ustawa_o_pomocy_spolecznej.pdf

brzmienie od 2010-08-01

Ustawa o pomocy społecznej

z dnia 12 marca 2004 r. (Dz.U. Nr 64, poz. 593)

tekst jednolity z dnia 17 czerwca 2008 r. (Dz.U. Nr 115, poz. 728)

tekst jednolity z dnia 2 października 2009 r. (Dz.U. Nr 175, poz. 1362)

Zmiany aktu:

2010-08-01

Dz.U. 2010 Nr 125

poz. 842

Art. 8

2010-05-29

Dz.U. 2010 Nr 81

poz. 527

Art. 1

2010-05-01

2010-03-31

Dz.U. 2010 Nr 40

poz. 229

Art. 1

2010-03-12

Dz.U. 2010 Nr 28

poz. 146

Art. 12

2010-01-24

Dz.U. 2009 Nr 221

poz. 1738

Art. 1

2010-01-01

Dz.U. 2009 Nr 219

poz. 1706

Art. 15

2009-12-16

Dz.U. 2009 Nr 202

poz. 1551

Art. 1

2009-10-21

Dział I. Przepisy ogólne

Rozdział 1. Zasady ogólne i zakres podmiotowy ustawy

Art. 1. [Zakres przedmiotowy]

Ustawa określa:

1) zadania w zakresie pomocy społecznej;

2) rodzaje świadczeń z pomocy społecznej oraz zasady i tryb ich udzielania;

3) organizację pomocy społecznej;

4) zasady i tryb postępowania kontrolnego w zakresie pomocy społecznej.

Art. 2. [Funkcje i organizacja pomocy społecznej]

1. Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom

i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać,

wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

2. Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym

zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem

Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Art. 3. [Zadania pomocy społecznej]

1. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia

niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

2. Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa w art. 2 ust. 1, przez

podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji

ze środowiskiem.

3. Rodzaj, forma i rozmiar świadczenia powinny być odpowiednie do okoliczności uzasadniających

udzielenie pomocy.

4. Potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy powinny zostać uwzględnione, jeżeli odpowiadają

celom i mieszczą się w możliwościach pomocy społecznej.

Art. 4. [Obowiązek współdziałania]

Osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej są obowiązane do współdziałania w rozwiązywaniu

ich trudnej sytuacji życiowej.

Art. 5. [Osoby uprawnione do świadczeń]

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej,

przysługuje:

1) osobom posiadającym obywatelstwo polskie mającym miejsce zamieszkania i

przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej:

a) na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta

długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas

oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt

13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2006 r. Nr 234, poz.

1694, z późn. zm.), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu

uchodźcy lub ochrony uzupełniającej,

3) mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego

Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze

Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz członkom ich rodzin w rozumieniu art. 2

pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i

członków ich rodzin (Dz.U. Nr 144, poz. 1043, z 2007 r. Nr 120, poz. 818 oraz z 2008 r. Nr

216, poz. 1367), posiadającym prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 5a. [Uprawnieni cudzoziemcy]

Prawo do świadczeń w formie interwencji kryzysowej, schronienia, posiłku, niezbędnego ubrania oraz

zasiłku celowego przysługuje cudzoziemcom, o których mowa w art. 53 ust. 1 pkt 15 oraz art. 53a ust.

2 pkt 4 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach.

Art. 6. [Słowniczek]

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) całkowita niezdolność do pracy - całkowitą niezdolność do pracy w rozumieniu przepisów o

emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albo zaliczenie do I lub II grupy

inwalidów lub legitymowanie się znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności

w rozumieniu przepisów o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób

niepełnosprawnych;

2) dochód dziecka - dochód, do którego zalicza się kwotę otrzymywanej renty wraz z dodatkiem

dla sierot zupełnych, zasiłek pielęgnacyjny, dodatek pielęgnacyjny, otrzymywane alimenty

oraz kwotę odpowiadającą dochodom uzyskiwanym z majątku dziecka;

3) dochód na osobę w rodzinie - dochód rodziny podzielony przez liczbę osób w rodzinie;

4) dochód rodziny - sumę miesięcznych dochodów osób w rodzinie;

5) jednostka organizacyjna pomocy społecznej - regionalny ośrodek polityki społecznej,

powiatowe centrum pomocy rodzinie, ośrodek pomocy społecznej, dom pomocy społecznej,

placówkę specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego, placówkę opiekuńczo-

wychowawczą, ośrodek adopcyjno-opiekuńczy, ośrodek wsparcia i ośrodek interwencji

kryzysowej;

6) kontrakt socjalny - pisemną umowę zawartą z osobą ubiegającą się o pomoc, określającą

uprawnienia i zobowiązania stron umowy, w ramach wspólnie podejmowanych działań

zmierzających do przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej osoby lub rodziny;

7) niezdolność do pracy z tytułu wieku - ukończone 60 lat przez kobietę i 65 lat przez

mężczyznę;

8) osoba bezdomna - osobę niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o

ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowaną na pobyt stały, w

rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także osobę

niezamieszkującą w lokalu mieszkalnym i zameldowaną na pobyt stały w lokalu, w którym nie

ma możliwości zamieszkania;

b) na podstawie zgody na pobyt tolerowany - w formie schronienia, posiłku,

niezbędnego ubrania oraz zasiłku celowego;

9) osoba samotna - osobę samotnie gospodarującą, niepozostającą w związku małżeńskim i

nieposiadającą wstępnych ani zstępnych;

10) osoba samotnie gospodarująca - osobę prowadzącą jednoosobowe gospodarstwo

domowe;

11) osoba zatrudniona - osobę pozostającą w zatrudnieniu w rozumieniu przepisów o

zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu 1 lub prowadzącą działalność gospodarczą w

rozumieniu przepisów dotyczących działalności gospodarczej;

11a) pierwsza forma opieki zastępczej nad dzieckiem - całodobową placówkę opiekuńczo

wychowawczą lub rodzinę zastępczą, w której dziecko zostało umieszczone po raz pierwszy;

12) praca socjalna - działalność zawodową mającą na celu pomoc osobom i rodzinom we

wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez

pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi;

13) renta - rentę z polskiego lub zagranicznego systemu ubezpieczeń społecznych, rentę

strukturalną lub rentę socjalną;

14) rodzina - osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku,

wspólnie zamieszkujące i gospodarujące;

15) średni miesięczny koszt utrzymania w domu pomocy społecznej lub całodobowej placówce

opiekuńczo-wychowawczej - kwotę rocznych kosztów działalności domu lub całodobowej

placówki opiekuńczo-wychowawczej wynikającą z utrzymania mieszkańców lub dzieci, z roku

poprzedniego, bez kosztów inwestycyjnych, wydatków bieżących na remonty i zakupy

związane z realizacją programu naprawczego, powiększoną o prognozowany średnioroczny

wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, przyjęty w ustawie budżetowej na

dany rok kalendarzowy, podzieloną przez liczbę miejsc, ustaloną jako sumę rzeczywistej

liczby mieszkańców w poszczególnych miesiącach roku poprzedniego, w domu lub placówce;

16) świadczenie nienależnie pobrane - świadczenie pieniężne uzyskane na podstawie

przedstawionych nieprawdziwych informacji lub niepoinformowania o zmianie sytuacji

materialnej lub osobistej;

17) 2 bar mleczny - przedsiębiorcę prowadzącego działalność gospodarczą w postaci

samoobsługowych, bezalkoholowych, ogólnodostępnych zakładów masowego żywienia,

sprzedających całodziennie posiłki mleczno-nabiałowo-jarskie.

Art. 7. [Podstawy do udzielenia pomocy]

Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom w szczególności z powodu:

1) ubóstwa;

2) sieroctwa;

3) bezdomności;

4) bezrobocia;

5) niepełnosprawności;

6) długotrwałej lub ciężkiej choroby;

7) przemocy w rodzinie;

7a) potrzeby ochrony ofiar handlu ludźmi;

8) potrzeby ochrony macierzyństwa lub wielodzietności;

9) bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa

domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych;

10) braku umiejętności w przystosowaniu do życia młodzieży opuszczającej całodobowe

placówki opiekuńczo-wychowawcze;

1 Obecnie: przepisów ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2008 r. Nr 69,

poz. 415), która weszła w życie z dniem 1.06.2004 r., stosownie do art. 145 tej ustawy.

2 Art. 6 pkt 17 dodany ustawą z dnia 19.11.2009 r. (Dz.U. Nr 219, poz. 1706), która wchodzi w życie 1.01.2010 r.

11) trudności w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status

uchodźcy lub ochronę uzupełniającą;

12) trudności w przystosowaniu do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;

13) alkoholizmu lub narkomanii;

14) zdarzenia losowego i sytuacji kryzysowej;

15) klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Art. 7a. [Dotacje przedmiotowe] 3

1. Pomocy społecznej udziela się osobom i rodzinom także poprzez udzielenie dotacji przedmiotowej

do posiłków sprzedawanych w barach mlecznych.

2. Dotacje przedmiotowe do posiłków sprzedawanych w barach mlecznych mogą być udzielane na

wniosek przedsiębiorcy, w zakresie określonym w ustawie budżetowej na dany rok.

Art. 8. [Prawo do świadczeń pieniężnych]

1. Prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, z zastrzeżeniem art. 40, 41, 53a, 78 i 91,

przysługuje:

1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza kwoty 461 4 zł, zwanej dalej

"kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej",

2) osobie w rodzinie, w której dochód na osobę nie przekracza kwoty 316 4 zł, zwanej dalej

"kryterium dochodowym na osobę w rodzinie",

3) rodzinie, której dochód nie przekracza sumy kwot kryterium dochodowego na osobę w

rodzinie, zwanej dalej "kryterium dochodowym rodziny"

- przy jednoczesnym wystąpieniu co najmniej jednego z powodów wymienionych w art. 7 pkt 2-15 lub

innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy społecznej.

2. Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2,

uprawniające do zasiłków okresowego i celowego.

3. Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie

wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu

na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o:

1) miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych;

2) składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu

w Narodowym Funduszu Zdrowia 5 oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych

przepisach;

3) kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

4. 6 Do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 nie wlicza się:

1) jednorazowego pieniężnego świadczenia socjalnego;

2) zasiłku celowego;

3) pomocy materialnej mającej charakter socjalny albo motywacyjny, przyznawanej na

podstawie przepisów o systemie oświaty;

4) wartości świadczenia w naturze;

5) świadczenia przysługującego osobie bezrobotnej na podstawie przepisów o promocji

zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu wykonywania prac społecznie użytecznych.

3 Art. 7a dodany ustawą z dnia 19.11.2009 r. (Dz.U. Nr 219, poz. 1706), która wchodzi w życie 1.01.2010 r.

4 Kwota jest ustalana zgodnie z art. 9 ustawy.

5 Obecnie: przepisach ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

(Dz.U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027), która weszła w życie z dniem 1.10.2004 r., stosownie do art. 229 pkt 2 lit. a tej ustawy.

6 Art. 8 ust. 4 w brzmieniu ustawy z dnia 12.02.2010 r. (Dz.U. Nr 40, poz. 229), która wchodzi w życie 31.03.2010 r.

5. W stosunku do osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą:

1) 7 opodatkowaną podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach określonych w

przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych - za dochód przyjmuje się przychód z

tej działalności pomniejszony o koszty uzyskania przychodu, obciążenie podatkiem należnym

określonym w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych i składkami na

ubezpieczenie zdrowotne określonymi w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej

finansowanych ze środków publicznych, związane z prowadzeniem tej działalności oraz

odliczonymi od dochodu składkami na ubezpieczenia społeczne niezaliczonymi do kosztów

uzyskania przychodów, określonymi w odrębnych przepisach, z tym że dochód ustala się,

dzieląc kwotę dochodu z działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu podatkowym

złożonym za poprzedni rok kalendarzowy przez liczbę miesięcy, w których podatnik prowadził

działalność, a jeżeli nie prowadził działalności, za dochód przyjmuje się kwotę zadeklarowaną

w oświadczeniu tej osoby;

2) opodatkowaną na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku

dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne - za dochód

przyjmuje się kwotę zadeklarowaną w oświadczeniu tej osoby.

6. W sytuacji gdy podatnik łączy przychody z działalności gospodarczej z innymi przychodami lub

rozlicza się wspólnie z małżonkiem, przez podatek należny, o którym mowa w ust. 5 pkt 1, rozumie się

podatek wyliczony w takiej proporcji, w jakiej pozostaje dochód podatnika z pozarolniczej działalności

gospodarczej wynikający z deklaracji podatkowych do sumy wszystkich wykazanych w nich

dochodów.

7. 8 Wysokość dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku prowadzenia

działalności opodatkowanej na zasadach określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób

fizycznych ustala się na podstawie zaświadczenia wydanego przez naczelnika właściwego urzędu

skarbowego, zawierającego informację o wysokości:

1) przychodu;

2) kosztów uzyskania przychodu;

3) różnicy pomiędzy przychodem a kosztami jego uzyskania;

4) dochodów z innych źródeł niż pozarolnicza działalność gospodarcza w przypadkach, o

których mowa w ust. 6;

5) odliczonych od dochodu składek na ubezpieczenia społeczne;

6) należnego podatku;

7) odliczonych od podatku składek na ubezpieczenie zdrowotne związanych z prowadzeniem

pozarolniczej działalności gospodarczej.

8. Wysokość dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku prowadzenia

działalności na zasadach określonych w przepisach o zryczałtowanym podatku dochodowym od

niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne ustala się na podstawie zaświadczenia

wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego zawierającego informację o formie

opodatkowania oraz na podstawie dowodu opłacenia składek w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

9. Przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 194 4 zł.

10. Dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej i z ha przeliczeniowych oraz z innych źródeł

sumuje się.

11. W przypadku uzyskania w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku lub w

okresie pobierania świadczenia z pomocy społecznej dochodu jednorazowego przekraczającego

pięciokrotnie kwoty:

1) kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, w przypadku osoby samotnie

gospodarującej,

7 Art. 8 ust. 5 pkt 1 w brzmieniu ustawy z dnia 12.02.2010 r. (Dz.U. Nr 40, poz. 229), która wchodzi w życie 31.03.2010 r.

8 Art. 8 ust. 7 w brzmieniu ustawy z dnia 12.02.2010 r. (Dz.U. Nr 40, poz. 229), która wchodzi w życie 31.03.2010 r.

4 Kwota jest ustalana zgodnie z art. 9 ustawy.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: