Wykład 1A
Seligman, Walker, Rosenhan (2003) PSYCHOPATOLOGIA, Zysk i S-ka r. 5, 6,7, 8, 9, 10, 11,12 (pominięte zostały niektóre obszary, które poznamy już na specjalności; wyłączone zostały obszary uzależnień i zaburzenia na tle seksualnym i zaburzenia tożsamości)
Egzamin testowy 50 pytań, czas 50 minut
CO TO JEST PSYCHOPATOLOGIA?
Psychopatologia łączy się każdemu z czymś co nazywamy zaburzeniami psychicznymi. Najczęściej uznaje się ją jako dziedzina nauki stosowanej o charakterze interdyscyplinarnym korzystająca z dorobku psychologii i psychiatrii, która podobnie jak te dziedziny koncentruje się na zagadnieniach zaburzeń zchowania/psychicznych.
Przedmiotem dociekań teoretycznych i badań empirycznych są zaburzenia psychiczne zarówno pojedyncze symptomy jak i jednostki kliniczne. Psychopatologia z jednej strony jest dziedziną która przywiązują dużą wagę do zdefiniowaniu symptomów, z drugiej strony dąży do tworzenia jednostek klinicznej. Inaczej wyodrębnia się symptomy w psychopatologii a inaczej w psychologii.
Jeśli psychopatologia jest subdyscypliną, to rodzi się pytanie w którym z obszarów. Nauki działają w czterech głównych obszarach w zależności od tego czym się zajmują:
· opis różnych sposobów przezywania i zachowania w kategoriach objawów, zwanych symptomami; jest to czysta deskrypcja, nauki te wypracowały cały system pojęciowy
· Wyjaśnianie mechanizmów rozwoju zaburzeń z uwzględnieniem saluto- i patomechanizmów, wywodzących się z określonej koncepcji psychologicznej natury człowieka (zazwyczaj wykorzystuje się 4 obszary)
· Wskazanie na patogenezę: endogenną, egzogenną i psychogenną. Czy istotne są cechy konstytucjonalne, biologiczne, genetyczne czy środowiskowe (np. stresogenne wydarzenie, czy wdychanie farby przez malarza dając halucynacje – jest to b. szerokie pojęcie). Psychogenne – uwarunkowane jakimś wewnętrznymi cechami jednostki.
· Opracowanie wskazań do leczenia, które wywodzą się z założeń o patogenezie i badań nad efektywnością. W zależności jakie czynniki rozważmy takie działania zostają podjęte, farmakologia, terapia etc.
PSYCHOLOGIA KLINICZNA
· opisuje nieprzystosowawcze wzorce zachowania i zaburzeń procesów psychicznych
· wyjaśnienia patomechanizmu ich utrzymywania się na podstawie specyficznych teorii natury człowieka
· formułuje na tej podstawie założenia o celach, procedurach i strategiach terapeutycznych (dzięki temu potrafimy odróżniać czy dane oddziaływanie jest psychoterapią czy nią nie jest
PSYCHIATRIA
· opisuje zaburzenia w postaci symptomów
· wyjaśnia znaczenie czynników biologicznych: genetycznych konstytucjonalnych, organicznych w patogenezie tych zaburzeń
· formułuje programy leczenia farmakologicznego
Co takiego powinno zostać wprowadzone do organizmu aby uzyskał on równowagę
PSYCHOPATOLOGIA
· opisuje i kategoryzuje zjawiska psychiczne o znaczeniu klinicznym w postaci symptomów (tworzenia systemów pojęciowych, systemów klasyfikacyjnych; historia kobiety opuszczonej przez męża – czy jej wypowiedzi miały znaczenie kliniczne? Czy były symptomami? Jeśli tak to które można uznać za symptom, które nie i dlaczego? – m. in. odpowiedziami na te pytania zajmuje się psychopatologia)
· tworzy całościowe systemy diagnostyczne zaburzeń psychicznych ( mamy dwa podstawowe systemy ICD (?)międzynarodowy system klasyfikacyjny odnoszący się do wszystkich zaburzeń i chorób w tym również psychicznych, DSM amerykańska klasyfikacja znacznie bardziej rozbudowana)
· tworzy integracyjne modele ich patogenezy, uwzględniające znaczenie czynników biologicznych, psychicznych i społecznych (zawsze bierze pod uwagę wszystkie trzy czynniki w przeciwieństwie do psychologii czy psychiatrii)
· na podstawie tych modeli formułuje wskazówki do leczenia
WSPÓŁCZEŚNIE WYODRĘBNIA SIĘ TRZY DZIEDZINY
1. Psychopatologia ogólna - definiuje i opisuje poszczególne objawy
2. Psychopatologia szczegółowa – opisuje zespoły, jednostki kliniczne wyodrębnione na podstawie procedur statystycznych i założeń arbitralnych (Czasami w niektórych klasyfikacjach jak ICD-10 wyodrębnia się grupy podzielone ze względu na genezę – więc nie tylko opis)
3. Psychopatologia rozwojowa – opisuje i wyjaśnia znaczenie czynników biologicznych i psychicznych w powstawaniu zagrożenia wystąpienia zaburzeń na różnych etapach życia jednostki. (bardzo dynamicznie rozwijająca się dziedzina wiedzy, próbuje się pokazać jaka konfiguracja czynników w grupach podwyższonego ryzyka wpływa na powstanie zaburzenia; jakie są ścieżki rozwoju zaburzeń ze wskazaniem na tą specyficzną konfiguracją bodźców)
TRZY PODEJŚCIA DO KLASYFIKACJI ZACHOWAŃ I PROCESÓW PSYCHICZNYCH
1. Kategorialne
2. wielowymiarowe (dymensjonalne)
3. Prototypowe
KATEGORIALNE
Ma zastosowanie w medycynie ogólnej przy diagnozie chorób i czasami w psychologii i zakłada się że:
· zachowanie można podzielić na dwie kategorie: normalne i nienormalne
· zachowania nienormalne charakteryzują się wewnątrz kategorialną jednorodnością pod względem objawów, jak i ich wewnętrznej organizacji.
Papa Freud mówił o dwóch kategoriach psychoza i nerwica a norma jest bardzo bliska nerwicy. Później dołożył tendencję(?) Z czasem stwierdził że norma to zdolność do miłości i pracy
DYMENSJONALNE
· klasy zachowań i przejawów życia psychicznego należy tworzyć na podstawie różnic ich nasilenia na różnych wymiarach (kategoriach)
· zachowania o podobnym nasileniu w obszarze tych samych kategorii tworzą jednorodne, rozpoznawalne klasy, np. neurotyków, psychotyków
· wyodrębniane klasy zawsze na bazie tych samych wymiarów
PROTOTYPOWE
· tworzy hipotetyczną – o charakterze teoretycznym lub empirycznym – konfigurację cech, konstytuujących „ pierwowzór” czy „idealny prototyp”
· idealny wzorzec traktuje się jako matrycę
· porównuje się zbiory cech konkretnej osoby do owego wzorca.
TRZY PODEJŚCIA DO NORMY
1. Statystyczne, zwane ilościowym
2. Społeczno – kulturowe (zazwyczaj sprowadzane do dwóch kwestii: adaptacyjności i dezadaptacyjności zachowania człowieka, w stosunku do norm społecznych, dodatkowo mówi się że należy rozpatrywać funkcjonowanie człowieka w kategoriach normalny/ nienormalny z dwóch perspektyw: w odniesieniu do norm społecznych i w odniesieniu do poziomu zaspokajania potrzeb danej jednostki - Lewicki)
3. Prototypowe – paradygmatyczne
[i dużo mówiła na ten temat ale i tak to wszystko wiemy bo mieliśmy to na Brzezińskim, Paluchowskim, Pasikowskim, etc]
PODSTWY ANALIZY PSYCHOPATOLOGICZNEJ
· fenomenologia – opis przejawów życia psychicznego, funkcjonowanie w różnych obszarach ludzi którzy zjawiają się gabinecie
· symptomatologia – opis objawów i ustalenie kryteriów ich znaczenia diagnostycznego
· syndromologia – wyodrębnianie zespołów psychopatologicznych (przy pomocy zabiegów statystycznych)
· nozologia – tworzenie systemu diagnostycznego
SYMPTOMATOLOGIA – ZNACZENIE DIAGNOSTYCZNE OBJAWÓW
· bezwzględne (objawy patognomiczne) – względne
· wysokie (charakterystyczne, typowe, osiowe, pierwszorzędne) – niskie(atypowe, peryferyczne, drugorzędne)
· Dodatkowe kryteria znaczenia klinicznego objawów to NASILENIE ZACHOWANIA, które jest charkteryzowane przez różne miary, jak: czas, częstotliwość, subiektywne poczucie obciążenia u pacjenta itp.
PROCEDURA KONSTRUOWANIA
1. analiza opisów fenomenologicznych czyli różnych przejawów życia psychicznego w jego indywidualnej niepowtarzalności i wyodrębnienie tych o znaczeniu diagnostycznym
2. wyróżnienie klasy zaburzeń na podstawie fenomenów psychicznych o wysokiej wartości diagnostycznej(z uwzględnieniem peryferycznych w wyodrębnieniu podzespołów) Lub na podstawie analizy skupień uzyskanych z wywiadów klinicznych.
3. tworzenie całego system diagnostycznego na podstawie arbitralnie przyjętych kryteriów, najczęściej jest to kryterium etiologiczne : znaczenie czynników endogennych….
DWA SYSTEMY DIAGNOSTYCZNE
· System diagnostyczny WHO – Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych –ICD – 10 (1992)
· System diagnostyczny Amerykańskiego Towarzystwa psychiatrycznego – Podręcznik Diagnostyczny i Statystyczny Zaburzeń Psychicznych – DSM-IV (1994)
ICD-10
W DSM-IV nie ma pojęcia „nerwicy” ze względu na łączenie go jedynie z psychoanalizą.
Wykład 2
Tematem wykładu będzie psychopatologia ogólna J
Ta część koncentruje się na analizie zaburzeń procesów psychicznych.
Zaburzenia procesów psychicznych jakie będziemy analizować to:
- Zaburzenia czynności poznawczych
- Zaburzenia czynności emocjonalnych
-
Właściwe czynności psychiczne dzielimy na bardziej proste i złożone (rysunek)
Uwaga
Pamięć
Spostrzeganie
Myślenie
Język i komunikaty
Świadomość
Orientacja
Inteligencja
Osobowość
Emocje
Motywacje
Najbardziej złożone: świadomość, orientacja, inteligencja, osobowość
Zaburzenia uwagi
Można podzielić wielu różnych kryteriów - Wedlom
Uwaga - można ją charakteryzować z perspektywy zakresu – liczby zauważanych bodźców przez osoby w danym momencie. Wiele badan klinicznych i ogólnych informuje, że jak jest za dużo lub za mało bodźców w danym momencie prowadzi do zaburzeń uwagi.
Koncentracja – def. jest jako ześrodkowywanie całej uwagi na aktualnej czynności lub działaniu lub przedmiocie którym zajmuje się w danym momencie.
Kiedy osoba nie jest w stanie utrzymać uwagi to mówimy ze ma określone zaburzenia. Jednostka kliniczna ADHD – zespól deficytów w zakresie koncentracji zasobów
Selektywność uwagi – poziom zdolności do kontrolowania swojej uwagi i rejestrowania jakiegoś rodzaju bodźców – wybiórczość uwagi, czyli poziom dowolnej kontroli rodzaju rejestrowanych bodźców, z pominięciem innych
Przerzutność – czas potrzebny do przeniesienia uwagi z jednego przedmiotu na drugi przedmiot uwagi. Wraz ze starzeniem coraz mniej jest przerzutna … występuje w zespołach organicznych – czas przejścia od jednego rodzaju bodźców na inne rodzaje mówi się o zaleganiu bodźców … lub tak szybki ze jednostka nie jest w stanie rozpocząć analizować – jest to związane z pewna przerzutnością uwagi.
Trwałość – zdolność do utrzymywania uwagi przez dłuższy czas na danym przedmiocie danej czynności zadaniu
Podzielność – zdolność do jednoczesnego koncentrowania uwagi na dwóch lub więcej czynności, rzeczach tu ujawniają się różnice indywidualne wyrównują się one w wieku starczym gdzie wszyscy nie są już tacy zdolni.
O mężczyznach mówi się ze koncentrują się na jednym zadaniu naraz ale jest to umiejętność zróżnicowana indywidualnie.
Czasami w psychiatrii wydziela się trwałość (czujność):
Aproseksja niemoc ogniskowania uwagi na jednym obiekcie
Hipoproseksja ograniczenie uwagi
Hiperporseksja nadmierne ogniskowanie
Zaburzenia pamięci – występuje w bardzo wielu różnych jednostkach klinicznych i przyjmuje różne formy.
3 etapy – 3 składniki pamięci – jeden ze sposobów J
Okres zapamiętywania (kodowanie, zapisywanie) – pamięć bezpośrednia krotko trwała długo trwała
Okres przechowywania (magazynowanie) – osoba jest zdolna do zapamiętania a nie jest zdolna do zachowania
Okres odtwarzania (przypominanie) –
Eksperyment piktogram – x x x
Dajemy 15 słów do zapamiętania po godzinie odtwarzamy
Druga cześć dajemy 15 słów plus może zrobić rysunki po godzinie odtwarzamy
Bada się w jakim stopniu istnieje zbieżność miedzy zapamiętanymi słowami w jednym lub drugiej części eksperymentu
Tabela zaburzenia pamięci:
- Zaburzenia ilościowe dysmnezja
- Zaburzenia jakościowe paramnezje - są znaczącymi klinicznie symptomami czyli jak występują to możemy wnioskować ze maja znaczące podłoże
Zaburzenia ilościowe
Dysmnezje:
Zaburzenia jakościowe
Paramnezje
- Hipermnezja
- Hipomnezja
- Amnezja
- Ekmnezja
Allomnezje
Zniekształcenia
- Iluzje pamięci
- Kryptomnezje
- Złudy utożsamiające
Pseudomnezje
- Konfabulacje
- Omamy pamięci
Hipermnezja – cytowanie książek telefonicznych [Rain Man] J może wystąpić w zaburzeniach autyzmie
Amfetaminę stosują przed egzaminami po to by pobudzić pamięć pobudzają stan hipermnezji
Hipomnezja – zapamietuje mniej elementów lub mniej jej odtwarza. Znacznie więcej jednostek klinicznych jest więcej jest charakterystyczna dla prawie wszystkich jednostek zaburzenia nastrojów zaburzeń na tle lekowych w wielu zaburzeniach dysocjacyjnych
Amnezja – utrata możliwości odtwarzania. Można z charakteryzować ją pod względem stopnia zakresu trwałości czasowego związku z czynnikami czasowymi.
Stopnia – nie pamięć – amnezja całkowita lub fragmentaryczna. (środki psychoaktywne, charakterystyczny objaw zespołów stresu po urazowego, zaburzeń świadomości, zespołów pomroczność jasną)
Zakres – pełna albo wybiórcza – wybiórcza jest fragmentaryczna jest również motywowana w sposób świadomy. (np. osoba nie chce czegoś pamiętać bo jest jej to wygodne)
Trwałości – przemijająca lub trwała – przemija lub trwa
Czasowy związek niepamięci z czynnikiem sprawczym – wsteczna (retrograda), następcza (anterograda)
Wybiórcza i fragmentaryczna – może być świadomie motywowana.
Stres pourazowy
Wsteczna (retrograda) – gdy pacjent uległ wypadkowi samochodowego pamięta wszystko od momentu znalezienia się w szpitalu ale nie może przypomnieć sobie co wydążyło się miedzy jazda samochodem a znalezieniem się w szpitalu
Następcza anterograda – pacjent doskonale pamięta moment wypadku (minuta po minucie sekunda po sekundzie, rozpoznawali swoje stany emocjonalne wspomnienia) nie pamiętają tego co wydążyło się po zaistnieniu tego zdarzenia traumatycznego
...
misiek1990pp