Kielich kanibali.pdf

Kielich kanibali

Nowe znaleziska dowodzĢ, Ňe w epoce kamienia kanibalizm byþ rzeczĢ znacznie bardziej

powszechnĢ, niŇ dotychczas przypuszczano. Czy to prawda, Ňe nasi praprzodkowie w

Europie pijali z czaszek ludzkĢ krew?

Uzbrojeni w ostre myĻliwskie noŇe, jaskiniowcy pochylali siħ nad martwym dzieckiem. Najpierw

ostroŇnie odciħli trzylatkowi szyjħ, potem zdarli skrħ gþowy i wydþubali mzg z czaszki. Po paru

godzinach mozolnej pracy mieli juŇ koĻcianĢ pþkulħ, ktrĢ mogli napeþnię jedzeniem lub krwiĢ.

Fot. BE&W

Ten okrutny rytuaþ opisany zostaþ w fachowym periodyku "Public Library of Science One".

Naukowcy z londyıskiego Muzeum Przyrodniczego znaleŅli w Gough's Cave w poþudniowo-

zachodniej Anglii ájednoznaczne dowody na to, Ňe wytwarzano tu naczynia z ludzkich czaszekÑ.

W skalnej kryjwce leŇaþy trzy czary na napoje. Ich produkcja rozpoczynaþa siħ z chwilĢ, gdy

nastħpowaþo stħŇenie poĻmiertne Î napisali paleoantropolodzy. Wiek owych przedmiotw szacuje

siħ na 14 700 lat Î tym samym sĢ to najstarsze naczynia owego typu na Ļwiecie.

Choę Anglosasi uwielbiajĢ rekordy, tym razem echo w prasie byþo umiarkowane. Mwiþo siħ o

ámakabrycznym rzemioĻleÑ osadnikw z Brytanii. "Guardian" Ňartowaþ niezbyt dowcipnie, Ňe juŇ

praprzodkowie áwiedzieli, jak korzystaę ze swoich gþwÑ.

Podobne naczynia odnaleziono dotychczas w niewielu innych jaskiniach. Nowe egzemplarze z

Anglii oraz inne wykopaliska z Herxheim w Nadrenii-Palatynacie kaŇĢ zastanawiaę siħ: czy nasi

przodkowie w caþej Europie pijali krew z ludzkich czaszek?

Fakt, Ňe ludzie z Gough's Cave byli wielkimi Ļmiaþkami, nie ulega najmniejszej wĢtpliwoĻci. Dane

klimatyczne mwiĢ, Ňe przed 14 700 laty nastĢpiþo ogromne ocieplenie Î w ciĢgu kilku lat Ļrednie

temperatury wzrosþy o okoþo siedmiu stopni. W takim þagodnym klimacie Homo sapiens rozpoczĢþ

podbj surowej pþnocy. Osadnicy dŅwigali w swych skrzanych workach huby na rozpaþkħ i ciepþĢ

odzieŇ, ale rwnieŇ ĻwieŇo oczyszczone czaszki. Co kryþo siħ za owym rytuaþem?

Informacje na temat kubkw sporzĢdzonych z ludzkich czaszek pochodzĢ dopiero z czasw

historycznych. Krl Longobardw Alboin w 568 roku naszej ery wypiþ podobno morze alkoholu z

czaszki swego najgorszego wroga. Rwnie barbarzyıskie obyczaje panowaþy wĻrd Wikingw i

Scytw, ktrzy odpiþowywali czaszki swoich nieprzyjaciþ na wysokoĻci powyŇej brwi i gotowe

naczynia oprawiali w skrħ.

W Tybecie filiŇanki z czaszek wypeþniano áĻwiħtĢ wodĢÑ. Tubylcy z Papui-Nowej Gwinei jeszcze w

latach piħędziesiĢtych spoŇywali mzgi swoich zmarþych Î byþo to rodzajem kultu przodkw.

RwnieŇ dawni mieszkaıcy Brytanii þĢczyli wytwarzanie owych czar z ponurym ceremoniaþem.

Odnalezione tam czaszki leŇaþy obok zdruzgotanych szczħk, z ktrych jaskiniowcy pozyskiwali szpik

kostny. Wedþug naukowcw stanowi to niezbity dowd na to, Ňe uprawiali kanibalizm.

Tym samym wypowiedziane zostaþo sþowo, ktre wywoþuje silne emocje i uŇywane jest dziĻ przez

uczonych nader niechħtnie. Powd jest taki, Ňe nieprzyjemny temat ludoŇerstwa skþaniaþ niegdyĻ

archeologw do zbytniego popuszczania wodzy swojej fantazji. SzczĢtki rozszarpane przez dzikie

zwierzħta interpretowali zbyt pospiesznie jako resztki pozostaþe z uczt kanibali. KoĻci ludzi, ktrzy

spadli ze skaþ, byþy dla nich z kolei ofiarami czarnym mszy.

W rezultacie pojawiþy siħ liczne wĢtpliwoĻci i wkrtce one wþaĻnie wziħþy grħ. Opublikowana w

1979 roku ksiĢŇka "Man-Eating Myth" autorstwa amerykaıskiego etnologa Williama Arensa

podwaŇyþa od razu caþoĻę owych hipotez. Wszystko to byþy makabryczne bajki, kanibalizm nigdy

nie istniaþ Î uwaŇaþ ten uczony. Podawaþ w wĢtpliwoĻę nawet dobrze udokumentowanĢ sprawħ

masowych ofiar Aztekw

Amerykaıska nauka stworzyþa w koıcu w latach dziewiħędziesiĢtych surowy, sprawdzony w

ubojniach zwierzĢt kodeks, ktry okreĻlaþ, jakiego rodzaju Ļlady uderzeı na koĻciach wskazujĢ na

pozyskiwanie miħsa, a tym samym oznaczajĢ ludoŇerstwo. Pomimo owych Ļcisþych reguþ powstaþa

jednak pokaŅna panorama makabresek. Okazaþo siħ, Ňe nie tylko neandertalczycy poŇerali siebie

nawzajem, rwnieŇ wiele innych ludw Î od Afryki po Australiħ Î w czasach przedhistorycznych

jadaþo rytualnie ludzkie miħso.

W Niemczech w tej sprawie wciĢŇ panuje sceptycyzm. Zwþaszcza bojaŅliwe archeoloŇki dostajĢ

mdþoĻci na samĢ myĻl o owym obyczaju. Prawda jest jednak taka, Ňe istniejĢ na to niezbite

dowody. Najbardziej przekonujĢcego dostarczyli Indianie Anasazi, ktrzy przed tysiĢcem lat

uprawiali kukurydzħ na terenie dzisiejszej Ameryki. Przy okazji do garnkw wsadzali rwnieŇ swych

pobratymcw Î zarwno w naczyniach ceramicznych, jak i w wysuszonych ekskrementach

znaleziono Ļlady ludzkiej mioglobiny. RwnieŇ najnowsze wiadomoĻci sĢ nader interesujĢce.

Niedawno hiszpaıscy specjaliĻci poinformowali, Ňe obowiĢzujĢce dzisiaj zasady Ňywienia w czasach

prehistorycznych nie odgrywaþy najwyraŅniej Ňadnej roli. JuŇ pierwsi Europejczycy, zidentyfikowani

na podstawie szkieletw, ktrzy 800 tysiħcy lat temu Ňyli w jaskini Gran Dolina (dzisiejsza pþnocna

Hiszpania) hoþdowali obyczajowi zjadania osobnikw tego samego gatunku. W swoich domostwach

usuwali koĻci z miħsa jeleni, koni, nosoroŇcw i tej samej techniki uŇywali rwnieŇ do

szlachtowania ludzi. Badacze mwiĢ o ákulinarnej tradycjiÑ, sþuŇĢcej zapewnieniu sobie ŇywnoĻci.

Miħso ludzkie traktowano jako dodatek pozwalajĢcy osiĢgnĢę stan sytoĻci.

ņyjĢcy w znacznie pŅniejszych czasach producenci naczyı z Gough's Cave kierowali siħ juŇ innymi

motywami. Pracowicie oczyszczali czaszki z tkanki miħĻniowej i Ļciħgien. Usuwali koĻę nosowĢ i

wygþadzali krawħdzie czaszki. CzegoĻ takiego nie robi ktoĻ, kto jest po prostu gþodny. Jaki wiħc

mieli w tym cel?

Byę moŇe zagadkħ owĢ uda siħ teraz rozwiĢzaę dziħki znalezisku z Herxheim koþo Karlsruhe.

Odkryto tam liczne doþy ze szczĢtkami poęwiartowanych ciaþ. Owe makabryczne resztki jedzenia

znajdowaþy siħ w samym Ļrodku liczĢcej sobie 7 tysiħcy lat wioski z okresu kultury ceramiki

wstħgowej rytej Î jej mieszkaıcy byli pierwszymi rolnikami Ļrodkowej Europy.

Archeolodzy wykopali szczĢtki niemal 600 zaszlachtowanych ludzi. Zwykle ciaþa miaþy starannie

odciħte ramiona i nogi oraz usuniħte Ňebra. Niektrych áupieczono na roŇnie i obgryziono z nich

miħsoÑ Î wyjaĻnia antropolog Bruno Boulestin. Drobniejsze koĻci rolnicy zmiaŇdŇyli i razem z

koıcwkami staww i trzonami krħgw wrzucili do gorĢcej wody, by uzyskaę z nich szpik i tþuszcz.

Ze swoich ofiar zrobili dosþownie zupħ.

Czy Herxheim byþo specjalnym miejscem do urzĢdzania podobnych ceremonii, jak przypuszczajĢ

archeolodzy? Przeprowadzone analizy wykazaþy, Ňe ludzie ĻciĢgali tu z daleka, by wziĢę udziaþ w

owym kanibalistycznym Ļwiħcie. Zabijano nawet niemowlħta. Przybyli goĻcie nie mogli uskarŇaę siħ

na brak poŇywienia. Wszyscy oni uprawiali najwyraŅniej swego rodzaju kult.

Jakie to bstwa przyzywali kapþani podczas owych orgii obŇarstwa? Rzuca siħ w oczy fakt, Ňe gþowy

zjedzonych ludzi traktowano w specjalny sposb Î czħsto kþadziono je razem, na jednym stosie.

Niektre czaszki miaþy tak zmieniony wyglĢd, Ňe przypominaþy czary do napojw, podobne do tych

znalezionych w Anglii.

Wystħpuje tu jeszcze jedna zbieŇnoĻę: ludzie z Gough's Cave, ktrzy przypuszczalnie pijali krew z

czaszek, Ňyli w rwnie ekstremalnych warunkach. Przy pierwszym ociepleniu klimatu dzielnie

wyruszyli na nieznany teren. Epoka lodowcowa jeszcze siħ jednak nie zakoıczyþa. Wkrtce nastĢpiþ

nawrot zimna i nastaþa okropna pogoda, a osadnicy zaczħli strasznie marznĢę.

Podobnie zabjcze warunki egzystencji przeŇywali budowniczowie z Herxheim. CiĢŇyþa nad nimi

klĢtwa, ktrej po dziĻ dzieı nikt nie potrafi wyjaĻnię. Dopiero w ostatnich 50 latach swego

osadnictwa zaczħli urzĢdzaę owe krwawe festyny. A potem wioska nagle zniknħþa pod wodĢ.

Byę moŇe rolnicy za pomocĢ owych kanibalistycznych rytuaþw chcieli odwrcię zbliŇajĢce siħ

nieszczħĻcie. Nic to jednak nie pomogþo, osada zatonħþa, a wraz z niĢ zginħþa kwitnĢca kultura Î a

wszystko staþo siħ w jednej chwili, jak za dotkniħciem czarodziejskiej rŇdŇki.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: