakcja wyrzutowa LK
Ed - ilość zliczeń w rozkurczu LK
Es - ilość zliczeń w skurczu LK
Mozna jeszcze wyliczyc czasy napelniania lub oprozniania LK
Ocena zywotnosci mięśnia sercowego
i w badanich naukowych obiektywna ocena i powtarzalna ocena frakcji
Frakcja wyrzutowa – EF (Ejection Fraction) 55%
Objętość wyrzutowa serca - SV (stroke volume) - jest to objętość krwi wytłoczona przez jedną z komór serca podczas jej skurczu. U dorosłego mężczyzny objętość krwi wytłoczonej przez komorę podczas skurczu wynosi około 75 ml
Projekcja LAO-40, lewo skośna 40 stopni
Robi sie spoczynkowy pomiar i farmakologiczna probe wysilkowa z dobutamina
9 regionow i liczymy regionalna frakcje wyrzutowa, i jak nastapi wzrost w strefie martwicy to jest sens rewaskularyzowac
Może tez wykrywać tetniaka serce, jesli z krzywych aktywnosci wyjdzie dyskineza
Mozna jeszcze zrobic obrazy parametryczne
Rodzaje radiofarmaceutyków:
201Tl (drogi, ale ulega redystrybucji)
99mTc MIBI (nie ulega redsystrybucji, gromadzi sei w mitochondriach)
88mTc Teboroxime
88mTc Tetrofosmin
1. Syntygrafia planarna, w trzech projekcjach:
LAO 45
LAO 70
AP
2. Tomografia emisyjna pojedynczego fotonu - SPECT
Ocena perfuzji:
1. Jakosciowa - wizualna
2. Ilościowa
Miejsce scyntygrafii perfuzyjnej miesnia sercowego w diagnostyce IHD
1. Wykluczenie choroby niedokrwiennej
Objawy kliniczne (EKG wysilkowe, wiek plec)
P< 10% - obserwacja
P> 90% - koronarografia
P ok 50% - scyntygrafia perfuzyjna miesnia sercowego i jak p=10% to obserwacja a jak p=90% to koronarografia
Inne wskazania:
2. Okreslenie wplywu zwezenia tetnicy wwienowej na perfuzje miesnia sercowego
3. kontrola efektow rewalskularyzacji miesnia sercowego po PTCA, bypassie
4. Wykrywanie, ocena lokalizacji i rozleglosci zawalu miesnia sercowego
5. Ocena efektow trombolitycznego leczenia ostrego zawalu
6. Próba wysiłkowa elektrokardiograficznie niediagnostyczna (w trakcie arytmia, bloki lub brak współpracy)
Technika badania:
Wykonywane dwa razy, raz w spoczynku, raz w wysilku
Na czczo, po slodzonej herbacie, a jeśli po poludniu to nie jedzac 4,5h
Zabrać kanapke z jajkiem na twardo, wedlina plus czekolade - posilek zolciopedny => MIBI eliminowane jest przez watrobe i moze ona przyslaniac serce
Na 48h odstawienie lekow poprawiajacych perfuzje i przyniesc badanie proby wysilkowej
Podanie znakowanych Ig lub znakowanych technetem neutrofilii
Wskazania, goraczka nieznanego pochodzenia, diagnostyka zapalen jelit, jesli jest przeciwskazanie do kolonoskopii (choroba Crohna, popromienna, itd), zapalenia wokol protez ortopedycznych i pomostow naczyniowych, diagnostyka posocznic, diagnostyka krwiopochodnych zapalen kosci
1. Scyntygrafia typowych badan nerek, kosci, waroby
2. RF onkofilne, wykazujace NIESWOISTE gromadzenie w roznych nowotworach:
Łączy sie z laktoferyna, najczesciej w chloniakach
Diagnostyka masy resztkowej w lymphoma, czy jest aktywny czy nie
Roznicowanie zmian lagodne/zlosliwe
Ocena rozleglosci procesu nowotworowego
Monitorowanie leczenia
Ocena klatki piersiowej po mastektomii
Diagnostyka nowotworow pluc - MIBI staging
Laczy sie z receptorami somastotatynowymi. 5 konfigutacji receptorow. Liczba receptorow zwiekzsza sie w roznych nowotworach, najczescie z ukladu neuroedokrynnego. W diagnostyce cienia okraglego w plucach (umbra rotunda), rakowiaka, gruczolaka przysadki
Alfa-metylotyrozyna znakowana 131I lub 123I(drozsza)
W diagnostyce guzow mozgu, glejakow, histiocytoma, podejrzeniu wznowy
3. RF SWOIŚCIE gromadzace sie w nowotworach
123I i 131I
Swoisty dla wysokozroznicowanych rakow tarczycy - raka pecherzykowatego i brodawkowatego
DMSA - kwas dwumerkaptobursztynowy
Gromadzacy sie w raku rdzeniastym tarczycy
Analog norepinefryny
Gromadzi sie w pecherzykach presynaptycznych ukladu wspolczolnego
Rozkladany przez COMT
W diagnostyce neuroblastomy standard postepowania. W diagnostyce pheochromocytomy, guza chromochlonnego
anty MAL - w czerniaku
Anty CEA - dla rakow jelit
Anty PSA - prostata
Zevalin znakowany indem - w chloniakach
TSUN - SPECT:
Diagnostyka roznicowa po USG przerostu i zmian nowotworowych
Diagnostyka blizn pozapalnych, strat miazszowych po pyelonephritis
RF dozylnie i od razu rejestracja, sekwencja obrazow minutowych
Krzywe renograficzne, aktywnosc w czasie z faza naczyniowa doplywu krwi do nerki, potem sekrecja/filtrowanie, wydalanie z UKMu do pecherza moczowego
Mozna obliczyc EFR, GFR
Diagnostyka zwezen, zawiniety moczowod, nerka opadnieta, uszkodzenia moczowodow, refluksy, wady rozwojowe
Nastepnie test furosemidowy i renoscyntygrafia i z uropatii zapoorowej calkowitej od niecalkowitej. Stwierdza sie tylko utrudnienei odplywu moczu
uropatia zaporowa niecałkowita
uropatia zaporowa całkowita
Mozna jescze obliczyc wzgledny udzial nerek w ich calkowitej czynnosci, jak <50%przy prawidlowej krzywej renograficznej to nerka hypoplastyczna
IM gorzej nerki pracuja tym dluzej utrzymuje sie tlo, kkumulacyjne krzywe renograficzne i dluzszy klierns znacznika
...
lubernat