Krystyna Stawinska
Idiomy francuskie
W ćwiczeniach
Wiedza Powszechna
Warszawa
Recenzent KRYSTYNA ZALESKA Okladka i strony tytulowe
wedlug projektu Ewy Dembe SPIS TRESCI WALDEMAR WERBANOWSKI
Redaktor
~ Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . 7
EWA KIERSZYS
! Wykaz
skrótów . . . . . . . . . . . . . . 9
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Redaktor techniczny
ANNA MARKOWSKA
Wybór idiomów wraz z cwiczeniami
Korektor
KRYSTYNA WYSOCKA
I.
Ressemblances - différences . . . . . . . 12
II.
Apprenons les expressions familieres en retrou-
vant le synonyme . . . . . . . . . . . 39
III.
Quel substantif? . . . . . . . . . . . . 57
IV.
Quel adjectif numéral? . . . . . . . . . 73
© Copyright by wydawnictwo "Wiedza Powszechna"
V.
Quel verbe? . . . . . . . . . . . . . 74
Warszawa 1998
VI.
Quelle préposition? . . . . . . . . . . . 77
VII.
Quel pays? Quelle province? . . . . . . . 81
VIII.
De quelle nationalité? . . . . . . . . . . 82
IX.
Quelle ville? . . . . . . . . . . . . . 83
X.
Quel nom? Quel prénom? . . . . . . . . 84
XI.
Quel métier? . . . . . . . . . . . . . 87
XII.
Quelle partie du corps? . . . . . . . . . 89
XIII.
Quel accessoire d'habillement? . . . . . . . 102
XIV.
De quelle couleur? . . . . . . . . . . . 106
' XV.
Quel animal? . . . . . . . . . . . . . 109
XVI.
Quel insecte? . . . . . . . . . . . . . 115
XVII.
Quel poisson? . . . . . . . . . . . . 117
Wydawnictwo Wiedza Powszechna"
XVIII.
. . _ . . _ . . . . _ _ .
Quel Oiseau? 118
ul. Jasna 26, 00-054 Warszawa, tel./fax: 826-95-92
XIX.
Quel arbre? . . . . . . . . . . . . . 120
Wydanie I 1998 r.
Druk i oprawa: Pabianickie Zaklady Graficzne SA
! XX.
Quelle herbe? Quelle mauvaise herbe? . . . . 121
w Pabianicach, ul. Piotra Skargi 40/42
XXI.
Quelle fleur?
122
Zam. 39/1101/96
XXII.
Quel fruit? . . . . . . . . . . . . . 124
XXIII.
Quel légume? . . . . . . . . . . . . . 126
XXIV.
Quel liquide? . . . . . . . . . . . . . 128
ISBN 83-214-1076-6 ~
' XXV.
Quel métal? . . . . . . . . . . . . . 130
5
XVI. Comment comparer?
VII. Comment le dire en polonais? .VIII. Comment le dire en français?
icz do cwiczen .
eks hasel francuskich
1
3
2
8
4
PRZEDMOWA
Juz saura defmicja idiomu: "zwiazek wyrazowy wlasciwy tylko danemu jezykowi, nieprzetlumaczalny doslownie na inny jezyk" wyjasnia
glówna przyczyne trudnosci, jakie idiomy sprawiaja poznajacym jezyk obcy cudzoziemcom.
A poznawanie jezyka to w duzym stopniu takze poznawanie idiomów. Uczacy sie jezyka francuskiego styka sie z nimi niemal od pierwszej
lekcji. Skutkiem ich nieznajomosci (i usilowan doslownego przekladu) sa nie tylko zabawne tlumaczenia typu: "dziekowac z góry" remercier
de la montagne (zamiast prawidlowego remercier d'avance), lecz takze i przede wszystkim zaklócenia w komunikacji jezykowej.
Klopoty z prawidlowym tlumaczeniem idiomów francuskich poteguje dodatkowo fakt, ze wystepuje wsród nich wiele wyrazen, które -
pozornie bardzo do siebie podobne - mafia zupelnie rózne znaczenia, wynikajace np. ze zmiany lub pominiecia jednego drobnego elementu:
rodzajnika lub zaimka (nie nalezy wiec mylic idiomów "faire un saut" wyskoczyc gdzies i "faire le saut" podjcic zyciowg decyzje ani "prendre
congé" pozegnac sie i "prendre son congé" podac sie do dymisji itp.).
Celem tej ksiazki jest umozliwienie Czytelnikowi unikniecia takich bledów przez przedstawienie mu wyboru popularnych idiomów
francuskich wystepujacych w jezyku potocznym i literackim oraz ulatwienie ich przyswojenia w mozliwie atrakcyjnej formie.
Ma temu sluzyc podzial materialu na ulatwiajace orientacje przejrzyste dzialy (np. idiomy pozornie podobne
7
~ róznych znaczeniach, porównania, przyslowia, idiomy :awierajace nazwy roslin, zwierzat, kolorów itd.) oraz trozmaicony zestaw
cwiczen wdrazajacych i utrwalajacych np. wybór brakujacego elementu idiomu sposród kilku ~odanych mozliwosci,
dopasowanie najwlasciwszego synoimu, tlumaczenia na jezyk polski i francuski).
Umieszczony na koncu ksiazki szczególowy Klucz umozwia sprawdzenie trafnosci dokonanego wyboru lub pra~idlowosci
tlumaczenia oraz poznanie dokladnego znaczeia danego idiomu i jego synonimów.
W nadziei, ze ksiazka okaze sie pomocna w poglebieniu najomosci jezyka Moliera, a Czytelnik podzieli moja ~scynacje
madroscia, ironia i humorem francuskich idiotów, zycze wszystkim wiele przyjemnosci i satysfakcji przedzieraniu sie przez ich
niezwykle barwny i obrazowy wiat.
WYKAZ SKRÓTÓW
adj. -
adjectif
przymiotnik
arg. -
argotique
gwarowy
dic. -
dicton
powiedzenie
fam. -
familier
potoczny
inf. -
infinitif
bezokolicznik
litt. -
littéraire
literacki
mil. -
militaire
wojskowy
éj, -
péjoratif
pejoratywny
prou. -
proverbe
przyslowie
qqch. -
quelque chose
cos
qqn -
quelqu'un
ktos
vx
- vieux
przestarzaly
Autorka
BIBLIOGRAFIA
Dictionnaire des locutions françaises, Librairie Larousse 1977 . Robert méthodique, Le Robert 1983
Dictionnaire dufrançais argotique et populaire, Librairie Larousse 1977 Le Bouquet des expressions imagées, Seuil 1990
Le Grand Robert de la langue française, Le Robert 1989 Dictionnaire des Expressions et Locutions, Les Usuels du Robert 1979 Slownik jezyka polskiego, PWN 1979
Slownik poprawnej polszczyzny, PWN 1973
Slownik frazeodogiczny jezyka polskiego - Stanislaw Skorupka, Wiedza Powszechna 1967
Nowa ksiega przyslów i wyrazen przyslowiowych polskich, PIW 1969
W~bc~~ iciiomc~w
wraz z ~wiczeniami
I. RESSEMBLANCES - DIFFÉRENCES
abondance f. - obfitosc; zbytek; bogactwo
parler avec abondance - mówic swobodnie, ze swada; byc
wygadanym
parler d'abondance - mówic bez przygotowania, improwizujac
I. Przetlumacz na jgzyk polski:
a. II parlait d'abondance mais tres bien et la salle l'a apprécié.
b. Lui, comme tous les membres de notre famille, parlait avec
abondance.
II. Przetlumacz na jezyk francuski:
a. Nie jest latwo mówic bez przygotowania, zwlaszcza
ludziom niesmialym.
b. Jesli sie jest wsród przyjaciól, latwo jest mówic swobodnie.
. air m. - powietrze; wyglad
dans l'air - w powietrzu
etre (seutir~ dans l'air - wisiec ~czuc cos) w powietrzu;
zanosic sie na ...
Il y a de l'orage dans l'air. - Burza wisi w powietrzu. Les
changements sont dans l'air. - Zanosi sie na zmiany.
en l'air - 1) do góry; w powietrze
regarder sauter; tirera en l'air - patrzec (skakac;
strzelac) do góry
2) do góry nogami
mettre (la piece) en l'air - przewrócic (pokój) do góry
nogami
3) banialuki; (wypowiedzi) nierealne, zmyslone, rzu
cane na matr
offres menaces; projets en l'air - oferty ~grozby; plany~
nierealne
contes (paroles) en l'air - banialuki
faire qqch. en l'air - zrobic cos nieporzadnie
prendre l'air - 1) zaczerpnac swiezego powietrza, przewietrzyc
sie
2) wzbic sie w powietrze (o samolocie) 3)
wyparowac (o rzeczach)
4) zwiac
prendre l'air du bureau - wpadac do Mura po nowinki
prendre ose douuer~ des airs d'importance (de
supériorité; de princesses - zadzierac nosa, przybierac
miny ksiezniczki prendre ose donnera de grands airs -
nadymac ~pysznic) sie
se donner de l'air ~fam.~ - zwi(ew)ac
I. Przetlumacz na jezyk polski:
a. Elle est insupportable quand elle se donne des airs de
princesse.
b. Nous aimons bien prendre l'air le soir avant de nous coucher.
c. Le petit garçon regardait l'avion prendre l'air.
d. Vu tous ces changements chez nous je pense que mes projets
de vacances seront en l'air.
e. N'y va pas maintenant; le chef est furieux, il y a de l'orage dans
l'air.
f. Ta mere n'en sera pas contente. Tu l'as fait en l'air. g. Le
policier a décidé de tirer en l'air.
h. Sophie est en congé de maternité mais elle prend l'air du
bureau.
i. Je vois que tous les bonbons ont pris l'air.
j. Donnons-nous de l'air! - a crié le plus grand, probablement leur
chef.
a. Nie wiem, kiedy i jak wszystkie nasze oszczednosci
wyparowaly.
b. Czy wiesz, dlaczego ci wszyscy ludzie patrza w niebo?
c. Nie trac kontaktu i wpadaj do Mura po nowinki! d. Gliniarze
otoczyli ich. Nie beda mogli zwiac.
e. Ten dyrektor znany jest z tego, ze zadziera nosa wobec
pracowników.
f. Radze ci zaczerpnac swiezego powietrza, to ci dobrze zrobi.
g. Nie licz na to. To sa obietnice rzucane na wiatr. h. Nie
wyjezdzajcie teraz. Burza wisi w powietrzu.
i. Dobrze, zostaniemy tam az do chwili, gdy samolot wzbije sie
w powietrze.
j. Musisz miec wiecej czasu, w przeciwnym razie zrobisz to
nieporzadnie.
. allure f. - chód, sposób chodzenia; postawa; wyglad avoir l'allure
(+ adj.) - wygladac, miec wyglad ... avoir de l'allure - miec klase
~imponujacy wyglad)
a. Il inspirait du respect, il avait de l'allure. b. Malgré
son âge elle a l'allure jeune.
a. Ona ma imponujacy wyglad, rzekloby sie - wielka gwiazda.
b. Marie robi wszystko, aby zachowac mlody wyglad.
. amitié f. - przyjazn
faire l'amitié de (+ inf.) - wyswiadczyc uprzejmosc faire (toutes)
ses amitiés a qqn - przekazac komus
uklony <(serdeczne) pozdrowienia~
a. Pouvez-vous nous faire l'amitié de venir a cette cérémonie
familiale?
b. Je vous demande de faire mes amitiés a votre belle cousine.
a. Zrób mi uprzejmosc i przyjdz w towarzystwie siostry. b.
Prosze przekazac uklony panskiej malzonce.
5. arme f. - bron
faire des armes - fechtowac sie
faire ses premieres armes - przejsc chrzest bojowy; zadebiutowac
a. C'est dans un petit théâtre provincial que j'ai fait mes
premieres armes.
b. Il était fier que son fils fasse si bien des armes.
a. Jest malo chetnych do fechtowania sie. b. Marie
zadebiutowala w teatrze "Odéon".
6. bord m. - krawedz; brzeg; poklad
etre au bord sur le bords de qqch. - byc bliskim <na krawedzi~
czegos
etre du bord de qqn - stac po czyjejs stronie, podzielac czyjes
zdanie
etre du meme bord - byc tego samego zdania ~z tego samego obozu~
a. Plusieurs firmes sont en ce moment au bord de la faillite.
b. Et finalement, de quel bord etes-vous?
a. Mówi sie, ze oni stoja po stronie partü nacjonalistycznych.
b. Nie mogla nic na to poradzic i dlatego byla bliska placzu.
7. classe f. - klasa; grupa; sfera; kategoria; lekcja; nauka
faire la classe - prowadzic lekcje, uczyc
faire ses classes - odbywac sluzbe wojskowa; zdobyc
doswiadczenie
a. Cette institutrice fait la classe a des enfants de sept ans.
b. Mon fils a déja fait ses classes.
c. On voit bien que notre ministre a fait ses classes. II.
Przetlumacz na jgzyk francuski:
a. Obecnie wielu mlodych zdobywa doswiadczenie pracujac w
soboty i niedziele.
b. Nie moze pan teraz z nia rozmawiac, poniewaz prowadzi
lekcje.
c. Mlodzi Francuzi moga odbywac sluzbe wojskowa za granica.
8. congé m. - urlop; zezwolenie; zwolnienie, wymówienie; pozegnanie
demander son congé - wymówic prace, prosic o zwolnienie
demander un congé - prosic o urlop
donner congé a qqn - pozwolic lub kazac odejsc, zwolnic;
wypowiedziec (np. mieszkanie)
donner son congé a qqn - odeslac <zwolnic~ kogos donner raccorder) un congé a qqn - udzielic komus urlopu
prendre congé de qqn - pozegnac sie z kims prendre son congé -
podac sie do dymisji, zlozyc wymówienie
a. L'artiste est désespéré car on lui a donné congé de l'atelier.
b. Il y a peu d'ouvriers qui demandent maintenant leur congé.
c. Je regrette que cet homme ait pris son congé.
d. Je ne peux pas vous répondre déEnitivement, d'abord je dois
demander un congé.
e. Nous voudrions d'abord prendre congé de votre femme.
f. Le patron a donné son congé a mon mari aussi. g. Est-ce que
le chef a finalement accordé un congé a ta femme?
h. Nous sommes tous étonnés que le patron ne lui ait pas
encore donné son congé.
II. Przetlumacz na jgzyk Jrancuski:
a. To nie jest wlasciwy moment, by prosic o urlop. b. Zwalnia kazdego, kto osmiela sie miec inne zdanie niz on.
c. Obecnie wlasciciele wymawiaja mieszkania swoim dawnym
lokatorom.
d. Odszedl bez pozegnania.
e. Zwazywszy na bezrobocie w tym sektorze, balbym sie teraz
wymówic prace.
f. Uwielbia wladze i nic nie zmusi go do podania sie do dymisji.
g. To pod presja swojej zony pan Duval mnie zwolnil. h. Po ilu
miesiacach pracy dadza ci urlop?
9. cour f. - dziedziniec, podwórko; trybunal, sad; dwór cours m. - bieg;
przeplyw; dlugosc (rzeki); przebieg,
tok; trwa...
aleksandra777