makro int1.doc

(235 KB) Pobierz

Makroekonomia

MAKROEKONOMIA 26.09.05

1. Wprowadzenie do makroekonomii

2. Rola państwa w gospodarce

3. Kategorie PKB

4. Determinanty dochodu narodowego

5. Pieniądz i jego funkcje

6. System pieniężno – kredytowy

7. Budżet państwa

8. Bezrobocie

9. Inflacja

10. Czynniki wzrostu gospodarczego

11. Cykl koniunkturalny

12. Model IS-LM

13. Polityka potażowa

14. Założenia paradygmatu Keynesa

15. Główne szkoły współczesnej makroekonomii

16. Gospodarka otwarta

17. Handel międzynarodowy

Literatura:

Podstawowa

D. Belg – Makroekonomia

W. Balicki – Makroekonomia WSB P-ń

Uzupełniająca

Podstawy ekonomii – praca zbiorowa pod red. R. Mileckiego

Wybrane problemy ekonomii – praca zbiorowa pod red. Polszakiewicz

Makro i Mikro Ekonomia. Podstawowe problemy. S. Marciniak (p.z)

Makroekonomia – M. Noga

Makroekonomia – M. Szczepanie

1. Pojęcie ekonomii

EKONOMIA – jest to nauka o gospodarowaniu.

- mikroekonomia – badanie pojedynczych podmiotów gospodarczych: przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe; zachowania konsumenta; Funkcjonowanie przedsiębiorstw na rynkach; Teorie gier; Rynki czynników produkcji;

- makroekonomia – badanie procesów zachodzących w gospodarce narodowej; gospodarka jako całość

- mezoekonomia – np. procesy w branży metalurgicznej

- Ekonomia globalna – integracja gospodarcza

* pozytywna – przedstawia rzeczywistość gospodarczą taką, jaką jest w rzeczywistości

* normatywna – rzeczywistość gospodarcza taka, jaka wg badaczy powinna być

RZADKOŚĆ – istnieje przewaga zapotrzebowania na zasoby nad możliwościami dostarczenia czy wyprodukowania. Zasoby: ludzkie, naturalne, kapitałowe.

MODEL RUCHU OKRĘŻNEGO W GOSPODARCE

PROBLEM AGREGACJI

Proces sumowania wielkości mikroekonomicznych tak, aby powstały wielkości makroekonomiczne.

PKB – Produkt Krajowy Brutto – miara wartości produkcji wytworzonej przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju.

PNB – Produkt Narodowy Brutto

PNB – Dochody netto z tyt. własności za granicą = PKB

DOCHODY NETTO Z TYTUŁU WŁASNOŚCI ZA GRANICĄ – różnica między dochodami obywateli za granicą minus dochody obcokrajowców uzyskiwane w Polsce.

USTROJE GOSPODARCZE I ICH KLASYFIKACJA (10.10.05)

Własność – zbiór efektywnie wykorzystywanych uprawnień, praw własności, jakimi dysponuje dany podmiot w odniesieniu do określonego obiektu; prywatna (najbardziej efektywna), publiczna – państwowa, spółdzielcza.

Czynność gospodarcza – działanie podejmowane po to, aby nastąpiła zmiana sytuacji gospodarczej lub też po to, aby takiej zmianie zapobiec.

Prawo do posiadania – przysługuje temu, kto w sposób legalny może zostać jego właścicielem.

Ustrój gospodarczy – stanowi reguły prawne, które przesądzają o tym, komu i jakie przysługują prawa do posiadania oraz kto może lub musi wykonywać czynności gospodarcze.

1. LIBERALNE – ETATYSTYCZNE

Liberalizm – pogląd w myśl, którego gospodarka funkcjonuje tym lepiej, im mniej czynności gospodarczych jest zastrzeżonych dla instytucji lub przedsiębiorstw państwowych oraz mniej czynności gospodarczych jest nakazanych lub zakazanych przez państwo.

Etatystyczny – wiele czynności gospodarczych jest zarezerwowanych dla instytucji lub przedsiębiorstw państwowych, wiele czynności jest nakazanych lub zakazanych przez państwo.

2. GOSPODARKA CENTRALNIE ZARZADZANA (PLANOWANA) – GOSPODARKA RYNKOWA

Gospodarka rynkowa – celem działalności przedsiębiorstwa jest maksymalizacja zysku, większość zasobów w rękach prywatnych a ich alokacje za pośrednictwem mechanizmu rynkowego.

Gospodarka centralnie planowana – (Rosja 1917) 1918 -1989 II formy:

I – funkcjonował jako socjalizm planowy - ZSRR, NRD, Rumunia – zasoby własnością państwa a ich alokacja odbywa się poprzez plan centralny;

II – jako socjalizm rynkowy – Polska, Węgry, była Jugosławia – zasoby własność publiczna, a także w dyspozycji samorządów lub innych podmiotów (prywatnych), alokacja zasobów za pośrednictwem mechanizmu rynkowego, rolnictwo, drobna wytwórczość, rzemiosło.

Instrumenty alokacji zasobów – dyrektywa gospodarcza (nakłada na jednostkę gospodarczą obowiązek produkowania dóbr lub świadczenia usług w z góry określonej przez władzę ilości i z góry określonych dziedzinach) i rozdzielnik (zezwolenie wydawane przez władzę na nabycie określonej ilości i jakości czynników produkcji).

3. STANOWY - BEZ STANOWY

Stanowy, – jeżeli część społeczeństwa nie z uwagi na to, czym się zajmuje, lecz z uwagi na pochodzenie objęta jest na mocy prawa większa ilością zakazów i nakazów prowadzenia działalności gospodarczej aniżeli pozostała część. Np. ustrój niewolniczy, polska szlachecka, gospodarka niemiecka III Rzesza.

Bez stanowy – całe społeczeństwo ma podobne prawa.

4. SOCJALIZM – KAPITALIZM

Dobro gospodarcze – jest to obiekt przy pomocy, którego można prowadzić działalność, której efektem jest uzyskanie nadwyżki ekonomicznej.

Uprawnienia:

I – możliwość sprzedaży lub przekazania dobra dowolnej osobie;

II – prawo do prowadzenia przy użyciu dobra działalności gospodarczej, której sensem jest uzyskanie nadwyżki ekonomicznej;

III – prawo do wykorzystywania dobra zgodnie z fizycznymi właściwościami.

Kapitalizm – jest to ustrój, w którym większość dóbr gospodarczych jest własnością prywatną, przy czym własność ta obejmuje I i II grupę uprawnień.

Socjalizm – dobra gospodarcze są własnością kolektywną a w przypadku dóbr prywatnych ograniczona jedynie do I grupy uprawnień.

5. DEMOKRATYCZNY – DYKTATORSKI

Całe społeczeństwo lub przynajmniej uprzywilejowany stan wyposażona jest w mechanizmy za pomocą, których może wpływać na charakter stanowionego prawa gospodarczego, na ilość zakazów i nakazów wykonywania czynności gospodarczych oraz na rozszerzanie lub zawężanie praw własności;

Dyktatorskie – pozbawione powyższych mechanizmów.

RACHUNEK DOCHODU NARODOWEGO

wydatki na dobra finalne i na dobra pośrednie, które nie uległy przetworzeniu (wliczone do PKB) metoda sumowania;

Metoda sumowania dochodów – z pracy na własny rachunek, płace, czynsze;

Metoda wartości dodanej –

A à 2000 C à 5000

B à 3600

C à 5000

10600

WD – 2000 + 1600 +1400 = 5000

Metoda SNA – System rachunków narodowych

Þ Efekt każdej płatnej pracy;

Þ Zdarzenia związane z dzierżawą czynników produkcji;

Þ Transakcje związane ze złożeniem pieniędzy na koncie;

Þ Transakcje związane z wynajmem mieszkań (czynsze);

Þ Zyski przeznaczone przez właścicieli przedsiębiorstw na konsumpcje;

Co nie powinno być wliczone?

Þ Efekty nielegalnej działalności gospodarczej (trudne do oszacowania);

Þ Wartość dóbr używanych;

Þ Transakcje finansowe niezwiązane bezpośrednio z produkcją;

Þ Produkcja nierynkowa.

Nie każdy obywatel bierze udział w wytwarzaniu PKB, nie wszystkie kraje opierają się na metodzie SNA, kraje socjalistyczne używają systemu produktu materialnego PKB wytwarzają tylko przemysł, budownictwo i rolnictwo.

DETERMINANTY DOCHODU NARODOWEGO

Wielkość produkcji potencjalnej – jest to wielkość produkcji, która mogłaby zostać wytworzona w gospodarce, gdyby wszystkie czynniki produkcji były w pełni wykorzystane.

Wielkość produkcji faktycznej – to produkcja rzeczywiście wytworzona w danej gospodarce w danym czasie.

Agregatowy popyt – jest to suma zapotrzebowania, jaką zgłaszają nabywcy na dobra i usługi w danej gospodarce. Czynniki, od których zależy: wielkość dochodów nabywców, poziom cen w gospodarce.

Agregatowa podaż – jest to łączna ilość towarów, jaką producenci decydują się wytworzyć i dostarczyć na rynek w danych warunkach. Czynniki: poziom cen w gospodarce, wielkość zasobów czynników produkcji i efektywności ich wykorzystania, koszty produkcji ponoszone przy wytwarzaniu towarów.