A.Marek. Podstawy Islamu.pdf

Warszawa 2008

Redaktor ksi¹¿ki — Pawe³ A. Dziliñski

Projekt ok³adki — Micha³ Stopa

ISBN 978–83–9232007–8–4

Wydanie I

Ksi¹¿ka zosta³a wydana w ramach realizacji projektu „Muzu³manie

i uchodŸcy w polskiej szkole”. Projekt jest finansowany przez

Ministerstwo Edukacji Narodowej.

Patronat medialny

Sk³ad: „Nowy Dziennik” Sp. z o.o., Warszawa, ul. Francuska 52 m. 22

Druk i oprawa: Drukarnia GS Sp. z o.o., Kraków, ul. Zab³ocie 43

www.drukarniags.com

Stowarzyszenie Vox Humana,

ul. Promyka lok. 162, 01–604 Warszawa,

www.voxhumana.org.pl, voxhumana@voxhumana.pl

Spis rzeczy

Agata Marek

Podstawy islamu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Kim s¹ muzu³manie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Piêæ dogmatów wiary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Piêæ filarów wiary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Islam na œwiecie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Muzu³manie w Europie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Muzu³manie w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Islam a chrzeœcijañstwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Spo³eczeñstwo w islamie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Sunnici i szyici . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Prawo w islamie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Pañstwo w islamie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

D¿ihad . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Fundamentalizm muzu³mañski, islam a terroryzm . . . . . . . . . . . . . . . 28

Obyczaje w islamie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Kobieta i mê¿czyzna w islamie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Rodzina i ma³¿eñstwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Zarêczyny i zawarcie ma³¿eñstwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Wesele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Rozwód . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Zakazy w islamie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Obrzêdy rodzinne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Œmieræ i pogrzeb . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Dlaczego boimy siê islamu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

Wizerunek islamu i muzu³manów w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Straszenie islamem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Uprzedzenia w stosunku do uchodŸców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

Praktyczne problemy z uchodŸcami w polskiej szkole . . . . . . . . . . . . . . 42

Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Agnieszka Kosowicz

UchodŸcy we wspó³czesnym œwiecie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Zarys problematyki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Prawo miêdzynarodowe o uchodŸcach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Wspó³czesne wyzwania ochrony uchodŸców . . . . . . . . . . . . . . . . . 56

UchodŸcy w Europie — zarys sytuacji we Francji, Niemczech, Anglii,

Holandii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Zarys sytuacji w wybranych krajach europejskich . . . . . . . . . . . . . . . 64

UchodŸcy w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

UchodŸcy w PRL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

Po zmianach 1989 roku — wielkie otwarcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70

Procedura nadawania statusu uchodŸcy w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . 72

Sytuacja cudzoziemców objêtych ochron¹ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

Czeczeni — g³ówna grupa uchodŸców w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

Edukacja dzieci uchodŸców w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84

Przegl¹d przepisów prawnych o edukacji cudzoziemców . . . . . . . . . . . 84

Jak przyj¹æ dziecko cudzoziemskie do polskiej szko³y? . . . . . . . . . . . . 87

Kilka s³ów o finansach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

Organizacje pozarz¹dowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92

Agnieszka Kosowicz, Agata Marek

Krótki s³ownik — pojêcia i terminy zwi¹zane z islamem i uchodŸcami . . . . . . 93

O autorkach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

O projekcie i o stowarzyszeniu Vox Humana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

Podstawy islamu

Kim s¹ muzu³manie?

Muzu³manie to wyznawcy islamu, trzeciej, po judaizmie i chrzeœcijañstwie,

monoteistycznej religii. S³owo „islam” znaczy po arabsku „poddanie siê Bogu”.

Muzu³manów jest na œwiecie ok. 1,2 miliarda, mieszkaj¹ w bardzo wielu kra-

jach na wszystkich kontynentach.

Islam narodzi³ siê na terenie Azji Mniejszej, w Mekce, na terenie dzisiejszej

Arabii Saudyjskiej, w VII wielu naszej ery. Jest to wiêc najm³odsza z trzech mo-

noteistycznych religii. Twórc¹ islamu by³ Mahomet, który urodzi³ siê ok. 570 r.

w Mekce. Ojciec Mahometa zmar³ przed narodzeniem syna, a matka, gdy mia³

zaledwie szeœæ lat. Mahomet wychowywa³ siê w rodzinie swego stryja. Gdy

dorós³, zacz¹³ pracowaæ u bogatej wdowy Chadid¿y jako agent trudni¹cy siê

handlem z Syri¹. Gdy mia³ dwadzieœcia piêæ lat o¿eni³ siê z ni¹. Chadid¿a by³a

starsza od niego o ok. 15 lat. Ich ma³¿eñstwo by³o bardzo szczêœliwe, mieli kil-

koro dzieci, z których wieku doros³ego do¿y³a jednak tylko jedna córka, Fati-

ma. Mahomet dziêki maj¹tkowi ¿ony zyska³ wysok¹ pozycjê spo³eczn¹. Mia³

te¿ czas na rozmyœlania i co roku spêdza³ na nich miesi¹c na górze Hira, nie-

daleko Mekki. Tam w³aœnie pewnej nocy, w roku 610, we œnie nawiedzi³ Ma-

hometa archanio³ Gabriel i objawi³ mu pierwszy fragment Koranu, œwiêtej ksiê-

gi muzu³manów. Gabriel na rozkaz Boga nawiedza³ Mahometa jeszcze wielo-

krotnie, a¿ do samej œmierci Mahometa w 632 roku — objawi³ mu w ten spo-

sób, fragment po fragmencie, ca³y Koran. Mahomet pocz¹tkowo by³ zaniepo-

kojony tym, co go spotyka, obawia³ siê nawet, czy nie jest opêtany, ale w koñcu

uwierzy³ w swoj¹ misjê i zacz¹³ nauczaæ nowej religii. Nakaz g³oszenia nowej

religii otrzyma³ zreszt¹ od archanio³a Gabriela. Pierwszymi osobami, które

da³y wiarê jego objawieniom, by³y ¿ona Chadid¿a, stryj Abu Talib, jego syn Ali

i niewolnik Zajd, któremu Mahomet darowa³ wolnoœæ. Mahomet zacz¹³ nawra-

caæ na islam mieszkañców Mekki. Religia szybko zdobywa³a nowych wyznaw-

ców, zaczêto mówiæ o niej w ca³ej Arabii.

Agata Marek , Podstawy islamu

Mekkañczycy w wiêkszoœci byli politeistami, czyli, jak byœmy dziœ powiedzie-

li, poganami, i dopóki Mahomet nie potêpia³ ich bóstw, dopóty odnosili siê do

nowej religii tolerancyjnie. Ale gdy Mahomet zacz¹³ nastawaæ, by wyrzekli siê

swoich bogów oraz by bogaci dzielili siê z biednymi (to jeden z obowi¹zków

muzu³manina), a tak¿e otwarcie og³osi³, ¿e ludzie s¹ równi wobec Boga, dosz³o

do konfliktu. Sytuacja sta³a siê dla muzu³manów na tyle niebezpieczna, ¿e Maho-

met uda³ siê w poszukiwaniu schronienia dla siebie i swoich zwolenników do

Jasribu (obecnie Medyna). Tam sytuacja spo³eczno-polityczna by³a inna ni¿

w Mekce — istnia³a w³adza centralna, mieszka³o tam te¿ stosunkowo du¿o wy-

znawców religii monoteistycznych — chrzeœcijan i ¿ydów. Mahomet uzyska³ od

w³adz Medyny gwarancje bezpieczeñstwa dla wyznawców nowej religii, po

czym wróci³ do Mekki i nakaza³ swoim zwolennikom udaæ siê do Medyny.

Mahomet nie do razu wyruszy³ do Medyny, zrobi³ to dopiero wtedy, gdy

w kolejnym objawieniu Bóg mu na to pozwoli³. By³o to w roku 622. Ten rok

uznawany jest za pocz¹tek ery muzu³mañskiej — wed³ug muzu³mañskiego

kalendarza jest to rok pierwszy. Jak wiadomo, dla chrzeœcijan pierwszym ro-

kiem nowej ery, punktem, od którego mierzy siê czas, jest rok narodzenia

Chrystusa. Kalendarz muzu³mañski ró¿ni siê od u¿ywanego w znacz¹cej czêœci

œwiata, czyli kalendarza gregoriañskiego. Rok muzu³mañski sk³ada siê z 12

miesiêcy po 29 lub 30 dni i jest o 11 dni krótszy od u¿ywanego w naszym krêgu

kulturowym. Œwiêta muzu³mañskie w stosunku do naszego kalendarza s¹

ruchome, nie ma te¿ np. miesiêcy zimowych czy letnich, miesi¹ce przesuwaj¹

siê co roku w³aœnie o 11 dni. 28 grudnia 2008 roku dla muzu³manów koñczy siê

rok 1429 i nastêpnego dnia rozpocznie siê rok 1430.

W³aœnie w Medynie za³o¿y³ Mahomet pierwsz¹ gminê muzu³mañsk¹,

ummê . Tam te¿ mieszka³ do swojej œmierci w 632 roku. Do ummy nale¿eli

wszyscy, którzy wierzyli w Boga, nale¿eli wiêc do niej równie¿ chrzeœcijanie

i ¿ydzi, jeœli tego chcieli. Wed³ug zasad islamu muzu³manie wierz¹ w tego

samego co ¿ydzi i chrzeœcijanie Boga, tote¿ muzu³manie nie robili ¿adnych

przeszkód wyznawcom religii monoteistycznych w przyjêciu do spo³ecznoœci.

Podstaw¹ przynale¿noœci do ummy by³a wiara w jednego Boga. By³a to wów-

czas idea rewolucyjna, gdy¿ w tamtych czasach liczy³a siê przede wszystkim

wiêŸ plemienna i klanowa. Dla porz¹dku dodajmy, ¿e pewne napiêcia na tle

religijnym z plemionami ¿ydowskimi siê zdarza³y, czêœæ ¿ydów bowiem nie

chcia³a uznaæ, ¿e Bóg wybra³ swego ostatniego proroka spoœród plemienia

arabskiego — ¿ydzi uwa¿ali siê za „naród wybrany”.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: