Temat 22
Psychologia poznawcza lub inaczej psychologia kognitywna, to dziedzina psychologii badająca procesy poznawcze. Zakłada, że mechanizmem tworzenia doświadczenia jest percepcja. Percepcja to organizacja i interpretacja wrażeń zmyslowych w celu zrozumienia otoczenia Percepcja to postrzeganie uswiadomiona reakcja narzadu zmyslowego na bodziec zewnętrzny; sposób reagowania, odbierania wrażeń.
Psychologia poznawcza wykorzystuje badania psychologii, biologii, jezykoznastwa.
Podejście poznawcze w psychologii zrodziło się z potrzeby odejścia od myślenia o człowieku w kategoriach energetycznych. W miejsce biologiczno –popedowych determinant ludzkiego zachowania, psychologia poznawcza wskazuje na informacyjne i sematyczne parametry procesów energetycznych. Zgodnie z koncepcją poznawczą siły motywujące ludzkie czynności są immanentnie zawarte w procesie przetwarzania informacji zachodzącym w ludzkim umyśle. Prócz wspomnianego wyżej odchodzenia od przypisywania człowiekowi hipotetycznych popędów, potrzeb I motywow na rozwój nurtu poznawczego wpływ wywarł rozwój technologii cybernetycznych oraz ewolucja teorii behawiorystycznych zamierzająca do wyjaśniania reakcji nie tylko poprzez funkcję popędową bodźca, ale też przez przypisanie mu funkcji sygnałowej. Sygnały decydują o tym, kiedy jednostka zareaguje i jaką wykona reakcję. Tak więc stan emocjonalny wynika ze sposobu, w jaki osoba ocenia i określa bodziec, niekoniecznie zaś z obiektywnych cech samej sytuacji. Wyraźny jest tu wpływ psyhologii postaci, która zakładała, że powinniśmy badać subiektywny sposób, w jaki obiekt (Gestalt albo inaczej postać) pojawia się w umyśle człowieka.
Temat 23
Dysonans poznawczy – stan nieprzyjemnego napięcia psychicznego, pojawiający się wtedy, gdy dana osoba posiada jednocześnie dwa elementy poznawcze (np. myśli lub sądy), które są niezgodne ze sobą. Dysonans może pojawić się także wtedy, gdy zachowania nie są zgodne z postawami. Stan dysonansu wywołuje napięcie motywacyjne i związane z nim zabiegi, mające na celu zredukowanie lub złagodzenie napięcia.
Teoria Festingera zaliczana jest obecnie do ważniejszych teorii z zakresu psychologii społecznej, ze względu na:
• tworzenie nieoczywistych przewidywań co do zachowania ludzi,
• zbudowanie podstawy teoretycznej do przeprowadzenia wielu oryginalnych eksperymentów (patrz niżej) oraz
• danie impulsu do rozwoju innych, konkurencyjnych lub uzupełniających teorii psychologicznych.
Przyklad dysonansu
Palę papierosy i dowiaduję się, że wywołują one wiele chorób. W związku z tym np. podważam zasadność twierdzeń o szkodliwości palenia - "Moja babcia ma 90 lat, od 70 lat pije, pali i... żyje". Dysonans zostaje zredukowany. Odkryto np., że prawie wszyscy niepalący zgadzają się z tym, że palenie jest szkodliwe, a wśród osób palących zgadza się z tym tylko połowa badanych.
ETI_sosnowiec